ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΦΟΡΕΣΙΑ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΕΠΟΧΗ Β΄ΜΕΡΟΣ ΑΜΦΙΑ – ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
0000008180

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:006 ΑΡΧΙΖΕΙ Ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ 1942
0000008126

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Στο έκτο επεισόδιο παρουσιάζεται η οργάνωση του αντάρτικου στα ελληνικά βουνά και ο ένοπλος αγώνας των αντάρτικων ομάδων το 1942.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008126

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:006 ΑΡΧΙΖΕΙ Ο ΕΝΟΠΛΟΣ ΑΓΩΝΑΣ 1942

Χρονολογία Παραγωγής
1987

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
07/12/1994

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Στο έκτο επεισόδιο παρουσιάζεται η οργάνωση του αντάρτικου στα ελληνικά βουνά και ο ένοπλος αγώνας των αντάρτικων ομάδων το 1942.

Περιγραφή Περιεχομένου
Το έκτο επεισόδιο της σειράς «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης» είναι αφιερωμένο στην οργάνωση του αντάρτικου στα ελληνικά βουνά το 1942. Το επεισόδιο ξεκινά με αναφορά στον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και στις πρώτες κινήσεις για τη δημιουργία αντάρτικου στη Ρούμελη, στην ιδρυτική σύσκεψη για τη δημιουργία αντάρτικου στρατού του ΕΑΜ (Φεβρουάριος 1942) και την συγκρότηση των πρώτων ομάδων του ΕΛΑΣ. Γίνεται αναφορά στον αρχηγό του ΕΔΕΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ και την οργάνωση του αντάρτικου του ΕΔΕΣ στην Ήπειρο και παρουσιάζεται στη συνέχεια η ανάπτυξη των αντιστασιακών ομάδων στον Όλυμπο, τη Δυτική Μακεδονία και την Πελοπόννησο. Ιδιαίτερος λόγος γίνεται για την επιχείρηση ανατίναξης της γέφυρας του Γοργοποτάμου στις 25 Νοεμβρίου 1942 με τη συνεργασία των ομάδων του ΕΛΑΣ, του ΕΔΕΣ και Βρετανών σαμποτέρ. Παρουσιάζεται το σχέδιο της αποστολής που είχε καταστρωθεί από το στρατηγείο Μέσης Ανατολής, οι πρώτες επαφές των Βρετανών με τις ομάδες των ανταρτών και η ιστορική συνάντηση του ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, του ΖΕΡΒΑ και του Βρετανού Ταγματάρχη ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΖ στη Βίνιανη Ευρυτανίας, και περιγράφεται βήμα-βήμα η οργάνωση, προετοιμασία και εκτέλεση της επιχείρησης ανατίναξης της γέφυρας, μέσα από τις μαρτυρίες των ανταρτών που έλαβαν μέρος στην αποστολή. Το επεισόδιο ολοκληρώνεται με αναφορά στη μάχη του Μικρού και Μεγάλου Χωριού Καρπενησίου (Δεκέμβριος 1942), που οδήγησε στο ολοκαύτωμα του Μικρού Χωριού και τις εκτελέσεις κατοίκων του Μεγάλου Χωριού. Τα εξιστορούμενα γεγονότα φωτίζονται μέσα από τις προσωπικές αφηγήσεις των μελών των αντάρτικων ομάδων, ενώ η εκπομπή πλαισιώνεται ακόμα από αρχειακό υλικό και φωτογραφίες.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:25:00 Τίτλος επεισοδίου: «Αρχίζει ο ένοπλος αγώνας. 1942». 00:01:31:00 Πλάνα από τα ελληνικά βουνά όπου θα αναπτυχθεί το αντάρτικο κίνημα. Ο αφηγητής αναφέρεται στην άνοιξη του 1942, οπότε αρχίζει η κυρίως ανάπτυξη του αντάρτικου στα ελληνικά βουνά και στην έναρξη του ένοπλου αγώνα του Ελληνικού Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (ΕΛΑΣ), στη Ρούμελη, με πρωτοκαπετάνιο τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ (πραγματικό όνομα ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΛΑΡΑΣ). 00:02:12:00 Φωτογραφία με τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, καθώς ο αφηγητής δίνει πληροφορίες για τα βιογραφικά του στοιχεία, τη στράτευσή του στο κομμουνιστικό κίνημα από το 1925 και τη δράση του. 00:02:27:00 Φιλμ αρχείου με τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και τους συνεργάτες του, καθώς ο αφηγητής μιλά για το μεγαλόπνοο όραμά του, που σχετιζόταν με τον ανταρτοπόλεμο, μετά την επιστροφή του από το μακεδονικό μέτωπο, όπου πολέμησε σαν πυροβολητής. 00:02:47:00 Πλάνα από το νεκροταφείο της Καισαριανής, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην ομιλία του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, στις 15 Μαΐου 1941, στην οποία προσπαθούσε να αφυπνίσει τους συμπατριώτες του να συνεχίσουν τον πόλεμο με κάθε μέσο. 00:03:06:00 Φωτογραφία του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πρόταση που έκανε στην ηγεσία του ΚΚΕ για την προετοιμασία του αντάρτικου, η οποία και εγκρίνεται. Ο ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ λαμβάνει διερευνητική αποστολή για τη δημιουργία αντάρτικων σωμάτων στη Ρούμελη και τη Θεσσαλία. Φωτογραφία του ΑΝΔΡΕΑ ΤΖΗΜΑ, που διαβίβασε την εντολή στον ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, και του τελευταίου να μιλά στη Λαμία. 00:03:28:00 Φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΗΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ (ΘΩΜΑΣ) και του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αναχώρηση και των δύο συντρόφων την 19η Νοεμβρίου 1941 για τη Λαμία, σε εκτέλεση της διερευνητικής αποστολής για τη δυνατότητα δημιουργίας αντάρτικων σωμάτων στην περιοχή. 00:03:38:00 Φιλμ αρχείου από τη Λαμία του 1941, εποχή που ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ φτάνει στην πόλη, περιηγείται στις γύρω περιοχές και επικοινωνεί με τα τοπικά στελέχη προκειμένου για τη δημιουργία εκεί αντάρτικων σωμάτων. 00:03:59:00 Πλάνα από τη Ρούμελη, για τον ορεινό όγκο της οποίας ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ είχε εκφράσει την πεποίθηση ότι πρέπει να καταληφθεί και ότι πρέπει να δημιουργηθεί αντάρτικο στην περιοχή. 00:04:07:00 Φιλμ αρχείου με το πανόραμα της Αθήνας της εποχής. Ο αφηγητής αναφέρει ότι στις 2 Φεβρουαρίου του 1942 συνέρχεται στην Αθήνα σύσκεψη για τη σύσταση ανταρτικού στρατού του ΕΑΜ, με αρχική πρόταση του ονόματός του είναι Ελληνικός Λαϊκός Στρατός (ΕΛΣ). 00:04:18:00 Φωτογραφία του ΠΟΛΥΔΩΡΟΥ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗ, υπεύθυνου του Κέντρου Στρατιωτικής Αντίστασης του ΚΚΕ. Ο ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ αναφέρεται στη σύσκεψη του Φεβρουαρίου του 1942 και στην πρόταση του ΚΩΤΣΑΚΗ να ονομαστεί ο αντάρτικος στρατός Ελληνικός Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΕΛΑΣ), το οποίο και επιλέγεται. Παρεμβάλλεται φωτογραφία των τριών μελών του ΚΚΕ, μεταξύ άλλων του ΚΩΤΣΑΚΗ, που μετείχαν στη σύσκεψη. 00:05:04:00 Πλάνα από την περιοχή της Λαμίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη νέα άφιξη του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ στη Λαμία, στα μέσα Απριλίου 1942, οπότε και αρχίζει μια σταυροφορία για τη συγκρότηση των ανταρτικών ομάδων. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ), ιδρυτικό στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης, αρχίζει τη διήγησή του. 00:05:24:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) μιλά για τις δυσμενείς συνθήκες της περιοδείας του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και των συνεργατών του στη Λαμία, για τις συσκέψεις επί συσκέψεων που γίνονταν στο πλαίσιο της δημιουργίας και της προετοιμασίας των αντάρτικων σωμάτων στη Λαμία και στις γύρω περιοχές και για την τελική σύσκεψη στις 14 Μαΐου 1942, που είχε στόχο τον τελικό αριθμό των ανταρτών που θα πρόσφεραν στον αγώνα οι αρμόδιες οργανώσεις των επαρχιών και κωμοπόλεων του νομού. 00:06:22:00 Φωτογραφικό υλικό από τα πρώτα σώματα του ΕΛΑΣ, στη Σπερχειάδα και την Παρνασσίδα Ρούμελης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις πρώτες εν λόγω αντάρτικες ομάδες της Ρούμελης, που συγκροτήθηκαν τον Μάιο του 1942, και στις δυσκολίες που συνάντησαν οι εθελοντές. 00:06:42:00 Φωτογραφία του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ, απότακτου συνταγματάρχη και αρχηγού του ΕΔΕΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην επιχείρηση οργάνωσης αντάρτικων ομάδων και από τον ΖΕΡΒΑ, με την ενίσχυση των ομοϊδεατών του αξιωματικών και των Άγγλων. 00:06:57:00 Ο ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΕΤΙΜΕΖΑΣ (ΝΙΚΗΤΑΣ), προσωπικός σύνδεσμος του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ στην Αθήνα και αρχηγός της Ομάδας Πληροφοριών Νικήτας, αναφέρεται στη δημιουργία του ΕΔΕΣ από τον ΖΕΡΒΑ, τον Σεπτέμβριο του 1941, με στόχο να αξιοποιήσει τους απότακτους Πλαστηρικούς αξιωματικούς, και εκθειάζει τις ικανότητές του και την εμπειρία του από το αντάρτικο της τριετίας 1916-1918. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με τον ΠΕΤΙΜΕΖΑ και τον ΖΕΡΒΑ. 00:08:24:00 Φωτογραφία του ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΥ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ, αρχηγού της οργάνωσης πληροφοριών Προμηθεύς-2. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ ζήτησε τη διαμεσολάβηση του ομιλούντος για να κερδίσει την υποστήριξη των Άγγλων. 00:08:36:00 Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στο αίτημα του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ περί διαμεσολάβησης του στην αναζήτηση χρηματικής βοήθειας από τους Άγγλους για να προετοιμασθεί ώστε « να βγει στο βουνό», το οποίο επετεύχθη. Αναφέρεται επίσης και στον ΕΔΕΣ που προηγουμένως είχε δημιουργηθεί από τον ΖΕΡΒΑ μαζί με τον Πλαστήρα από το Παρίσι, με σύνδεσμο τον ΚΟΜΝΗΝΟ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ. 00:09:25:00 Πλάνα από τοποθεσία της Ηπείρου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην άφιξη στην Ήπειρο και ειδικώς στην περιοχή του Βάλτου του αρχηγού του ΕΔΕΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ του υπαρχηγού ΚΟΜΝΗΝΟΥ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ, των αξιωματικών ΜΙΧΑΛΗ ΜΥΡΙΔΑΚΗ, ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΩΤΣΑΚΗ και ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ, στις 23 Ιουλίου 1942, με στόχο την εκεί συγκρότηση αντάρτικου. Κατά τις μαρτυρίες του ΖΕΡΒΑ, η επιλογή της περιοχής έγινε λόγω της δυνατότητας ελέγχου της σημαντικότερης χερσαίας αρτηρίας επικοινωνίας των ιταλικών στρατευμάτων με τη βάση τους στην Ιταλία. 00:09:57:00 Φωτογραφία του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ και συντρόφου του. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΖΕΡΒΑΣ εμφανίζεται με το ψευδώνυμο ΝΙΚΟΣ ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ (αναφορά στους Σουλιώτες οπλαρχηγούς Ζερβαίους). 00:10:08:00 Φωτογραφία εποχής με συγκεντρωμένους Ηπειρώτες, από το χωριό Βάλτος. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αντίσταση που συνάντησε στην Ήπειρο από τον πρώτο καιρό της εκεί άφιξής του ο ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ από τους προκρίτους της περιοχής, σχετικά με τη δημιουργία των αντάρτικων σωμάτων. Οι πρόκριτοι του Βάλτου θα τον απειλήσουν με κατάδοση στους Ιταλούς, θα τον εκδιώξουν από την περιοχή και θα τον εξαναγκάσουν σε συνεχείς μετακινήσεις. 