00:00:00:00
Τίτλοι αρχής.

00:00:57:00
Εμφάνιση κάρτας: ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ-1977.

00:01:13:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, συγγράφει στον υπολογιστή, ενώ ακούγεται ο ίδιος να διαβάζει απόσπασμα κειμένου, όπου ο στοχασμός διαπλέκεται με την εξομολόγηση και η ζωγραφική με τη λογοτεχνία. Πρόκειται για καταγραφή εμπειριών στο χώρο λιοτριβείου στην ΠΕΤΡΑ της ΛΕΣΒΟΥ. Την ανάγνωση του αποσπάσματος συνοδεύουν εμβόλιμα, έργα της σειράς «ΛΙΟΤΡΙΒΙ» που αποτυπώνουν το κείμενο.

00:04:11:00
Ασπρόμαυρη προβολή πλάνων, παρουσιάζουν έκτροπα και συγκρούσεις της «ΛΑΪΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ» με την αστυνομία. Εμβόλιμα, προβάλλονται δημιουργίες του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, με ανδρικές μορφές. Ακολουθούν άρθρα εφημερίδων, που παρουσιάζουν την αθώωση των Χ. ΜΠΙΣΤΗ και ΧΡ. ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ στη δίκη της ΛΑΪΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ καθώς και φωτογραφία του καλλιτέχνη από τη δίκη.

00:05:11:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ αναρτώντας φωτογραφίες, εξηγεί την προσπάθειά να αποδώσει τις ανθρώπινες μορφές, ακολουθώντας το πρότυπο της φωτογραφίας, καθώς και τη δυνατότητα που του δίνεται να παραποιήσει ή να τονίσει κάποια στοιχεία της.

00:06:00:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, μιλάει για τα έργα που παρουσίασε στη γκαλερί «ΚΟΧΛΙΑΣ» στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, το1977. Ενδεικτικά παρουσιάζει το πορτρέτο της μητέρας του, στη φθίνουσα πορεία μιας μορφής που καταβάλλεται και πίνακα της ίδιας σε νεότερη ηλικία να κεντά, αποτυπώνοντας τις αλλαγές που επιφέρει ο χρόνος. Κατόπιν παρουσιάζει την πρώτη του δημιουργία, πίνακα της ίδιας περιόδου, όπου διαφαίνονται μνήμες από τη ζωή του στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και εξηγεί την τεχνοτροπία. Ακολουθούν έργα με πρόσωπα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος του.

00:08:31:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, μιλά για το 1977, χρονιά που βρίσκει τον καλλιτέχνη στις επάλξεις της ζωγραφικής και των κοινωνικών αγώνων. Αναφέρει την ένταξή του στην ακροαριστερή οργάνωση ΕΚΚΕ (ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ ΕΛΛΑΔΑΣ) και την παρουσίαση των έργων του στη γκαλερί «ΚΟΧΛΙΑΣ» στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ.

00:09:53:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, αναφέρει τις δημιουργίες του και τα θέματα που παρουσίασε στην έκθεση «ΚΟΧΛΙΑΣ» στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, το 1977. Μιλάει για τη σειρά σχεδίων με θέμα «ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ» και αναφέρει περιστατικό μεταξύ Μ. ΚΑΜΠΟΥΡΙΔΗ και Δ. ΜΑΡΩΝΙΤΗ, που εκτυλίχθηκε στα εγκαίνια της έκθεσης, με αφορμή το συγκεκριμένο έργο του. Εμβόλιμη προβολή: άρθρων εφημερίδας με θέμα εικαστικά, να παρουσιάζει την έκθεση ζωγραφικής στη γκαλερί «ΚΟΧΛΙΑΣ» και προβολή της σειράς σχεδίων με θέμα «ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ».

00:11:20:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, παρουσιάζει σχέδια από τη σειρά ΟΙΚΟΔΟΜΟΙ, θέματα από πλημμύρες και εξηγεί τον τρόπο καταγραφής τους, παραθέτοντας βιωματικά στοιχεία. Εμβόλιμη προβολή σε άρθρα εφημερίδων για τον κατακλυσμό και ασπρόμαυρα πλάνα από τις συνέπειες της καταστροφής.

00:14:05:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, μέσα από άλμπουμ, παρουσιάζει: κουπόνια, αφίσες και πανό της οργάνωσης ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΕΚΚΕ), αποκόμματα εφημερίδας των «ΛΑΪΚΩΝ ΑΓΩΝΩΝ» και αφίσες της Πρωτομαγιάς. Στη συνέχεια, εξηγεί τη δουλειά του, στις απεικονίσεις των πανό και αφισών και διαβάζει συνθήματα.

00:15:56:00
Προβάλλεται τετράδιο: ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΔΟΥΛΕΙΑΣ του μαθητή ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, του 1977. Ο ίδιος από τον προσωπικό του χώρο, αξιολογεί τη δουλειά του, τη συγκεκριμένη χρονική περίοδο και μιλάει για την οικογένειά του και τις προσπάθειες να τη συντηρήσει κάτω από δύσκολες συνθήκες επιβίωσης. Εμβόλιμη προβολή φωτογραφιών: με τον ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ και την οικογένειά του.

00:18:33:00
Προβάλλονται: ασπρόμαυρα πλάνα με έκτροπα και συγκρούσεις της «ΛΑΪΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ» με την αστυνομία καθώς και άρθρα εφημερίδων με τη προσαγωγή των κατηγορουμένων σε δίκη. Εμβόλιμη προβολή σε δημιουργίες του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, σχετικές με τα γεγονότα.

00:19:30:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, διαβάζει τους τίτλους από τα άρθρα των εφημερίδων, σχετικά με τη προσαγωγή των κατηγορουμένων, της «ΛΑΪΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ», σε δίκη.

00:20:00:00
Προβολή σε έργο ανδρικής μορφής, «ΚΥΡΙΑΚΗ ΑΠΟΓΕΥΜΑ» (1977), του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ. Ο ίδιος μιλάει για τη χρονική στιγμή της δημιουργίας του συγκεκριμένου έργου.

00:20:26:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρου, μιλάει για τα θέματα που πρωταγωνιστούν στην καλλιτεχνική του δημιουργία, εμπνευσμένα πάντα από το βιωμένο χρόνο, κομμάτια της καθημερινής του συναναστροφής. Χαρακτηρίζει τον εαυτό του υπαρξιακό ζωγράφο. Προβολή σε έργα του καλλιτέχνη και σε ανθολογημένο από τον ίδιο βιβλίο με τίτλο «ΓΡΑΦΗ», όπου διακρίνονται τα χαρακτηριστικότερα έργα του ζωγράφου.

00:21:58:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στο ατελιέ του, δημιουργεί χρησιμοποιώντας τέμπερα με έντονα χρώματα, ψυχρά και θερμά, παίζοντας με τις αντιθέσεις.

00:22:30:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στον προσωπικό του χώρο, παρατηρεί οικογενειακές φωτογραφίες. Αναφέρεται σε εμπειρίες, που αποκόμισε από πρόσωπα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος και πως αυτές αποτέλεσαν τα πρότυπα του, στην πολιτικοποίησή και στην τέχνη. Παράλληλα προβάλλονται οικογενειακές φωτογραφίες του καλλιτέχνη.

00:23:54:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, παρουσιάζει ένα έργο που απεικονίζει διάφορες στιγμές της ζωής του πατέρα του και το σπίτι του στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και αναφέρει ότι η δομή αυτού του έργου ακολουθεί τη θρησκευτική παράδοση, το μαρτυρολόγιο. Το συγκεκριμένο έργο παρουσιάστηκε στην έκθεση «ΚΟΧΛΙΑΣ». Ο φακός εστιάζει στις παραστάσεις της ζωγραφικής ενότητας.

00:25:28:00
Προβολή έργων του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ: «ΑΥΤΟΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ», υδατογραφία σε χαρτί και το σπίτι της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Παράλληλα ο καλλιτέχνης, συνδυάζοντας τη ζωγραφική με τη λογοτεχνία, διαβάζει απόσπασμα.

00:26:04:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στον προσωπικό του χώρο, μεταφέρει μπροστά στο φακό πίνακα από την ενότητα «ΑΤΕΛΙΕ». Ο ίδιος εξηγεί πως διατύπωσε το χώρο αναπτύσσοντας τους τέσσερις τοίχους του δωματίου και αποκαλύπτοντας τα αντικείμενα που τον πλαισίωναν και τα πρόσωπα της οικογένειάς του, σε έναν χώρο που επρόκειτο να γκρεμιστεί.

00:27:07:00
Ο φακός αποτυπώνει έργα του καλλιτέχνη ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, ενώ ο ίδιος μιλάει για τους ανθρώπους που γνώρισε και το ρόλο που έπαιξαν στη ζωή του.

00:27:30:00
Προβολή πλάνων παρουσιάζουν, τη ΤΣΙΑΓΚ ΤΣΙΓΚ, χήρα του ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΓΚ και τρεις άλλους «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΕΣ» ηγέτες της λεγόμενης «ΚΛΙΚΑΣ ΤΗΣ ΣΑΓΚΑΗΣ», να σύρονται στα δικαστήρια, με την κατηγορία υποκίνησης ταραχών.

00:28:06:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, μιλάει για τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν στην ΚΙΝΑ, εκθέτοντας τις απόψεις και τη στάση του απέναντι σ’ αυτά.

00:28:40:00
Προβολή πλάνων παρουσιάζουν τον Πρόεδρο του Δικαστηρίου, να εκφωνεί την καταδικαστική απόφαση στην ΤΣΙΑΓΚ ΤΣΙΓΚ, χήρα του ΜΑΟ ΤΣΕ ΤΟΥΓΚ.

00:29:03:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, αναφέρεται στα πολιτικά σχήματα του 1977 και στο ρόλο τους. Μιλάει για τις προσπάθειες που έγιναν ώστε να δημιουργηθεί ένα επαναστατικό κίνημα. Εμβόλιμη προβολή σε άρθρα εφημερίδων να παρουσιάζουν πολιτικά θέματα της εποχής. Επίσης προβολή πλάνων: με τον ΣΛΑΓΙΕΡ, όμηρο της RAF, τη διάσκεψη κορυφής στη ΜΑΔΡΙΤΗ, στην οποία πήραν μέρος τα Κομμουνιστικά Κόμματα της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Ιταλίας, με τους ηγέτες τους αντίστοιχα, ΖΩΡΖ ΜΑΡΣΑΙ, ΣΑΝΤΙΑΓΟ ΚΑΡΙΓΙΟ και ΕΝΡΙΚΟ ΜΠΕΡΛΙΝΓΚΟΥΕΡ και τέλος τον Γενικό Γραμματέα του Κ. Κ. Ισπανίας, ΣΑΝΤΙΑΓΟ ΚΑΡΙΓΙΟ, να μιλά στο συγκεντρωμένο πλήθος.

00:30:27:00
Προβολή πλάνων: η ΠΑΣΙΟΝΑΡΙΑ (ΝΤΟΛΟΡΕΣ ΙΜΠΑΡΟΥΡΙ), βασικό μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΙΣΠΑΝΙΑΣ, επιστρέφει στη χώρα της, μετά το θάνατο του ΦΡΑΝΣΙΣΚΟ ΦΡΑΝΚΟ και μιλά στο συγκεντρωμένο πλήθος. Εμβόλιμη προβολή εικόνων σε διάφορες φάσεις της πολιτικής της δράσης. Τέλος ασπρόμαυρο πλάνο με την ΠΑΣΙΟΝΑΡΙΑ να ερμηνεύει επαναστατικό τραγούδι.

00:31:11:00
Ασπρόμαυρη φωτογραφία του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ. Στη συνέχεια, ο ίδιος διαβάζει απόσπασμα. Παράλληλα προβάλλονται ανθρώπινες μορφές – καλλιτεχνικές δημιουργίες του και φωτογραφία του ανάμεσα σ’ αυτές.

00:32:20:00
Προβολή σε καλλιτεχνικές δημιουργίες – ανθρώπινες μορφές του ζωγράφου ΧΡΟΝΗ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ. Παράλληλα, ο ίδιος μιλάει για τα σημάδια που αφήνει ο χρόνος στο ανθρώπινο σώμα. και την προσπάθεια του να το αποτυπώσει αυτό στην τέχνη.

00:33:19:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στο εργαστήριό του, στοιβάζει τα πρώτα βιβλία τέχνης που απέκτησε πριν μπει στη ΣΧΟΛΗ ΚΑΛΩΝ ΤΕΧΝΩΝ. Μιλάει για τη ιδεολογία της εποχής, την πορεία του και τις καταβολές που συνέβαλαν στην καλλιτεχνική του συνείδηση.

00:34:20:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, καθισμένος μπροστά στην καλλιτεχνική δημιουργία «ΠΕΝΤΑΠΤΥΧΟ», διαβάζει αναφορά στους καλλιτέχνες: ΒΙΝΣΕΝΤ ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ, ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ ΧΑΛΕΠΑ, ΑΛΜΠΕΡΤΟ ΤΖΑΚΟΜΕΤΙ, ΦΡΑΝΣΙΣ ΜΠΕΙΚΟΝ και ΓΙΩΡΓΟ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗ. Στη συνέχεια, αναφέρεται στο συγκεκριμένο έργο και στην προσπάθεια να αποδώσει τα πορτρέτα των πέντε καλλιτεχνών, ξεκινώντας από την κατάθεση των χεριών τους. Εξηγεί το συμβολισμό αυτής της καταγραφής, καθώς ο φακός εστιάζει στο έργο.

00:37:54:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στο ατελιέ του δημιουργεί, χρησιμοποιώντας τέμπερα με έντονα χρώματα, ψυχρά και θερμά, παίζοντας με τις αντιθέσεις.

00:38:31:00
Προβάλλονται ασπρόμαυρα πλάνα: από το εκλογικό κέντρο που διεξάγονται εκλογές της 20ης Νοεμβρίου 1977. Εμφανίζονται οι αρχηγοί των κομμάτων, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ, Πρόεδρος της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ και ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ να ψηφίζουν. Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ μιλάει για τη συμμετοχή του, την ίδια χρονιά, στις εκλογές ως υποψήφιος του ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΕΚΚΕ) στη ΛΑΜΙΑ. Εμβόλιμη προβολή σε δημοσιεύματα σχετικά με τη διεξαγωγή των εκλογών στη χώρα.

00:39:18:00
Προβολή στη λίστα με τα τελικά αποτελέσματα των εκλογών της 20ης Νοεμβρίου του 1977 και γελοιογραφία που αφορά στην οργάνωση του ΕΚΚΕ. Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, από τον προσωπικό του χώρο, αναφέρεται στην αποχώρησή του από την οργάνωση του ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΟΥ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ (ΕΚΚΕ) και εξηγεί τους λόγους. Στη συνέχεια εκθέτει την άποψή του για την επικαιρότηα και αντιπροσωπευτικότητα πολιτικών σχημάτων.

00:41:03:00
Προβάλλεται ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στο ατελιέ του, τη στιγμή καλλιτεχνικής δημιουργίας.

00:41:29:00
Ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, σε σκοτεινό χώρο του ατελιέ του, κάνει απολογισμό της ζωής του και της καλλιτεχνικής του πορείας και εξηγεί τη στάση του απέναντι τους καλλιτέχνες ΒΑΝ ΓΚΟΓΚ και ΓΙΩΡΓΟ ΜΠΟΥΖΙΑΝΗ.

00:42:32:00
Προβάλλεται ο ζωγράφος ΧΡΟΝΗΣ ΜΠΟΤΣΟΓΛΟΥ, στο ατελιέ του, τη στιγμή καλλιτεχνικής δημιουργίας. Παράλληλα ακούγεται ο ίδιος να μιλά για τα λαϊκά έργα τέχνης και το θέμα κατανόησης αλλά και διάσωσής τους.