00:10:22:00 Φωτογραφία του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, οπλαρχηγού του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ. Ο ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ αναφέρεται στις περιπέτειες του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ από τις διώξεις των Βαλτινών προκρίτων, στην παραμονή σε κοντινό χωριό και στην περίθαλψή του από τον οπλαρχηγό ΣΕΡΑΦΕΙΜ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟ, στην κλοπή του ασυρμάτου του ΖΕΡΒΑ με την ανοχή των σκοπών από εγκάθετους της περιοχής, ισχυρό πλήγμα στην επικοινωνία του με την Αθήνα, και στην αποστολή νέου ασυρμάτου. 00:11:10:00 Φωτογραφία με τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ και κατοίκους του χωριού Μεγαλόχαρη Άρτας, όπου ο αρχηγός του ΕΔΕΣ φτάνει μετά την εκδίωξή του από τον Βάλτο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ευμενή αντιμετώπισή του από τους εκεί κατοίκους, αλλά και από άλλα χωριά της περιοχής (Σκουλικαριά, Κλειδί, Βελεντζικό, Μεσόπυργο). 00:11:27:00 Παλιοί αντάρτες του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ συγκεντρωμένοι στο χωριό Σκουλικαριά Άρτας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ), όπως ονόμασε τα τμήματά του, που οικειοθελώς μεριμνούσαν για τη συλλογή οπλισμού μετά την κατάρρευση του αλβανικού μετώπου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συγκρότηση αυτών των ομάδων, επικεφαλής των οποίων ήταν οι ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΣ, ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ, ΛΑΖΑΡΟΣ ΤΡΙΜΠΟΣ, ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΚΟΣΣΙΒΑΚΗΣ κ. ά. , με τις οποίες ενώνεται και η ανεξάρτητη ανταρτική ομάδα του Βάλτου, με επικεφαλής τον στρατηγό ΣΤΥΛΙΑΝΟ ΧΟΥΤΑ από την οργάνωση Ελλάς – Ελευθερία (αργότερα αρχηγός του Αρχηγείου Βάλτου του ΕΔΕΣ). 00:12:11:00 Αναμνηστική σύγχρονη φωτογραφία Ελλήνων παλαιών ανταρτών που συγκροτούσαν τις Εθνικές Ομάδες Ελλήνων Ανταρτών (ΕΟΕΑ), και τώρα είναι μεταξύ των πρωταγωνιστών της τηλεοπτικής σειράς ντοκυμαντέρ «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης». 00:12:17:00 Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην Ευρυτανία. Ο αφηγητής αναφέρεται στην έντονη δραστηριότητα που αναπτύσσει ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ στην περιοχή το καλοκαίρι του 1942. 00:12:27:00 Φωτογραφία του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και συντρόφων του. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αύξηση των αριθμών των μελών των ομάδων που συγκροτούσε ο ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ στην Ευρυτανία, στον αφοπλισμό της εκεί κατοχικής Χωροφυλακής και στην κατάλυση των αρχών του κράτους κατοχής στα ορεινά χωριά. 00:12:38:00 Πλάνα από την περιοχή της Ευρυτανίας, καθώς ο αφηγητής αναφέρει ότι η εκεί δραστηριοποίηση του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ οδήγησε στην κατάρρευση του καθεστώτος της ληστείας και της ζωοκλοπής. 00:12:54:00 Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ), στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης, αργότερα καπετάνιος της 9ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου, σχολιάζει τις έννοιες «ελευθερία», και «κυριαρχία του λαού», όπως προσπαθούσε να τις «ορίσει» στους υποψήφιους αντάρτες του ο γενικός αρχηγός του ΕΛΑΣ ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ. 00:13:27:00 Φωτογραφία του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην ισχυρή ακτινοβολία της προσωπικότητάς του. 00:13:37:00 Φωτογραφία του Πατέρα ΓΕΡΜΑΝΟΥ (ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΥ), σημερινού ηγούμενου της Μονής Αγάθωνος, συμπολεμιστή του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Ο Πατήρ ΓΕΡΜΑΝΟΣ (ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΣ) αναφέρεται στον «γεννημένο ηγέτη», όπως τον χαρακτηρίζει, συμπολεμιστή του, τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Τονίζει ότι ήταν ο «δημιουργός» του ΕΛΑΣ, αναφέροντας ότι τέτοια συστήματα δεν τα δημιουργούν «οι Ολομέλειες ή οι Κεντρικές (ενν. Επιτροπές)», αλλά «ο ένας που μπαίνει μπροστά». 00:14:23:00 Φωτογραφία του ΒΑΣΙΛΗ ΠΡΙΟΒΟΛΟΥ (ΕΡΜΗ), επικεφαλής Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Ευρυτανίας, με τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. Ο ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ μιλά για την προσωπικότητα του ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και για τη μόρφωσή του στα στρατιωτικά πράγματα, για τις αντοχές του στις κακουχίες, για την ευαισθησία του. Θυμάται και την προσφορά του αλόγου του, του αλόγου του πρωτοκαπετάνιου του ΕΛΑΣ, σε κάθε πληγωμένο και τραυματία. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΠΡΙΟΒΟΛΟΥ. 00:15:56:00 Φωτογραφία με τα βουνά του Ολύμπου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ανάπτυξη του αντάρτικου και στον Όλυμπο την άνοιξη του 1942. 00:16:07:00 Φωτογραφία με τρεις συντρόφους, στο μέσο αυτών διακρίνεται ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΗΠΟΥΡΟΣ. Ο ΚΗΠΟΥΡΟΣ, ιδρυτικό στέλεχος ΕΛΑΣ Ολύμπου, αναφέρεται στην πρώτη αντάρτικη ομάδα που συστάθηκε στις 20 Μαΐου του 1942, της περιοχής του Ολύμπου, Κουκούλι της Διάβας, και στους επτά Τσαριτσανιώτες-μέλη που την αποτέλεσαν, καθώς και στο ένα μέλος από το χωριό Δομένικο. 00:17:07:00 Πλάνα από το χωριό Τσαριτσάνη. Ο αφηγητής αναφέρεται στο ότι η αντάρτικη ομάδα του Ολύμπου αποτελείτο από καταδιωκόμενους κομουνιστές κατοίκους του χωριού Τσαριτσάνη, που είχαν διαφύγει τη σύλληψη από τους Ιταλούς στα τέλη Ιουνίου του 1941, χάρη στην έγκαιρη ειδοποίηση του τοπικού ενωματάρχη. Ο αφηγητής αναφέρεται και στον υπεύθυνο του Θεσσαλικού Γραφείου του Κομουνιστικού Κόμματος ΚΩΣΤΑ ΓΑΜΒΕΤΑ (εμβόλιμη φωτογραφία) ο οποίος συγκάλεσε σύσκεψη των πρώτων ανταρτών του Ολύμπου στο χωριό Πουλιάνα τον Ιούλιο 1942. 00:17:42:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΗΠΟΥΡΟΣ αναφέρεται στη σύσκεψη των πρώτων ανταρτών του Ολύμπου στην οποία συμμετείχε, και στην ομιλία του ΚΩΣΤΑ ΓΑΜΒΕΤΑ σχετικά με τον εθνικοαπελευθερωτικό σκοπό του αγώνα. Αναφέρεται και στο περιστατικό με ορισμένους από τους αντάρτες που παρανόησαν τα μηνύματά του και τραγουδούσαν ρωσικά τραγούδια, και στους οποίους εξήγησε τον σκοπό του αγώνα. 00:18:18:00 Φωτογραφικό υλικό με αντάρτικες ομάδες του ΕΛΑΣ Ολύμπου. Ο αφηγητής αναφέρεται στη συγκρότηση τεσσάρων και πέντε ομάδων στον Όλυμπο και τον Κίσσαμο αντίστοιχα, το καλοκαίρι του 1942. Η δραστηριότητα των ομάδων συνδέθηκε με την κατατρόπωση της βλάχικης λεγεώνας και άλλων συνεργατών των κατακτητών, καθώς και με την εξόντωση των Ιταλών στο Λιβάδι Ελασσόνας, τον Νοέμβριο του 1942, όταν αποπειράθηκαν να λεηλατήσουν το χωριό. 00:18:51:00 Πλάνα από τα βουνά της Δυτικής Μακεδονίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο ένοπλο αντιστασιακό κίνημα που δραστηριοποιείται στην περιοχή, από το φθινόπωρο του 1942. Πρώτες ενέργειες των εν λόγω ανταρτών, που οργανώθηκαν σε κίνημα από τα λίγα εναπομείναντα μέλη των πρώτων αντάρτικων ομάδων του 1941, ήταν ο αφοπλισμός της Χωροφυλακής, η σύληση των αποθηκών και το μοίρασμα της τροφής στον λαό. Αρχίζει την αφήγησή του ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, αρχηγός αντάρτικου συγκροτήματος περιοχής Γρεβενών. 00:19:23:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ μιλά για την ομάδα στην οποία ηγείτο στη Δυτική Μακεδονία. 00:19:49:00 Ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, στέλεχος αντάρτικου συγκροτήματος περιοχής Γρεβενών, μιλά για την ένοπλη ομάδα στην οποία υπήρξε μέλος στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και για την επιχείρηση εκκένωσης της αποθήκης του Πολυνερίου, στα τέλη του 1942. 00:20:09:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στη δραστηριότητα της ομάδας του στα χωριά της Δυτικής Μακεδονίας: στον αφοπλισμό της Χωροφυλακής, στην πρόθεση μερικών χωροφυλάκων να καταταγούν στα αντάρτικα σώματα και στην άρνηση του ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ να τους δεχθεί στη δική του ομάδα για να μην θεωρηθεί ως εκβιασμός, στον χωροφύλακα ΖΑΧΑΡΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ που έγινε αντάρτης και στο άνοιγμα μιας αποθήκης τροφίμων και στη διανομή τους στο λαό. Την αφήγηση συμπληρώνει ο ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ. 00:22:15:00 Φωτογραφία του ΘΩΜΑ ΒΙΤΖΑΝΟΠΟΥΛΟΥ, διοικητή της Χωροφυλακής Σιατίστης, καθώς ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στην ιστορία του, ο οποίος πληροφορούμενος την άφιξη των ανταρτών στη Χωροφυλακή και τον αφοπλισμό της από αυτούς, επικαλέστηκε στους Γερμανούς χρεία οπλισμού, δήθεν για να τους πολεμήσει, τον οποίο έλαβε, και με αυτόν τον οπλισμό ανέβηκε όλη η Χωροφυλακή στο βουνό. 00:22:50:00 Πλάνα από το βουνό Πάικο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο εν λόγω βουνό, όπου οι εναπομείναντες αντάρτες της ομάδας Αθανάσιος Διάκος, που είχε συσταθεί το 1941, είχαν δημιουργήσει το Αρχηγείο του ΕΛΑΣ Πάικου. Αρχίζει τη διήγησή του ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ (ΣΤΑΘΗΣ), στέλεχος του Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Πάικου. 00:23:15:00 Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ (ΣΤΑΘΗΣ) αναφέρεται στην ανατίναξη τρένου στον σιδηροδρομικό σταθμό Αξιούπολης, στην προσχώρηση χωροφυλάκων στα αντάρτικα σώματα και στη σύληση δυναμιτιστικών υλικών από μεταλλείο της περιοχής Πηγή, με σκοπό να συνεχίσουν τη δράση τους στη γραμμή Θεσσαλονίκη-Γευγελή. Εμβόλιμη φωτογραφία με τον ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗ, καθώς ο ίδιος μιλά για τις ανατινάξεις τρένων και σιδηροδρομικών γραμμών, που πραγματοποίησαν το 1942. 00:24:30:00 Πλάνα από περιοχή της Πελοποννήσου, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη βραχύβια δράση των εκεί αντάρτικων ομάδων, που είχαν συσταθεί το 1941, και στη σύσταση νέων ομάδων από τα μέσα του 1942, που θα καταλήξουν στη συγκρότηση του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου. Συμβολικό ορόσημα αποτελεί το χτύπημα στο χωριό Καλλιρρόη Μεσσηνίας, όπου υπήρχε οπλισμένη ομάδα αποτελούμενη από αγωνιστές της οργάνωσης Νέα Φιλική Εταιρεία, που είχαν ενταχθεί στους κόλπους του ΕΑΜ. 00:25:05:00 Πλάνα από το χωριό Καλιρόη Μεσσηνίας, του οποίου οι κάτοικοι, στις 4 Αυγούστου του 1942, αρνούνται την παράδοση του παρακρατήματος των προϊόντων τους στους κατακτητές, με την παρότρυνση της οργάνωσης Νέα Φιλική Εταιρεία. 