00:44:57:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:29:00 Τίτλος επεισοδίου: «Η Μάχη της Κρήτης». 00:01:35:00 Φωτογραφία του ΑΝΔΡΕΑ ΜΑΝΟΥΡΑ (1911-1986). Ο ΜΑΝΟΥΡΑΣ, που με τους τρεις αδελφούς που υπερασπίστηκαν την Κρήτη στη μάχη του Ρεθύμνου τον Μάιο του 1941, αφηγείται το περιστατικό με τον αδελφό του, ΜΑΝΟΛΗ, που είχε προηγουμένως υπηρετήσει στα ελληνοαλβανικά σύνορα, κατά το οποίο ο τελευταίος, μολονότι θα μπορούσε να απολαύσει τα προνόμια που του παρείχε ο νόμος και να αναπαυθεί, προτίμησε να υπηρετήσει τη «μάνα» του Κρήτη που κινδύνευε. 00:03:30:00 Χάρτης της Κρήτης, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην αμέσως μετά την κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Αιγαίου περίοδο, κατά την οποία οι Ναζί προετοίμαζαν την επίθεσή τους στην Κρήτη. 00:03:41:00 Άλλη κλίμακα του χάρτη της Μεσογείου, με το στρατηγικό σχέδιο των Γερμανών μέσω της κατάληψης της νήσου, που περιελάμβανε κατάληψη των Βαλκανίων, της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής. Κι αυτό πριν από την εφαρμογή του «Σχεδίου Barbarosa» που αφορούσε την εισβολή στη Σοβιετική Ένωση. Σχετικές αναφορές του αφηγητή. 00:04:00:00 Διοικητικό έγγραφο, ημερομηνίας 25 Απριλίου 1941, με το οποίο επικυρώνεται η διαταγή του ΧΙΤΛΕΡ, με τίτλο «Επιχείρηση Ερμής». 00:04:12:00 Φιλμ αρχείου με τη γερμανική αεροπορία και με τις διαπραγματεύσεις Γερμανών αξιωματούχων που επεξεργάζονται τα σχέδια κατάληψης στρατηγικών θέσεων και εισβολών. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αεροπορία που θα διαδραματίσει σημαίνοντα ρόλο στην «Επιχείρηση Ερμής», που περιελάμβανε το σχέδιο κατάληψης των τριών αεροδρομίων της Κρήτης (Μάλεμε Χανίων, Ρεθύμνου και Ηρακλείου) και την κατάληψη σημαντικών πόλεων από αλεξιπτωτιστές. 00:04:38:00 Φιλμ αρχείου της επιθεώρησης στον ισθμό της Κορίνθου, από τον Γερμανό αρχιστράτηγο ΦΟΝ ΜΠΡΑΟΥΧΙΤΣ των επίλεκτων μονάδων, που θα λάβουν μέρος στην «Επιχείρηση Ερμής», στην Κρήτη. Οι αντίπαλοι που οι Γερμανοί θα συναντήσουν στην Κρήτη, κατά την αναφορά του αφηγητή, θα είναι μόνο κάποια λιγοστά τάγματα αγύμναστων νεοσύλλεκτων των εμπέδων Πελοποννήσου και Κρήτης, η Σχολή Χωροφυλακής και η Σχολή Ευελπίδων της Αθήνας, που είχε κατέβει αυτοβούλως στο νησί (εμβόλιμη φωτογραφία Ευέλπιδων). 00:05:17:00 Φωτογραφία του τότε εύελπι ΛΕΥΤΕΡΗ ΜΙΑΟΥΛΗ, πολεμιστή στη μάχη του Μάλεμε. Ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ αναφέρεται στην άρνηση των Ευελπίδων να υποδεχθούν τους Γερμανούς κατακτητές στην Αθήνα και στην οικειοθελή μεταφορά τους στην Πελοπόννησο, από εκεί στα Κύθηρα και τέλος στο Κολυμπάρι Κρήτης. Αναφέρεται και στην ταυτόχρονη πορεία της γερμανικής αεροπορίας προς την Κρήτη, παρεμποδίζοντας την εκεί άφιξη των Ευέλπιδων, καθώς προβάλλεται φιλμ αρχείου με γερμανικά πολεμικά αεροπλάνα. Ξεκινά και την αφήγησή του ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ), που μαζί με τους συμπολεμιστές του από τη Χίο, και με σταθμούς σε Τήνο, Νάξο, Θήρα, έφτασαν στο Ηράκλειο. 00:06:44:00 Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ), που πολέμησε στη μάχη του Προφήτη Ηλία Ηρακλείου, μιλά για την μέσα σε τέσσερις ημέρες οργάνωση του λόχου του, της τάξης των 160 ανδρών, στο Ηράκλειο, και για την απόσπαση οπλισμού για τις ανάγκες του, μετά την άρνηση του φρούραρχου ταγματάρχη ΚΑΣΙΜΑΤΗ, στον οποίο παρουσιάστηκε για να του παράσχει ένα τμήμα. 00:07:48:00 Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ μιλά για την έλλειψη υποδομής του οπλισμού της Σχολής των Ευελπίδων-μόνο όπλα ατομικά και δύσχρηστα. 00:08:23:00 Φιλμ αρχείου με την πολεμική προετοιμασία των Γερμανών αλεξιπτωτιστών, βάσει του σχεδίου «Επιχείρηση Ερμής». Η αφηγήτρια αναφέρεται αφενός στον αφοπλισμό που είχε επιβάλει η κατοχική κυβέρνηση στο νησί, φοβούμενη το δημοκρατικό φρόνημα του κρητικού λαού και προφασιζόμενη την εθνική άμυνα, και αφετέρου στην κυβερνητική διαταγή να μην επιστρέψει-παρά τις επίμονες εκκλήσεις της-στην Κρήτη η Μεραρχία Κρητών, που μαχόταν στο αλβανικό μέτωπο. 00:08:46:00 Ο ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΣ ΤΣΑΚΑΛΩΤΟΣ, στρατηγός και τότε επιτελάρχης του 2ου Σώματος Στρατού, αναφέρει τα σχετικά με τη Μεραρχία Κρητών, μιλά για τη θέληση των Κρητών να υπερασπιστούν τον τόπο τους, για τη συμμετοχή του ίδιου στην προσπάθεια μεταφοράς της εν λόγω Μεραρχίας στην Κρήτη και για την αντίσταση που συνάντησαν προκειμένου να μην οδηγηθούν εκεί. 00:09:23:00 Φιλμ αρχείου με εχθρικά αεροπλάνα σε αναγνωριστικές και βομβαρδιστικές πτήσεις. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην επικείμενη επίθεση των Γερμανών στην Κρήτη, στην αγωνιστική ενότητα των Κρητών και στο διάγγελμα ενότητας που απηύθυνε στην εφημερίδα «Κρητικά Νέα» στις 16 Μαΐου 1941 ο άρτι δραπετεύσας από την Κίμωλο εξόριστος του καθεστώτος του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ κομουνιστής ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΗΣ. Ο αφηγητής διαβάζει αποσπάσματα από το διάγγελμα εθνικής ενότητας, καθώς προβάλλεται το σχετικό δημοσίευμα. 00:10:31:00 Φιλμ αρχείου με το χρονικό της γερμανικής επίθεσης στην Κρήτη το πρωινό της 20ής Μαΐου 1941, οπότε τίθεται σε εφαρμογή η «Επιχείρηση Ερμής». Ο αφηγητής αναφέρεται στα σχετικά με την πρώτη αιφνιδιαστική επίθεση: στους συμμετέχοντες νεαρούς αλεξιπτωτιστές που αποβιβάζονται από τα αεροδρόμια Κορίνθου, Μεγάρων, Τατοΐου κ. α. , και στα υπεράριθμα γερμανικά αεροπλάνα που θα αντιμετωπίσουν τα λίγα βρετανικά που υπεράσπιζαν την Κρήτη. 00:11:27:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά αεροπλάνα να πραγματοποιούν πτήσεις πάνω από την Κρήτη κατά τον βομβαρδισμό του αεροδρομίου του Μάλεμε, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στο χρονικό της επίθεσης. Η αναμονή των Γερμανών από θαλάσσης, αναφέρει ο αφηγητής, είχε αφήσει ακάλυπτο το εν λόγω στρατηγικό σημείο. 00:11:49:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά αεροπλάνα πάνω από την Κρήτη κατά τον βομβαρδισμό του αεροδρομίου του Μάλεμε. Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ μιλά για την σφοδρή επίθεση που δέχθηκε το αεροδρόμιο και η γύρω περιοχή. 00:12:23:00 Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ αναφέρεται στα οπλιταγωγά που έφτασαν μετά τον από αέρος βομβαρδισμό του αεροδρομίου και της γύρω του Μάλεμε περιοχής. Ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ αναφέρεται στον μετά από λίγο αγκυλωτό σταυρό που υψώθηκε στα χωριά της γύρω από το Μάλεμε περιοχής και για τα αντιγερμανικά συναισθήματα μίσους που γεννήθηκαν στους Κρητικούς στη θέα της σβάστικας. Φιλμ αρχείου με πληθώρα αλεξιπτωτιστών που πηδούν από τα αεροπλάνα, πάνω από την περιοχή του Μάλεμε. 00:14:08:00 Φιλμ αρχείου που εικονίζει το δεύτερο στάδιο της «Επιχείρησης Ερμής», με στόχο την προσβολή των αεροδρομίων Ηρακλείου και Ρεθύμνου και των ομώνυμων πόλεων. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη δεύτερη επιδρομή των Γερμανών, μετά τη σφοδρή και αιφνιδιαστική πρώτη, και στην προσπάθεια των Κρητικών να οπλιστούν και να προσβάλλουν τους γερμανούς αλεξιπτωτιστές. Ξεκινά την αφήγησή του ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΚΕΠΕΤΖΗΣ, πολεμιστής στη μάχη του Ηρακλείου, από τη στιγμή που ο ίδιος και άλλοι συντοπίτες του κατευθύνθηκαν προς την πόλη του Ηρακλείου, με τον ερχομό των αλεξιπτωτιστών. 00:15:03:00 Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΚΕΠΕΤΖΗΣ αναφέρεται στη μάχη των αλεξιπτωτιστών, στην απόσπαση όπλων από το Φρουραρχείο για να αντισταθούν στη γερμανική εισβολή, στη συγκέντρωσή τους-μαζί και μια ομάδα κομουνιστών που είχαν δραπετεύσει από τη Φολέγανδρο-στη Χανιόπορτα (πλάνα της πύλης), απ’ όπου σκόπευαν να περάσουν οι εχθροί για να εισέλθουν στην πόλη, στην επιτυχία τους να υποχρεώσουν σε υποχώρηση τους Γερμανούς, αλλά στην επιτυχία των εχθρικών στρατευμάτων να διέλθουν την επόμενη μέρα από μία άλλη πύλη, τη Γυαλί Κιόσκι. 00:16:17:00 Φιλμ αρχείου με τη λεηλασία των Γερμανών στην Κρήτη, αφού εισήλθαν στις πόλεις, καθώς ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΚΕΠΕΤΖΗΣ μιλά για τις οδομαχίες-άγνωστη ως τότε μάχη για τον κρητικό λαό. 00:16:31:00 Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΚΕΠΕΤΖΗΣ αναφέρεται στην εξόντωση των Γερμανών που εισήλθαν στην πόλη του Ηρακλείου-εμβόλιμη ασπρόμαυρη φωτογραφία της πόλης του Ηρακλείου-και στο γεγονός ότι οι Γερμανοί δέχονταν συνεχώς ενισχύσεις από διάφορα σημεία της περιοχής (αεροδρόμιο και ύψωμα του Προφήτη Ηλία Ηρακλείου). 00:16:53:00 Πλάνα από το αεροδρόμιο του Ηρακλείου, τη φρούρηση του οποίου, κατά τη μαρτυρία του ΚΥΡΙΑΚΟΥ ΣΚΕΠΕΤΖΗ, είχαν οι Σύμμαχοι και από το οποίο οι Γερμανοί έστελναν ενισχύσεις οι κατακτητές. 00:17:01:00 Πλάνα από το ύψωμα Προφήτης Ηλίας Ηρακλείου, για το οποίο ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΚΕΠΕΤΖΗΣ αναφέρει ότι επίσης έριχναν δυνάμεις οι Γερμανοί, για να βάλλουν το αεροδρόμιο της πόλης. Στη συνέχεια η αφηγήτρια αναφέρει ότι στην περιοχή μάχονταν μικρά ελληνικά τμήματα και ξεκινά τη διήγησή του ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ), που πολέμησε στην μάχη του Προφήτη Ηλία. 00:17:23:00 Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ) αφηγείται τα πεπραγμένα της σύσκεψης που συγκάλεσε, την οποία διέκοψε η έλευση αλεξιπτωτιστών, κοντά στη διάταξη του 6ου Λόχου στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία Ηρακλείου, τους οποίους αμέσως εξόντωσαν. 00:17:50:00 Χάρτης-σκαρίφημα του Ρεθύμνου στον οποίο απεικονίζεται το σχέδιο του γερμανικού στρατού με τα στρατηγικά σημεία όπου θα πέσουν οι Γερμανοί αλεξιπτωτιστές για να κατακτήσουν το νησί. 00:18:02:00 Πλάνα από το Ρέθυμνο, όπου έπεσαν Γερμανοί αλεξιπτωτιστές, τους οποίους αντιμετώπισαν οι Αυστραλοί, Έλληνες στρατιώτες, χωροφύλακες και ο απλός λαός. Ξεκινά τη διήγησή του ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ, ο οποίος αναφέρεται στην αντίδραση του λόχου του με την πτώση των αλεξιπτωτιστών. 00:18:37:00 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ σχολιάζει την έλλειψη οπλισμού του Τμήματός του την κρίσιμη στιγμή της πτώσης των αλεξιπτωτιστών στο Ρέθυμνο. Ο ανεπαρκής τους οπλισμός ανακουφίζεται με το πολυβόλο που φυλάσσονταν στο Φρούριο της Φορτέτσας, το οποίο και πήραν και κατευθύνθηκαν έκτοτε στην περιοχή των Περιβολίων που έπεφταν μυριάδες αλεξιπτωτιστές. 00:19:27:00 Κινηματογραφικό αρχειακό υλικό με Γερμανούς στρατιώτες στην Κρήτη. Η αφηγήτρια κάνει τη δραματική αντιπαραβολή των πάνοπλων Γερμανών και των απεγνωσμένων αναζητούντων έστω και τον στοιχειώδη οπλισμό Κρητικών. 00:19:53:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΟΥΡΟΥΝΔΑΚΗΣ, τότε σταθμάρχης Χωροφυλακής Γαλατά, ο οποίος πολέμησε στην ομώνυμη μάχη, καυτηριάζει την έλλειψη οπλισμού από την οποία έπασχε και η περιοχή του Γαλατά. Στην προσπάθειά του να αποσπάσει όπλα για να τα παράσχει στους κατοίκους του Γαλατά, ώστε να αντιμετωπίσει τους αλεξιπτωτιστές, αναφέρει ότι με μια ομάδα μετέβη στα Χανιά, όπου διέρρηξαν μια αποθήκη όπλων. 00:20:24:00 Φιλμ αρχείου με τη μάχη του Μάλεμε την 20ή Μαΐου 1941, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη σθεναρή αντίσταση των Ελλήνων, των Νεοζηλανδών και των 300 Ευέλπιδων εναντίον των αλεξιπτωτιστών. 00:20:37:00 Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ αναφέρεται στους Ευέλπιδες που υπερασπίστηκαν την περιοχή του Μάλεμε εναντίον των πάνοπλων Γερμανών και των αλεξιπτωτιστών και στην ανασφάλεια του στρατεύματός του την οποία αντιπαρερχόταν με νουθεσία. Εμβόλιμα φιλμ αρχείου με πολεμικές συγκρούσεις στη μάχη του Μάλεμε. 00:22:04:00 Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΜΙΑΟΥΛΗΣ αναφέρει το περιστατικό του τραυματισμού του στο χέρι από έναν αλεξιπτωτιστή, που θα μπορούσε να του είχε στοιχίσει τη ζωή. Παρεμβάλλεται η αφηγήτρια που αναφέρει ότι την κρίσιμη ώρα που πολεμούσε ο ΜΙΑΟΥΛΗΣ ο αδελφός του έπεφτε υπέρ πατρίδος έξω από το Ρέθυμνο, έχοντας προηγουμένως καταρρίψει ένα γερμανικό αεροπλάνο. 00:22:51:00 Εναλλασσόμενα φιλμ αρχείου με πολεμικές συγκρούσεις στη μάχη του Μάλεμε και πλάνα από τον τομέα του Ηρακλείου που διεξάγονταν οι συγκρούσεις. Αναφορές του αφηγητή σχετικά με την αποτυχία των Γερμανών να καταλάβουν άμεσα-ως το βράδυ της 20ής Μαΐου-το αεροδρόμιο του Μάλεμε, με την αγωνία του Γερμανού εμπνευστή της «Επιχείρησης Ερμής» διευθύνοντα των επιχειρήσεων στρατηγού ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ, και με την επιμονή του ΧΙΤΛΕΡ της άμεσης κατάληψης της νήσου, προκειμένου να προχωρήσει η επιχείρηση εισβολής στην ΕΣΣΔ. 00:23:29:00 Εναλλασσόμενα φιλμ αρχείου με στούκας και αλεξιπτωτιστές στη μάχη του Μάλεμε και πλάνα από τον τομέα του Ηρακλείου που διεξάγονταν οι πολεμικές συγκρούσεις. Ο αφηγητής αναφέρεται στην απόφαση του Γερμανού στρατηγού ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ να ρίξει το σύνολο των εφεδρικών δυνάμεων αλεξιπτωτιστών για να καταλάβει το Μάλεμε, στην αποφασιστικής σημασίας για την έκβαση της μάχη της Κρήτης κατάληψή του από τους Γερμανούς, την 21η Μαΐου 1941, και στην αποβίβαση σε αυτό της 5ης Μεραρχίας Αλπινιστών (σχετικό φιλμ αρχείου). Ο αφηγητής αναφέρεται και στην καθυστερημένη αντεπιχείρηση του Νεοζηλανδού ΦΡΑΪΝΜΠΕΡΓΚ (παρεμβάλλεται φωτογραφία του) εναντίον των Γερμανών την επομένη της κατάληψης, την 22α Μαΐου 1941. 00:24:36:00 Πλάνα του Γαλατά Χανίων, στρατηγικό σημείο για την πορεία των Γερμανών προς τα Χανιά και φιλμ αρχείου με τις πολυήμερες πολεμικές συγκρούσεις στην περιοχή τον Μάιο του 1941. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εισβολή των Γερμανών στον Γαλατά, στις 25 Μαΐου 1941, και στην ανατροπή τους από αντεπίθεση Νεοζηλανδών, Ελλήνων και κατοίκων του χωριού. 00:25:04:00 Φωτογραφία του τάφου του διοικητή των Γερμανών ΝΤΕΡΜΠΑ, που ηγήθηκε τις επιχειρήσεις στον Γαλατά και έπεσε κατά τις συγκρούσεις του Μαΐου 1941. Λόγος της αφηγήτριας αναφορικά με τις μεγάλες απώλειες που είχαν οι Γερμανοί από τις φονικές μάχες στην περιοχή. 00:25:13:00 Πλάνα από τον Γαλατά και από το ηρώον που αφιερώθηκε στους πεσόντες στην ομώνυμη μάχη (εστίαση στην επιγραφή που αναγράφονται οι δεκάδες πεσόντες). Η αφηγήτρια αναφέρεται σε ημερήσια διαταγή του Νεοζηλανδού στρατηγού ΦΡΑΪΝΜΠΕΡΓΚ, στην οποία παρακινούσε τους στρατιώτες του να παραδειγματιστούν από τους αγωνιστές του Μάλεμε. 00:20:49:00 Φιλμ αρχείου με την αναχώρηση από την Αθήνα, στις 25 Μαΐου 1941, του Γερμανού διευθύνοντα της «Επιχείρησης Ερμής» στρατηγού ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ, και την άφιξή του στο αεροδρόμιο του Μάλεμε για επιθεώρηση των γερμανικών δυνάμεων. Ο ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ έμενε στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία και είχε λάβει νέα καταληκτική ημερομηνία κατάληψης του νησιού την 25η του μηνός και μεταφοράς των στούκας στην Πολωνία για προώθηση του σχεδίου κατάληψης της Σοβιετικής Ένωσης. Ο αφηγητής αναφέρει τον σχεδιασμό κατάληψης των Χανίων και της Σούδας και προώθησης των δυνάμεών του στο Ρέθυμνο και το Ηράκλειο, όπου είχαν στρατοπεδεύσει τα αποδεκατισμένα τμήματα των αλεξιπτωτιστών. Εμβόλιμο φιλμ αρχείου με πολεμικές συγκρούσεις στην Κρήτη. 00:20:49:00 Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ) μιλά για την περιφανή νίκη που κατήγαν τα ελληνικά τμήματα στη μάχη του Προφήτη Ηλία Ηρακλείου, ξεκινώντας από το περιστατικό που χρησιμοποίησαν ένα πολυβόλο που στοίχισε τη ζωή σε δεκάδες Γερμανούς. 00:27:36:00 Πλάνα από την περιοχή του Προφήτη Ηλία Ηρακλείου, σε μια πρόθεση αναπαράστασης της πορείας που ακολούθησε το τμήμα του ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΙΝΟΥ (ΑΜΑΡΜΠΕΗ). Ο ΚΑΛΙΝΟΣ αναφέρεται στις συντονισμένες κινήσεις των στρατιωτών του, στις διαταγές του σχετικά με την πορεία των διμοιριών, στους 70 αιχμαλώτους Γερμανούς και στον γερμανικό οπλισμό που έλαβε ο λόχος του ως λάφυρο. 00:28:04:00 Φωτογραφία τμήματος Αυστραλών υπερασπιστών του Ρεθύμνου, καθώς ο αφηγητής περιγράφει την από τους Αυστραλούς εκκαθάριση των αλεξιπτωτιστών ανατολικά του αεροδρομίου του Ρεθύμνου και την απομόνωσή τους στο χωριό Σταυρωμένο, επισημαίνοντας ότι παρόμοιες σκηνές εκτυλίχθηκαν και στις περιοχές Περιβολίων και Λατζιμά. 00:28:19:00 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ αναφέρεται στη σημαντικότατη συνδρομή ενός δωδεκάχρονου στη μάχη του Ρεθύμνου, ο οποίος τροφοδοτούσε το πολυβόλο «με μεράκι και σθένος». 00:29:10:00 Κινηματογραφικό αρχειακό υλικό με πολεμικές συγκρούσεις στην Κρήτη, καθώς ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ μιλά για την επίθεση των ελεύθερων σκοπευτών και της Σχολής της Χωροφυλακής, για την εκκαθάριση της περιοχής πλην εκείνης πάνω από το χωριό Περιβόλια. Φωτογραφία της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου νότια του εν λόγω χωριού, όπου είχαν ταμπουρωθεί οι Γερμανοί, που ήταν το μόνο σημείο που μαίνονταν ακόμα οι πολεμικές συγκρούσεις. Ο ΜΑΝΟΥΡΑΣ κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:29:54:00 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ αναθυμάται τον αδελφό του, ΜΑΝΟΛΗ (εμβόλιμη φωτογραφία του), τον οποίο όπλισε, αναφέρεται στο ισχυρό χτύπημα που κατέφερε το πυροβόλο και σε δεύτερο αεροπλάνο, στον τραυματισμό του ίδιου στο πόδι και στην παράλληλη ακινητοποίηση του πυροβόλου που λειτουργούσε και στην αποτυχία εκκαθάρισης και του τελευταίου σημείου στο οποίο είχαν ταμπουρωθεί οι Γερμανοί (η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου [σχετική φωτογραφία]). 00:31:50:00 Ο ΜΑΡΚΟΣ ΠΟΛΙΟΥΔΑΚΗΣ, τότε μαθητής και συγγραφέας του βιβλίου «Η μάχη της Κρήτης στο Ρέθυμνο», αναφέρεται στη μάχη του Λατζιμά Ρεθύμνου. Μιλά για τον εκεί αγώνα, όπου οι μόνοι υπερασπιστές του ήταν οι πολίτες και οι Χωροφύλακες. 00:32:30:00 Φιλμ αρχείου με Γερμανούς στρατιώτες να βαδίζουν προς τα Χανιά. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πτώση του Γαλατά, που άνοιξε τον δρόμο στην κατάληψη της πόλης των Χανίων στις 27 Μαΐου 1941. 00:32:47:00 Φιλμ αρχείου με την είσοδο των Γερμανών στα Χανιά στις 27 Μαΐου 1941 και από την κατεχόμενη πλέον πόλη. Ο αφηγητής μιλά για τη βομβαρδισμένη πόλη, για την κατάληψή της και για την απομάκρυνση των συμμαχικών δυνάμεων, για την εντολή ολοκληρωτικής εκκένωσης του νησιού, για τη διαφυγή του Έλληνα βασιλιά και της κυβέρνησης ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ στην Αίγυπτο, για την εμπροσθοφυλακή των Γερμανών που κατευθύνεται στο Ρέθυμνο, με την εντολή της απελευθέρωσης των εκεί εγκλωβισμένων αλεξιπτωτιστών (σχετικό φιλμ αρχείου με Γερμανούς αξιωματούχους που καταστρώνουν το σχέδιο απελευθέρωσης των αλεξιπτωτιστών). 00:33:29:00 Φωτογραφικό υλικό με τον στρατηγό ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ, που επιθεωρεί τους απωθημένους στο Ρέθυμνο εξουθενωμένους αλεξιπτωτιστές. Ο αφηγητής σχολιάζει την προσδοκία τους να είχαν κερδίσει τον αγώνα της Κρήτης ευκολότερα. 00:33:49:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά στρατιωτικά οχήματα στους δρόμους του νησιού μετά την κατάληψη της Κρήτης και με αιχμαλώτους συμμάχους και Κρητικούς πολίτες. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ολοκληρωτική κατάληψη της Κρήτης στις 31 Μαΐου 1941 από τους Γερμανούς, στη σύλληψη των συμμαχικών στρατευμάτων ή στη διαφυγή τους στην Αίγυπτο και στη σθεναρή αντίσταση των Κρητών. 00:34:27:00 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΜΑΝΟΥΡΑΣ αναφέρεται στο συγκινητικό περιστατικό κατά το οποίο, μετά την παρέλευση 10 μηνών από τη μάχη της Κρήτης, επιστρέφοντας στον τόπο που είχε χαθεί ο αδελφός του συνάντησε τον δωδεκάχρονο βοηθό του στη μάχη του Ρεθύμνου να εργάζεται σαν λούστρος. 00:35:31:00 Φιλμ αρχείου από το κατεχόμενο νησί. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην τύχη των αδελφών ΜΑΝΟΥΡΑ, ο ΜΑΝΩΛΗΣ σκοτώθηκε στη μάχη του Ρεθύμνου και οι δύο άλλοι, ο ανήλικος ΕΥΓΕΝΙΟΣ και ο ΓΙΑΝΝΗΣ, εκτελέστηκαν από τους Ναζί. 00:35:58:00 Φιλμ αρχείου από την επίσκεψη του στρατηγού ΣΤΟΥΝΤΕΝΤ σε στρατιωτικό νοσοκομείο της Κρήτης, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην απώλεια χιλιάδων Γερμανών καθώς και στην πληθώρα τραυματιών και αιχμαλώτων στη μάχη της Κρήτης. 00:36:23:00 Φιλμ αρχείου με Γερμανούς τραυματίες. Ο σημαντικός αριθμός αλεξιπτωτιστών που τραυματίστηκαν κα χάθηκαν κατά την επιχείρηση κατάληψης της Κρήτης στο πεδίο της μάχης, σύμφωνα με τον αφηγητή, οδήγησε στην εγκατάλειψη της πολεμικής αυτής τεχνικής και σε επόμενες φάσεις του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 00:36:32:00 Φιλμ αρχείου με την αναχώρηση των Γερμανών από την Κρήτη για νέες πολεμικές δραστηριότητες. Ο αφηγητής αναφέρει ότι η μάχη της Κρήτης και οι πολλές απώλειες που άφησε στους Γερμανούς καθυστέρησε σημαντικά την εφαρμογή σχεδίου εισβολής τους και την εισβολή τους στη Σοβιετική Ένωση. 00:36:42:00 Φωτογραφία και πλάνα από γερμανικά νεκροταφεία. Λόγος του αφηγητή για τις απώλειες των Γερμανών και για τον θαυμασμό των Γερμανών για τον ηρωισμό των Κρητών και χαρακτηρισμός τη μάχης της Κρήτης ως «το πρώτο μαζικό μήνυμα της αντίστασης που άρχιζε ». 00:37:16:00 Αναμνηστική φωτογραφία των Γερμανών στην Ακρόπολη των Αθηνών και πλάνα από τον Παρθενώνα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη νύχτα της 30ής προς 31η Μαΐου 1941, κατά την οποία εξαφανίστηκε …. μυστηριωδώς η χιτλερική σημαία από τον χώρο. Αποδείχθηκε ότι την είχαν κλέψει οι φοιτητές ΛΑΚΗΣ ΣΑΝΤΑΣ και ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ. 00:37:38:00 Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ αναφέρεται στον πνευματικό κάματο που κατέβαλε ο ίδιος αλλά και όλος ο κατεχόμενος ελληνικός λαός, πώς θα μπορούσε να καταφέρει ένα ισχυρό χτύπημα στους Ναζί. Ο ίδιος σκέφτηκε το κατέβασμα της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη και μοιράστηκε την πρόταση αυτή με τον ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ, ο οποίος συμφώνησε. 00:38:35:00 Φωτογραφία του ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ, καθώς ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ αναφέρεται στην από κοινού συμφωνία τους να κατεβάσουν τη γερμανική σημαία από την Ακρόπολη. 00:38:35:00 Λαϊκή εκόνα/καρτ ποστάλ με την Ακρόπολη, και γερμανικά τανκς.Φωτογραφία Γερμανών που φυλάσσουν τη γερμανική σημαία. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αποτυχία της πρώτης απόπειρας των ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ και ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ, στις 9 Μαΐου 1944, να κατεβάσουν την ελληνική σημαία από την Ακρόπολη, λόγω της εκεί παρουσίας λόχου Γερμανών αλλά και στη μη εγκατάλειψη του σχεδίου τους παρά την αποτυχία της πρώτης απόπειρας. 00:38:54:00 Όταν αναγγέλθηκε η πτώση της Κρήτης, αναλογίσθηκαν τον συμβολικό χαρακτήρα που θα λάμβανε η υπεξαίρεση της γερμανικής σημαίας από την Ακρόπολη, όπως αναφέρει ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ. 00:39:28:00 Πλάνα από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, με την κάμερα να ακολουθεί τη διαδρομή των φοιτητών ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ και ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ. Ο ΓΛΕΖΟΣ αναφέρεται στη διαδρομή τους από το σπήλαιο της Αγλαύρου και στην πρόκληση διαφόρων θορύβων για αποπροσανατολισμό των Γερμανών και για δική τους πληροφόρηση σχετικά με τον αριθμό της γερμανικής φρούρησης. Παρεμβάλλονται εικόνες από τα τείχη και από τον όλο περιβάλλοντα χώρο. 00:40:46:00 Φιλμ αρχείου με την Ακρόπολη της εποχής και εστίαση στον Παρθενώνα. 00:40:55:00 Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ επισημαίνει το γλέντι των Γερμανών στην Ακρόπολη την ημέρα της επιχείρησης, ενώ οι δύο φοιτητές προσπαθούσαν να φτάσουν στο σημείο που είχε στηθεί η γερμανική σημαία. Όταν μετά έφτασαν εκεί, συνεχίζει ο ομιλών, τεχνικά εμπόδια τους ανέτρεπαν επανειλημμένως το σχέδιό τους, αλλά τελικά τα κατάφεραν, και επέστρεψαν από το σπήλαιο της Αγραύλου (παρεμβάλλονται πλάνα από τον χώρο του ιερού βράχου). 00:42:41:00 Φιλμ αρχείου με την Ακρόπολη της εποχής και εστίαση στον ναό του Παρθενώνα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη διαπίστωση από τους Γερμανούς ότι απουσιάζει από την Ακρόπολη η γερμανική σημαία την επόμενη και στην έναρξη των ερευνών για την ανακάλυψη και δίωξη των ενόχων. 00:42:51:00 Πλάνα από τον χώρο του ιερού βράχου της Ακρόπολης, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στο γεγονός ως αυθόρμητη πράξη της αντίστασης του ελληνικού λαού. 00:42:58:00 Πρωτοσέλιδο της προσκείμενης στους κατακτητές εφημερίδας «Η Πρωία» και η σχετική ανακοίνωση που αναφέρεται στο γεγονός της υπεξαίρεσης της γερμανικής σημαίας από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης. Στην ανακοίνωση αναφέρεται η απαγόρευση της κυκλοφορίας μετά τις 22:00 μ. μ. και στην ποινή του θανάτου που επιφυλάσσεται για τους ενόχους. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:43:22:00 Άρθρα του γερμανόφιλου Τύπου της εποχής, στα οποίο καταδικάζεται η πράξη των ΜΑΝΩΛΗ ΓΛΕΖΟΥ και ΛΑΚΗ ΣΑΝΤΑ. Η αφηγήτρια σχολιάζει σχετικώς. 00:43:30:00 Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΓΛΕΖΟΣ δεν παραλείπει να μιλήσει για την ικανοποίηση του ελληνικού λαού μετά το πέρας της πράξης, χωρίς μάλιστα να γνωρίζει τους πραγματικούς δράστες, ενώ αναφέρει ότι οι δυο νεαροί προλάβανε να πραγματοποιήσουν την πράξη της υπεξαίρεσης της σβάστικας, απλώς πριν προλάβουν κάποιοι άλλοι να το πράξουν. 00:43:55:00 Φιλμ αρχείου από τη γερμανική κατοχή στην Κρήτη και σχετικό φωτογραφικό υλικό με Κρητικούς, με τον λόγο του αφηγητή να εστιάζει στα έκτροπα που έλαβαν χώρα στην Κρήτη από την επομένη ημέρα της Κατοχής, κυρίως με τις εκτελέσεις των αμάχων. 00:44:31:00 Ο ΜΑΡΚΟΣ ΠΟΛΙΟΥΔΑΚΗΣ αναφέρεται στις εκτελέσεις των αμάχων που έλαβαν χώρα στο χωριό του, τον Λατζιμά Ρεθύμνου, μεταξύ άλλων του πατέρα του. Αναφέρεται και στο χωριό Αστέρι, στο οποίο εισήλθαν οι Γερμανοί στις 3 Ιουνίου 1941, και εκτέλεσαν τη γιαγιά του και τον παππού του και τον … σκύλο. 00:46:16:00 Πλάνα από το μνημείο που έχει στηθεί για τους εκτελεσμένους από τους Γερμανούς στο χωριό Αστέρι. Χαρακτηριστικός είναι ο αριθμός των μελών της οικογένειας ΠΟΛΙΟΥΔΑΚΗ που θανατώθηκαν, καθώς παρατηρούμε στην αναγραφή των ονομάτων των πεσόντων. 00:46:41:00 Φιλμ αρχείου με Γερμανούς αλεξιπτωτιστές μετά τη μάχη της Κρήτης και σχετικό φωτογραφικό υλικό. 00:46:55:00 Αρθρογραφία του γερμανόφιλου Τύπου της εποχής, στο οποίο κατηγορείται ο κρητικός λαός για «απάνθρωπη συμπεριφορά» και για συνεργασία με βρετανικές δυνάμεις. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παράλογη αυτή συμπεριφορά του ναζιστικού Τύπου της εποχής. 00:47:23:00 Πλάνα από τον Αλικιανό Κρήτης, όπου έλαβαν χώρα ομαδικές εκδηλώσεις των κατοίκων. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:47:32:00 Ο πατέρας ΧΑΡΙΤΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ, ιερέας του χωριού Φουρνέ, αναφέρεται στο χρονικό της ανάκρισης και της εκτέλεσης των κατοίκων των γύρω χωριών στην περιοχή του Αλικιανού Κρήτης. Παρεμβάλλεται το μνημείο με τον μακρύ κατάλογο των εκτελεσμένων πολιτών στην περιοχή του Αλικιανού. 00:48:09:00 Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΚΟΡΑΚΑΚΗΣ, κάτοικος Αλικιανού Κρήτης, αναφέρεται στο χρονικό της δραπέτευσής του πριν από την προγραμματισμένη εκτέλεσή του, καθώς είχε επιλεγεί μεταξύ των 42 Κρητών που θα εκτελούνταν. 00:49:18:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, επίσης κάτοικος Αλικιανού Κρήτης, αναφέρεται στην εκτέλεση του πατέρα του από τους Γερμανούς, στις συστάσεις που τους γίνονταν από τους Γερμανούς να μην αντιστέκονται και στη θλιβερή εντολή που είχε λάβει από αυτούς να τον θάψει. Μας δείχνει και το ρολόι που πήρε από την τσέπη του πατέρα του μετά την εκτέλεσή του. 00:51:56:00 Φωτογραφία του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ (1898-1941), πατέρα του ΓΙΑΝΝΗ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗ. Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στον Αλικιανό Κρήτης. 00:52:02:00 Πλάνα από το χωριό Κάνδανος Κρήτης και από τα ερείπια μετά την καταστροφή του από τους Γερμανούς. Η αφηγήτρια επισημαίνει ότι ήταν το πρώτο χωριό που καταστράφηκε ολοκληρωτικά από τους Ναζί, στις 3 Ιουνίου 1941, επειδή οι κάτοικοί του αντιστάθηκαν στους Γερμανούς κατά τη Μάχη της Κρήτης. 00:52:28:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ, κάτοικος Κανδάνου Κρήτης, αναφέρεται στην καταστροφή της Κανδάνου από τους Γερμανούς στις 3 Ιουνίου 1941, γιατί συμμετείχε στη Μάχη της Κρήτης. 00:52:59:00 Αναθηματική πλάκα με την επιγραφή στη γερμανική (“Hier stand Kandanos”) και την ελληνική γλώσσα («Εδώ υπήρχε η Κάνδανος»), που αναφέρεται στην καταστροφή της Κανδάνου στις 3 Ιουνίου 1941, σε αντίποινα για τη δολοφονία 25 Γερμανών στρατιωτικών. Την επιγραφή, άφησαν οι ίδιοι οι Γερμανοί σε ανάμνηση του γεγονότος. . . 00:53:08:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ αναφέρεται στην άφιξη από την Παλιόχωρα ενός γερμανικού λόχου με τον λοχαγό ΜΙΜΠΕΡΤ, στη στάθμευσή του στην πλατεία της Κανδάνου Κρήτης (εμβόλιμα πλάνα), στην «πατρική» απεύθυνσή τους στον κρητικό λαό να μη φοβάται, κάτι που ο ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ χαρακτηρίζει παραλογισμό, γιατί ήταν κοινό ότι με το πέρασμά τους οι Γερμανοί εκτελούσαν τους κατοίκους των χωριών. 00:53:37:00 Φωτογραφικό υλικό με Κρητικούς πολίτες και την κατεστραμμένη Κάνδανο. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ αναφέρεται στην ολοκληρωτική καταστροφή της Κανδάνου που ακολούθησε. 00:54:45:00 Φωτογραφία με την αναθηματική πλάκα των Χιτλερικών με την επιγραφή «Εδώ υπήρχε η Κάνδανος» και “Hier stand Kandanos” με έναν Γερμανό. Η αφηγήτρια σχολιάζει την απαθανάτιση του γεγονότος της καταστροφής της Κανδάνου με την εν λόγω επιγραφή. 00:54:55:00 Πλάνα από τα ερείπια της Κανδάνου μετά την καταστροφή της. Ακούγεται θρηνητικό τραγούδι με σχετική θεματολογία και η αφηγήτρια απαγγέλλει τους στίχους. 00:55:14:00 Φωτογραφία από την Κάνδανο της εποχής με σχετική επιγραφή για την καταστροφή της. Η αφηγήτρια συνεχίζει την απαγγελία από τους στίχους του θρηνητικού τραγουδιού. 00:55:25:00 Πλάνα από το χωριό Κοντομαρί Κρήτης και από τον τόπο εκτέλεσης των κατοίκων του χωριού. Ο αφηγητής αναφέρεται στο χρονικό της καταστροφής του χωριού στις 2 Ιουνίου 1941. 00:55:46:00 Φωτογραφικό υλικό από Γερμανικά Αρχεία που εικονίζει το χρονικό της καταστροφής του χωριού Κοντομαρί Κρήτης, με τις πρώτες φωτογραφίες να αφορούν τη συγκέντρωση των κατοίκων στην πλατεία του χωριού κατά τη διαταγή των Γερμανών. Ο αφηγητής αναφέρεται στη σημαντική συλλογή φωτογραφιών που φυλασσόταν στα γερμανικά αρχεία οι οποίες απαθανάτιζαν το θλιβερό περιστατικό. 00:56:25:00 Ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΝΝΑΚΗΣ, από το Κοντομαρί, αναφέρεται στην εκτέλεση 24 κατοίκων του χωριού, ηλικίας 18-50 ετών, στις 2 Ιουνίου 1941. 00:56:39:00 Φωτογραφικό υλικό από τη συγκέντρωση των κατοίκων του χωριού Κοντομαρί, πολλοί από τους οποίους θα οδηγηθούν στο εκτελεστικό απόσπασμα, από το φωτογραφικό αρχείο των Γερμανών σχετικά με το «περιστατικό» στο χωριό. Αφού ολοκληρώνει την αφήγησή του ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΝΝΑΚΗΣ, ο αφηγητής συμπληρώνει τα σχετικά με την εκτέλεση των κατοίκων. 00:57:18:00 Ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΠΑΡΑΣΧΑΚΗΣ, από το Κοντομαρί, αναφέρεται στην εκτέλεση των κατοίκων του χωριού, δηλώνοντας την προηγουμένως φωτογράφισή τους (προφορική απόδειξη και του πλήθους των φωτογραφιών που φυλάσσονταν στα αρχεία των Γερμανών σχετικά με το περιστατικό). Παρεμβάλλεται το φωτογραφικό υλικό από τις φωτογραφίες αυτές. 00:57:49:00 Το φωτογραφικό υλικό από την εκτέλεση των κατοίκων του χωριού. Ο αφηγητής περιγράφει… 00:58:51:00 Πλάνα από το μνημείο των εκτελεσμένων στο χωριό Κοντομαρί Κρήτης. 00:59:10:00 Τίτλοι τέλους.

00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.

00:01:28:00
Τίτλος επεισοδίου «Αγώνες στις πόλεις. 1942».

00:01:35:00
Αναδρομή σε ιστορικά γεγονότα του 1941. Φιλμ αρχείου από τη Συνάντηση του Ατλαντικού μεταξύ του προέδρου της Μεγάλης Βρετανίας ΟΥΙΝΣΤΟΝ ΤΣΩΡΤΣΙΛ και του προέδρου των ΗΠΑ ΦΡΑΓΚΛΙΝΟΥ ΡΟΥΖΒΕΛΤ, στις 9-13 Αυγούστου 1941. Ο αφηγητής παραθέτει το διεθνές πολιτικό σκηνικό, με εστίαση στην εν λόγω συνάντηση, στην οποία αποφασίστηκε η συνεργασία και των ως τότε ουδέτερων ΗΠΑ εναντίον του ναζισμού και η από κοινού υποστήριξη της Σοβιετικής Ένωσης εναντίον του φασισμού.

00:02:24:00
Συνέχεια ιστορικής αναδρομής. Φιλμ αρχείου από την επίθεση του ιαπωνικού στόλου στην αμερικανική βάση του Ειρηνικού Ωκεανού Περλ Χάρμπορ, στις 7 Δεκεμβρίου 1941. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εισβολή, που επικύρωσε την άμεση συμμετοχή των ΗΠΑ στον πόλεμο, και στην επισημοποίηση, την Πρωτοχρονιά του 1942, του αντιχιτλερικού συνασπισμού στον οποίον συμμετείχαν 26 συνολικά χώρες.

00:02:55:00
Συνέχεια ιστορικής αναδρομής. Μακέτα με τον τίτλο της ενότητας «Afrika» και φιλμ αρχείου με την εισβολή των γερμανοϊταλικών στρατευμάτων στη Βόρεια Αφρική, με επικεφαλής τον στρατηγό ΡΟΜΜΕΛ, με στόχο την κατάληψη της Διώρυγας του Σουέζ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εισβολή των Γερμανών και Ιταλών στη Βόρεια Αφρική, στην ανακατάληψη της Κυρηναϊκής Χερσονήσου από τους Βρετανούς (Νοέμβριος 1941) και στη νέα επίθεση του ΡΟΜΜΕΛ (άνοιξη 1942), που τον φέρνει στα πρόθυρα της Αλεξάνδρειας.

00:03:36:00
Συνέχεια αναδρομής. Φιλμ αρχείου με την επίθεση, στις αρχές Οκτωβρίου 1941, των Ναζί, που θα τους φέρει προ των πυλών της Μόσχας. Ο αφηγητής παρουσιάζει τη αμυντική προσπάθεια του ρωσικού στρατού και την απήχηση της επίθεσης στον κόσμο και στην Αθήνα, ο λαός της οποίας συμπαρίστατο στον βαλλόμενο ρωσικό λαό, με λάβαρο το ποίημα του ΜΕΝΕΛΑΟΥ ΛΟΥΝΤΕΜΗ «Μιλάει η Μόσχα», το οποίο απαγγέλλει η αφηγήτρια.

00:05:01:00
Συνέχεια αναδρομής Φιλμ αρχείου με την πολεμική προετοιμασία του ρωσικού λαού για την αντεπίθεση στη γερμανική απειλή: πυρετώδης δημιουργία χαρακωμάτων και παραγωγή πολεμικού υλικού.

00:05:23:00
Συνέχεια ιστορικής αναδρομής στα γεγονότα του 1941. Φιλμ αρχείου με τη ρωσική αντεπίθεση, στις 6 Δεκεμβρίου 1941. Ο αφηγητής αναφέρεται στη συντονισμένη αντεπίθεση του ρωσικού στρατού, τέτοια που σήμανε την πρώτη ήττα των ναζιστικών στρατευμάτων. Φιλμ αρχείου με Γερμανούς αιχμάλωτους των Σοβιετικών.

00:06:28:00
1942: Φωτογραφικό υλικό από την Αθήνα την Πρωτοχρονιά του 1942. Η αφηγήτρια μας υπενθυμίζει ότι η Αθήνα την εποχή αυτή μαστιζόταν από τον μεγάλο λιμό.

00:06:57:00
Φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς που εορτάζουν το νέο έτος στην Αίθουσα Τελετών του Πανεπιστημίου Αθηνών, την 1η Ιανουαρίου 1942. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην «όμορφη» βραδιά που κατέληξε σε ακρωτηριασμό των αγαλμάτων των ηρώων της Ελληνικής Επανάστασης.

00:07:34:00
Σπάνιο φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζει τον ακρωτηριασμό των αγαλμάτων των ηρώων, όπως απαθανατίστηκαν κρυφά από τον δημοσιογράφο ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΡΑΣΧΟ πριν την αποκατάστασή τους από τους Γερμανούς. Η αφηγήτρια καταδικάζει τους βανδαλισμούς των Γερμανών και αναφέρεται στον συσχετισμό στις συνειδήσεις των Ελλήνων, της Ελληνικής Επανάστασης με την Εθνική Αντίσταση.

00:07:58:00
Χαρακτικά του ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ που δημοσιεύονταν σε συνέχειες στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Εστία». Η αφηγήτρια αναφέρεται στο έργο του καλλιτέχνη, και στη δημοτική ποίηση που το συνόδευε, σύνολο που μεταλαμπάδευε στον ελληνικό λαό τα μηνύματα της Επανάστασης. Αρχίζει την αφήγησή της η ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, τότε φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, αργότερα στέλεχος της οργάνωσης Λεύτερη Νέα και της ΕΠΟΝ.

00:08:27:00
Η ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ μιλά για τη θεωρητική ενασχόλησή της με τη Φιλική Εταιρεία και για τον οραματισμό της να δημιουργήσει σύλλογο στο πρότυπό της. Αναφέρεται σε περιστατικό από τη φοιτητική της ζωή, κατά το οποίο εξέφραζε τα αισθήματα για τη σύσταση μιας τέτοιας ομάδας, σε άλλους που, καθώς λέει, έμοιαζαν αδαείς, στην πραγματικότητα όμως ήταν ήδη οργανωμένοι σε αντιστασιακές ομάδες.

00:09:38:00
Πλάνα από την Πλατεία Εξαρχείων. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μεγάλη διαδήλωση των οργανωμένων στην αντίσταση δυνάμεων και των αντιστασιακών οργανώσεων (ΠΕΑΝ, Ιερή Ταξιαρχία κ. ά.), που πραγματοποιήθηκε στις 24 Μαρτίου 1942, παραμονές της εθνικής επετείου, με αφετηρία την Πλατεία. Στην εκδήλωση θα μιλήσει ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Νέων-σχετικό πιστοποιητικό από το Πανεπιστήμιο Αθηνών με τη φωτογραφία του.

00:10:12:00
Φωτογραφία του ΚΩΣΤΑ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΥ, καθώς ο ίδιος ξεκινά την προσωπική του μαρτυρία από την ομιλία του στην αντιστασιακή διαδήλωση της 24ης Μαρτίου 1942 στην οποία μνημόνευσε τους αγωνιστές του 1821. Μιλά και για τον ομιλητή που τον διαδέχθηκε στο βήμα, τον ΣΠΥΡΟ ΜΟΥΡΔΑΝΟ (ΔΙΟΓΕΝΗΣ), ο οποίος μίλησε για το στεφάνι που προβλεπόταν να καλύψει το άγαλμα του μέλους της Φιλικής Εταιρείας ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΥ.

00:11:32:00
Φωτογραφία από την περίοδο των διαδηλώσεων του Μαρτίου του 1942, με συνθήματα στους τοίχους, που αναφέρονται στον συσχετισμό της Εθνικής Αντίστασης που ετοιμαζόταν με την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

00:11:39:00
Πλάνα από το Χημείο στη οδό Σόλωνος, όπου παλαιότερα στεγαζόταν το γυμναστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών.

00:11:44:00
Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος της οργάνωσης Ιερή Ταξιαρχία, αναφέρεται στον παλμό των αντιστασιακών διαδηλώσεων που πραγματοποιούνταν την περίοδο του Μαρτίου του 1942, που είχαν κατάληξη το Χημείο στο κέντρο της Αθήνας, όπου στεγαζόταν την περίοδο αυτή το γυμναστήριο του Πανεπιστημίου.

00:12:33:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ αναφέρεται σε περιστατικό κατά τη διαδήλωση του Μαρτίου του 1942, με μια σημαία που έφτασε στα χέρια των διαδηλωτών και την οποία κράτησε ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, φοιτητής της Νομικής Σχολής και στέλεχος της ΠΕΑΝ, ο οποίος εκτελέστηκε μετά την ανατίναξη των γραφείων της ναζιστικής Εθνικής Σοσιαλιστικής Πατριωτικής Οργάνωσης (ΕΣΠΟ).

00:13:36:00
Φωτογραφικό υλικό από τη διαδήλωση της 24ης Μαρτίου 1942 στην οδό Σόλωνος. Μεταξύ των διαδηλωτών διακρίνεται ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ.

00:13:36:00
Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στη διαδήλωση της 24ης Μαρτίου 1942 και στον παλμό της από το σύνολο των διαδηλωτών. Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό από τη μαζική διαδήλωση της 24ης Μαρτίου 1942.

00:14:26:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ αναφέρεται στην αντίσταση που συνάντησαν από τις αστυνομικές Αρχές, στο στεφάνωμα τελικώς του ανδριάντα του Φιλικού ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΞΑΝΘΟΥ και στη «μάχη γύρω από τη σημαία», που κρατούσε ο Δωδεκανήσιος αγωνιστής ονόματι ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ. Εμβόλιμα πλάνα από την Πλατεία Κολωνακίου και το άγαλμα του ΞΑΝΘΟΥ.

00:15:23:00
Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στη σημαία-λάβαρο της διαδήλωσης της 24ης Μαρτίου 1942, την οποία διατήρησαν στην κατοχή τους οι Έλληνες αγωνιστές, παρά την επιμονή των ιταλικών Αρχών να τους την παραδώσουν.

00:15:36:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ αναφέρεται στις συλλήψεις που έγιναν με αιτία τη μεγάλη διαδήλωση του Μαρτίου του 1942, στη μετέπειτα μετακίνηση των διαδηλωτών προς την Πλατεία Δεξαμενής και στην από εκεί απειλή τους από τους Ιταλούς.

00:16:12:00
Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ κάνει απολογισμό της διαδήλωσης της 24ης Μαρτίου 1942, λέγοντας ότι πέτυχε τον σκοπό της, καθώς ένωσε τόσους ανθρώπους κάτω από την κοινή ιδεολογία της αντίστασης.

00:16:40:00
Πλάνα από την οδό Πανεπιστημίου και από τα Προπύλαια του Πανεπιστημίου. Ο αφηγητής προλογίζει για την επίσης μεγάλη αντικατοχική διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1942, παρά τις απειλές που εκφράζονταν μέσω του ελεγχόμενου από τη γερμανοϊταλική πλευρά Τύπο.

00:17:01:00
Η ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ μιλά για την πρόσκληση που δέχτηκε να παρευρεθεί στη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1942 στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου. Αναφέρεται στον ενθουσιασμό της πριν και μετά τη μεγάλη διαδήλωση, για το στεφάνωμα του αγάλματος του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ και για τον Εθνικό Ύμνο που έψαλλαν εν χορώ γονατιστοί οι συγκεντρωμένοι διαδηλωτές.

00:18:13:00
Φωτογραφία από τη μαζική αντικατοχική διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1942, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στις επιθέσεις που αντιμετώπισαν οι διαδηλωτές από τις ιταλικές Αρχές και για τις παρατεταμένες συγκρούσεις που έλαβαν χώρα.

00:18:22:00
Φυλλάδιο του Ιουνίου 1942, που εξέδωσε η οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη, η οποία διαδραμάτισε ενεργό ρόλο στη διαδηλώσεις του Μαρτίου του ίδιου χρόνου. Το φυλλάδιο αναφέρεται στην επέτειο ενός έτους από τη δημιουργία της οργάνωσης. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:18:33:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ Μ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, στέλεχος της οργάνωσης Εθνική Αλληλεγγύη, αναφέρεται σε ειδικές δράσεις της οργάνωσης: φροντίδα για την περίθαλψη των τραυματιών και των θυμάτων των διαδηλώσεων και για τη στήριξη των οικογενειών τους.

00:19:29:00
Φωτογραφία του ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ από το πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Τύπος», το οποίο αναφέρεται στην άφιξή του στην Αθήνα στις 20 Ιουλίου 1942. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο τύπος ανέφερε το γεγονός με καθυστέρηση 6 ημερών.

00:19:41:00
Φιλμ αρχείου από την άφιξη του ΜΠΕΝΙΤΟ ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ στη Βόρειο Αφρική για την επιθεώρηση του στρατού του. Ο αφηγητής αναφέρεται στην προσδοκία του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ να εισέλθει θριαμβευτής στην Αλεξάνδρεια, αλλά και στην αποτυχία της επιχείρησης.

00:20:04:00
Φιλμ αρχείου από την άφιξη του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ, τη διαδρομή του στη Αθήνα και την επίσκεψή του στην Ακρόπολη των Αθηνών. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αιφνιδιαστική επίσκεψη του Ιταλού δικτάτορα στην Αθήνα, μετά τα άσχημα-για την εχθρική πλευρά-νέα της αντίστασης του ελληνικού λαού, και στη δυσαρέσκεια από την πλευρά των Γερμανών ότι οι ιταλικές δυνάμεις αποδεικνύονταν πλημμελείς στο έργο της αστυνόμευσης της Ελλάδας.

00:21:40:00
Το απόρρητο τηλεγράφημα που απέστειλε ο Γερμανός πληρεξούσιος ΑΡΤΕΝΜΠΟΥΡΓΚ στο Βερολίνο, αναφέρεται στη νομισματική καταστροφή της Ελλάδας (αποδιδόμενη στα τεράστια έξοδα για τις ανάγκες του στρατού κατοχής) καθώς και στην αιφνίδια επίσκεψη του Μουσολίνι στην Αθήνα.

00:21:56:00
Παράνομα έντυπα που διακινούνταν στην Αθήνα, μετά τη διακοπή των συσσιτίων με συναφές θέμα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην απόφαση της κυβέρνησης να παύσει τα συσσίτια στον ελληνικό λαό και στην αντίδραση που ξεσήκωσε, η οποία εκδηλώθηκε με πολυήμερη απεργία με έναρξη τις 7 Σεπτεμβρίου 1942.

00:22:14:00
Γερμανική έκθεση, ημερομηνίας 10 Σεπτεμβρίου 1942, στην οποία αναφέρεται ο μεγαλειώδης αριθμός των ανθρώπων που συμμετείχαν στην εν λόγω απεργία-δημόσιοι και ιδιωτικοί υπάλληλοι και εργάτες των δημοσίων επιχειρήσεων και των ορυχείων.

00:22:25:00
Φιλμ αρχείου με παρέλαση έφιππων δυνάμεων κατοχής στους δρόμους της Αθήνας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αποτυχία καταστολής από τους Γερμανο-Ιταλούς της γενικής απεργίας του Σεπτεμβρίου του 1942.

00:22:39:00
Άρθρο εφημερίδας με θέμα την εκτέλεση, στις 11 Σεπτεμβρίου 1942, του απεργού εργάτη ΠΕΤΡΟΥ ΚΟΦΙΝΑΚΟΥ, για τη συμμετοχή του στην απεργία του Σεπτεμβρίου του 1942. Κατά την αναφορά της αφηγήτριας, στην προσπάθεια καταστολής της απεργίας από τις δυνάμεις κατοχής, εφαρμόστηκε για τους απεργούς ακόμη και η θανατική καταδίκη.

00:22:47:00
Γερμανική έκθεση, 11ης Σεπτεμβρίου 1942, στην οποία αναφέρεται διαδήλωση στο κέντρο της Αθήνας με το σύνθημα ΠΕΙΝΑΩ.

00:22:55:00
Έντυπο της Γερμανικής Διοίκησης, ημερομηνίας 19 Σεπτεμβρίου 1942, στην οποία αναφέρεται η μεγάλη απεργία του Σεπτεμβρίου του 1942 ως μεγαλύτερης έκτασης από εκείνες του Απριλίου του ίδιου χρόνου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην επαναφορά των συσσιτίων, που ήταν αυτό που πέτυχαν οι απεργοί.