00:25:16:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΡΙΒΟΛΙΑΡΗΣ, σύνδεσμος της ομάδας Καλιρόης, αναφέρεται στο επεισόδιο της άρνησης παράδοσης του παρακρατήματος των προϊόντων των κατοίκων του χωριού στους κατακτητές, στις 4 Αυγούστου 1942. Αναφέρεται στα αντίποινα των Ιταλών καραμπινιέρων την επόμενη ημέρα, στην από τον ίδιο έγκαιρη ειδοποίηση της ομάδας Νέα Φιλική Εταιρεία που παρότρυνε την επιχείρηση και στη διαφυγή της στο βουνό. 00:26:05:00 Πλάνα από το χωρίο Καλιρόη Μεσσηνίας. Ο ΝΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, παρόντων τριών κατοίκων του χωριού και μελών της ομάδας Καλιρόης, μιλά για τη νέα κατάσταση που είχε δημιουργηθεί στο χωριό, μετά το συμβάν με την άρνηση της παράδοσης του παρακρατήματος, και τα ιταλικά αντίποινα. Μιλά για τη σύσκεψη που έγινε στην οποία αποφασίστηκε να χτυπήσουν το ιταλικό απόσπασμα. 00:26:32:00 Πλάνα από τα σημεία του χωριού Καλιρόη Μεσσηνίας όπου η αντάρτικη ομάδα χτύπησε αιφνιδιαστικά το ιταλικό απόσπασμα. Ακούγονται πυροβολισμοί, υπό μορφήν αναπαράστασης, και ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:26:38:00 Ο ΝΙΚΟΣ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, αναφέρεται στο αιφνιδιαστικό χτύπημα της ομάδας και στη φυγή στην οποία τράπηκαν οι Ιταλοί. Εξηγεί τα διλήματα του ΕΑΜ και την-όχι σπάνια-αναβλητικότητά του. 00:27:34:00 Ο ΟΘΩΝ ΔΡΙΒΟΛΙΑΡΗΣ μιλά για τον εξοπλισμό της ομάδας με αυτόματα όπλα και χειροβομβίδες, μετά την πτώση αεροπλάνου που κατέρριψε το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, στο τέλος του Οκτωβρίου του 1942. Έκτοτε από τον Φεβρουάριο του 1943 οι ομάδες πληθύνονταν και προς το τέλος του έτους δημιουργήθηκε τάγμα και σύνταγμα. 00:28:04:00 Πλάνα από τα βουνά της Ρούμελης, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην κοινοποίηση της δράσης της ομάδας του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ στο Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, το οποίο πραγματοποίησε ρίψεις πολεμικού υλικού. 00:28:21:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) αναφέρεται στην κίνηση ενός ιταλικού τμήματος από την Άμφισσα προς την Γκιώνα με προορισμό την τοποθεσία Μπραΐλα και έπειτα την τοποθεσία Ρικά για να συλλέξει το πολεμικό υλικό από τις ρίψεις του Συμμαχικού Στρατηγείου Μέσης Ανατολής, στις 8 Σεπτεμβρίου 1942, και στην περικύκλωση και σύλληψή τους από την αντάρτικη ομάδα του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ. 00:29:40:00 Πλάνα από τα βουνά της Ηπείρου. Ο αφηγητής αναφέρεται στο πλήγμα που κατέφερε ο ΕΔΕΣ του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ στους Ιταλούς που έφταναν από την Άρτα, στο χωριό Σκουλικαριά, στις 26 Οκτωβρίου 1942. 00:29:53:00 Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ αφηγείται το περιστατικό της συμπλοκής με Ιταλούς που έφταναν από την Άρτα στο χωριό Σκουλικαριά, στις 26 Οκτωβρίου 1942. Αναφέρεται γλαφυρά στην επιμονή των επτά ηλικιωμένων πολεμιστών του Μικρασιατικού Πολέμου να μπουν εμπροσθοφυλακή και στην τελική συμπλοκή τους με τους Ιταλούς, ταμπουρωμένοι στην περιοχή Σκάλα. 00:30:59:00 Φωτογραφία του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ, καθώς ο ίδιος αφηγείται ότι η μάχη στη Σκουλικαριά διήρκεσε 4-5 ημέρες. 00:31:14:00 Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ αναφέρεται στις πολλές απώλειες των Ιταλών στη μάχη της Σκουλικαριάς, που αναγκάστηκαν να αποστείλουν διερμηνέα για να επιληφθεί του θέματος της απελευθέρωσής τους. 00:31:37:00 Φωτογραφία του ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑ, ο οποίος έδωσε τη λύση για τους Ιταλούς μετά τη μάχη της Σκουλικαριάς, τον Οκτώβριο του 1942. 00:31:48:00 Ο ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ μιλά για τον τρόπο που χειρίστηκε το θέμα ο ΣΠΥΡΟΣ ΚΑΡΑΜΠΙΝΑΣ. Τους είπε, λέει, να φύγουν, «αλλά με τα όπλα κρεμασμένα στην πλάτη και τις κάνες προς τα κάτω» και τους όρισε τη διαδρομή που θα ακολουθούσαν. Κι εκείνοι δέχθηκαν ταπεινωμένοι. Στη συνέχεια αναφέρεται στη συνέχιση των μαχών, όλο τον Νοέμβριο του 1942, μήνα που ήρθε ο υπαρχηγός της αγγλικής αποστολής ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ και ζήτησε τη βοήθεια του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ για την ανατίναξη της Γέφυρας του Γοργοπόταμου. 00:32:50:00 Φιλμ αρχείου με την επίθεση των βρετανικών στρατευμάτων ύστερα από τη νικηφόρα μάχη του Ελ Αλαμέιν. Ο αφηγητής αναφέρεται στο σχέδιο ανατίναξης γέφυρας, μεταξύ Αθήνας και Λαμίας, που είχε καταστρωθεί από το Συμμαχικό Στρατηγείο Μέσης Ανατολής, στοχεύοντας στην παρεμπόδιση του ανεφοδιασμού του ΡΟΜΜΕΛ μέσω Ελλάδας. Το σχέδιο προέβλεπε συνεργασία με τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ αλλά η αποστολή, που είχε ανατεθεί στον ΕΝΤΙ ΜΑΪΕΡΣ, με υπαρχηγό τον ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ, καθυστέρησε. 00:33:50:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά πλοία στον Πειραιά που φορτώνουν πολεμοφόδια για τη Μέση Ανατολή. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πτώση στην Γκιώνα δύο ομάδων της βρετανικής αποστολής, με τον ΜΑΙΕΡΣ και τον ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ αντίστοιχα, στα τέλη Σεπτεμβρίου / αρχές Οκτωβρίου του 1942, στην περίθαλψή τους από τον ΚΑΡΑΛΙΒΑΝΟ του ΕΛΑΣ αντί από τον απεσταλμένο της οργάνωσης Προμηθέας ΣΕΦΕΡΙΑΔΗ, που είχε συλληφθεί. 00:34:21:00 Πλάνα από την περιοχή του Καρπενησίου, όπου έπεσε η τρίτη ομάδα με τον ΘΕΜΗ ΜΑΡΙΝΟ, στα τέλη Οκτωβρίου 1942. Ο αφηγητής αναφέρεται στην κακή συνεννόηση ότι εκεί θα βρίσκονταν οι αντάρτες του ΕΔΕΣ και στην περισυλλογή της ομάδας από τον ΕΛΑΣ, που είχε φτάσει εκεί για άλλο σκοπό (αποκλεισμό της τροφοδοσίας της ιταλικής δύναμης). 00:34:50:00 Φωτογραφία του ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ, υπαρχηγού της αποστολής της ανατίναξης της γέφυρας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αποστολή του να συναντήσει τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ στον Βάλτο και στην πληροφόρησή του στη Χρύσοβα ότι ο ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ και οι αντάρτες του ήταν σε απόσταση δύο ωρών από το σημείο που βρίσκονταν. 00:35:02:00 Πλάνα από την περιοχή της Γκιώνας. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ δεν επεδίωξε να δει τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ ή να τον ενημερώσει, αλλά του απέστειλε ένα σημείωμα με το οποίο του ζητούσε να στείλει στην Γκιώνα στον ΜΑΪΕΡΣ τη βρετανική ομάδα που περιέθαλψε, όπερ ο ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ έπραξε, μέσω των ομάδων Παρνασσίδας με επικεαλής τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟ). Η αφηγήτρια έπειτα μιλά για την άφιξη του ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ στις 9 Νοεμβρίου στο Σακαρέτσι Βάλτου, όπου συναντήθηκε με τον ΜΙΧΑΛΗ ΜΥΡΙΔΑΚΗ, λοχαγό του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ. 00:35:36:00 Φωτογραφία του ΜΙΧΑΛΗ ΜΥΡΙΔΑΚΗ, από τον ΕΔΕΣ, με τον οποίο συναντήθηκε ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ. 00:35:41:00 Η επιστολή που έστειλε ο ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ στον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ, με την οποία του ζητούσε συνεργασία τους. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αποδοχή του ΖΕΡΒΑ να συμμετάσχει ενεργά στο σαμποτάζ, με 60 άνδρες μετά από συνάντηση με τον ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ. 00:35:54:00 Πλάνα από το χωριό Βίνιανη Ευρυτανίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πρόσκληση που απηύθυνε ο ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ στον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, «για τη συνεννόηση ενός ζητήματος εθνικώς σπουδαιοτάτου», και στην άφιξη του τελευταίου στο εν λόγω χωριό στις 14 Νοεμβρίου 1942. 00:36:09:00 Πλάνα από το σπίτι που έλαβε χώρα η ιστορική συνάντηση του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ, του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, του ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ και των στενών συνεργατών τους, σχετικά με την ανατίναξη της γέφυρας. 00:36:25:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) μιλά για την ως άνω ιστορική συνάντηση, στην οποία συμμετείχε με την πλευρά του ΕΛΑΣ. Εξηγήθηκε το σχέδιο ανατίναξης της γέφυρας και αποφασίστηκε, χωρίς χρονοτριβές να συμμετάσχουν και να συναντήσουν άμεσα την αγγλική αποστολή. Στις 18 Νοεμβρίου έφτασαν στο Μαυρολιθάρι Φωκίδας. 00:37:28:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ), διοικητής της ομάδας του ΕΛΑΣ Παρνασσίδος, αναφέρεται στην εντατική φρούρηση των γεφυρών μετά από την πληροφόρηση που οι Ιταλοί είχαν λάβει από Έλληνες αιχμαλώτους. 00:37:55:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) αναφέρεται στην άφιξη των Άγγλων στις 20 Νοεμβρίου 1942 στο Μαυρολιθάρι Φωκίδας και στην πρώτη μεγάλη συνάντηση των τεσσάρων πρωταγωνιστών της επίθεσης (ΖΕΡΒΑ, ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, ΜΑΪΕΡΣ και ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ), οπότε και αποφασίστηκε το ότι η γέφυρα που θα ανατιναχθεί θα είναι εκείνη του Γοργοπόταμου. 00:38:30:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στη μετακίνησή τους στο χωριό Καστριώτισσα, μετά τη συνάντηση της 20ής Νοεμβρίου 1942, και από εκεί για του Χονδρογιάννη τα Πριόνια στην Οίτη (σχετικά πλάνα), και στο ότι την 25η του μηνός κατέβηκαν χαμηλότερα για την τελική αναγνώριση. 00:38:59:00 Πλάνα από τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στο σύνολο των ανδρών που συμμετέχουν στην επιχείρηση (60 άνδρες του ΕΔΕΣ, 150 του ΕΛΑΣ και η ομάδα των Βρετανών σαμποτέρ), στο ακριβές σχέδιο-ταυτόχρονη επίθεση για την εξουδετέρωση των Ιταλών φρουρών από το νότιο και βόρειο βάθρο της γέφυρας, υπονόμευση και ανατίναξή της. 00:39:19:00 Πλάνα από την περιοχή που βρίσκεται η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στα σημεία από τα οποία κατέβηκαν οι άνδρες των αντάρτικων ομάδων για να καταλάβουν τις θέσεις τους. Στο νότιο βάθρο κατευθύνονται τέσσερις ομάδες του ΕΛΑΣ με επικεφαλής τον λοχαγό ΚΩΣΤΟΥΛΑ και τον υπολοχαγό του ΕΔΕΣ ΜΙΧΑΛΗ ΜΥΡΙΔΑΚΗ, που είχε οριστεί επικεφαλής της επίθεσης στη γέφυρα, ενώ στο βόρειο βάθρο κατεβαίνει τμήμα του ΕΔΕΣ. 00:39:51:00 Ο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, αντάρτης των ΕΟΕΑ, αναφέρεται στη στρατοπέδευση στο βόρειο βάθρο της γέφυρας του Γοργοπόταμου από τους αντάρτες του ΕΔΕΣ, με επικεφαλής τους ΣΩΤΗΡΙΟ ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ και ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗ, που αργότερα το 1943, σκοτώθηκαν σε μάχη (το υλικό της συνέντευξης είναι από φιλμ αρχείου). Ακολουθεί φωτογραφία του ΣΤΕΡΓΙΟΥ ΒΟΥΛΓΑΡΗ. 