00:23:11:00
Άρθρο της αντιστασιακής εφημερίδας της Θεσσαλονίκης «Ελευθερία», στο οποίο γίνεται αναφορά στα ανάλογα με της Αθήνας απεργιακά κύματα της επαρχίας.

00:23:23:00
Χαρακτικό με θέμα την αντίσταση των νέων στη δημιουργία φασιστικής οργάνωσης που υποθαλπόταν από την κατοχική κυβέρνηση στον πανεπιστημιακό χώρο. Ο αφηγητής κάνει τη σχετική αναφορά.

00:23:32:00
Φιλμ αρχείου με τους Γερμανούς νεολαίους να παρελαύνουν. Ο αφηγητής αναφέρεται στις φασιστικές οργανώσεις των νέων, με αναφορές στο ελληνικό-σπαρτιατικό-πλαίσιο, για τις οποίες υπήρχε πρόθεση από τους ανθρώπους που υπερασπίζονταν το φασιστικό καθεστώς, να δημιουργηθούν στις ανώτερες σχολές του πανεπιστημιακού χώρου, που είχαν γίνει προπύργια του απελευθερωτικού αγώνα.

00:23:56:00
Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΤΖΕΦΡΩΝΗΣ, στέλεχος της ΕΑΜΝ, αναφέρεται στις οργανώσεις φασιστικής νεολαίας που υπέβοσκαν στον πανεπιστημιακό χώρο, με τις ευλογίες της κατοχικής κυβέρνησης. Αναφέρεται στο σχετικό διάταγμα σύστασής της, στην ανάθεση στον καθηγητή ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΥ να ηγηθεί της προσπάθειας και στις μαζικές εκδηλώσεις αντίστασης και αποδοκιμασίας του καθηγητή από την πλευρά των φοιτητών.

00:25:28:00
Ανακοίνωση της αντιστασιακής οργάνωσης ΠΕΑΝ, με την οποία καλείται ο ελληνικός λαός να σταθεί εχθρικά απέναντι στις φασιστικές και φιλοναζιστικές οργανώσεις ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση), ΟΕΔΕ (Οργάνωση Εθνικοσοσιαλιστικών Δυνάμεων Ελλάδος).

00:25:41:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, στέλεχος της ΠΕΑΝ, μιλά για την οργάνωση στην οποία συμμετείχε. Αναφέρεται στην αντίσταση της στον εκπατρισμό των Ελλήνων, τους οποίους δελέαζαν «με μια κουραμάνα» οι Γερμανοί για να τους μεταφέρουν ως εργάτες στη Γερμανία, στην πρόθεση των Ναζί για δημιουργία Μπλε ή Μαύρης Ταξιαρχίας που θα πολεμούσε στο πλευρό των Γερμανών στο Ανατολικό Μέτωπο και γενικότερα στον απόφαση εξουδετέρωσης των φασιστικών και ναζιστικών οργανώσεων που είχαν αρχίσει τη σχετική προπαγάνδα.

00:26:32:00
Πλάνα από την οδό Κατακουζηνού, όπου στεγάζονταν τα γραφεία της φασιστικής οργάνωσης ΟΕΔΕ, στα οποία κατέφερε αποφασιστικό χτύπημα η αντιστασιακή οργάνωση ΠΕΑΝ στις 15 Σεπτεμβρίου 1942. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ανατίναξη γραφείων της ΟΕΔΕ από την ΠΕΑΝ και στα μέλη που συμμετείχαν στην επιχείρηση (ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ και ΝΙΚΟΣ ΜΟΥΡΤΟΣ). Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ περιηγείται στην οδό Κατακουζηνού.

00:27:11:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, εργάτης της Τηλεφωνικής Εταιρείας και στέλεχος της ΠΕΑΝ, παρέα με τον ΤΑΚΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ, μιλά για τις εκρηκτικές ύλες που αποσπάστηκαν από τα έργα οδοποιίας των Γερμανών στο Πέραμα, οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν για την ανατίναξη των γραφείων της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ. Τα λόγια του ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ προλογίζουν την επόμενη ενότητα, που αναφέρει η αφηγήτρια, που είναι η ανατίναξη των γραφείων της οργάνωσης που πραγματοποίησε η ΠΕΑΝ.

00:27:28:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ μιλά χωρίς να ακούγεται η φωνή του, ενώ η αφηγήτρια αναφέρεται στο γεγονός της ανατίναξης των γραφείων της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ, τον Σεπτέμβριο του 1942, ημέρα Κυριακή και αποφασισμένη ημερομηνία της γενικής συνέλευσης της οργάνωσης. Τα γραφεία της ΕΣΠΟ στεγάζονταν στη συμβολή των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος.

00:27:39:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ αναφέρεται στην επιχείρηση ανατίναξης των γραφείων της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ. Μιλά για τις υψηλές ποσότητες εκρηκτικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε για την επιχείρηση, για τις προφυλάξεις που είχαν λάβει τα μέλη της ΕΣΠΟ, λόγω της προηγούμενης επιχείρησης εναντίον της ΟΕΔΕ, για τα μέλη που συμμετείχαν στην επιχείρηση: ΣΠΥΡΟΣ ΓΑΛΑΤΗΣ, ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΙΛΜΠΑ (σχετική φωτογραφία) στο σπίτι της οποίας στο Κουκάκι φυλάσσονταν τα εκρηκτικά και η οποία τα μετέφερε στην Πλατεία Κάνιγγος, και ο ίδιος, και για την καθυστέρηση της εκδήλωσης της επιχείρησης λόγω της εκεί παρουσίας ανθρώπων και τις συντονισμένες κινήσεις της ομάδας κρούσης, κατά τις προτροπές του αρχηγού της οργάνωσης ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟΥ.

00:29:39:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ αναφέρεται στον ρόλο του ως «τσιλιαδόρου» της ομάδας της ΠΕΑΝ που θα εισερχόταν στα γραφεία της ΕΣΠΟ, για να τοποθετήσει τους εκρηκτικούς μηχανισμούς. Μιλά για τις συνεννοήσεις του ίδιου την προηγούμενη ημέρα με τον ΣΠΥΡΟ ΣΤΑΝΩΤΑ και τον ΝΙΚΟ ΛΑΖΑΡΗ, και επισημαίνει το παράτολμο της πράξης τους με φόντο το κατοχικό καθεστώς.

00:30:40:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ αναφέρεται στην τελική διαταγή του ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟΥ να προχωρήσουν στο έργο, καθώς ο χρόνος περνούσε. Μιλά για τις συντονισμένες κινήσεις τους: η ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΙΛΜΠΑ έφερε τα εκρηκτικά και οι ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ και ΓΑΛΑΤΗΣ μπήκαν στα γραφεία της ΕΣΠΟ και τοποθέτησαν τα εκρηκτικά. Μετά το άναμμα του τσιγάρου-το σύνθημα ότι όλα έγιναν όπως ήταν συμφωνημένο-διαλύθηκαν.

00:31:32:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ μιλά για τη αποχώρηση της ομάδας κρούσης, που ακολούθησε την επιτυχημένη τοποθέτηση των εκρηκτικών στα γραφεία της ΕΣΠΟ. Λέει ότι ο ίδιος απομακρύνθηκε προς τον Πειραιά για να πάει στην εργασία του και για τον λόγο αυτό δεν είχε την χαρά να ακούσει την έκρηξη, παρά μόνο πολύ αμυδρά.

00:31:58:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ εξιστορεί τα όσα διαδραματίστηκαν μετά το συνθηματικό άναμμα του τσιγάρου: αναφέρει ότι πήγαν στο καφεζαχαροπλαστείο «Αστόρια» στα Χαυτεία, περιμένοντας την έκρηξη. Περιγράφει την αγωνία του πριν την έκρηξη και θυμάται όχι τόσο τον εκκωφαντικό θόρυβο που προκάλεσε το συμβάν όσο το σύννεφο καπνού που κάλυψε τον περιβάλλοντα χώρο. Ενώ μιλά, παρεμβάλλονται πλάνα από το κτήριο της οδού Γλάδστωνος.

00:32:43:00
Φωτογραφία από το σημείο της έκρηξης στα γραφεία της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ.

00:32:50:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ αναφέρεται στο μέγεθος της έκρηξης και στον πανικό προκάλεσε.

00:33:09:00
Απόρρητη έκθεση της Γερμανικής Διοίκησης αναφερόμενη στην ανατίναξη των γραφείων της ΕΣΠΟ από την ΠΕΑΝ. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι η έκρηξη κατέστρεψε ολοκληρωτικά το κτήριο όπου στεγάζονταν τα κεντρικά γραφεία της οργάνωσης.

00:33:17:00
φωτογραφία με Ιταλούς αξιωματούχους που φυλάσσουν τα γραφεία της ΕΣΠΟ μετά την έκρηξη της 20ής Σεπτεμβρίου 1942. Η αφηγήτρια κάνει απολογισμό των θυμάτων της ανατίναξης που βρίσκονταν στο κτήριο.

00:33:30:00
Λήψεις από ερασιτέχνη κινηματογραφιστή μετά την έκρηξη στα γραφεία της ΕΣΠΟ τον Σεπτέμβριο του 1942. Η αφηγήτρια αναφέρεται στον αρχηγό της οργάνωσης ΣΤΕΡΟΔΗΜΟ, που ήταν, μεταξύ άλλων, θύμα της έκρηξης, στο μέγα κατόρθωμα που επιτελέστηκε, θέτοντας στο περιθώριο τους συνεργάτες του εχθρού, αλλά και στην εξάρθρωση των ηγετικών στελεχών της ΠΕΑΝ, μετά την καταδίωξη που υπέστησαν από τις δυνάμεις κατοχής.

00:33:56:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ αναφέρεται στο πρωινό της 11ης Νοεμβρίου 1942, ημέρα κατά την οποία οι Γερμανοί τον συνέλαβαν και τον οδήγησαν στις Φυλακές Αβέρωφ, μαζί με τους ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟ, ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΙΛΜΠΑ, ΔΙΟΝΥΣΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ, ΚΩΣΤΑ ΓΙΑΝΝΑΤΟ. Όλοι βρίσκονταν στο καταφύγιο που διατηρούσε η οργάνωση στην οδό Θησέως. Στις φυλακές διαπίστωσαν ότι στους συγκρατούμενούς του ήταν όλος ο πυρήνας της ΠΕΑΝ: ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΚΟΥΡΑΣ, ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΝΙΚΟΣ ΑΙΛΙΑΝΟΣ, οι Αδελφοί ΛΟΗ, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΕΒΑΤΗΣ, γεγονός που δήλωνε προδοτική πράξη. Ο ομιλητής αναφέρεται στη μεταφορά του στην Γκεστάπο Πειραιά, στις ανακρίσεις και στα μαρτύρια που επί επταήμερο υφίστατο, στην άρνησή του να ομολογήσει και στη δραπέτευσή του στις 17 του ίδιου μήνα, με τις χειροπέδες στα χέρια. Σημειώνει ότι ο οδοντογιατρός ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΙΟΥ τον απάλλαξε από αυτές και τον περιέθαλψε, για να μείνει έπειτα σε άλλο καταφύγιο επί εξάμηνο καταζητούμενος μέχρι να διαφύγει εκτός Ελλάδας. .

00:36:39:00
Φωτογραφία του ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ

00:36:45:00
Δημοσίευση της επικήρυξης του ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ, μετά τη δραπέτευσή από την Γκεστάπο Πειραιά, αντί 500. 000 δραχμών ή τροφίμων, στην οποία επιβαλλόταν η θανατική ποινή σε εκείνον που θα παρείχε φιλοξενία ή βοήθεια ή που θα γνώριζε και δεν θα κατέδιδε τον τόπο παραμονής του. Ο αφηγητής διαβάζει τα σχετικά χωρία της ανακοίνωσης.

00:37:04:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ αναφέρεται στο πρόσωπο του ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΥ ΝΤΑΛΙΑΝΗ, ο οποίος πρόδωσε τα στελέχη της ΠΕΑΝ, αντί λίγων λιρών, τον οποίον κατόπιν στρατοδικείου εκτέλεσαν πατριώτες. Αναφέρεται και στον ΑΓΗΣΙΛΑΟ ΒΛΑΧΟ, πρωτεργάτη της οργάνωσης «Όμηροι», που βοήθησε ώστε να αποκαλυφθεί η προδοσία και συμμετείχε στην εκτέλεση του ΝΤΑΛΙΑΝΗ. Παρεμβάλλεται πλάνο με τον ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟ συγκινημένο σαν να ακούει τις περιγραφές του ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ από την ιστορία της οργάνωσης και τις προσωπικές τους περιπέτειες.

00:38:58:00
Πρωτοσέλιδο του εντύπου της ΠΕΑΝ «Δόξα», που αναφέρεται στην εκτέλεση του ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟΥ και άλλων πέντε ηγετικών στελεχών της ΠΕΑΝ στις 4 Φεβρουαρίου 1943. Η αφηγήτρια κάνει τη σχετική αναφορά.

00:39:08:00
Φωτογραφία του ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟΥ, ηγέτη της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:13:00
Φωτογραφία του ΔΙΟΝΥΣΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, στελέχους της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:20:00
Φωτογραφία του ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΟΗ, στελέχους της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:27:00
Φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΤΕΒΑΤΗ, στελέχους της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:34:00
Φωτογραφία του ΘΑΝΑΣΗ (ΘΑΝΟΥ) ΣΚΟΥΡΑ, στελέχους της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:41:00
Φωτογραφία της ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΛΜΠΑ, στελέχους της οργάνωσης ΠΕΑΝ. Εκτελέστηκε στις 4 Φεβρουαρίου 1943.

00:39:47:00
Το πλαστό δελτίο ταυτότητας του ΑΝΤΩΝΗ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ (ως ΠΕΤΡΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ), με το οποίο ήταν εφοδιασμένος, προκειμένου για τη διαφυγή του στη Μέση Ανατολή. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην προσπάθεια διαφυγής του στη Μέση Ανατολή.

00:40:04:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ αναφέρεται στην προσπάθεια διαφυγής του στη Μέση Ανατολή, στη σύλληψή του από τους Ιταλούς στην Εύβοια την 1η Απριλίου 1943, στη μεταγωγή του στις Φυλακές Αβέρωφ και στην εκ νέου δραπέτευσή του, στη βοήθεια που του παρείχε ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ και στην επιτυχημένη τελικώς διαφυγή του προς τη Μέση Ανατολή. Παρεμβάλλεται πλάνο με τον ΤΑΚΗ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ χαμογελαστό σαν να ακούει τις περιγραφές του ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΥ από την ιστορία της οργάνωσης και τις προσωπικές τους περιπέτειες.

00:40:43:00
Φιλμ αρχείου από τις πολεμικές συρράξεις στη Βόρεια Αφρική/Μέση Ανατολή. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ήττα του ΡΟΜΜΕΛ στο μέτωπο αυτό στα τέλη Οκτωβρίου του 1942, και στην απώθησή τους στην Τυνησία μέχρι τα τέλη του ίδιου χρόνου.

00:40:58:00
Φωτογραφικό υλικό με Έλληνες στρατιώτες. Οι ‘Ελληνες διακρίθηκαν στην πολυήμερη μεν νικηφόρα δε, μάχη του Ελ Αλαμέιν. Ο αφηγητής κάνει τη σχετική αναφορά.

00:41:15:00
Φιλμ αρχείου με την επίσκεψη, στις 13 Νοεμβρίου 1942, του αντιπροέδρου και υπουργού Στρατιωτικών της εξόριστης στη Μέση Ανατολή ελληνικής κυβέρνησης ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ στα τμήματα του πεζικού και του πυροβολικού της Α’ Ελληνικής Ταξιαρχίας που έλαβε μέρος στη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Ο αφηγητής διαβάζει αποσπάσματα από Ημερολόγιο Κατοχής του Παναγιώτη Κανελλόπουλου την ίδια ημέρα, αναφερόμενος στην πολεμική «αρετή» των Ελλήνων.

00:41:48:00
Αναμνηστικό φωτογραφικό υλικό με Έλληνες στρατιώτες της Α’ Ελληνικής Ταξιαρχίας, που επιδεικνύουν το λάφυρό τους, τη γερμανική σβάστικα. Ο αφηγητής αναφέρεται στον πειρασμό στον οποίο υπέπιπταν οι μαχητές να εξευτελίζουν το σύμβολο του Ναζισμού-φωτογραφία με Έλληνα μάγειρα να φορά τη σβάστικα σαν «μπροστέλα» και δύο στρατιώτες του λόχου.

00:42:05:00
Φωτογραφικό υλικό που εικονίζει το κενοτάφιο που στήθηκε προς τιμήν των Ελλήνων πεσόντων στη μάχη του Ελ Αλαμέιν. Ο απολογισμός γίνεται από τον αφηγητή: 64 νεκροί και 128 τραυματίες στην Α’ Ελληνική Ταξιαρχία, 30 νεκροί και 50 τραυματίες στο Σύνταγμα Πυροβολικού και 29 νεκροί αεροπόροι.

00:42:30:00
Πλάνα από την Πλατεία Συντάγματος. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις μαχητικές αντικατοχικές διαδηλώσεις που πραγματοποιούνται στον χώρο στις 28 Οκτωβρίου 1942, από τις αντιστασιακές οργανώσεις-ειδικά το ΕΑΜ συγκρότησε τρεις «φάλαγγες» διαδηλωτών (εργατοϋπάλληλοι, δημόσιοι υπάλληλοι και νεολαία).

00:42:48:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ, υπεύθυνος της φάλαγγας των εργατοϋπαλλήλων στη διαδήλωση της 28ης Οκτωβρίου 1942, μιλά για τη μεγάλη διαδήλωση. Αναφέρεται στην ακριβή ώρα της συνάντησης (10. 30), στον προαποφασισμένο τόπο συγκέντρωσης, την Πλατεία Συντάγματος, στα σημεία συγκέντρωσης των φαλαγγών-στη Μητρόπολη για τη φάλαγγα των εργατοϋπαλλήλων, στους Στύλους του Ολυμπίου Διός και στην Πύλη του Αδριανού η φάλαγγα της σπουδάζουσας νεολαίας και στο Κολωνάκι η φάλαγγα των δημοσίων υπαλλήλων και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου, με προσυγκεντρώσεις στις γύρω παρόδους.

00:43:23:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ, μέλος της ΠΕΑΝ, μιλά για τις εντολές που έλαβε από την οργάνωση που ανήκε σχετικά με τη συμμετοχή του στη μαζική συγκέντρωση του Οκτωβρίου του 1942. Στη συνάντηση τους στο εμποροραφείο της οδού Κολοκοτρώνη έλαβαν εντολή να φορούν «διακριτικά» ρούχα-καμπαρτίνες ή παλτά-, τα οποία παραφούσκωσαν με προκηρύξεις και έντυπα αντιστασιακά, και να σταθούν απέναντι από την οδό Καραγιώργη Σερβίας.

00:44:53:00
Πλάνα από την οδό Μητροπόλεως, καθώς ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρεται στην πορεία που διέγραψε η πρώτη φάλαγγα διαδηλωτών, εκείνη των εργατοϋπαλλήλων, η οποία με αφετηρία τη Μητρόπολη θα κατέληγε στην Πλατεία Συντάγματος, όπου ήταν ο προκαθορισμένος τελικός προορισμός της διαδήλωσης. Εστίαση στον οδοδείκτη της Οδού Βουλής.

00:45:06:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρεται στην για λίγο παύση της πορείας, όταν εθεάθησαν στη συμβολή των οδών Βουλής και Μητροπόλεως Ιταλοί καραμπινιέροι έτοιμοι να ανοίξουν πυρ εναντίον των διαδηλωτών. Ο ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρει ότι ο ίδιος πήρε την ελληνική σημαία και την έστησε μπροστά στα οπλοπολυβόλα των Ιταλών και, για καλή του τύχη, οι Ιταλοί δεν πυροβόλησαν. Μετά από το γεγονός τον έπιασαν σε λίγο στα χέρια και η διαδήλωση συνεχίστηκε με προορισμό την Πλατεία Συντάγματος. Ταυτόχρονα δε οι σπουδάζουσα νεολαία ερχόταν από την οδό Φιλελλήνων και οι δημόσιοι υπάλληλοι και τα ΝΠΔΔ από την οδό Βουκουρεστίου και Σταδίου.

00:46:04:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ μιλά για τις συγκεντρώσεις των φαλαγγών που έφταναν στην Πλατεία Συντάγματος από διάφορα σημεία της Αθήνας (οδό Μητροπόλεως και οδό Ερμού).

00:46:55:00
Η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΚΑΛΟΔΙΚΗ, τότε νοσοκόμα και στέλεχος του ΕΑΜ στους αναπήρους, περιγράφει το συγκινητικό περιστατικό με μια δασκάλα που ήρθε στη διαδήλωση της 28ης Οκτωβρίου 1942 με την τάξη της για να καταθέσει στεφάνι στο Μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη. Όταν η δασκάλα αποσύρθηκε με τα παιδιά, κυριάρχησε το σύνθημα «Ζήτω η Ελλάς» και έκτοτε οι Ιταλοί άρχισαν να κτυπούν τους διαδηλωτές.

00:48:00:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΠΛΑΣΚΟΒΙΤΗΣ μιλά για τους μυστικούς πράκτορες των Ιταλών, οι οποίοι ντυμένοι με πολιτικά και κρατώντας γκλομπ ήταν έτοιμοι να επιτεθούν στους διαδηλωτές της 28ης Οκτωβρίου 1942, τους οποίους είτε απομόνωσαν είτε αιχμαλώτισαν. Αναφέρει, εκτός από το περιστατικό ότι τον χτύπησαν ελαφρά, και την έλευση του κύματος των έφιππων καραμπινιέρων από την οδό Φιλελλήνων, οι οποίοι κυνηγούσαν τις μικρές μαθήτριες, οι οποίες πετούσαν ακόμα και τις τσάντες τους στους Ιταλούς φασίστες. Παρεμβάλλονται σύγχρονα πλάνα από την οδό Φιλελλήνων, που παρουσιάζουν την πορεία που ακολούθησαν οι Ιταλοί καραμπινιέροι μέχρι να φτάσουν στην Πλατεία Συντάγματος.

00:49:37:00
Φωτογραφία με έφιππους Ιταλούς καραμπινιέρους που έφτασαν στην Πλατεία Συντάγματος για να εμποδίσουν τους διαδηλωτές της 28ης Οκτωβρίου 1942. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι οι συγκρούσεις μεταξύ τους διήρκεσαν αρκετές ώρες.

00:49:46:00
Προκήρυξη του ΕΑΜΝ Σπουδάζουσας προς όλη την ελληνική νεολαία να ορθώσει το «γιγάντιο ανάστημά της στην κατοχική διοίκηση. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συμμετοχή της νεολαίας στη διαδήλωση της 28ης Οκτωβρίου 1942 και στο μήνυμα κατά της Κατοχής που έστειλε.

00:49:52:00
Φωτογραφία από τη Θεσσαλονίκη της εποχής, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην πρώτη αντικατοχική διαδήλωση των φοιτητών που έγινε στην πόλη επίσης στις 28 Οκτωβρίου του 1942.

00:50:04:00
Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜΝ Θεσσαλονίκης, αναφέρεται στην πρώτη αντικατοχική διαδήλωση της 28ης Οκτωβρίου 1942, με αφορμή την επέτειο του «Όχι», την οποία διοργάνωσε το ΕΑΜΝ.

00:50:30:00
Πλάνα από την πλατεία της Αγίας Σοφίας στη Θεσσαλονίκη, καθώς ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ αναφέρεται στα αντικατοχικά συνθήματα που κυριάρχησαν στη διαδήλωση του Οκτωβρίου του 1942.

00:50:58:00
Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΗΣ εξιστορεί τα της διαδήλωσης στη Θεσσαλονίκη, μιλά για τους συμμετέχοντες σε αυτή, για την πορεία που ακολούθησαν προς την Πλατεία Διοικητηρίου –σύγχρονα πλάνα του οποίου παρεμβάλλονται-, στην επίθεση που δέχτηκαν από τους Γερμανούς. Ακολούθησε η σύλληψή του σε ένα αδιέξοδο, η επιχείρηση μεταγωγής του στο Τμήμα, η διαφυγή του και ο τραυματισμός του στο χέρι από τους πυροβολισμούς.

00:52:59:00
Φιλμ αρχείου με τη μάχη του Στάλινγκραντ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μάχη, που διεξαγόταν από σπίτι σε σπίτι εντός πόλης, και στην πεποίθηση των Γερμανών ότι η πτώση του Στάλινγκραντ και η κατάληψη της περιοχής του Καυκάσου θα οδηγούσε και την ουδέτερη Τουρκία στο να συμμαχήσει με τη Γερμανία. Αναφέρει επίσης ότι στις 19 Νοεμβρίου 1942 οι Σοβιετικοί εξαπέλυσαν δυναμική αντεπίθεση και άρχισε η αντίστροφη μέτρηση για τον εισβολέα. Φιλμ αρχείου με αιχμαλώτους της μάχης, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην ενίσχυση του ελληνικού αντιστασιακού κινήματος, λόγω των ειδήσεων από το μέτωπο.