00:40:36:00 Πλάνα από την περιοχή νοτιότερα της γέφυρας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εκεί προώθηση ομάδας του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον ΣΠΥΡΟ ΜΠΕΚΙΟ (ΛΑΜΠΡΟ), και του ΘΕΜΗ ΜΑΡΙΝΟΥ, που συμμετείχε με την πλευρά των Βρετανών. Αποστολή της ομάδας ήταν η περικοπή της σιδηροδρομικής γραμμής για την αντιμετώπιση πιθανών ενισχύσεων των Ιταλών. 00:40:51:00 Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ), διοικητής ομάδας του ΕΛΑΣ στην επιχείρηση του Γοργοπόταμου, μιλά για τις τελευταίες εντολές του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και για τις συντονισμένες κινήσεις τους (κόψιμο των τηλεφωνικών συρμάτων και τοποθέτηση των δυναμιτών) πριν από την ανατίναξη της γέφυρας. 00:41:20:00 Πλάνα από την περιοχή που βρίσκεται η γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην στρατοπέδευση του σταθμού διοίκησης της επιχείρησης ανατίναξης της γέφυρας και των ανταρτών του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟ). 00:41:37:00 Επιβατικό τρένο περνά πάνω από τη Γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην καθυστέρηση της ανατίναξης της γέφυρας, καθώς πέρασε ένα επιβατικό τρένο από την Αθήνα. 00:41:59:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στον ενθουσιασμό που ακολούθησε τη διέλευση του τρένου από την Αθήνα και στην αναμονή για την έκβαση της επιχείρησης. 00:42:15:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) αναφέρεται στη σύμπτυξη του βορείου βάθρου της γέφυρας του Γοργοπόταμου, λόγω της πίεσης του εχθρού, και στην επίσημη πληροφόρησή του από τον σταθμό διοίκησης ότι όντως έτσι είχε συμβεί. 00:43:04:00 Φωτογραφία του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, ο οποίος επενέβη μετά τη σύμπτυξη του βορείου βάθρου της γέφυρας, δίνοντας εντολή για κατάληψη του βάθρου, ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:43:10:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) αναφέρεται στην εντολή του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ προς τους ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟ), ΠΕΛΟΠΙΔΑ, ΘΑΝΟ και ΧΟΥΛΙΑΡΑ (ΠΕΡΙΚΛΗ) ανάληψης της εφεδρείας και κατάληψης του βορείου άκρου της γέφυρας. 00:43:41:00 Φωτογραφία του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ). Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ αναφέρεται στην ανάληψη της εφεδρείας κατ’ εντολή του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και στην εντολή του «αν δεν καταλάβουν τον στόχο να μη γυρίσουν πίσω» και ότι «όποιος πισωπατάει να τον εκτελείτε επί τόπου». 00:43:54:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ (ΠΕΡΙΚΛΗΣ) αναφέρεται στους αντάρτες του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ που ήρθαν μαζί τους, μετά την ανάληψη της εφεδρείας από τον ίδιο. 00:44:09:00 Ο ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΩΤΣΑΚΗΣ, ιδρυτικό στέλεχος των ΕΟΕΑ, αναφέρεται στην επιμονή του να συνοδεύσει τους εφεδρικούς του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ (το υλικό από φιλμ αρχείου). 00:44:31:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στις κινήσεις του, εξηγώντας τις με βάση τα πιθανά σχέδια των Ιταλών και στο όλο στρατηγικό σχέδιο της επιχείρησης. 00:45:08:00 Φωτογραφία του ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΩΤΣΑΚΗ. Ο ίδιος μιλά για τον τραυματισμό του από τους Ιταλούς και για την εξουδετέρωση του ιταλικού πολυβολείου. 00:45:53:00 Πλάνα από τη γέφυρα του Γοργοπόταμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην υπονόμευση στην οποία προχώρησαν οι Βρετανοί με τον ίδιον τον ΕΝΤΙ ΜΑΪΕΡΣ, με τη βοήθεια των ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ. 00:46:13:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στις στιγμές πριν από την ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου, της χρήσης συγκεκριμένων ήχων προειδοποίησης για την έκρηξη, στο γενικό ενθουσιασμό και στην εκκωφαντική έκρηξη. 00:46:54:00 Πλάνα από το Λιανοκλάδι, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται σε ιταλικές ενισχύσεις που έρχονται από τη Λαμία, μέσω τρένου. Η αμαξοστοιχία αυτή θα πλησιάσει σε λίγο στο σημείο της επιχείρησης των Βρετανών και των ανταρτών. 00:47:18:00 Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ) μιλά για την έκρηξη, για το τρένο με τις ιταλικές ενισχύσεις και για τις μάχες τμήματος Ιταλών και ανταρτών που επακολούθησαν. 00:47:40:00 Πλάνα από το σημείο της προωθημένης ενέδρας των Ελλήνων ανταρτών, καθώς ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στην ανησυχία που υπήρχε σχετικά με την καθυστέρηση που θα τους προκαλούσε η άφιξη της αμαξοστοιχίας με τις ιταλικές ενισχύσεις. 00:47:56:00 Ο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ μιλά για τα λιγοστά πυρά που τους είχαν απομείνει τα οποία διέθεσαν εναντίον των Ιταλών της αμαξοστοιχίας και για την αντίδραση των Ιταλών όταν βρέθηκαν στην ενέδρα των Ελλήνων ανταρτών. 00:48:26:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στη μάχη των πυρομαχικών που διεξαγόταν μεταξύ ανταρτών και Ιταλών, στους φόβους του για απώλεια των πυρομαχικών τους και στην τελική ανατίναξη που κατέστρεψε τη γέφυρα. 00:49:02:00 Πλάνα και φωτογραφικό υλικό από τη γέφυρα του Γοργοπόταμου, στο βάθος ήχος έκρηξης. 00:49:20:00 Ο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ μιλά για το κοινό επίτευγμα της ανατίναξης της Γέφυρας του Γοργοπόταμου από τις δύο μεγάλες ανταρτικές οργανώσεις. 00:49:36:00 Γερμανική έκθεση στις 2 Δεκεμβρίου 1942 στην οποία αναφέρεται ότι ενέργειες όπως η ανατίναξη της γέφυρας του Γοργοπόταμου με το πλήγμα που κατέφερε στον στρατό κατοχής μπορεί να φέρει σε μεγάλο κίνδυνο το όλο επιχειρησιακό σχέδιο των κατακτητών. 00:49:59:00 Φωτογραφία από συλληφθέντες από τη γύρω περιοχή μπροστά στην κατεστραμμένη γέφυρα. Η αφηγήτρια κάνει αναφορά στα αντίποινα που ακολούθησαν από την πλευρά των κατακτητών (εκτέλεση 19 ατόμων από την γύρω περιοχή και 3 από τα Καστέλια). 00:50:24:00 Φωτογραφία με τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και σύντροφό του. Ο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ αναφέρεται στο κοινό τραγούδι που τραγουδούσαν οι άνδρες του ΕΔΕΣ και του ΕΛΑΣ και εκφράζει την πικρία του για την αποτυχία να ανταμώσουν ουσιαστικά οι δύο μεγάλες αντάρτικες ομάδες. Φωτογραφίες με μέλη ανταρτικών ομάδων. 00:51:12:00 Φωτογραφία του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ με τον αρχηγό της βρετανικής αποστολής ΕΝΤΙ ΜΑΪΕΡΣ. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι ο ΜΑΪΕΡΣ σε έκθεσή του για τη γέφυρα του Γοργοπόταμου αναφέρει τη συμβολή και των δύο αντάρτικων ομάδων, αλλά ότι στις εκπομπές του BBC γινόταν αναφορές μόνο στον ΖΕΡΒΑ. 00:51:12:00 Η επικήρυξη του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ από τις ιταλικές Αρχές που στηρίχθηκε στις πληροφορίες από το BBC. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο γεγονός της επικήρυξης ως λόγο ρήξης των σχέσεων του ΕΛΑΣ (σχετική εμβόλιμη φωτογραφία) με τους Βρετανούς και με τον ΕΔΕΣ. 00:52:02:00 Πλάνα από το Καρπενήσι. Ο αφηγητής αναφέρεται στην άφιξη από την περιοχή στις 18 Δεκεμβρίου 1942 ενός ιταλικού συντάγματος, με αφορμή την πληροφορία περί άφιξης της ομάδας του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ στο Μικρό και Μεγάλο Χωριό. Οι αντάρτες είχαν καταλύσει στο Μικρό Χωριό. 00:52:23:00 Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ) αναφέρεται, στην πληροφόρηση περί άφιξης στο Μικρό Χωριό του ιταλικού συντάγματος, στις εντολές του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, στον τόπο που σταμάτησαν για ενέδρα. 00:52:45:00 Πλάνα της περιοχής του Μεγάλου και του Μικρού Χωριού Καρπενησίου, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στο ιταλικό τμήμα που είχε κατευθυνθεί στο Μεγάλο Χωριό και στο υπόλοιπο τνήμα που κατευθυνόταν στο Μικρό Χωριό. 00:53:14:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στον Ιταλό αξιωματικό που κατευθυνόταν προς το Μικρό Χωριό, τον οποίον πυροβόλησε. 00:53:47:00 Ο ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ (ΛΑΜΠΡΟΣ) αναφέρεται στη διάλυση του ιταλικού τάγματος που κατευθυνόταν στην περιοχή της ενέδρας των ανταρτών του ΕΛΑΣ από τους τελευταίους. 00:53:57:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στις μάχες που μαίνονταν στην περιοχή του Μικρού Χωριού, αλλά και στο απέναντι Μεγάλο Χωριό. 00:54:27:00 Φωτογραφία του ΚΛΕΑΡΧΟΥ, που σκοτώθηκε στη μάχη του Μικρού Χωριού, όπως αναφέρει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ). 00:55:08:00 Πλάνα και φωτογραφικό υλικό από το Μικρό Χωριό Καρπενησίου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στα αντίποινα που ακολούθησαν και στην παράδοση του χωριού στις φλόγες. 00:55:35:00 Φωτογραφικό υλικό με μικρά παιδιά από το Μικρό Χωριό Καρπενησίου, κατά τη λεηλασία του. 00:55:46:00 Πλάνα από το Μεγάλο Χωριό Καρπενησίου, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στις συλλήψεις από τους Ιταλούς των κατοίκων του που δεν εγκατέλειψαν τις εστίες τους, παρά τις προειδοποιήσεις του ΕΑΜ να το πράξουν. Μεταξύ των συλληφθέντων ήταν ο διοικητής του σταθμού Χωροφυλακής ΧΑΡΙΛΑΟΣ ΚΑΤΣΙΜΠΑΣ και ο δάσκαλος ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ. 00:56:07:00 Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ, γιος του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗ, αναφέρεται στη σύλληψη των κατοίκων του Μεγάλου Χωριού και στη μεταφορά τους στο χώρο όπου υπέστησαν βασανιστήρια, χωρίς όμως κανείς να μαρτυρήσει. Στη συνέχεια αναφέρεται στη μεταφορά 80 ανδρών στο Μικρό Χωριό (σχετικά πλάνα), στα νέα βασανιστήρια που υπέστησαν και στο δικαίωμα που τους δόθηκε να γράψουν μια τελευταία επιστολή στους δικούς τους ανθρώπους. Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ κράτα την τελευταία επιστολή που του άφησε ο πατέρας του. 00:57:28:00 Η τελευταία επιστολή του ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗ, ημερομηνίας 24 Δεκεμβρίου 1942, που απηύθυνε στον γιο του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ, καθώς η αφηγήτρια διαβάζει σχετικά χωρία. Παρακολουθούμε τον ανδριάντα του και τη σχετική επιγραφή σχετικά με την εκτέλεσή του την ίδια ημέρα. 00:57:54:00 Μικρό ηρώο στο Μικρό Χωριό, προς τιμήν των πεσόντων, του ιερέα ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΒΑΣΤΑΚΗ (σχετική φωτογραφία) και του ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΚΑΤΣΙΜΠΑ (σχετική φωτογραφία). Η αφηγήτρια αναφέρεται στον εγκλεισμό τους από

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, αντάρτικο κίνημα, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία, ανατίναξη γέφυρας Γοργοποτάμου

Αναφορές
ΠΟΛΥΔΩΡΟΣ ΔΑΝΙΗΛΙΔΗΣ, υπεύθυνος του Κέντρου Στρατιωτικής Αντίστασης του ΚΚΕ ΓΙΩΡΓΟΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΣ, ιδρυτικό στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ (ΕΛΑΣ), αντιστασιακή οργάνωση ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ (ΕΔΕΣ), αντιστασιακή οργάνωση ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΖΕΡΒΑΣ, αρχηγός του ΕΔΕΣ ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ, καπετάνιος του ΕΛΑΣ ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΕΤΙΜΕΖΑΣ, προσωπικός σύνδεσμος του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ στην Αθήνα ΗΡΑΚΛΗΣ ΠΕΤΙΜΕΖΑΣ, αρχηγός της ομάδας πληροφοριών «Νικήτας» ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ, αρχηγός της ομάδας «Προμηθεύς-2» ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ, οπλαρχηγός του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης ΠΑΤΗΡ ΓΕΡΜΑΝΟΣ, ηγούμενος της Μονής Αγάθωνος ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΙΟΒΟΛΟΣ, επικεφαλής του Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Ευρυτανίας ΚΩΣΤΑΣ ΚΗΠΟΥΡΟΣ, ιδρυτικό στέλεχος ΕΛΑΣ Ολύμπου ΜΗΤΣΟΣ ΤΑΣΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, αρχηγός αντάρτικου συγκροτήματος περιοχής Γρεβενών ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, στέλεχος αντάρτικου συγκροτήματος περιοχής Γρεβενών ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΡΥΟΦΥΛΛΗΣ, στέλεχος του Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Πάικου ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΡΙΒΟΛΙΑΡΗΣ, σύνδεσμος της ομάδας Καλιρόης ΚΡΙΣΤΟΦΕΡ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ, αρχηγός της βρετανικής αποστολής στο ελληνικό αντάρτικο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, διοικητής της ομάδας του ΕΛΑΣ Παρνασσίδος ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΒΟΥΛΓΑΡΗΣ, αντάρτης των ΕΟΕΑ ΕΘΝΙΚΕΣ ΟΜΑΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ (ΕΟΕΑ), αντιστασιακή οργάνωση ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΕΚΙΟΣ, διοικητής ομάδας του ΕΛΑΣ στην επιχείρηση του Γοργοπόταμου ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΚΩΤΣΑΚΗΣ, ιδρυτικό στέλεχος των ΕΟΕΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΕΡΜΑΤΑΣ, μέλος εφεδρικού ΕΛΑΣ Μικρού Χωριού

Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ, ΛΑΜΙΑ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΒΙΝΙΑΝΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, ΝΟΜΟΣ ΜΕΣΣΗΝΙΑΣ, ΚΑΛΛΙΡΟΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΦΘΙΩΤΙΔΟΣ, ΓΟΡΓΟΠΟΤΑΜΟΣ

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΤΑΣΗΣ ΠΑΛΑΤΣΙΩΛΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΜΠΑΜΠΗΣ ΑΛΕΠΗΣ Τρυκέζα τίτλων ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης.

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
01:02:51:09

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:015 Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ
0000008130

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Στο δέκατο πέμπτο επεισόδιο παρουσιάζεται το πρότυπο του κοινωνικού κράτους που εφαρμόστηκε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ στις περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας τον χειμώνα του 1942-1943.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008130

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:015 Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΕΛΛΑΔΑ

Χρονολογία Παραγωγής
1995

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
15/02/1995

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Στο δέκατο πέμπτο επεισόδιο παρουσιάζεται το πρότυπο του κοινωνικού κράτους που εφαρμόστηκε από τους αντάρτες του ΕΛΑΣ στις περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας τον χειμώνα του 1942-1943.

Περιγραφή Περιεχομένου
Στο 15ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» παρουσιάζεται το πρότυπο κοινωνικού κράτους που πρότειναν οι αντάρτες του ΕΛΑΣ, το οποίο εφαρμόστηκε στις πρώτες εστίες της ελεύθερης ορεινής Ελλάδας, τον χειμώνα του 1942-1943. Η κατάλυση του κατοχικού κράτους, το κενό εξουσίας, η αδυναμία επίλυσης των ιδιωτικών διαφορών, η ανυπαρξία νομοθετικής εξουσίας γέννησαν τις πρώτες Επιτροπές Λαϊκής Αυτοδιοίκησης των απελευθερωμένων περιοχών και τη σύνταξη των αρχών τους που περιλαμβάνονταν στον λεγόμενο «Κώδικα Ποσειδών» (Κλειτσός Ευρυτανίας, Δεκέμβριος 1942). Η πρώτη Κυβέρνηση των Βουνών, η Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (Βίνιανη Ευρυτανίας, 10 Μαρτίου 1944), εξαγγέλλει ένα διάταγμα που πρέσβευε ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται από τον λαό». Το Εθνικό Συμβούλιο, θα προκύψει τελικώς από πανελλαδικές εκλογές (30 Απριλίου 1944)-τόσο στις απελευθερωμένες όσο και στις κατεχόμενες περιοχές, και στις οποίες θα συμμετάσχουν για πρώτη φορά και οι γυναίκες-και το οποίο θα λειτουργήσει στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας από 14 ως 27 Μαΐου 1944. Παρουσιάζονται οι πολιτικοί και πολιτειακοί στόχοι των ανταρτών και το έργο κοινωνικής πρόνοιας, εκπαίδευσης και εκπολιτισμού του ντόπιου πληθυσμού και των παιδιών των απελευθερωμένων περιοχών. Παράλληλα, αναφέρεται και το πρόγραμμα σχετικά με την αυτοδιοίκηση. της δεύτερης σε πανελλαδική εμβέλεια αντιστασιακής οργάνωσης, του ΕΔΕΣ, που προσιδίαζε σε εκείνο του ΕΛΑΣ. Οι παρόντες στις λαϊκές συνελεύσεις και οι εθνοσύμβουλοι θυμούνται την πρώτη Κυβέρνηση του Βουνού και το Εθνικό Συμβούλιο, ενώ προβάλλεται πλούσιο και σπάνιο ιστορικό αρχειακό και φωτογραφικό υλικό.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:25:00 Τίτλος επεισοδίου: «Η ελεύθερη Ελλάδα». 00:01:30:00 Φωτογραφικό υλικό με χιονισμένα βουνά όπου διεξήχθη ο εθνικοαπελευθερωτικός αγώνας και αντάρτες που βαδίζουν. Ο αφηγητής αναφέρεται στις πρώτες εστίες της ελεύθερης ορεινής Ελλάδας που δημιουργήθηκαν από τον χειμώνα του 1942-1943, λόγω της δράσης του αντάρτικου, στο κενό εξουσίας που δημιουργήθηκε μετά την κατάλυση των Αρχών του κατοχικού κράτους και στην προσπάθεια που έκαναν οι αντάρτικες ομάδες για να το καλύψουν. 00:02:24:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ), στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης, καπετάνιος της 9ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ Πελοποννήσου, αναφέρεται στην ανυπαρξία ενός πολιτικού μοντέλου εξουσίας που θα κατηύθυνε τη δράση των ανταρτών σε σχέση με το κενό εξουσίας που είχε δημιουργηθεί. 00:02:50:00 Πλάνα από την Ευρυτανία. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δημιουργία από τον Οκτώβριο του 1942, με προτροπή του γενικού αρχηγού του ΕΛΑΣ ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, οι πρώτες Επιτροπές Λαϊκής Αυτοδιοίκησης, που εκλέγονται από τις συνελεύσεις των κατοίκων στις θέσεις των Αρχών του παλαιού καθεστώτος. 00:03:03:00 Φωτογραφικό υλικό με τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ και εκπροσώπους της λαϊκής αυτοδιοίκησης που εκλέγονται με προτροπή του, κατά την αναφορά του αφηγητή. 00:03:14:00 Φωτογραφικό υλικό με εκπροσώπους του αντάρτικου που ασκούσαν αρχικά τη δικαστική εξουσία με ευνοϊκά αποτελέσματα ως προς την καταπολέμηση της ληστείας και της ζωοκλοπής, αλλά και με ποικίλα προβλήματα που προκαλούσε. 00:03:27:00 Πλάνα από την Ευρυτανία. 00:03:32:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ, στέλεχος του ΚΚΕ στην Ευρυτανία, αναφέρεται στο πέρασμα του ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ τον Οκτώβρη 1942 από τη Φουρνά Ευρυτανίας (διοικητικό κέντρο περιοχής Ευρυτανίας), όπου κατάργησε-πλην του Δασαρχείου-όλες τις Αρχές, την πορεία του στη συνέχεια προς τη Βράχα, όπου συγκρότησε την Α’ Επιτροπή Αυτοδιοίκησης, και τέλος προς τον Κλειτσό. Αναφέρεται στο πρόβλημα ανυπαρξίας δικαστικής εξουσίας, από το οποίο έπασχε η περιοχή της Ευρυτανίας. Το αντάρτικο δεν ήταν σε θέση να το αντιμετωπίσει με επάρκεια. . 00:04:40:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ (ΩΡΙΩΝ) αναφέρεται στα προβλήματα στις ιδιωτικές (αστικές) σχέσεις που προέκυπταν στις απελευθερωμένες περιοχές και τα οποία, απουσία δικαστηρίων, καλούνταν να επιλύσουν οι αντάρτες. Αναφέρεται στην προσπάθεια των ανταρτών να εξηγήσουν στους κατοίκους των περιοχών την πραγματική ιδιότητά τους, την αποκλειστικά πολεμική, και στη μετάθεση της επίλυσης των προβλημάτων σε μια μελλοντική Διοίκηση, η οποία θα εκλεγόταν από τον λαό μετά την Απελευθέρωση. 00:05:44:00 Πλάνα από τον Κλειτσό Ευρυτανίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στον Κώδικα «Ποσειδών», τις Αρχές δηλαδή Λαϊκής Αυτοδιοίκησης και Λαϊκής Δικαιοσύνης, που συντάχθηκαν από την Επιτροπή της Κομουνιστικής Οργάνωσης του Κλειτσού τον Δεκέμβριο του 1942, που αποτελούσε μια ολοκληρωμένη αντίληψη για την άσκηση της εξουσίας. 00:06:14:00 Φωτογραφία του ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΜΠΕΪΚΟΥ, γραμματέα της Επιτροπής της Κομουνιστικής Οργάνωσης Κλειτσού Ευρυτανίας, ο οποίος είχε την πρωτοβουλία της σύνταξης του Κώδικα «Ποσειδών», που εφαρμόστηκε στην εν λόγω περιοχή. Στη συνέχεια ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΑΝΟΣ, στέλεχος του ΚΚΕ στην Ευρυτανία, αναφέρεται στη σύσκεψη που πραγματοποίησε η πενταμελής επιτροπή της Κομουνιστικής Οργάνωσης Κλειτσού Ευρυτανίας στο σπίτι του ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΜΠΕΪΚΟΥ στις 4 Δεκεμβρίου 1942, προκειμένου για τη σύνταξη του Κώδικα «Ποσειδών». 00:06:30:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ αναφέρεται στην οικογένεια του ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΜΠΕΪΚΟΥ που τους φιλοξένησε στον Κλειστό Ευρυτανίας τον Δεκέμβριο του 1942, προκειμένου να συντάξουν τον Κώδικα «Ποσειδών». 00:06:46:00 Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΑΝΟΣ μιλά για τα όργανα της πενταμελούς υπαχτιδικής Επιτροπής (ΓΕΩΡΓΟΥΛΑΣ ΜΠΕΪΚΟΣ, ΒΑΣΙΛΗΣ ΜΑΝΟΥΚΑΣ, ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ, ΚΩΣΤΑΚΗΣ ΡΑΓΚΟΣ και ο ομιλών), που συμμετείχαν στη σύσκεψη του Κλειτσού, που συνέταξε τον Κώδικα «Ποσειδών». 