00:54:16:00
Πλάνα από τη Μητρόπολη και από τη γύρω περιοχή, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη μεγάλη μαθητική διαδήλωση που ξεκίνησε από εκεί τον Νοέμβριο του 1942. Ο μουσικοσυνθέτης ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ, μέλος του ΕΑΜ Νέων Νέας Σμύρνης, ξεκινά την αφήγησή του σχετικά με τη διαδήλωση, αναφερόμενος στα συνθήματα κατά της πείνας που κυριαρχούσαν.

00:54:27:00
Ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ μιλά για τη σύλληψή του και τον ξυλοδαρμό του από τους Ιταλούς καραμπινιέρους στη διαδήλωση του Νοεμβρίου του 1942, καθώς και στις κατηγορίες περί κομμουνισμού που του απαγγέλθηκαν. Αναφέρεται και στους άλλους συγκρατούμενούς του, μεταξύ άλλων, τον μετέπειτα ζωγράφο ΓΙΑΝΝΗ ΓΑΪΤΗ-ακολουθεί το σκίτσο που ζωγράφισε ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΓΑΪΤΗΣ στη φυλακή, και εικονίζει τον ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΥΝΑΔΗ.

00:56:24:00
Πλάνα από τη συμβολή των οδών Τοσίτσα και Μπουμπουλίνας, όπου στεγαζόταν επί γερμανικής κατοχής το Υπουργείο Εργασίας, καθώς ο αφηγητής αναφέρει ότι στις 22 Δεκεμβρίου 1942 εκδηλώθηκε στο σημείο αυτό μεγάλη αντικατοχική διαδήλωση, που καταφερόταν εναντίον της πείνας και της τρομοκρατίας.

00:56:41:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ αναφέρεται στον προορισμό της διαδήλωσης της 22ας Δεκεμβρίου 1942 (Υπουργείο Εργασίας), στην πορεία που ακολούθησαν οι συμμετέχοντες, στη μυστικότητα των προσυγκεντρώσεων και στον αιφνιδιασμό των κατακτητών με τη θέα της λαοθάλασσας.

00:57:27:00
Η ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ, στέλεχος της οργάνωσης Λεύτερη Νέα και της ΕΠΟΝ, αναφέρεται στον ξυλοδαρμό της φάλαγγας των μαθητριών που συμμετείχαν στη μαζική διαδήλωση του Δεκεμβρίου του 1942. Ακολουθούν σύγχρονα πλάνα από την οδό Ζαΐμη που κατακλύστηκε από τους διαδηλωτές της 22ας Δεκεμβρίου 1942.

00:58:11:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ μιλά για τον θανάσιμο τραυματισμό του συνδιαδηλωτή του ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, του πρώτου νεκρού σε διαδήλωση, σε εκείνη της 22ας Δεκεμβρίου 1942, και για την κατάληψη του Υπουργείου Εργασίας από τους διαδηλωτές. Σύγχρονα πλάνα από τη συμβολή των οδών Τοσίτσα και Ζαΐμη, που κατακλύστηκαν από τους διαδηλωτές της 22ας Δεκεμβρίου 1942.

00:59:41:00
Σύνθημα με το οποίο καταδικάζεται η δολοφονία του ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ στη διαδήλωση της 22ας Δεκεμβρίου 1942. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ ήταν ο πρώτος νεκρός σε διαδήλωση, ότι γίνεται σύμβολο της αντίστασης και ότι φωτογραφίες του αναρτώνται στο Πανεπιστήμιο και στα σχολεία.

00:59:41:00
Η ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ μιλά για τη φωτογραφία του ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ, που αναρτήθηκε στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, και η οποία συνοδευόταν από τον όρκο των φοιτητών ότι θα συνεχίσουν τον αγώνα του. Παρεμβάλλεται άρθρο εφημερίδας με φωτογραφία του.

01:00:05:00
Ευχετήριες κάρτες του ΕΑΜ Νέων για τα Χριστούγεννα και το νέο έτος, το 1943. Η αφηγήτρια μιλά για τα μηνύματα πίστης και ελπίδας που έστελναν προς τον ελληνικό σκλαβωμένο λαό.

01:00:23:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.

00:01:25:00
Τίτλος επεισοδίου: «Φουντώνουν οι αγώνες στις πόλεις. 1943».

00:01:31:00
Φιλμ αρχείου με την προέλαση των συμμαχικών αγγλοαμερικανικών στρατευμάτων στη Βόρεια Αφρική. Ο αφηγητής αναφέρεται στην έναρξη ενός ευοίωνου έτους, του 1943, για τις συμμαχικές δυνάμεις, που έχουν καταλάβει όλη τη Βόρεια Αφρική, πλην της Τυνησίας, την οποία κατέλαβαν τον Μάρτιο-Απρίλιο του ίδιου χρόνου, με αποτέλεσμα τη συνθηκολόγηση και την παράδοση των γερμανο-ιταλικών στρατευμάτων βόρειας Αφρικής (25. 000 άνδρες), στις 13 Μαΐου 1943.

00:02:24:00
Φιλμ αρχείου με το χρονικό της συνάντησης των δύο άκρων των σοβιετικών στρατευμάτων μετά τη συγκλονιστική μάχη του Στάλινγκραντ και την ολοκλήρωση του «κλοιού» γύρω από τα ναζιστικά στρατεύματα (22 μεραρχίες). Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:02:47:00
Φιλμ αρχείου με Γερμανούς στρατιωτικούς. Ο αφηγητής αναφέρεται στις μάχες που θα επακολουθήσουν, λόγω της επιμονής των χιτλερικών να συνεχίσουν τις επιθέσεις προκειμένου να διασπάσουν από έξω τον κλοιό. Η επιμονή τους όμως θα αποδειχθεί μάταιη.

00:03:03:00
Φιλμ αρχείου από τη συνθηκολόγηση και την παράδοση στις 2 Φεβρουαρίου 1943 του διοικητή της περικυκλωμένης 6ης Γερμανικής Στρατιάς στους Σοβιετικούς. Ο αφηγητής αναφέρεται στο γεγονός. Διοικητής ήταν ο στρατάρχης ΦΟΝ ΠΑΟΥΛΟΥΣ, ο οποίος παραδόθηκε μαζί με 91. 000 άνδρες.

00:03:15:00
Φιλμ αρχείου με την παράδοση των γερμανικών στρατευμάτων στους Σοβιετικούς. Ο αφηγητής απαριθμεί τις πολύ μεγάλες απώλειες των Γερμανών, από το Νοέμβριο 1942 ως το Φεβρουάριο 1943 οι οποίες ξεπέρασαν τους 800. 000 άνδρες,.

00:03:37:00
Συνθήματα στους τοίχους των Αθηνών με περιεχόμενο την ήττα των Γερμανών στη μάχη του Στάλινγκραντ από τις σοβιετικές στρατιωτικές δυνάμεις, υπενθυμίζοντας στους Ναζί την πανωλεθρία τους. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:03:51:00
Φωτογραφία με γερμανικά Τάγματα Εργασίας στη Θεσσαλονίκη και συνθήματα του ΕΑΜ στους δρόμους της Αθήνας, ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Η αφηγήτρια αναφέρει τα σχετικά με τον νέο θεσμό πολιτικής επιστράτευσης που προωθούν οι χιτλερικοί ο οποίος προέβλεπε καταναγκαστική εργασία για τις ανάγκες των στρατευμάτων κατοχής καθώς και αποστολή στρατευμάτων για εργασία στη Γερμανία.

00:04:26:00
Διακήρυξη των τμημάτων των ανωτέρων σχολών των αντιστασιακών οργανώσεων, προς τους φοιτητές προκειμένου να αντισταθούν στην πολιτική επιστράτευση που ετοιμάζεται από τους κατακτητές και από την κατοχική κυβέρνηση και άρθρα του φιλογερμανικού Τύπου της εποχής, που αναφέρονται στις ψευδείς «φήμες» περί πολιτικής επιστράτευσης, και στις σχετικές καθησυχαστικές δηλώσεις του κατοχικού πρωθυπουργού ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΛΟΓΟΘΕΤΟΠΟΥΛΟΥ ενώ συνεχίζεται η προετοιμασία του σχετικού διατάγματος. .

00:04:53:00
Φωτογραφικό υλικό με νέους που αντιστέκονται στην πολιτική επιστράτευση που ετοιμάζεται από τις δυνάμεις κατοχής. Η αφηγήτρια χαιρετίζει τη δημιουργία της Ενιαίας Πανελλαδικής Οργάνωσης Νέων (ΕΠΟΝ) από δέκα αντιστασιακές οργανώσεις της νεολαίας (ΕΑΜ Νέων, Λεύτερη Νέα, Θεσσαλικός Ιερός Λόχος κ. ά.), της οποίας τα μέλη θα ανέλθουν την επόμενη χρονιά σε 300. 000 και το έτος της απελευθέρωσης (1944) θα έχουν υπερβεί τα 600. 000.

00:05:30:00
Πλάνα από το σπίτι της οδού Δουκίσσης Πλακεντίας στους Αμπελόκηπους, όπου στις 23 Φεβρουαρίου 1943 έλαβε χώρα η μυστική σύσκεψη με την οποία συστάθηκε η ΕΠΟΝ.

00:05:50:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Αθήνας, αναφέρεται στο χρονικό της ίδρυσης της ΕΠΟΝ στις 23 Φεβρουαρίου 1943, και στην πρώτη μεγάλη διαδήλωση της Αθήνας, στην οποία συμμετείχε, στις 24 του ίδιου μήνα. Η διαδήλωση στόχο είχε τη μη εφαρμογή της πολιτικής επιστράτευσης και κατέληγε στο Υπουργείο Εργασίας.

00:06:11:00
Φωτογραφικό υλικό από την διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστράτευσης, της 24ης Φεβρουαρίου 1943, στην κατεχόμενη Αθήνα, και από τις συγκρούσεις που τη συνόδευσαν, γύρω από το Υπουργείο Εργασίας. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για την αποστολή που είχε αναλάβει το ΕΛΑΣ Αθήνας να περιφρουρήσει τη διαδήλωση.

00:06:37:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΗΣ, μέλος Διοίκησης ΕΛΑΣ Πανεπιστημίου, αναφέρεται στις συγκρούσεις της διαδήλωσης της 24ης Φεβρουαρίου 1943, στις οποίες δολοφονήθηκε από σφαίρες Ιταλών μεταξύ άλλων ο ΜΑΡΙΝΑΚΗΣ και ακολούθησε πετροπόλεμος. .

00:07:53:00
Πλάνα από την περιοχή της μεγαλειώδους διαδήλωσης του Φεβρουαρίου του 1943 και σχετικό φωτογραφικό υλικό. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην επιτυχή προσπάθεια των διαδηλωτών να εισβάλλουν στο Υπουργείο Εργασίας, στο συμβολικό κάψιμο μέρους των αρχείων του και στις απώλειες των διαδηλωτών: 3 νεκροί και 59 τραυματίες.

00:08:23:00
Αρθρογραφία σχετικά με τη απόφαση της κατοχικής κυβέρνησης να προβεί σε κλείσιμο των σχολείων, λόγω της συμμετοχής των μαθητών στη μάχη γύρω από το υπουργείο εργασίας και επίσης λόγω της απεργίας που είχαν κηρύξει οι μαθητές για να μην επιστρατευτούν οι γονείς και τα αδέλφια τους. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:08:36:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΛΙΝΑΡΔΑΤΟΣ αναφέρεται στις «μάχες» που διεξήχθησαν έξω από το Υπουργείο Εργασίας, κατά τη διαδήλωση της 24ης Φεβρουαρίου 1943, στις οποίες έλαβαν μέρος και μικρά παιδιά, τα λεγόμενα «αετόπουλα».

00:08:47:00
Φιλμ αρχείου από τους ανάστατους δρόμους της κατεχόμενης Αθήνας, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη μετά τη διαδήλωση της 24ης Φεβρουαρίου 1943 κατάσταση, δηλαδή στη μαζική κινητοποίηση του αθηναϊκού λαού ενάντια στην πολιτική επιστράτευση. Αναφέρεται και στη συγκρότηση μιας ενιαίας Κεντρικής Επιτροπής από τις οργανώσεις του ΕΑΜ Αθήνας και Πειραιά, που είχαν αναλάβει το έργο της κινητοποίησης.

00:09:13:00
Αφίσα της οργάνωσης του ΕΑΜ με περιεχόμενο την ματαίωση της εφαρμογής της πολιτικής επιστράτευσης στην Ελλάδα. Ο αφηγητής αναφέρεται στις άνισες μάχες αμάχων με πάνοπλους κατακτητές, που λάμβαναν χώρα μόνο στην Ελλάδα και που δεν είχαν προηγούμενο σε άλλη πόλη της κατεχόμενης από τους Ναζί Ευρώπης.

00:09:20:00
Ανακοίνωση του κατοχικού υπουργού Εσωτερικών Α. ΤΑΒΟΥΛΑΡΗ σχετικά με την απαγόρευση συγκεντρώσεων και στην επιβολή των όπλων προκειμένου για τη διάλυσή τους.

00:09:28:00
Φωτογραφία Αθηναίων στην Πλατεία Ομονοίας, στο ύψος του ηλεκτρικού σταθμού και σύγχρονα πλάνα από το κέντρο της Αθήνας και από την οδό Πανεπιστημίου (στο ύψος του ξενοδοχείου «Τιτάνια» και του θεάτρου «Ρεξ»). Ο αφηγητής αναφέρεται στην επιτυχία των διαδηλώσεων λόγω της άριστης προετοιμασίας τους και στις προσυγκεντρώσεις των διαδηλωτών, πριν από την τελική σύγκλισή τους σε άλλο επίσης προκαθορισμένο σημείο.

00:09:53:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ, στέλεχος Οργανωτικής Επιτροπής Λαϊκών Κινητοποιήσεων, αναφέρεται στις τρεις «γκρούπες» που λάμβαναν μέρος στις συγκεντρώσεις που προγραμματίζονταν: 1) ο Εργατικός Τομέας του ΕΑΜ, 2) η Σπουδάζουσα Νεολαία της ΕΠΟΝ και 3) οι Δημόσιοι Υπάλληλοι και τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου.

00:10:13:00
Φωτογραφίες των στελεχών του Κομουνιστικού Κόμματος Ελλάδος ΝΙΚΟΥ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗ και ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΛΟΔΙΚΗ, οι οποίοι είχαν αναλάβει ιδιαίτερο ρόλο στην ασφαλή διοργάνωση των λαϊκών διαδηλώσεων.

00:10:33:00
Η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΚΑΛΟΔΙΚΗ, τότε νοσοκόμα και στέλεχος του ΕΑΜ Αναπήρων, αναφέρεται στην προετοιμασία υγειονομικού υλικού, γιατί προβλεπόταν στις διαδηλώσεις να συμβούν τραυματισμοί και πιθανώς και θάνατοι. Επίσης υπήρχε οργάνωση για παραλαβή τραυματιών ώστε να μην τους πάρουν στα δικά τους νοσοκομεία οι Γερμανοί και στη συνέχεια τους φυλακίσουν. Παρεμβάλλεται φιλμ αρχείου με γερμανικό νοσοκομείο.

00:11:13:00
Πανοραμική φωτογραφία της Αθήνας. Φωτογραφία από τη διαδήλωση της 5ης Μαρτίου 1943 και του Υπουργείου Εργασίας, σημείου συνάντησης των διαδηλωτών και συνθήματα εναντίον της πολιτικής επιστράτευσης. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ταυτόχρονη ειρηνική απεργία και διαδήλωση κατά της πολιτικής επιστράτευσης στο κέντρο της Αθήνας.

00:11:46:00
Ο ποιητής ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ, τότε μέλος του ΕΑΜ Δημοσίων Υπαλλήλων, μιλά για τη μαζική διαδήλωση της 5ης Μαρτίου 1943. Αναφέρει ότι ο ίδιος εργαζόταν εντός του Υπουργείου Εργασίας εκείνη την ώρα, όταν οι διαδηλωτές «σαν ένα σώμα με πολλά κεφάλια» κατέφθαναν. Μιλά για τη δυναμική της διαδήλωσης και για την επιμονή τους να τους παραδοθεί το διάταγμα της πολιτικής επιστράτευσης, αλλά και στην άφιξη των Γερμανών.

00:13:14:00
Φωτογραφία του λόφου του Λυκαβηττού, με έναν Γερμανό στρατιώτη στο πρώτο πλάνο, άρθρο φιλογερμανικής εφημερίδας σχετικό με τις ταραχές που έχει προκαλέσει η πιθανότητα πολιτικής επιστράτευσης, απόρρητη έκθεση των γερμανικών Αρχών, ημερομηνίας 11 Μαρτίου 1943, στην οποία επισημαίνεται η συχνότητα των απεργιών και στους 9 νεκρούς της, μεταξύ άλλων, του ΕΔΜΟΝΔΟΥ ΤΟΡΟΝ και του ΚΩΣΤΑ ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:13:20:00
Ο ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ αναφέρεται στον σάλο που προκάλεσε η μαζική διαδήλωση της 5ης Μαρτίου 1943, σε βαθμό που οι Γερμανοί δέχθηκαν να ματαιώσουν την πολιτική επιστράτευση, γεγονός που χαρακτηρίζει ίσως σημαντικότερο ακόμα και από εκείνο της ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοπόταμου, και στον φόβο που γέμιζε την κατοχική κυβέρνηση ότι θα ήταν αδύναμη να αντιμετωπίσει τη διάχυτη λαϊκή αγανάκτηση εάν δεν κατέβαζαν και άλλες μεραρχίες στα Βαλκάνια.

00:14:27:00
Πρωτοσέλιδο άρθρο της εφημερίδας «Η Καθημερινή», ημερομηνίας 7 Μαρτίου 1943, στο οποίο ο κατοχικός πρωθυπουργός ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΟΓΟΘΕΤΟΠΟΥΛΟΣ διαβεβαιώνει τη ματαίωση του μέτρου της πολιτικής επιστράτευσης και αποδίδει τις ταραχές σε έργα κομουνιστών, ενώ σε ανάλογη ενέργεια προέβη και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός. Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Πρωινός Τύπος», στο οποίο ανακοινώνονται αυξήσεις των αποδοχών των δημοσίων υπαλλήλων.

00:14:47:00
Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗΣ, μέλος της Κεντρικής Πανυπαλληλικής Επιτροπής, αναφέρεται στην απεργία που διήρκεσε περί τις 27 ημέρες και που έληξε με ματαίωση της επιστράτευσης και με ευεργετικά μέτρα για τους δημοσίους υπαλλήλους.

00:15:11:00
Φωτογραφικό υλικό με την καθημερινότητα στις κατεχόμενες μεγαλουπόλεις της Ελλάδας, με την αφηγήτρια να αναφέρει ότι το κλίμα της μαζικής διαδήλωσης αρχίζει μεταλαμπαδεύεται και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας.

00:15:27:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Λακωνίας, αναφέρεται στη μαζικότητα του κινήματος της Εθνικής Αντίστασης, που έχει την έκφρασή του κυρίως μέσα από τις λαϊκές διαδηλώσεις κατά της πολιτικής επιστράτευσης, και στην ιταλική φονική «απάντηση» της διαδήλωσης στη Σπάρτη της 5ης Μαρτίου 1943, που αποτέλεσμα είχε τον θάνατο του φοιτητή ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΥ.

00:17:10:00
Φωτογραφία από τη Θεσσαλονίκη, με την οποία κλείνει ο κύκλος των διαδηλώσεων, (διαδηλώσεις στις 10-16 Απριλίου 1943). Η αφηγήτρια αναφέρει ότι στην πόλη της Θεσσαλονίκης οι κυβερνητικοί επιδόθηκαν σε επίδοση ατομικών προσκλήσεων για την επιστράτευση, κάνοντας έτσι μια δοκιμαστική προσπάθεια.

00:17:10:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναφέρεται στην πάνδημη διαδήλωση της 16ης Απριλίου 1943, που υποχρέωσε άλλη μια φορά την κυβέρνηση (στην προκειμένη περίπτωση τον γενικό διοικητή Μακεδονίας) να δώσει ειλικρινή υπόσχεση ότι η επιστράτευση θα ματαιωνόταν. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του κτηρίου της Γενικής Διοίκησης Μακεδονίας, όπου συγκεντρώθηκαν οι διαδηλωτές.

00:18:04:00
Η γενική πολιτική επιστράτευση ματαιώθηκε αλλά ως το τέλος της κατοχής παρατηρήθηκαν, και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας, κατά την αναφορά της αφηγήτριας, κρούσματα πολιτικής επιστράτευσης από τον κατακτητή, τα οποία θα ματαιώνουν οι ΕΑΜικές οργανώσεις. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για λαϊκή συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην εκκλησία του Αγίου Αντωνίου στη Βέροια. .

00:18:31:00
Ο ΛΑΜΠΡΟΣ ΚΥΡΙΑΚΙΔΗΣ, β’ γραμματέας Περιφερειακής Επιτροπής του ΕΑΜ Βέροιας, αναφέρεται στο περιστατικό κατά το οποίο έβαλαν φωτιά στα αρχεία της Δημαρχίας με αποτέλεσμα να καούν όλες οι καταστάσεις των ατόμων που προορίζονταν για επιστράτευση.

00:18:56:00
Πλάνα από την Πρέβεζα, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στη ματαίωση άλλης μίας προσπάθειας πολιτικής επιστράτευσης, λόγω μαζικής διαδήλωσης.

00:19:05:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΟΛΥΖΟΣ, γραμματέας Επιτροπής Πόλης ΕΠΟΝ Πρέβεζας, αναφέρεται στη μαζική διαδήλωση στη Νομαρχία με εμπροσθοφυλακή τον ίδιο και τον ΝΙΚΟ ΚΟΝΤΟ, που είχε σαν αποτέλεσμα τη ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης.

00:20:07:00
Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Ελεύθερη Ελλάδα», οργάνου του ΕΑΜ, ημερομηνίας 25 Μαρτίου 1943, προκηρύξεις του ΕΔΕΣ σχετικές με την επέτειο, ανακοίνωση της κατοχικής κυβέρνησης ότι δεν θα γίνει κανένας εορτασμός. Ο αφηγητής αναφέρεται στις αντικατοχικές διαδηλώσεις με αφορμή την εθνική επέτειο. Ακολουθεί φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς και χωροφύλακες να έχουν πάρει θέση μάχης για τη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου και φωτογραφίες από τους δρόμους από όπου περνάει η πάνδημη διαδήλωση-3. 000 Αθηναίοι, κατά την αναφορά της αφηγήτριας, η οποία μας αναφέρει τη διαδρομή των ομάδων που λαμβάνουν μέρος, τα στεφανώματα των ηρώων του 1821, τις ιταλικές επιθέσεις της καραμπινιερίας και τις αιματηρές συγκρούσεις. «Δεν γιόρταζαν, ξανάφτιαχναν το 21» θα γράψει αργότερα ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΟΝΔΑΝΟΣ.

00:22:09:00
Ελληνική σημαιούλα-λάφυρο πολέμου που πήρε Ιταλός καραμπινιέρος στις 25-3-43. Την ίδια ημέρα γίνεται διαδήλωση στη ΘεσσαλονίκηΦωτογραφία της Θεσσαλονίκης, της εκκλησίας της Αχειροποίητου, της πλατείας της Αγίας Σοφίας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αντικατοχική διαδήλωση, στην οποία πρωτοστατούν οι φοιτητές.

00:22:24:00
Φωτογραφία νεαρών μεταξύ των οποίων διακρίνονται ο ΑΝΘΙΜΟΣ ΧΑΤΖΗΑΝΘΙΜΟΥ, γραμματέας Επιτροπής Πόλης ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης και ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ. Ο ΧΑΤΖΗΑΝΘΙΜΟΥ θυμάται την παλλαϊκή αντικατοχική διαδήλωση στη Θεσσαλονίκη, στην οποία πρωτοπορούν οι φοιτητές, τον όρκο που έδωσε για την υπεράσπιση της πατρίδας, τον Εθνικό Ύμνο που ακούστηκε, τις επιθέσεις των κατακτητών στο λαό και τον παλμό της δυναμικής κινητοποίησης. Παρεμβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό υλικό από τη διαδήλωση και με τον ίδιο να καταθέτει στεφάνι. Επιστροφή στη φωτογραφία, με τους νεολαίους του ΕΑΜ και στη συνέχεια ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ αναφέρει τη δική του εμπειρία από τη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943 στη Θεσσαλονίκη, μιλώντας για την ελληνική σημαία που έριξε στους φοιτητές ο καθηγητής ΜΠΑΜΠΗΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, για το στεφάνωμα αγάλματος μπροστά στο Πανεπιστήμιο, για τις συγκρούσεις και τις ταραχές που ακολούθησαν. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό.

00:25:46:00
Πλάνα από την Τρίπολη, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στις αντικατοχικές διαδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα σε όλες τις πόλεις της χώρας.

00:26:12:00
Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ, καπετάνιος πυροβολαρχίας του ΕΛΑΣ Λακωνίας, αναφέρεται στη διαδήλωση στην Τρίπολη και στην επίθεση που δέχθηκαν από τους Ιταλούς, στις συλλήψεις που ακολούθησαν και στην παρουσία του ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ στην πόλη, ο οποίος ήταν μεταξύ των συλληφθέντων. Παρεμβάλλονται πλάνα από την πόλη.

00:27:45:00
Φωτογραφικό υλικό με πόλεις της Ελλάδας και από τη Νομαρχία Κιλκίς. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη διαδήλωση κατοίκων της πόλης γύρω από τη Νομαρχία του Κιλκίς στις 21 Μαρτίου 1943, ενάντια στο θεσμό του παρακρατήματος από τα προϊόντα τους, και στην εκεί παρουσία της Χωροφυλακής, η οποία τελικώς αποδείχτηκε επιεικέστερη προς τους διαδηλωτές απ’ ό, τι αναμενόταν.

00:27:45:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Κιλκίς, αναφέρεται στην απαίτηση των διαδηλωτών να πραγματοποιήσουν συνάντηση με τον Νομάρχη, κατά τη διαδήλωση της 21ης Μαρτίου 1943, και στην επέμβαση μιας ομάδας της Χωροφυλακής υπό τον ενωμοτάρχη ΣΤΑΓΑΚΗ, η οποία βρέθηκε να τους υποστηρίζει.

00:29:08:00
Φωτογραφικό υλικό από αγροτική συγκομιδή. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην περιφρούρηση της παραγωγής από τις αντάρτικες ομάδες, ώστε να μην κινδυνεύουν από τον κατακτητή, κάτι που θα λάβει περισσότερο οργανωμένες διαστάσεις το καλοκαίρι του 1944, οπότε το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ επεξεργάσθηκε νέο σχέδιο, με στόχο τη συλλογή της και την παρεμπόδιση της διαρπαγής της από τους κατακτητές. Η δράση αυτή ονομάσθηκε «Μάχη της Σοδειάς».

00:29:33:00
Φωτογραφίες με τον ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ, που ορκίζεται πρωθυπουργός της κατοχικής ελληνικής κυβέρνησης (7/4/43), ο οποίος προβαίνει σε δηλώσεις που σχετίζονται με το «κύριον καθήκον» του να επιτύχει την «αποκατάσταση της τάξεως» και την «προστασία του κοινωνικού καθεστώτος».

00:30:05:00
Φωτογραφικό υλικό με ελεγκτές πιστοποιητικών, μπλόκα κλπ. Ο κατασταλτικός μηχανισμός οργανώνεται με στόχο την κατάπνιξη του ανταρτικού κινήματος. Ο αφηγητής αναφέρεται στα μέτρα που λαμβάνονται από τους κατακτητές, με κυριότερο εκείνο της ομαδικής εκτέλεσης πατριωτών.

00:30:56:00
Πλάνα από την περιοχή του Κούρνοβο Φθιώτιδας. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μαζική εκτέλεση στο Κούρνοβο, στις 6 Ιουνίου 1943, 106 κρατουμένων από το στρατόπεδο της Λάρισας σε αντίποινα της προηγηθείσας επιχείρησης ανατίναξης τρένου στη σήραγγα του Κούρνοβου.

00:31:21:00
Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΕΛΗΣ, κρατούμενος του στρατοπέδου Λάρισας, θυμάται το πρωινό που οι Γερμανοί απομάκρυναν μέρος κρατουμένων, μεταξύ άλλων και τον ίδιο, από το στρατόπεδο της Λάρισας, για να τους οδηγήσουν στην εκτέλεση, και τη διαδρομή τους προς το εκτελεστικό απόσπασμα. Εμβόλιμες φωτογραφίες από τη Λάρισα της εποχής.

00:33:18:00
Πλάνα από το επιτύμβιο προς τιμήν των πεσόντων εκτελεσμένων στην περιοχή του Κούρνοβο, με επίγραμμα του ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΕΛΗΣ και ένας συγκρατούμενός του, δεν εκτελέστηκαν γιατί προορίζονταν για τις Φυλακές Αβέρωφ.

00:33:41:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΤΖΗΣ, κρατούμενος, γιατρός στρατοπέδου Λάρισας, αναφέρεται στον συγκλονιστικό θάνατο των κρατουμένων στο Κούρνοβο Φθιώτιδας.

00:34:54:00
Διάφορο έντυπο υλικό, της περιόδου του 1943, που αναφέρεται στην συνέχιση του αντάρτικου, με αφορμή τα συγκλονιστικά γεγονότα του Κούρνοβο. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πρωτοφανή αντιτρομοκρατική διαδήλωση στις 25 Ιουνίου 1943.

00:35:17:00
Αποσπάσματα από ταινία που αναφέρεται στην αντιτρομοκρατική διαδήλωση της 25ης Ιουνίου 1943 στην Αθήνα, γυρισμένη από τον ερασιτέχνη κινηματογραφιστή ΑΓΓΕΛΟ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μεγάλη διαδήλωση, στα αιτήματά της και στους 100 τραυματίες και 20 νεκρούς διαδηλωτές, μεταξύ των οποίων ήταν και η 16 χρονη ΕΠΟΝίτισσα ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ.

00:36:08:00
Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ, στέλεχος του ΕΑΜ Ηθοποιών, αναφέρεται στη συμμετοχή των ηθοποιών στη διαδήλωση και στην ειδοποίησή τους ότι γίνεται φονικό στην πλατεία Καρύτση.

00:36:44:00
Αποσπάσματα από την ταινία που αναφέρεται στην αντιτρομοκρατική διαδήλωση της 25ης Ιουνίου 1943 στην Αθήνα, γυρισμένη από τον ερασιτέχνη κινηματογραφιστή ΑΓΓΕΛΟ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ.

00:37:12:00
Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ αναφέρεται στην ΕΛΕΝΗ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ που ετοιμάσθηκε για τη διαδήλωση φορώντας τα χρώματα της Ελληνικής σημαίας. .

00:37:46:00
Έντυπο υλικό αναφερόμενο στην εξέγερση της 25ης Ιουνίου 1943 στην Αθήνα, καθώς η αφηγήτρια επικαλείται γερμανική έκθεση στην οποία αναφέρεται ότι η διαδήλωση σημαίνει εθνική εξέγερση, ενώ από τον αφηγητή παρατίθενται τα σχόλια του πρωθυπουργού της κατοχικής ελληνικής κυβέρνησης ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ, που μιλά για το δέον της αποκατάστασης της κοινωνικής τάξης, προτρέποντας να μην επαναληφθούν τέτοιου είδους εκδηλώσεις και προαναγγέλλει τιμωρίες για τα όργανα της τάξης που δεν έκαναν το καθήκον τους.

00:38:41:00
Φωτογραφικό υλικό με χωροφύλακες και δημοσιεύματα που αναφέρονται στη λευκή απεργία τους, στα μέσα Ιουνίου 1943, που μετατρέπεται σε γενική. Ο αφηγητής αναφέρει ότι στους κόλπους της Χωροφυλακής είχαν ήδη δημιουργηθεί αντιστασιακοί πυρήνες, επηρεασμένοι και αυτοί από το αντάρτικο που άκμαζε στις πόλεις. Μεταξύ των αιτημάτων της απεργίας ήταν και η μη χρησιμοποίησή τους εναντίον του λαού.

00:39:14:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, γραμματέας ΕΑΜ Αστυνομικών, αναφέρεται στη συγκινητική συμπάθεια που έτρεφαν τμήματα της Χωροφυλακής προς τους διαδηλωτές και προς τα αιτήματά τους. Παρεμβάλλεται πρωτοσέλιδο του εντύπου «Αστυνομικό Βήμα», ημερομηνίας 8 Σεπτεμβρίου 1943, στο οποίο αναφέρεται η συνεργασία της Χωροφυλακής με τον αγώνα του ελληνικού λαού.

00:40:35:00
Φιλμ αρχείου με πανοραμικά πλάνα από την κατεχόμενη Αθήνα και από τον περίβολο του σανατορίου «Σωτηρία» και φωτογραφικό υλικό με αστυνομικούς του ΕΑΜ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συνδρομή των αστυνομικών του ΕΑΜ στην εντυπωσιακή επιχείρηση του ΕΛΑΣ Αθήνας, στις φυλακές του σανατορίου, στις 7 Απριλίου 1943, που έληξε με την απελευθέρωση 57 κρατουμένων στελεχών του Κομουνιστικού Κόμματος.

00:41:14:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ καταθέτει τη μαρτυρία του από την απελευθέρωση των 57 κρατουμένων στελεχών του Κομουνιστικού Κόμματος, από τις φυλακές του σανατορίου «Σωτηρία». Αναφέρεται στον αφοπλισμό των φρουρών και στη μετέπειτα σημασία της επιχείρησης. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του επικεφαλής της επιχείρησης ΣΠΥΡΟΥ ΚΟΤΣΑΝΗ, φωτογραφία με γερμανικά μηχανοκίνητα άρματα μάχης στο κέντρο της Αθήνας και σχετικό φιλμ αρχείου.

00:42:44:00
Φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς και Σοβιετικούς στρατιώτες και μηχανοκίνητα άρματα μάχης. Ο αφηγητής αναφέρεται στην περίφημη μάχη του Κιουρσκ, το καλοκαίρι του 1943, στο Ανατολικό μέτωπο, που κατέληξε σε ήττα του γερμανικού στρατού, και στους εξοπλισμούς και το ανθρώπινο δυναμικό που διατέθηκε στη μάχη.

00:43:11:00
Δημοσιεύματα οργάνων του ΕΑΜ («Ελευθερωτής» και «Ελεύθερη Ελλάδα», που αφορούν στην παράδοση από τη χιτλερική ηγεσία όλης της Ανατολικής Μακεδονίας στα βουλγαρικά στρατεύματα, προκειμένου να εξοικονομήσει δυνάμεις για το Ανατολικό Μέτωπο. Ο αφηγητής αναφέρεται στον εκβουλγαρισμό που επιχειρήθηκε παλαιόθεν από τις εκεί δυνάμεις και στον αγώνα που καλούν οι αντιστασιακές οργανώσεις, προκειμένου να αποτραπεί η βουλγαρική επέκταση. Εμβόλιμες φωτογραφίες με συνθήματα στους τοίχους με σχετικό περιεχόμενο και πλάνα από περιοχή της Θεσσαλονίκης καθώς πρώτη ξεσηκώνεται αυτή η πόλη ευρισκόμενη στο επίκεντρο της νέας απειλής.

00:44:00:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Θεσσαλονίκης, αναφέρεται στις πληροφορίες που είχαν οι ανταρτικές οργανώσεις τον Ιούνιο του 1943 σχετικά με την είσοδο των Βουλγάρων στη Θεσσαλονίκη και στην διαδήλωση του ΕΑΜ και της ΕΠΟΝ, ενώ άλλες οργανώσεις προτίμησαν την παθητική διαμαρτυρία δηλαδή να κλεισθούν όλοι στα σπίτια τους. .

00:44:56:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ αναφέρεται στις αντιβουλγαρικές ενέργειες των φοιτητών της Θεσσαλονίκης, στις 8 Ιουλίου 1943, που κορυφώθηκαν με την κάλυψη όλων των αγαλμάτων της Θεσσαλονίκης με μαύρα πέπλα, την επόμενη ημέρα, 9η Ιουλίου.

00:45:36:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ αναφέρει ότι με τη διαδήλωση έπαυσε η είσοδος στο κέντρο της πόλης της Θεσσαλονίκης και ότι ο βουλγαρικός στρατός, ο οποίος προήλαυνε προς τη Θεσσαλονίκη, κατέλυσε έξω από την πόλη, στην περιοχή του Δημοτικού Σχολείου Καλλιθέας.

00:45:55:00
Φιλμ αρχείου με αξιωματικούς των κατακτητών, στην περιοχή. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις κατεχόμενες πόλεις της Βόρειας Ελλάδα που ξεκινούν τις κινητοποιήσεις εναντίον του Βούλγαρου κατακτητή.

00:46:13:00
Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΣΙΟΥΤΑΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Έδεσσας, αναφέρεται στη σειρά παλλαϊκών κινητοποιήσεων που πραγματοποιήθηκαν στην Έδεσσα, με αίτημα την μη επέκταση του βουλγαρικού στρατού στη Μακεδονία.

00:46:56:00
Φωτογραφία με το πανόραμα της πόλης του Βόλου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις διαδηλώσεις που πραγματοποιήθηκαν και στην εκτός Μακεδονίας περιοχή, με κυριότερο παράδειγμα τις κινητοποιήσεις στην πόλη του Βόλου.

00:47:05:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΧΙΩΤΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Βόλου, αναφέρεται στην εντυπωσιακή κινητοποίηση που πραγματοποιήθηκε στην πόλη του Βόλου, και στην οποία, καθώς λέει, συνάντησε φιλήσυχους ανθρώπους που δεν περίμενε καν να τους δει, θέλοντας να παρουσιάζει το πάνδημον της διαδήλωσης.

00:47:48:00
Διακήρυξη της Ιερής Ταξιαρχίας και της ΠΕΑΝ, με στόχο την κινητοποίηση εναντίον του βουλγαρικού στρατού στη Μακεδονία, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην κορύφωση των κινητοποιήσεων στην Αθήνα.

00:47:48:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΔΕΣ Αθήνας, αναφέρεται στην απόφαση του ΕΔΕΣ στις 13 Ιουλίου 1943 να προβεί σε λευκή απεργία, που είχε τεράστια επιτυχία.

00:48:15:00
Φιλμ αρχείου με Βούλγαρους στρατιώτες. Προκήρυξη του ΕΑΜ, ημερομηνίας 15 Ιουλίου 1943, προς τον λαό της Αθήνας, σχετικά με την κινητοποίηση που διοργανώνεται από την Κεντρική οργανωτική Επιτροπή Λαϊκών Κινητοποιήσεων του ΕΑΜ, στις 22 Ιουλίου 1943, με αίτημα τη ματαίωση της καθόδου των Βουλγάρων στη Μακεδονία. Ο αφηγητής αναφέρεται στη κινητοποίηση σαν τη μαζικότερη που είχε γνωρίσει η Αθήνα, καθώς είχε τη συμμετοχή όλων των αντιστασιακών οργανώσεων.

00:48:39:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρεται στη μαζικότερη κινητοποίηση της Αθήνας και της κατεχόμενης Ευρώπης, της 22ας Ιουλίου 1943-400. 000 άνθρωποι σύμφωνα με τις αναφορές του ομιλούντα.

00:48:56:00
Φιλμ αρχείου με σχετική κινητοποίηση στο κέντρο της Αθήνας πριν από τη μεγάλη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην ανησυχία και την τεταμένη ατμόσφαιρα που υπήρχε στην πόλη πριν από την κινητοποίηση, και στην απόφαση των γερμανικών δυνάμεων καταστολής να αναλάβουν δράση. Αρχίζει τη διήγησή του ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΗΣ, μέλος Διοίκησης του ΕΛΑΣ Πανεπιστημίου.

00:49:28:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΗΣ μιλά για το κλίμα ανησυχίας που επικρατούσε πριν από την κινητοποίηση της 22ας Ιουλίου 1943, λόγω της πεποίθησης ότι θα υπήρχαν θύματα, αλλά και στην απόφαση της μαζικής αντίδρασης.

00:50:01:00
Φιλμ αρχείου από την παναθηναϊκή διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943, καθώς συνεχίζει τη διήγησή του ο ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΗΣ και ξεκινά τη δική του ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ.

00:50:10:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρεται και στη συγκλονιστική στιγμή της διαδήλωσης κατά την οποία ενώθηκαν από τα διάφορα σημεία του κέντρου της Αθήνας οι διαδηλωτές, στην αυταπάρνηση των διαδηλωτών και στο περιστατικό κατά το οποίο η ΕΠΟΝίτισσα ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ ορμάει σε ένα τανκ, το οποίο την παρασύρει και την σκοτώνει. Εμβόλιμα παρουσιάζεται φιλμ αρχείου από τις συνοικίες της Αθήνας και φωτογραφία της ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ.

00:50:59:00
Φωτογραφία της καθολικής εκκλησίας στο κέντρο της Αθήνας και φωτογραφία με διαδηλωτές. Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΜΟΠΟΥΛΟΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΠΕΑΝ, μιλά για τη συμμετοχή της οργάνωσης στη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1944 και στον θάνατο της νέας της ΕΠΟΝ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ.

00:51:51:00
Φωτογραφία της νέας της ΕΠΟΝ ΚΟΥΛΑΣ ΛΙΛΗ, και φιλμ αρχείου από τη διαδήλωση στις 22 Ιουλίου 1944 στην Αθήνα. Η φοιτήτρια άφησε την τελευταία της πνοή στη διαδήλωση του Ιουλίου.

00:52:03:00
Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΡΑ, στέλεχος της Μαθητικής ΕΠΟΝ, αναφέρεται στη διαδήλωση της Αθήνας. Λέει ότι ήταν όλοι άοπλοι, ενώ γνώριζαν ότι θα προκληθούν επεισόδια, και ότι ο κατακτητής ήταν πάνοπλος, αλλά και την τεράστια δύναμη που είχε ο ενωμένος λαός.

00:53:19:00
Φιλμ αρχείου από τη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943, καθώς ο ΜΙΝΩΣ ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ αναφέρεται στην εξάωρη διάρκεια της πολύνεκρης διαδήλωσης, στην οποία οι Γερμανοί έμειναν έκθαμβοι, και προσθέτει ότι οι νεκροί σφράγισαν με το αίμα τους τη μεγάλη νίκη του λαού της Αθήνας. Στη μάχη πέφτουν οι ΕΠΟΝΙΤΕΣ ΚΟΥΚΑΚΗΣ, ΣΤΕΦΑΝΙΩΤΗΣ, ΚΑΛΟΥΖΙΔΟΥ και άλλοι 25 εργάτες.

00:54:05:00
Άρθρο του ΕΑΜ, που αναφέρεται στη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1944, στην κατεχόμενη Αθήνα, με αίτημα τη ματαίωση της επέκτασης των Βουλγάρων σε ολόκληρη τη Μακεδονία. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εγκατάλειψη του γερμανικού σχεδίου παράδοσης όλης της Μακεδονίας στις βουλγαρικές δυνάμεις.

00:54:22:00
Αντιστασιακά έντυπα που αναφέρονται στη διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους 30 νεκρούς, 200 τραυματίες και 500 συλληφθέντες της διαδήλωσης του Ιουλίου του 1943.

00:54:54:00
Φιλμ αρχείου με την περίθαλψη θυμάτων της διαδήλωσης της 22ας Ιουλίου 1943.

00:55:17:00
Σύγχρονα πλάνα από την οδό Πανεπιστημίου στο κέντρο της Αθήνας από όπου πέρασε η διαδήλωση της 22ας Ιουλίου 1943, ενάντια στην επέκταση των Βουλγάρων στη Μακεδονία. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι η πληθώρα των νεκρών από την εν λόγω διαδήλωση προκάλεσε τη απόφαση του ΕΑΜ Αθήνας για μεταφορά των διαδηλώσεων έξω από το κέντρο της Αθήνας, στις συνοικίες της όπου θα υπήρχε και η κάλυψη από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ Αθήνας.

00:55:33:00
Καρτ-ποστάλ από την Πάτρα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συνέχιση των κινητοποιήσεων στις άλλες επαρχιακές πόλεις.

00:55:40:00
Ο ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Αχαΐας, αναφέρεται στη μεγάλη δημοσιουπαλληλική συγκέντρωση και απεργία στην Πάτρα, που έγινε επίσης με αίτημα τη μη επέκταση των Βουλγάρων σε ολόκληρη τη Μακεδονία, τον Σεπτέμβριο του 1943. Στη συγκέντρωση μίλησε ο εισαγγελέας ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ παρουσία του δεσπότη ΘΕΟΚΛΗΤΟΥ που έγινε αργότερα αρχιεπίσκοπος.

00:56:16:00
Καρτ ποστάλ από την Πάτρα της εποχής. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην κατάληψη της Νομαρχίας από τους διαδηλωτές κατά τις κινητοποιήσεις του Σεπτεμβρίου του 1943.

00:56:24:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Πάτρας, αναφέρεται στους διαδηλωτές των κινητοποιήσεων του Σεπτεμβρίου στην Πάτρα και στις συγκρούσεις που ακολούθησαν. Εμβόλιμες φωτογραφίες από την Πάτρα της εποχής.

00:57:23:00
Φωτογραφικό υλικό με παρέλαση ευζώνων παρουσία της ελληνικής κυβέρνησης και γερμανικές δυνάμεις κατοχής, με την κυβέρνηση του ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη και Γερμανούς αξιωματούχους. Ο αφηγητής αναφέρεται στις ειδικές ελληνικές δυνάμεις καταστολής της Αντίστασης, τα καλούμενα Τάγματα Ασφαλείας, που δημιουργούνται το δεύτερο εξάμηνο του 1943, με τη συμμετοχή και των δύο. Η επιχείρηση αναφέρει ο αφηγητής, εμφανίζεται σαν «αντικομουνιστική σταυροφορία», με στόχο την ανοχή έστω και μιας μερίδας του πληθυσμού. Η δράση των ταγμάτων καθορίζεται από τους κατακτητές, ενώ οι ευζωνικές στολές λειτουργούν παραπλανητικά.

00:58:33:00
Ανακοίνωση σε εφημερίδα που αναφέρεται στον νέο ανώτερο αρχηγό των Ταγμάτων Ασφαλείας και Αστυνομίας, τον διοικητή των Ες-Ες Στροπ, ο οποίος διορίσθηκε στις 16 Οκτωβρίου 1943. Ο Στροπ έμεινε γνωστός ως «ο δήμιος του γκέτο της Βαρσοβίας».

00:58:46:00
Ανακοίνωση του ΕΛΑΣ με την οποία καταδικάζεται ο προδοτικός ρόλος των Ταγμάτων Ασφαλείας, και διακήρυξη του στρατιωτικού τμήματος της οργάνωσης ΕΚΚΑ με αρχηγό τον συνταγματάρχη ΨΑΡΡΟ, με την οποία καλούνταν οι Έλληνες στρατιωτικοί να απομονώσουν τους ταγματασφαλίτες και να συμμετάσχουν στα ανταρτικά σώματα.

00:59:04:00
Φωτογραφία των αναπήρων του αλβανικού μετώπου, στεφανωμένο πορτρέτο του Ρήγα Φεραίου, πρόσοψη του Κεντρικού Νοσοκομείου κρυοπαγημάτων, με πανό στην οποία αναφέρεται η δολοφονία του Γ. ΜΑΡΙΝΑΚΗ, στις 5 Μαρτίου 1943, σχετικό φωτογραφικό υλικό από νοσοκομεία της Αθήνας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην έφοδο των ταγματασφαλιτών στα νοσοκομεία της Αθήνας, στις 30 Νοεμβρίου 1943, που κατέληξε σε σύλληψη και φυλάκιση των αναπήρων του Αλβανικού μετώπου μέσα στα πλαίσια γενικώτερης επιχείρησης εναντίον τους, ώστε να καμφθεί το αντιστασιακό τους φρόνημα.

00:59:38:00
Η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΚΑΛΟΔΙΚΗ αναφέρεται στην αντιστασιακή δράση των αναπήρων του αλβανικού μετώπου και στην έφοδο των ταγματασφαλιτών στα νοσοκομεία της Αθήνας, στις 30 Νοεμβρίου 1943, που κατέληξε σε σύλληψη, φυλάκιση και εκτέλεση των αναπήρων. Αναφέρεται, μεταξύ άλλων, και στην εκτέλεση του ΓΟΝΑΤΑ και του ΗΛΙΑ ΤΖΑΜΟΥΡΑΝΗ από τους ταγματασφαλίτες.

01:00:29:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:24:00 Τίτλος 8ου επεισοδίου: «Το αντάρτικο κίνημα στο πρώτο εξάμηνο του 1943». 00:01:31:00 Φιλμ αρχείου με αντάρτες που βαδίζουν σε χιονισμένα βουνά και μεταφέρουν έναν νεκρό άνδρα για να τον κηδέψουν. Η αφηγήτρια υπογραμμίζει τη ραγδαία ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος, κατά το έτος 1943, τις ευνοϊκές συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί από τις επιτυχίες των ανταρτών ήδη από το 1942 και τις νίκες των συμμαχικών δυνάμεων κατά του Άξονα και αναφέρεται στις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις που οργανώνουν οι δυνάμεις κατοχής, απειλούμενες από την ανάπτυξη του ανταρτικού κινήματος. 00:02:55:00 Πλάνα από την περιοχή της Σκουλικαριάς Άρτας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πυρπόληση του χωριού Σκουλικαριά, έξω από την Άρτα, από ιταλικό σύνταγμα στις 18 Ιανουαρίου 1943. Η περιοχή αποτελούσε βάση των ανταρτών της ΕΟΕΑ, με επικεφαλής τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ, όπου και πολεμά με ομάδα 250 ανδρών, ενώ άλλη ομάδα, της τάξης των 150 ανδρών, με επικεφαλής τον ΜΙΧΑΛΗ ΜΥΡΙΔΑΚΗ, μαχόταν στο Κλειδί. Οι αντάρτες στη μάχη στο Κλειδί χάνουν τον συνταγματάρχη ΑΥΓΕΡΙΝΟ (σχετικό αφιερωματικό μνημείο), αλλά οι Ιταλοί αναγκάζονται να υποχωρήσουν στην Άρτα καταδιωκόμενοι από τους αντάρτες. 00:03:44:00 Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ, οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ, μιλά για τη μάχη στο Κλειδί, στην οποία συμμετείχε και τραυματίστηκε. 00:04:33:00 Φωτογραφία του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στον βαρύ τραυματισμό του στη μάχη στο Κλειδί. 00:04:39:00 Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ μνημονεύει τις απώλειες και αποδίδει τιμή στα γυναικόπαιδα, τους ηλικιωμένους και όλους όσους υποβοήθησαν στις δυσμενείς συνθήκες του αγώνα τους αντάρτες. 00:05:24:00 Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην περιοχή των Γρεβενών. Ο αφηγητής αναφέρεται στις εξορμήσεις που οι Ιταλοί πραγματοποιούσαν στα χωριά για εκφοβισμό των κατοίκων, μετά τον αφοπλισμό των σταθμών Χωροφυλακής από τους αντάρτες. 00:05:32:00 Πλάνα από την περιοχή των Γρεβενών. Ο αφηγητής αναφέρεται στο χρονικό της εξόρμησης των Ιταλών στο χωριό Σνίχοβο Γρεβενών στις 8 Φεβρουαρίου 1943, όπου θα συμβεί αιματηρή σύγκρουση με την ανταρτική ομάδα του ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, με απώλειες για τους Ιταλούς. 00:05:56:00 Έντυπη ανακοίνωση σχετικά με τη μάχη στο Σχίνοβο Γρεβενών. Ο αφηγητής επισημαίνει τη συμβολή της νικηφόρας αυτής για τους αντάρτες μάχης, που είχε αποτέλεσμα να εμπλουτιστούν με νέα μέλη οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ, και να αυξηθούν οι ομάδες του εφεδρικού ΕΛΑΣ (Δεκαρχίες). 00:06:06:00 Πλάνα από την περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μάχη της Βίγλας και του Φαρδύκαμπου Σιάτιστας, στις 4-6 Μαρτίου 1943, που αποτέλεσε ορόσημο στον ανταρτικό αγώνα της περιοχής εναντίον των Ιταλών. 00:06:21:00 Πλάνα από την πόλη της Σιάτιστας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πληροφορία που είχαν οι αντάρτες του ΕΑΜ Σιάτιστας σχετικά με την κίνηση ιταλικής φάλαγγας από Κοζάνη προς Σιάτιστα-Γρεβενά και στην απόφαση διεξαγωγής μάχης από την ομάδα Δ. ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ-ΜΑΡΚΟΥ ΤΣΟΥΚΡΑ και από τις Δεκαρχίες της Σιάτιστας. 00:06:40:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ), διοικητής εφεδρικών δεκαρχιών του ΕΛΑΣ Σιάτιστας, αναφέρεται στον λόγο που εκφώνησε στους συντοπίτες του, στον οποίον υπενθύμιζε την αντίσταση του 1912 στη Σιάτιστα εναντίον των Τούρκων, και στην απόφαση όλων για αγώνα κατά του Ιταλού κατακτητή. 00:07:24:00 Πλάνα από την περιοχή της Σιάτιστας, και από το λόφο Βίγλα. Ο αφηγητής αναφέρεται στις στρατηγικές κινήσεις (έλαβαν θέσεις γύρω από τον δημόσιο δρόμο Κοζάνης-Γρεβενών) των δεκαρχιών της Σιάτιστας και της ανταρτικής ομάδας Δ. ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ-ΜΑΡΚΟΥ ΤΣΟΥΚΡΑ, προκειμένου να καταφέρουν ισχυρό χτύπημα στην επερχόμενη ιταλική φάλαγγα. Ακολουθεί φωτογραφία της ανταρτικής ομάδας του Δ. ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ (ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗΣ). 00:07:56:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ) αναφέρεται στον βιγλάτορα ΤΑΚΗ ΒΑΡΒΕΡΗ, που παρακολουθούσε τις κινήσεις της ιταλικής φάλαγγας και στην ετοιμότητα των ανταρτών, με την ανακοίνωση του ΒΑΡΒΕΡΗ ότι εκείνη καταφθάνει. 00:08:24:00 Πλάνα από τον δημόσιο δρόμο, μέσα από κινούμενο όχημα. Ο αφηγητής περιγράφει την ενέδρα που έστησαν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ στην ιταλική φάλαγγα, χρησιμοποιώντας το όπλο του αιφνιδιασμού. Ως αναπαράσταση της κίνησης των ιταλικών φορτηγών οχημάτων το όχημα σταματά. 00:08:37:00 Πλάνα από τον δημόσιο δρόμο στον οποίον εκινείτο η ιταλική φάλαγγα. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αντίδραση των Ιταλών (άνοιξαν πυρ), μετά την ενέδρα των ανταρτών της Σιάτιστας. 00:08:42:00 Φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ-στο μέσον διακρίνεται ο ΜΑΡΚΟΣ ΤΣΟΥΚΡΑΣ, καπετάνιος ομάδας ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ. Αρχίζει την αφήγησή του ο ΤΣΟΥΚΡΑΣ, που συμμετείχε στην ενέδρα κατά των Ιταλών στην περιοχή της Σιάτιστας. 00:08:51:00 Ο ΜΑΡΚΟΣ ΤΣΟΥΚΡΑΣ αναφέρεται στη χειροβομβίδα που πέταξαν στους Ιταλούς, στην αμηχανία εκείνων και στην αδυναμία τους να ελέγξουν και να εντοπίσουν το σημείο ρίψης, και στις απώλειες που είχαν (πέντε νεκροί). 00:09:35:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ) αναφέρεται στο εντυπωσιακό περιστατικό με τον τσοπάνη-«ομηρικό ήρωα» ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΤΣΟΚΑΛΟ, που έτρεξε άοπλος εναντίον του δεύτερου ιταλικού οχήματος. 00:10:19:00 Πλάνα από το σημείο βολής των ανταρτών. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παράδοση όλου του λόχου των Ιταλών μετά την επίθεση των ανταρτών, εκτός από εκείνους του ιταλικού οχήματος το οποίο διέφυγε, και στην αποκομιδή των λαφύρων με τα οποία εξοπλίσθηκαν οι αντάρτες που στη συνέχεια αντιμετώπισαν το ιταλικό τάγμα των Γρεβενών 00:10:45:00 Πλάνα από την περιοχή του Αλιάκμονα, προς την οποία προχώρησε το ιταλικό τάγμα των Γρεβενών. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παρεμπόδισή του από τις δεκαρχίες των γύρω χωριών και στη συρροή των ανταρτών του ΕΛΑΣ της περιοχής του Βοΐου. Ακολουθεί φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ της περιοχής Βοΐου. 00:11:15:00 Πλάνα από την περιοχή του Φαρδύκαμπου Γρεβενών. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην άφιξη του ιταλικού τάγματος στον στις 5 Μαρτίου 1943, στην έναρξη της επίθεσής του και στην προώθησή του, αλλά και στην αντίσταση των εφέδρων ανταρτών του ΕΛΑΣ Σιάτιστας από το ύψωμα Συκιά. Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ που πολέμησε στη Συκιά αναφέρεται στη δύσκολη αυτή αλλά μεγαλειώδη μάχη. 00:12:06:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ) περιγράφει τη μάχη του Φαρδύκαμπου, μιλώντας για την προώθηση των Ιταλών-ο ίδιος βρισκόταν στο ύψωμα Συκιά-και γι.αναφέρεται στις ενισχύσεις, της τάξης των 70 ανδρών, που έφτασαν από την ανταρτική ομάδα των Δ. ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ (ΚΑΡΑΪΣΚΑΚΗ) και ΤΣΟΥΚΡΑ, και στο άμεσο στρατηγικό σχέδιο που εκπόνησαν προκειμένου να αντιμετωπίσουν τον Ιταλό κατακτητή. 00:12:46:00 Φωτογραφία ανταρτών, από αριστερά διακρίνεται ο ΜΗΤΣΟΣ ΖΥΓΟΥΡΑΣ (ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ), διοικητής ομάδας Μπουρίνου. Ο ΖΥΓΟΥΡΑΣ αναφέρεται στην εντυπωσιακή εξόρμηση των ανδρών του και των εφεδρικών δεκαρχιών του ΕΛΑΣ, παρά τα λιγοστά όπλα που διέθεταν. Πλάνα από την περιοχή της μάχης, καθώς ο ΖΥΓΟΥΡΑΣ συνεχίζει τη διήγησή του. 00:13:53:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ) αναφέρεται στην θεαματική υποχώρηση των Ιταλών, οι οποίοι πανικόβλητοι, κατευθύνθηκαν στον Φαρδύκαμπο. 00:14:16:00 Πλάνα από τον δημόσιο δρόμο που οδηγεί στον Φαρδύκαμπο, σημείο όπου οδηγήθηκαν οι Ιταλοί. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην καθήλωση του ιταλικού τάγματος γύρω από τον σταθμό διοίκησής του και στην άφιξη νέων αντάρτικων ομάδων στην περιοχή: ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΒΕΝΕΤΣΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, ΣΚΟΤΙΔΑ (ΘΕΟΧΑΡΟΠΟΥΛΟΥ), ΚΥΡΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ και των Δεκαρχιών του Πενταλόφου. 00:14:42:00 Πλάνα από τη Σιάτιστα, ο άμαχος πληθυσμός της οποίας λαμβάνει ενεργό μέρος στην Αντίσταση. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο χτύπημα της Σιάτιστας και των θέσεων των ανταρτών από ιταλικά αεροπλάνα, αλλά και στην-παρά την έλλειψη συντονισμένης οργάνωσης των ανταρτικών δυνάμεων-ενεργοποίησης του ευφυούς αυτοσχεδιασμού, που εκπορεύεται από την πολιτική του λαϊκού πολέμου. 00:15:09:00 ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΙΟΥΚΑΛΙΑΣ, μαχητής Δεκαρχιών Σιάτιστας, αναφέρεται στον τρόπο εξόντωσης ενός Ιταλού παρατηρητή, που αποδεικνύει το μέγεθος της φαντασίας που μπορεί να διαθέτει εκείνος που συμμετέχει στον λαϊκό πόλεμο. 00:16:32:00 Πλάνα από την περιοχή της Σιάτιστας, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην παράδοση ολόκληρου του ιταλικού τάγματος και του διοικητή του, τη νύχτα της 6ης προς 7η Μαρτίου 1943, και στην παράδοση του οπλισμού στα αντάρτικα σώματα. Επισημαίνει δε ότι οι αιχμάλωτοι ανήλθαν στους 500 και πλέον, οι οποίοι οδηγήθηκαν στη Σιάτιστα, στον χώρο της Αποστολικής Διακονίας. 00:17:06:00 Πλάνα από τον χώρο της Αποστολικής Διακονίας, της Δημόσιας Βιβλιοθήκης Σιάτιστας, όπου οδηγήθηκαν οι Ιταλοί αιχμάλωτοι. Ο αφηγητής αναφέρεται στην τεράστια απήχηση της ήττας των Ιταλών, τόσο στον ελληνικό πληθυσμό όσο και στους κατακτητές, επικαλούμενος έκθεση του Γερμανού στρατιωτικού διοικητή Νοτιοανατολικής Ευρώπης, ημερομηνίας 9 Απριλίου 1943, που χαρακτηρίζει την επιχείρηση «κορύφωση της δράσης των ανταρτών στην Ελλάδα». 00:17:23:00 Ο ΑΛΕΚΟΣ ΡΟΣΙΟΣ (ΥΨΗΛΑΝΤΗΣ) αναφέρεται στη σημασία της μάχης του Φαρδύκαμπου, κυρίως για τον χρόνο και τον τρόπο που έγινε: χωρίς προετοιμασία αλλά «εν πορεία». 00:17:50:00 Φωτογραφία ανταρτών στην περιοχή Καστοριάς Βοΐου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στα τμήματα του Αρχηγείου Γράμμου τον Μάρτιο του 1943, που είχε συγκροτηθεί με επικεφαλής τον ΓΙΩΡΓΟ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ, και στα συγκροτήματα που το αποτελούν-ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΤΣΙΟΥΡΑ και ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ. 00:18:14:00 Πλάνα από την περιοχή Καστοριάς Βοΐου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην επιχείρηση των συγκροτημάτων ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΑΤΣΙΟΥΡΑ και ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ-με σχέδιο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ-δίωξης των ιταλικών φρουρών και των ενόπλων κομητατζήδων που είχαν οργανώσει εκεί Βούλγαροι αξιωματικοί, σε συνεργασία με τους Γερμανούς και Ιταλούς κατακτητές και απελευθέρωσης της πόλης της Καστοριάς. Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, διοικητής συγκροτήματος Αρχηγείου Γράμμου, αναφέρεται στα επιτυχημένα χτυπήματα των άλλων δύο συνεργατών του ανταρτών ΡΙΖΟΠΟΥΛΟΥ και ΠΑΤΣΙΟΥΡΑ, που ανάγκασαν τους Ιταλούς και τους κομητατζήδες να ταμπουρωθούν στην Καστοριά. 00:18:59:00 Ο ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ αναφέρεται στο χτύπημα που κατέφερε το συγκρότημά του επί του δημόσιου δρόμου Αλβανίας-Καστοριάς, στους κομητατζήδες και σε μεγάλη ιταλική φάλαγγα στις 5 Μαρτίου 1943. Αναφέρει όμως ότι στη συνέχεια κυκλώθηκε από άλλη μηχανοκίνητη φάλαγγα Ιταλών και κομητατζήδων που ήρθε για ενισχύσεις, και ότι υποχρεώθηκε τελικώς στην εγκατάλειψη του σχεδίου του ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗ για την απελευθέρωση της Καστοριάς. Τέλος, αναφέρεται στη συμβολή της «ηρωίδας» ΣΟΦΙΑΣ από την Κορομηλιά, που τους ειδοποίησε και τελικώς συνελήφθη και βασανίστηκε. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΑΧΙΛΛΕΑ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ. 00:21:01:00 Φωτογραφικό υλικό με μέλη του Αρχηγείου ΕΛΑΣ Πιερίων Βορείου Ολύμπου στις 18 Απριλίου 1943. Ο αφηγητής αναφέρεται στην επίθεση που εξαπέλυσε το Αρχηγείο στο χωριό Τάχνιστα εναντίον γερμανικού τάγματος. 00:21:17:00 Πλάνα από το χωριό Τάχνιστα. Ο αφηγητής αναφέρεται στις γερμανικές ενισχύσεις οι οποίες περικύκλωσαν τους αντάρτες του ΕΛΑΣ που βρίσκονταν στο χωριό. Οι τελευταίοι συμπτύχθηκαν στα βουνά. Χαρακτηρίζει τη μάχη ως «την πρώτη αναμέτρηση ανταρτών με γερμανικά τμήματα, πολύ πιο αξιόμαχα από τα ιταλικά» και παραθέτει ότι μεταξύ των Γερμανών νεκρών ήταν ο διοικητής του τάγματος, αλλά και ότι οι αντάρτες είχαν 18 νεκρούς-ανάμεσά τους και οι διοικητές των συγκροτημάτων που έλαβαν μέρος στην επίθεση ΚΩΣΤΑΣ ΚΡΥΣΤΑΛΗΣ, ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ. Πλάνα από το μνημείο των πεσόντων. 00:22:11:00 Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην περιοχή των Χασίων Ορέων στη Βορειοδυτική Θεσσαλία. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συντριπτική νίκη των ομάδων του μόνιμου και εφεδρικού ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τους ΝΙΚΟ ΖΑΡΑΛΗ και ΝΕΣΤΟΡΑ ΒΩΚΟ (σχετική φωτογραφία των ανταρτών του ΕΛΑΣ Θεσσαλίας) εναντίον των Ιταλών στην Οξύνεια Καλαμπάκας, στις 11-12 Φεβρουαρίου 1943. Παρεμβάλλεται ανακοίνωση του ΕΛΑΣ με τα αποτελέσματα της μάχης: 120 Ιταλοί νεκροί (έναντι 6 Ελλήνων) και146 αιχμάλωτοι. 00:22:37:00 Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην περιοχή του Πηλίου, και πλάνα από την Τσαγκαράδα Πηλίου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη μάχη της Τσαγκαράδας στις 21 Μαρτίου 1943, μεταξύ της πρώτης ανταρτικής ομάδας που έδρασε στη περιοχή, υπό τον ΣΠΥΡΟ ΦΡΑΓΓΙΝΕΑ και ΚΩΣΤΑ ΚΑΤΣΙΝΟ, η οποία εισβάλλει αιφνιδιαστικά στο χωριό και επιτίθεται εναντίον ιταλικής φρουράς. 00:23:10:00 Πλάνα από την Τσαγκαράδα Πηλίου. Η αφηγήτρια περιγράφει το ταμπούρωμα των Ιταλών σε ξενοδοχείο του χωριού, το οποίο οι αντάρτες ανατινάσσουν και πυρπολούν, και την παράδοση των Ιταλών. Στη συνέχεια, το αντάρτικο αναπτύσσεται ραγδαία στην περιοχή. Φωτογραφία του 1/54 Τάγματος του ΕΛΑΣ Πηλίου, του οποίου η δράση αρχίζει αργότερα στην περιοχή. 00:23:44:00 Φωτογραφία του αντάρτικου συγκροτήματος του Καραντάου και της πόλης των Φαρσάλων. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αιχμαλώτιση ολόκληρης της ιταλικής φρουράς των Φαρσάλων από τους 150 αντάρτες του σώματος αυτού, στις 27 Μαρτίου 1943. 00:23:58:00 Γερμανικό τηλεγράφημα, ημερομηνίας 18 Μαρτίου 1943. Ο αφηγητής κάνει λόγο για εσπευσμένη εγκατάλειψη των πόλεων και των κωμοπόλεων από τις ιταλικές δυνάμεις, τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 1943, και, επικαλούμενος τη σχετική αναφορά των κατακτητών, επισημαίνει την παραδοχή τους ότι οι αντάρτες έχουν υπό την κατοχή τους την Αταλάντη και την Καρδίτσα. 00:24:16:00 Φωτογραφία από τα Γρεβενά μετά το τέλος της δοξολογίας για την εθνική γιορτή, παρουσία ιερωμένων, ανταρτών και λαϊκών. Ο αφηγητής αναφέρεται στη σωτήρια για την πόλη ημέρα της 24ης Μαρτίου 1943, οπότε απεχώρησαν οι Ιταλοί από τα Γρεβενά, και ένα μήνα αργότερα από το Καρπενήσι. Στον κορμό της χώρας δημιουργείται μεγάλη συμπαγής έκταση απαλλαγμένη από την εξουσία των κατακτητών. 00:24:38:00 Γερμανικό τηλεγράφημα, ημερομηνίας 18 Μαρτίου 1943. Ο αφηγητής, αναφερόμενος σε σχετικό χωρίο του τηλεγραφήματος, επισημαίνει αφενός τη διαπίστωση και επίκριση από τους Γερμανούς της αδυναμίας των Ιταλών να αντισταθούν στην ανταρτική δραστηριότητα στα βουνά και αφετέρου την ανάγκη αποστολής και δραστικής επέμβασης ικανών γερμανικών μονάδων. 00:24:58:00 Φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς και Ιταλούς που συμπτύσσονται σε ενιαία μέτωπα. Ο αφηγητής κάνει λόγο για συνδυασμένες ιταλογερμανικές εκκαθαριστικές επιχειρήσεις εναντίον των ανταρτών σε Θεσσαλία, Ρούμελη και Ήπειρο, που ξεκίνησαν στις 21 Μαΐου 1943. Αναφέρεται και στην, χωρίς αποτέλεσμα, εκπνοή της προθεσμίας (20 Μαΐου 1943), που είχαν θέσει οι κατακτητές και η κυβέρνηση ΙΩΑΝΝΗ ΡΑΛΛΗ στους αντάρτες, για κατάθεση των όπλων, με αντάλλαγμα αμνηστία. 00:25:31:00 Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην περιοχή της Παραμυθιάς και πλάνα από την περιοχή. Ο αφηγητής αναφέρεται στην από κοινού αντιμετώπιση από τον ΕΛΑΣ και τον ΕΔΕΣ δύο ιταλικών ταγμάτων στην περιοχή (Σκάλα Παραμυθιάς και Σταυρός Σουλίου), στις 21 Μαΐου 1943. 00:25:59:00 Φωτογραφικό υλικό με τον ΓΕΡΑΣΙΜΟ ΠΡΙΦΤΗ, καπετάνιο του 24ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ. Ακούγεται η φωνή του από μαγνητοφωνημένη προ-συνέντευξη. Το χωρίο της συνέντευξης αναφέρεται στην υποχώρηση των Ιταλών. 00:26:27:00 Δημοσίευμα από αντιστασιακή εφημερίδα που αναφέρεται στη μάχη της Πόρτας Τρικάλων, στις 8-9 Ιουνίου 1943, την πιο μεγάλη μάχη παρατάξεως που έδωσε ο ΕΛΑΣ. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:26:37:00 Ο ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ), καπετάνιος δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη μάχη της Πόρτας, μιλά για την ομώνυμη μάχη, η οποία δόθηκε σαν αποτέλεσμα της σύμπτυξης των δυνάμεων του ΕΛΑΣ προς τον κορμό της Πίνδου, όπου τρία τμήματα-του Κίσαβου, του Πηλίου και των Αγράφων-, με επικεφαλής τον ίδιο και τον ίλαρχο ΓΙΩΡΓΟ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗ (ΚΑΒΑΛΑΡΗ), θα ανέκοπταν την εκκαθαριστική επιχείρηση των ιταλικών δυνάμεων. 00:28:25:00 Φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ, που έδρασαν στη μάχη της Πόρτας, ανάμεσά τους διακρίνεται ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ), στρατιωτικός υπεύθυνος των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στη μάχη της Πόρτας. Ο ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ αναφέρεται στα τρία τάγματα του ιππικού που συμμετείχαν στη μάχη της Πόρτας που κατευθύνονταν προς την περιοχή Μουζάκι (εμβόλιμα πλάνα της περιοχής), και εξηγεί το στρατηγικό σχέδιο να αφήσουν τους Ιταλούς να εισέλθουν στο χωριό. 00:29:51:00 Φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ, που έδρασαν στη μάχη της Πόρτας, ανάμεσά τους διακρίνεται ο ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ). Ο ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ) αναφέρεται στο στρατηγικό σχέδιο των ανταρτών να αφήσουν τους Ιταλούς να εισέλθουν στο χωριό και στην επίθεση των ανταρτών από όλα τα μέτωπα, που επακολούθησε. 00:31:15:00 Πλάνα από τα σημεία της περιοχής που οι Ιταλοί δέχθηκαν πυρά από τους αντάρτες κατά τη μάχη της Πόρτας. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:31:23:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ) αναφέρεται στην αιφνιδιαστική επίθεση που συντάραξε τους Ιταλούς και στην άμυνά τους. 00:31:39:00 Πλάνα από την περιοχή όπου διεξήχθη η μάχη της Πόρτας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην υποχώρηση και ανασύνταξη του εχθρού και στις ενισχύσεις του ακόμη και με αεροπλάνα. 00:31:53:00 Ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΑΠΠΑΣ, υπεύθυνος εφεδρικού ΕΛΑΣ Πόρτας, αναφέρεται στην αρχή του τέλους της μάχης της Πόρτας, όπου οι αντάρτες πέτυχαν τον στόχο τους εναντίον των Ιταλών. Εμβόλιμη φωτογραφία με αντάρτες του ΕΛΑΣ, μεταξύ των οποίων διακρίνεται ο ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΠΑΠΠΑΣ. 00:32:31:00 Πλάνα από την περιοχή όπου διεξήχθη η μάχη της Πόρτας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην προώθησή των Ιταλών προς ανατολάς προς το χωριό Μουζάκι, προκαλώντας απειλή υπερφαλάγγισης, και στην ενίσχυση των ανταρτών στο χωριό Πόρτα (εμβόλιμη φωτογραφία του χωριού), όπου την επόμενη ημέρα, στις 9 Ιουλίου 1943, οι Ιταλοί επιχειρούν νέα επίθεση. 00:33:02:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ) αναφέρεται στην καθήλωση του εχθρού αλλά και στη μεταφορά ενός εχθρικού τμήματος σε νέο σημείο. 00:33:44:00 Πλάνα από την περιοχή όπου διεξήχθη η μάχη της Πόρτας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη διαταγή σύμπτυξης των ανταρτών προς Τύρνα και στην ανατίναξη της γέφυρας του Πορταϊκού για παρεμπόδιση των μετακινήσεων του εχθρού (εμβόλιμη φωτογραφία της ανατιναγμένης γέφυρας). Οι Ιταλοί διστάζουν να προχωρήσουν, έχοντας ήδη τεράστιες απώλειες. 00:34:22:00 Ο ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ) αναφέρεται στην πυρπόληση από την ιταλική δύναμη των γύρω χωριών, στην απόφασή τους να μην κατευθυνθούν στην Πόρτα και στην εγκατάλειψη από τους Ιταλούς έστω και της ιδέας της ανταλλαγής πυρών με τους αντάρτες. Αναφέρεται και στη συμμετοχή του πληθυσμού της περιοχής, ακόμα και ως θεατές. Στη συνέχεια, ισχυροποιήθηκαν οι δεσμοί μεταξύ ανταρτών και χωρικών. 00:36:03:00 Φωτογραφίες ανταρτών του ΕΛΑΣ, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στις εσωτερικές διαμάχες μεταξύ των διαφορετικών ανταρτικών ομάδων. 00:36:23:00 Χάρτης της Ελλάδας που εστιάζει στην περιοχή της Γκιώνας, όπου ήδη είχαν εγκατασταθεί τμήματα του ΕΛΑΣ, κατά τις αναφορές του αφηγητή. 00:36:30:00 Φωτογραφία του συνταγματάρχη ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΨΑΡΡΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ίδρυση του 5/42 Συντάγματος της Εθνικής και Κοινωνικής Απελευθέρωσης (ΕΚΚΑ), τον Απρίλιο του 1943, με βάση μια ανεξάρτητη ομάδα που είχε συσταθεί στην περιοχή της Γκιώνας. 00:36:34:00 Το ιδρυτικό καταστατικό της Εθνικής και Κοινωνικής Απελευθέρωσης (ΕΚΚΑ), καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στις δημοκρατικές και σοσιαλιστικές Αρχές της οργάνωσης, αλλά και στη συντηρητική σύνθεση του 5/42 Συντάγματος και στην ενίσχυσή από τη βρετανική αποστολή. 00:36:53:00 Φωτογραφία του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΤΑΛΗ, αντιπροσώπου της ΕΚΚΑ. 00:36:59:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΜΑΝΤΑΝΗΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΚΚΑ, αναφέρεται στην πρωτοβουλία του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΡΤΑΛΗ για την οργάνωση της ΕΚΚΑ, το 1942, στα μέλη που τη συναποτελούσαν, στη μύησή του ίδιου στην οργάνωση από τον ΚΩΣΤΑ ΛΑΓΚΟΥΡΑΝΗ. Αναφέρεται στη σύνδεσή της οργάνωσης με το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής και στην ίδρυση του 5/42 Απελευθερωτικού Συντάγματος, υπό τον ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΨΑΡΡΟ, στην περιοχή της Γκιώνας και στην από εκεί μεταφορά του πρώτα στο χωριό Προσήλιο (1η Μαΐου 1943) και έπειτα στο χωρίο της Τρώμης (4 Μαΐου 1943). 00:38:59:00 Πλάνα από την περιοχή της Γκιώνας, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στις προστριβές του ΕΛΑΣ και της ΕΚΚΑ, που κατέληξαν στον αιφνιδιαστικό αφοπλισμό του 5/42 Απελευθερωτικού Συντάγματος της ΕΚΚΑ από τον ΕΛΑΣ, στις 14 Μαΐου 1943, στην ανασύνταξη του Συντάγματος με παρέμβαση της βρετανικής αποστολής, στις νέες προστριβές με τον ΕΛΑΣ, στην αυτοδιάλυση του Συντάγματος (Ιούνιος 1943) από τον ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΨΑΡΡΟ (εμβόλιμη φωτογραφία) και στην ανασύνταξή του κατόπιν βρετανικών πιέσεων. 00:39:36:00 Φωτογραφικό υλικό με τον συνταγματάρχη ΣΤΕΦΑΝΟ ΣΑΡΑΦΗ. Ο αφηγητής παραθέτει πληροφορίες σχετικές με το Τριμελές Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ που συστάθηκε υπό τον ΣΑΡΑΦΗ (μέσα Μαΐου 1943): προηγούμενη μετάβαση του ΣΑΡΑΦΗ στην περιοχή των Τρικάλων, έχοντας εξασφαλίσει υποσχέσεις υποστήριξης από την βρετανική πολιτική, και δημιουργία ανταρτικού σώματος με βάση το ανεξάρτητο τμήμα του ταγματάρχη ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, που βρισκόταν σε προστριβές με τον ΕΛΑΣ Θεσσαλίας, και το οποίο οι αντάρτες του ΕΛΑΣ αφόπλισαν (3 Μαρτίου 1943) και μετέφεραν τους ηγέτες του στην Κολοκυθιά Ρούμελης, όπου και ο ΣΑΡΑΦΗΣ προσχώρησε στον ΕΛΑΣ και λίγο αργότερα τιμήθηκε με τον τίτλο του στρατιωτικού αρχηγού. [Τα γεγονότα παρατίθενται σε αντιπαραβολή με την περίπτωση του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΨΑΡΡΟΥ και της εξέλιξης της ΕΚΚΑ.] 00:40:35:00 Μεταφορά επίλεκτων ομάδων ανταρτών του ΕΛΑΣ Ρούμελης στη Βόρεια Πελοπόννησο, όπου θα αναπτυχθεί το αντάρτικο κατά το καλοκαίρι του 1943. Η αφηγήτρια αναφέρεται επίσης στη μεταφορά στην Πελοπόννησο μιας ιταλικής μονάδας, που είχε δράσει στη Γιουγκοσλαβία υπό τον ταγματάρχη ΓΚΑΣΠΑΡΟ, τον αποκαλούμενο «ανταρτοφάγο», και η οποία θα εξοντωθεί στο χωριό Λεόντιο, στις 13-14 Ιουλίου 1943. 00:41:12:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ), καπετάνιος του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου, αναφέρεται στο πολυάριθμο του εχθρού αλλά και στη λανθασμένη διάταξή του (είχε φορτώσει σε μουλάρια τον βαρύ οπλισμό του και ήταν δύσκολο να τον χρησιμοποιήσει), και στην ταχεία εξουδετέρωσή του από τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. 00:42:35:00 Πλάνα από την περιοχή του Λεοντίου Πελοποννήσου, όπου διεξήχθη η ομώνυμη μάχη. Η αφηγήτρια μιλάει για τις ευνοϊκές θέσεις στις οποίες ήταν τοποθετημένα τα αντάρτικα πολυβόλα και για τα αιφνιδιαστικά πυρά εναντίον του εχθρού. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες ανταρτών του ΕΛΑΣ. 00:43:03:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ) μιλά για την εξολόθρευση της εμπροσθοφυλακής του εχθρού κατά τη μάχη του Λεοντίου (13-14 Ιουλίου 1943) και την άμεση καταστροφή του βαρέως οπλισμού του εχθρού, προκειμένου στη συνέχεια να επιτεθούν. 00:43:43:00 Φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη γενική επίθεση των ανταρτών στις 14 Ιουλίου 1943 και κάνει απολογισμό της μάχης του Λεοντίου από ιταλικής πλευράς: 26 νεκροί, 39 τραυματίες και 107 αιχμάλωτοι, οι οποίοι (αιχμάλωτοι αφέθησαν ελεύθεροι-εκτός από τον ΓΚΑΣΠΑΡΟ-μετά την υπόσχεση ότι δεν θα προβούν σε αντίποινα). Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ) στη συνέχεια μιλά για τις επίσης νικηφόρες για τους αντάρτες μάχες εναντίον των Ιταλών που ακολούθησαν, στην Ερυμάνθεια και στη Χαλανδρίτσα. 00:44:21:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ) αναφέρεται στα λάφυρα που κέρδισε ο ΕΛΑΣ από τις μάχες αυτές, αλλά και στην εντυπωσιακή εθελούσια κατάταξη στον ΕΛΑΣ, που οδήγησε στη συγκρότηση του 12ου Συντάγματος, στην ανάπτυξη σε ανεξάρτητα Τάγματα εκείνων της Αιγιάλειας και των Καλαβρύτων. Τελικά η βόρεια Πελοπόννησος (σχεδόν ολόκληρη) λειτουργεί ως ελεύθερη περιοχή. Οι κατακτητές, έρχονταν μόνον με εξορμήσεις. 00:45:11:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά αεροπλάνα και συμμαχικές δυνάμεις. Ο αφηγητής αναφέρεται στις προετοιμασίες των συμμαχικών δυνάμεων μετά την εξουδετέρωση του εχθρού στη Β. Αφρική, για την απόβασή τους στη Σικελία το καλοκαίρι του 1943 (η απόβαση ορίστηκε στις 10 Ιουλίου).Ο αφηγητής κάνει λόγο για την πρόθεση των συμμαχικών δυνάμεων να συντονιστούν οι αντάρτικες οργανώσεις στην Ελλάδα για την πραγματοποίηση παραπλανητικών επιχειρήσεων ώστε να δοθεί η εντύπωση στον εχθρό ότι ετοιμάζεται επέμβαση των συμμαχικών δυνάμεων στην Ελλάδα [κωδικός επιχείρησης: «Ζώα»]. Έτσι προωθήθηκε η υπογραφή της στρατιωτικής συμφωνίας μεταξύ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής (5 Ιουνίου 1943, με την οποία αναγνωρίζεται ο ΕΛΑΣ επίσημα αλλά τίθεται και υπό την εποπτεία του Συμμαχικού Στρατηγείου μέσω της δημιουργίας του βραχύβιου Κοινού Γενικού Στρατηγείου των ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ και εκπροσώπων της βρετανικής αποστολής). 00:46:05:00 Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Απελευθερωτής», το κεντρικό άρθρο αφορά τη στρατιωτική συμφωνία μεταξύ ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, περιέχεται δε το ακριβές κείμενό της 00:46:12:00 Φωτογραφία του γενικού αρχηγού του ΕΔΕΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ και μελών της οργάνωσης μεταξύ των οποίων του ΚΟΜΝΗΝΟΥ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΖΕΡΒΑΣ ήταν αντίθετος με τη σύσταση του Κοινού Γενικού Στρατηγείου ΕΑΜ, ΕΔΕΣ και ΕΚΚΑ, αλλά συμφώνησε, κάτω από σχετικές βρετανικές πιέσεις, να αποστείλει στις διαπραγματεύσεις τον υπαρχηγό του ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ. 00:46:26:00 Φύλλον Πορείας του ΚΟΜΝΗΝΟΥ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ ως εκπροσώπου του ΕΔΕΣ στις διαπραγματεύσεις του Ιουλίου 1943. 00:46:32:00 Πλάνα από το Περτούλι Θεσσαλίας, όπου θα λειτουργήσει για τρεις μήνες το Κοινό Γενικό Στρατηγείο των ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ, ΕΚΚΑ, μαζί με το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην έναρξη της επιχείρησης «Ζώα» στις 20 Ιουνίου 1943 και στις προηγηθείσες επιχειρήσεις ανατίναξης τρένου στη σήραγγα του Κούρνοβου Φθιώτιδας (τη νύχτα 1ης προς 2α Ιουνίου 1943) από το Αρχηγείο Δομοκού του ΕΛΑΣ, με τη συμφωνία του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής. 00:46:59:00 Γερμανική έκθεση στην οποία αναφέρονται τα αποτελέσματα της ανατίναξης της γέφυρας του Κούρνοβου Φθιώτιδας από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ: σκοτώθηκαν 200-300 Ιταλοί και 7 Γερμανοί. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:47:10:00 Πλάνα από τη γέφυρα του Κούρνοβου, που ανατινάχθηκε τη νύχτα της 1ης προς 2α Ιουνίου 1943 από τον ΕΛΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στα εκρηκτικά (450 κιλά δυναμίτη!) που μετέφεραν οι αντάρτες και τα τοποθέτησαν εντός της σήραγγας. 00:47:24:00 Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ), καπετάνιος του Τάγματος Θανάτου της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την ανατίναξη της αμαξοστοιχίας στη γέφυρα του Κούρνοβου, περιγράφει το χρονικό της ανατίναξης, τη διάσωση των Γερμανών, που βρίσκονταν σε κάποιο από τα βαγόνια που δεν ανατινάχτηκε, και τη θανάτωση-«θυσία», μαζί με τον κατακτητή, και των Ελλήνων ομήρων που μεταφέρονταν σε κλούβα. 00:49:31:00 Πλάνα από την περιοχή του Σαραντάπορου. Η αφηγήτρια καταγράφει την ολοκληρωτική καταστροφή, στις 21 Ιουνίου 1943, μιας γερμανικής φάλαγγας (με 64 κατάφορτα με πολεμοφόδια φορτηγά) σε ενέδρα στον δρόμο Κοζάνης-Ελασσόνας από δύο συγκροτήματα ανταρτών του υπαρχηγείου του ΑΜΑΡΜΠΕΗ (ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΙΝΟΥ) του ΕΛΑΣ Βόρειας Θεσσαλίας, αφού προηγήθηκε η υπονόμευση της γέφυρας Παλατιού και η τοποθέτηση ναρκών στο δρόμο, στο πλαίσιο της υποβοήθησης των αποβατικών επιχειρήσεων στη Σικελία (επιχείρηση ΖΩΑ). 00:50:17:00 Φωτογραφία του ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΙΝΟΥ (ΑΜΑΡΜΠΕΗ), διοικητή του Αρχηγείου Βόρειας Θεσσαλίας του ΕΛΑΣ, ο οποίος μιλά για τα πυρά που έπεφταν από τους αντάρτες κατά της γερμανικής φάλαγγας στη μάχη στο Σαραντάπορο. 00:50:52:00 Φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ, ανάμεσά τους διακρίνεται ο ΝΙΚΟΣ ΜΩΡΑΚΗΣ, διοικητής 1ου Συγκροτήματος του υπαρχηγείου του ΑΜΑΡΜΠΕΗ (ΘΟΔΩΡΟΥ ΚΑΛΙΝΟΥ) του ΕΛΑΣ Βόρειας Θεσσαλίας. Ο ΜΩΡΑΚΗΣ αναφέρεται στη μάχη του Σαραντάπορου, θυμούμενος την ανησυχία που ένιωθε σχετικά με την έκβαση της μάχης. 00:51:20:00 Πλάνα από την περιοχή του Σαραντάπορου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην κάμψη της αντίστασης των Γερμανών, κατά τη διεξαγωγή της μάχης. 00:51:25:00 Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΑΛΙΝΟΣ (ΑΜΑΡΜΠΕΗΣ) περιγράφει τη γενική έφοδο των ανταρτών του και την παράδοσή των εχθρικών δυνάμεων, κατά τη μάχη του Σαραντάπορου. 00:51:51:00 Ο ΝΙΚΟΣ ΜΩΡΑΚΗΣ αναφέρεται στην καταστροφή των εχθρικών οχημάτων από τους αντάρτες, στην προσφορά των αναγκαίων στους χωρικούς και στην περιέλευση του πολεμικού υλικού στους αντάρτες του ΕΛΑΣ. 00:52:30:00 Γερμανική έκθεση που αφορά στη μάχη του Σαραντάπορου. Η αφηγήτρια αναφέρεται σε χωρία της έκθεσης που κάνουν λόγο για ολοκληρωτική καταστροφή της φάλαγγας (64 καμένα φορτηγά και μόνο 7 από τους 108 στρατιώτες επιβίωσαν). 00:52:49:00 Πλάνα από τη γέφυρα των Τεμπών. Ο αφηγητής αναφέρεται στα σαμποτάζ στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες από το Τάγμα Μηχανικού Ολύμπου του ΕΛΑΣ στις 21 Ιουνίου 1943, στο πλαίσιο της υποβοήθησης των αποβατικών επιχειρήσεων στη Σικελία. 00:53:07:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΥΛΗΣ (ΒΡΑΤΣΑΝΟΣ), διοικητής του Τάγματος Μηχανικού του Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Ολύμπου, αναφέρεται στις ανατινάξεις στις σιδηροδρομικές συγκοινωνίες από το Τάγμα Μηχανικού Ολύμπου του ΕΛΑΣ και από το εφεδρικό ΕΛΑΣ σε συνεργασία με τους σιδηροδρομικούς και άλλες οργανώσεις, και ειδικά σε εκείνες που πραγματοποιήθηκαν σε όλη την έκταση της περιοχής Μακρυχώρι Τεμπών-Πλαταμώνας, για την οποία χρειάστηκε να γίνουν συνολικά 380 εκρήξεις σε μια μέρα. Παρεμβάλλονται πλάνα της ευρύτερης περιοχής, φωτογραφία ανταρτών του ΕΛΑΣ και άλλη του ΑΓΓΕΛΟΥΛΗ (ΒΡΑΤΣΑΝΟΥ). 00:55:46:00 Πλάνα από τη συνάντηση παλαιών ανταρτών του Τάγματος Μηχανικού του ΕΛΑΣ στα Τέμπη. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μεγάλη ανατίναξη των τοίχων αντιστήριξης της σιδηροδρομικής γραμμής των Τεμπών που έγινε στις 9 προς 10 Οκτωβρίου του 1943. 00:56:21:00 Αναπαράσταση της προετοιμασίας της ανατίναξης των τοίχων αντιστήριξης της σιδηροδρομικής γραμμής των Τεμπών από τους επιζώντες αντάρτες που την πραγματοποίησαν. Ο αφηγητής περιγράφει το δύσκολο εγχείρημα. 00:58:14:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΑΓΓΕΛΟΥΛΗΣ (ΒΡΑΤΣΑΝΟΣ) θυμάται τις εικόνες μετά την ανατίναξη στην περιοχή των Τεμπών και χαρακτηρίζει την ανατίναξη από άποψη τεχνική, ως μόνιμο «Γοργοπόταμο», για τους κατακτητές. 00:59:23:00 Γερμανική έκθεση, στην οποία αναφέρεται η διακοπή της συγκοινωνίας στη γραμμή Λάρισας-Κατερίνης σαν αποτέλεσμα ανατινάξεων. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:59:32:00 Φωτογραφία ανταρτών του Τμήματος Αρχηγείου Βάλτου του ΕΔΕΣ, διακρίνεται ο ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ ΧΟΥΤΑΣ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συμμετοχή του ΕΔΕΣ στην παραπλανητική επιχείρηση «Ζώα» (με στόχο την επιτυχή απόβαση των συμμαχικών δυνάμεων στη Σικελία), όπου το Τμήμα Αρχηγείου Βάλτου είχε ενεργό συμμετοχή και διακρίθηκε ιδιαίτερα. Ύστερα από επίθεση στη γέφυρα Αχελώου, οι άνδρες του ΕΔΕΣ, αντιμετώπισαν μια ιταλική φάλαγγα. 00:59:47:00 Πλάνα από τον δρόμο προς Άρτα, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στη νικηφόρα μάχη του Μακρυνόρους από 14 ως 21 Ιουλίου 1943 που διεξήχθη μεταξύ των ανταρτών του Τμήματος Αρχηγείου Βάλτου του ΕΔΕΣ, και ιταλικής φάλαγγας που είχε αφιχθεί από Γιουγκοσλαβία. Οι αντάρτες του ΕΔΕΣ προκάλεσαν μεγάλες απώλειες στις ιταλικές μονάδες που πήγαιναν προς Σικελία και τις καθήλωσαν επί ημέρες. Η αφήγηση αναφέρεται και στην απόβαση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Σικελία στις 10 Ιουλίου 1943. Πλάνα και από μνημείο για τη μάχη του Μακρυνόρους. 01:01:02:00 Χάρτης της Ελλάδας με εστίαση στην περιοχή Αγρινίου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εξόντωση στις 10 Ιουλίου από αντάρτες του ΕΛΑΣ Δυτικής Στερεάς Ελλάδας (σχετική εμβόλιμη φωτογραφία) μιας ισχυρής γερμανικής φάλαγγας έξω από το χωριό Γουρίτσα, που κατευθυνόταν προς Θέρμο με σκοπό την ίδρυση στρατιωτικής βάσης. 01:01:21:00 Άρθρο εφημερίδας που παρουσιάζει και σχολιάζει την παραίτηση του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην καθαίρεση του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ στις 25 Ιουλίου 1943. 01:01:32:00 Φιλμ αρχείου με τους πανηγυρισμούς για την απελευθέρωση της Ιταλίας από τον φασιστικό ζυγό, στις 25 Ιουλίου 1943, και την καταστροφή των φασιστικών συμβόλων. Ο αφηγητής συνοψίζει τα ιστορικά γεγονότα που συντελούνται: νικηφόρα προώθηση των συμμαχικών στρατευμάτων στη Σικελία, καθαίρεση του ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ σε έκτακτη συνεδρίαση με απόφαση του Ιταλού βασιλιά ΒΙΚΤΩΡΟΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, σύλληψη και καταδίκη να τεθεί υπό περιορισμό, ανάληψη καθηκόντων ως επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης από τον συνταγματάρχη ΜΠΑΝΤΟΛΙΟ, έναρξη μυστικών διαπραγματεύσεων από τη νέα ιταλική κυβέρνηση με συμμαχικές δυνάμεις με στόχο την έξοδο της Ιταλίας από τον πόλεμο χωρίς προς το παρόν να έχουν διακοπεί οι σχέσεις με τους Χιτλερικούς. 01:02:58:00 Τίτλοι τέλους.

00:00:05:00
Έναρξη τίτλων.

00:01:31:00
Πλάνο με την ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ. Αναφέρεται στον Παλατινό κώδικα του ΒΑΤΙΚΑΝΟΥ και εξηγεί τι περιλαμβάνει. Κάνει αναφορά στον ΝΙΚΟΛΑΟ ΠΟΛΙΤΗ και δίνει αναλυτικά στοιχεία για τη συγγραφή του κειμένου. Παρακολουθούμε το τρίτο μέρος που τιτλοφορείται «ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΡΑΠΕΖΗΣ».

00:02:03:00
Πλάνα μουσικών να παρουσιάζουν Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και χορωδία να ψάλλει.

00:05:27:00
Πλάνο με την ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ να διαβάζει απόσπασμα από το κείμενο.

00:05:43:00
Πλάνα μουσικών να παρουσιάζουν Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και χορωδία να ψάλλει.

00:07:40:00
Πλάνο με την ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ να διαβάζει απόσπασμα από κείμενο.

00:08:02:00
Πλάνα με ηθοποιούς στην αναπαράσταση των ΑΓΙΩΝ ΠΑΘΩΝ. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει εδάφιο από το ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ. Ακούμε εκκλησιαστική μουσική.

00:10:39:00
Πλάνα από αγιογραφίες και τη χορωδία. Ακούμε εκκλησιαστική μουσική. Η χορωδία ψάλλει το Τροπάριο της ΚΑΣΣΙΑΝΗΣ που ακούγεται στην εκκλησία μας τη Μεγάλη Τρίτη.

00:16:35:00
Πλάνο με την ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ να μιλάει για τους ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ και τους ΦΑΡΙΣΑΙΟΥΣ, τον ΙΟΥΔΑ. Διαβάζει εδάφιο από το ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ.

00:16:57:00
Πλάνα μουσικών να παρουσιάζουν Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική. Η χορωδία ψάλλει.

00:18:07:00
Πλάνα με ηθοποιούς στην αναπαράσταση των ΑΓΙΩΝ ΠΑΘΩΝ. Παρακολουθούμε τον ΙΟΥΔΑ με τους ΑΡΧΙΕΡΕΙΣ και τους ΦΑΡΙΣΑΙΟΥΣ.

00:19:47:00
Πλάνα μουσικών να παρουσιάζουν Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική.

00:21:51:00
Πλάνα μουσικών να παρουσιάζουν Βυζαντινή εκκλησιαστική μουσική και χορωδία ψάλλει.

00:23:34:00
Πλάνο με την ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ. Διαβάζει απόσπασμα κείμενου που αναφέρεται στην τελετή του ΝΙΠΤΗΡΟΣ.

00:24:22:00
Πλάνα με ηθοποιούς στην αναπαράσταση των ΑΓΙΩΝ ΠΑΘΩΝ. Παρακολουθούμε τη σκηνή που διηγήθηκε η ΕΛΕΝΗ ΚΙΣΚΥΡΑ. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει το ανάλογο εδάφιο από το ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ.

00:27:19:00
Πλάνα της χορωδίας να ψάλλει και των μουσικών.

00:32:11:00
Τίτλοι τέλους.