00:07:13:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ αναφέρεται στον προγραμματικό σκοπό σύνταξης του Κώδικα Λαϊκής Αυτοδιοίκησης και Λαϊκής δικαιοσύνης «Ποσειδών», που ήταν η κάλυψη του κενού διοίκησης στην ευρύτερη απελευθερωμένη περιοχή της Ευρυτανίας. 00:07:30:00 Ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΑΝΟΣ μιλά για το καθήκον τους να συντάξουν νόμους σύντομους που να αφορούν τον λαό και να είναι κατανοητοί από αυτόν. 00:08:16:00 Φωτογραφία του ΓΕΩΡΓΟΥΛΑ ΜΠΕΪΚΟΥ και του ΜΗΤΣΟΥ ΤΡΑΧΑΝΗ, πρωτεργατών του Κώδικα «Ποσειδών», που συντάχθηκε τον Δεκέμβριο του 1942. 00:08:20:00 Φωτογραφικό υλικό με ανθρώπους σε καθημερινές δραστηριότητες καθώς ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΑΝΟΣ αναφέρεται στον πρώτο νόμο που συνέταξαν στο άρθρο 8 του Κώδικα «Ποσειδών». Ένα άρθρο που δεν σε υποχρέωνε να ανατρέξεις σε προηγούμενους νόμους. Στη συνέχεια η αφηγήτρια παρουσιάζει τον σκοπό του Κώδικα και των διατάξεών του, που σχετιζόταν με τη συνειδητή συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, μέσω της δημιουργίας υποεπιτροπών για ειδικά θέματα, οι οποίες πλαισίωναν το όργανο της αυτοδιοίκησης, αλλά και μέσω της γενικής συνέλευσης των κατοίκων. 00:08:35:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ αναφέρεται στις επιτροπές, που λογοδοτούσαν στο συμβούλιο, το οποίο ελεγχόταν από τη γενική συνέλευση των κατοίκων, που ήταν και το κυρίαρχο ελεγκτικό σώμα και συγκαλούνταν μία φορά τον μήνα. Αναφέρεται και στην «πρωτόγνωρη» για την περιοχή έννοια της «δικαιοσύνης» και στην εκλογή του λαϊκού δικαστή, μέσα από τους ντόπιους. Παρεμβάλλεται λαϊκή εικόνα με συνέλευση κατοίκων και κάτοικοι της περιοχής σε συνέλευση με τον λαϊκό δικαστή. 00:11:25:00 Ο ΛΟΥΚΑΣ ΠΑΥΛΕΤΣΗΣ, αντιστασιακός, κάτοικος Κλειτσού Ευρυτανίας, αναφέρεται στον δίκαιο αλλά αυστηρό λαϊκό δικαστή του Κλειτσού, τον ΦΩΤΗ ΔΗΜΗΤΡΑΚΑΚΗ. Μιλά για τον τρόπο που επιλύονταν οι δικαστικές υποθέσεις, στις οποίες πρώτα θα έπρεπε να εξαντληθεί η προσπάθεια για συμβιβασμό. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με συνέλευση στο σχολείο του χωριού. Οι ποινές συνήθως υπολογίζονταν σε αριθμό οκάδων καλαμποκιού. Τα κατοχικά χρήματα δεν είχαν αξία. 00:12:28:00 Ο ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ αναφέρεται σε περιστατικό με δύο διαδίκους και στη δικαιοσύνη που απέδωσαν σχετικώς οι λαϊκοί δικαστές. Στη συνέχεια αναφέρεται στον νέο τύπο του Έλληνα πολίτη και τα αρετές του, που άρχισε να αναδεικνύει η τοπική αυτοδιοίκηση και η λαϊκή δικαιοσύνη. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με λαϊκούς του χωριού Κλειτσού Ευρυτανίας. 00:14:48:00 Φωτογραφικό υλικό με τον γενικό αρχηγό του ΕΔΕΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ. Ο αφηγητής αναφέρεται στα προβλήματα στην απονομή δικαιοσύνης που αντιμετώπιζε και η Ελευθέρα Ορεινή Ελλάς, που ελέγχονταν από τις δυνάμεις του ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ. 00:15:05:00 Το πρόγραμμα του ΕΔΕΣ, που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 1943. Ο αφηγητής αναφέρεται στις αρχές που διακηρύσσονται, που προσιδίαζαν με εκείνες του Κώδικα «Ποσειδών», προς την κατεύθυνση της αποκέντρωσης και της λαϊκής συμμετοχής. 00:15:26:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΔΕΣ Αθήνας, διαβάζει χωρία από το πρόγραμμα του ΕΔΕΣ σχετικά με την αυτοδιοίκηση, όπου γίνεται λόγος για τοπικά περιφερειακά συμβούλια, για συμμετοχή του λαού, για την Επαναστατική Σοσιαλιστική Δημοκρατία του ελληνικού λαού. 00:15:59:00 Η συνέχεια από το χωρίο του καταστατικού προγράμματος του ΕΔΕΣ, που ανέγνωσε ο ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στο σύστημα άσκησης της εξουσίας, στην ελεγχόμενη από τον ΕΔΕΣ Ελεύθερη Ορεινή Ελλάδα, (σχετικός χάρτης) από τις Επιτροπές Εθνικού Αγώνα, δηλαδή από τα κατά τόπους πολιτικά όργανα του ΕΔΕΣ και τα φρουραρχεία και στρατοδικεία των ανταρτών (μαρτυρία του αρχηγού των ΕΟΕΑ Βάλτου, ΣΤΥΛΙΑΝΟΥ ΧΟΥΤΑ [σχετική φωτογραφία]). Αναφέρεται επίσης στην ίδρυση του Κοινού Στρατηγείου των ανταρτών και στη σχετική απόφασή του υπ. αριθμ. 6 [10 Οκτωβρίου 1943]) με την οποία οι Αρχές της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης και Δικαιοσύνης ίσχυσαν για ένα διάστημα και σε περιοχές που ελέγχονταν από τον ΕΔΕΣ και την ΕΚΚΑ και αποφασίστηκε η διεξαγωγή εκλογών (Αύγουστος-Σεπτέμβριος 1943) για την ανάδειξη των αρμόδιων οργάνων στις ελεύθερες περιοχές. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ και αντάρτες του ΕΔΕΣ. 00:16:49:00 Φωτογραφικό υλικό που απεικονίζει την κατάσταση της κοινωνικής πρόνοιας της εποχής, και από το νοσοκομείο από το ελεύθερο Μεγάλο Χωριό Καρπενησίου Ευρυτανίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην προσφορά των γιατρών και υγειονομικών που ανέβαιναν στα βουνά από τις πόλεις για να συνδράμουν τους αντάρτες και τον ντόπιο πληθυσμό. 00:17:34:00 Φωτογραφία του ΚΡΙΣ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ, αρχηγού της βρετανικής στρατιωτικής αποστολής. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις μαρτυρίες του που καταγράφονται στο βιβλίο του «Το μήλο της έριδος» (εκδ. Εξάντας, 1976), σχετικά με την κοινωνική και πολιτιστική αναμόρφωση που άρχισε να λαμβάνει χώρα στην ελεύθερη Ελλάδα. 00:17:43:00 Φωτογραφικό υλικό από την καθημερινή ζωή των κατοίκων των απελευθερωμένων ορεινών περιοχών και από εκδηλώσεις της κοινωνικής πρόνοιας και πολιτιστικής και εκπαιδευτικής δραστηριότητας. Η αφηγήτρια διαβάζει χωρία από το βιβλίο του ΚΡΙΣ ΓΟΥΝΤΧΑΟΥΣ, στο οποίο καταγράφει τις μαρτυρίες του από την Αντίσταση στην Ελλάδα. Αναφέρεται στο νέο πρότυπο κοινωνικού κράτους που θέλησαν να δημιούργησαν οι αντάρτες στις ορεινές περιοχές, στην κοινοτική ζωή, στη δημιουργία θεάτρων, εργοστασίων, σχολείων κ. ά. , στην οργάνωση κοινωνικής ζωής στη θέση της πατροπαράδοτης ατομικιστικής ζωής του Έλληνα αγρότη. 00:18:38:00 Φωτογραφία με παιδιά και σχετική αφίσα. Ο αφηγητής αναφέρει ότι το παιδί βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος στα καταστατικά προγράμματα των ανταρτών στις απελευθερωμένες περιοχές. 00:18:48:00 Φωτογραφία της ΝΑΥΣΙΚΑΣ ΦΛΕΓΚΑ-ΠΑΠΑΔΑΚΗ στέλεχος της ΕΠΟΝ Ευρυτανίας. Στη συνέχεια η ίδια αναφέρεται στα παιδικά υπαίθρια συσσίτια που παρέχονταν αρχικά από τους αντάρτες, στον παιδικό σταθμό που στεγάστηκε στο παλιό κοσμικό κέντρο «Νεράιδα» στο Καρπενήσι, στο ιατρείο που δημιουργήθηκε, στις ασθένειες των παιδιών, στις ρίψεις υγειονομικού και άλλου υλικού από τους συμμάχους, στη συμμετοχή των γυναικών με προσφορά ποικίλων υπηρεσιών στην περιοχή της Ευρυτανίας. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες με παιδιά, παιδικά συσσίτια και τις γυναίκες που επιτελούσαν αυτούς τους σκοπούς. 00:20:41:00 Φωτογραφικό υλικό με συμμετοχή παιδιών σε δραστηριότητες ή ως θεατές σε παραστάσεις. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ψυχαγωγία των παιδιών αλλά και των ενήλικων των απελευθερωμένων περιοχών. 00:21:03:00 Η ΝΑΥΣΙΚΑ ΦΛΕΓΚΑ-ΠΑΠΑΔΑΚΗ αναφέρεται στην αποστολή Αθηναίων στην Ευρυτανία, οι οποίοι ψυχαγωγούσαν τα παιδιά, στην ΑΛΕΚΑ ΜΥΡΙΕΛΗ και τον κουκλοπαίχτη ΝΙΚΟ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ, που σύστησε το πρώτο κουκλοθέατρο, και στην ενθουσιώδη συμμετοχή των παιδιών και του ντόπιου κόσμου. Αναφέρεται στην επέκταση των παιδαγωγικών αυτών σχεδίων και σε άλλα κεφαλοχώρια της Ευρυτανίας (Γρανίτσα, Κρίκελο, Δομνίστα κ. ά.), στην επιτυχία της επιβίωσης 13. 000 χιλιάδων παιδιών χάρη στα συσσίτια και στη βοήθεια που προσφέρθηκε. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό με τον ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ και το κουκλοθέατρό του, με παιδιά σε δραστηριότητες και με νέους της ΕΠΟΝ που συνέβαλαν στην προσπάθεια και φωτογραφία της Γρανίτσας Ευρυτανίας. 00:22:48:00 Φωτογραφικό υλικό με παιδιά σε υπαίθρια σχολεία και παιδικές εκθέσεις. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για το παιδαγωγικό έργο της Λαϊκής Αυτοδιοίκησης και της ΕΠΟΝ, σχετικά με τη σύσταση σχολείων, για την έλλειψη δασκάλων και για την πρώτη προσπάθεια εξεύρεση λύσης με την απόσπαση ανταρτών που ήταν δάσκαλοι, για τη λειτουργία των πρώτων παιδαγωγικών φροντιστηρίων στην περιοχή της Ευρυτανίας, το καλοκαίρι του 1944, και για την ταχύρυθμη εκπαίδευση των νέων δασκάλων (εμβόλιμη σχετική φωτογραφία με δάσκαλους). 00:23:56:00 Φωτογραφία του παιδαγωγού ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΥ και άλλη από την ομιλία του στα εγκαίνια του παιδαγωγικού φροντιστηρίου στην περιοχή της Ευρυτανίας, της ΡΟΖΑΣ ΙΜΒΡΙΩΤΗ (πρώτη γυναίκα γυμνασιάρχης στην Ελλάδα), του ΚΩΣΤΑ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, το εξώφυλλο του αναγνωστικού «Τα αετόπουλα», της γ’ και δ’ τάξης του δημοτικού, και εκείνου «Ελεύθερη Ελλάδα», της ε’ και στ’ τάξης, του ΜΙΧΑΛΗ ΠΑΠΑΜΑΥΡΟΥ, που εκδόθηκαν υπό την αιγίδα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ). Η αφηγήτρια αναφέρεται στο πολύπλευρο έργο των παιδαγωγών και στα νέα αναγνωστικά. 00:24:30:00 Αποδεικτικό ελέγχου προόδου του Παιδαγωγικού Φροντιστηρίου Στερεάς Ελλάδας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο Παιδαγωγικό Φροντιστήριο που λειτουργεί στο Ερημόκαστρο Θηβών (Ιούνιος-Ιούλιος 1944), το οποίο ιδρύει και πρότυπο σχολείο. 00:24:47:00 Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Βοιωτίας, μεταφέρει την εμπειρία του από το Παιδαγωγικό Φροντιστήριο που συστάθηκε στο Ερημόκαστρο Θηβών, στο ταχύρυθμο πρόγραμμα μαθημάτων του, στη σειρά πολιτικών, πέραν των συμβατικών, μαθημάτων που εντάχθηκαν στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα, τα οποία και ανέλαβε να διδάξει, στην άμιλλα μεταξύ των σπουδαστών, στις εκπολιτιστικές δραστηριότητες των δασκάλων όταν πλέον κάλυψαν τις θέσεις διδασκαλίας, στο πρότυπο σχολείο που ακολούθως λειτούργησε και στην αθρόα συμμετοχή τόσο των παιδιών όσο και των ντόπιων κατοίκων, στην ιστορία με τη «βίτσα»-πρώην σύμβολο του δασκάλου. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό με παιδιά και δασκάλους. 00:28:41:00 Πλάνα και φωτογραφικό υλικό από τη Βίνιανη Ευρυτανίας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πρώτη Κυβέρνηση των Βουνών, την Πολιτική Επιτροπή Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ), που συστάθηκε στις 10 Μαρτίου 1944. Αναφέρεται και στις πρότερες προτάσεις-προσκλήσεις του ΕΑΜ για σύσταση κυβέρνησης στην ελεύθερη Ελλάδα προς τις αντιστασιακές οργανώσεις, τα πολιτικά κόμματα και την εξόριστη ελληνική κυβέρνηση του Καΐρου, προσκλήσεις που απέβησαν άκαρπες, με συνέπεια το ΕΑΜ να προχωρήσει μόνο του στη σύστασή της. 00:29:37:00 Σειρά ιστορικών φωτογραφιών από την σύσταση της πρώτης Κυβέρνησης των Βουνών, της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ). Το ιστορικό αυτό γεγονός έλαβε χώρα στο σχολείο της Βίνιανης Ευρυτανίας και την αποτελούσαν: Πρόεδρος: συνταγματάρχης ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ (είχε πρόσφατα αποχωρήσει από την Εθνική και Κοινωνική Απελευθέρωση (ΕΚΚΑ), μέλη: ο συνταγματάρχης ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΜΑΝΤΑΚΑΣ, ο γραμματέας του ΚΚΕ ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΙΑΝΤΟΣ, ο γραμματέας της Ένωσης Λαϊκής Δημοκρατίας ΗΛΙΑΣ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΣ, και ο γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος ΚΩΣΤΑΣ ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ, που υπέγραφαν το σχετικό διάγγελμα. Παρουσιάζονται οι φωτογραφίες των. 00:30:13:00 Πλάνα από το χωριό Βίνιανη της Ευρυτανίας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πρώτη Κυβέρνηση των Βουνών, της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ) που συστάθηκε στις 10 Μαρτίου 1944 και στο διάγγελμα περί σύστασης Εθνικού Συμβουλίου (συστήνεται τελικώς τον Απρίλιο του 1944 και λειτουργεί τον Μάιο του ίδιου χρόνου από τις 14 ως τις 27 του μήνα) από ελεύθερα εκλεγόμενους αντιπροσώπους του λαού και περί πρόθεσης σύστασης Κυβέρνησης Εθνικού Συνασπισμού. 00:30:36:00 Φωτογραφίες με τη νέα σύνθεση (ανασχηματισμός) της Κυβέρνησης των Βουνών, της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ). Ο αφηγητής αναφέρεται στη διεύρυνσή της σε ευρύτερη πολιτική βάση, με προσωπικότητες που δεν ανήκαν στο ΕΑΜ προηγουμένως, στις 18 Απριλίου 1944. Τα νέα πρόσωπα ήταν ως πρόεδρος, ο συνταγματολόγος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΣΒΩΛΟΣ και νέα μέλη οι καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών ΑΓΓΕΛΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ και ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΚΚΑΛΗΣ και οι πρώην βουλευτές του κόμματος των Φιλελευθέρων ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΣΚΟΥΤΣΗΣ και ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΧΑΤΖΗΜΠΕΗΣ. 00:31:11:00 Φωτογραφικό υλικό από τις εκλογές του Εθνικού Συμβουλίου της Βουλής των βουνών, που πραγματοποιήθηκαν τόσο στις ελεύθερες όσο και στις κατεχόμενες περιοχές, και αποτέλεσαν, κατά την αναφορά της αφηγήτριας, πρωτοφανή για περίοδο κατοχής, εμπειρία. (τέλη Απριλίου 1944) 00:31:36:00 Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, εθνοσύμβουλος Αθηνών, διηγείται την εμπειρία του από τη διεξαγωγή των εκλογών για το Εθνικό Συμβούλιο. Αναφέρεται στην για πρώτη φορά ψήφο των γυναικών και των νέων από δεκαοκτώ ετών, αλλά και στην υποψηφιότητα γυναικών. Παρεμβάλλεται το ψηφοδέλτιο Αθηνών για τις εκλογές και φωτογραφία με γυναίκες ψηφοφόρους. 00:32:13:00 Οι πέντε γυναίκες εθνοσύμβουλοι: ΚΑΙΤΗ ΝΙΣΥΡΙΟΥ-ΖΕΥΓΟΥ και ΜΑΡΙΑ ΣΒΩΛΟΥ (από την Αθήνα), ΧΡΥΣΑ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ (από τον Πειραιά), ΦΩΤΕΙΝΗ ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ (από τη Λάρισα) και η ΜΑΧΗ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ (από την Πελοπόννησο). Εμφανίζονται οι φωτογραφίες του και η αφηγήτρια κάνει τις αναφορές στα πρόσωπά τους. 00:32:34:00 Η ΕΛΕΝΗ ΜΠΕΝΑ, στέλεχος του ΕΑΜ Αθήνας, αναφέρεται στην εμπειρία της από τις εκλογές, στην κατεχόμενη τότε Κυψέλη, και στον τρόπο που αντιμετώπιζαν οι γυναίκες της εποχής τη νέα κατάσταση με την ψήφο που τους προσφέρθηκε. 00:33:30:00 Φωτογραφίες εθνοσυμβούλων. Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στην άμεση και έμμεση εκλογή των εκλεκτόρων της 30ής Απριλίου 1944 από την οποία προέκυψε η εκλογή των εθνοσυμβούλων, 180 συνολικά, στους οποίους προστέθηκαν και 22 βουλευτές της διαλυμένης Βουλής του 1936, οι οποίοι αποτέλεσαν το Εθνικό Συμβούλιο που συνήλθε για πρώτη φορά στις Κορυσχάδες Ευρυτανίας, στις 14 Μαΐου 1944. Παρεμβάλλεται σημαντικό φωτογραφικό υλικό με εκλεγμένους εθνοσυμβούλους. 00:34:24:00 Φωτογραφικό υλικό από τις συνελεύσεις των εθνοσυμβούλων στο σχολείο των Κορυσχάδων. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εκλογή των εθνοσυμβούλων από όλες τις κοινωνικές τάξεις της χώρας και παραθέτει τα αντίστοιχα ποσοστά. 00:34:57:00 Πλάνα από τις Κορυσχάδες Ευρυτανίας, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην πολυήμερη και περιπετειώδη διαδρομή των εθνοσυμβούλων από τα διάφορα μέρη-συνήθως κατεχόμενα-της Ελλάδας προς την περιοχή όπου γίνονταν οι συνελεύσεις του Εθνικού Συμβουλίου. 00:35:11:00 Ο καθηγητής βυζαντινής αρχαιολογίας ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΛΑΣ, εθνοσύμβουλος Λαμίας, καταθέτει την εμπειρία του από τη μετακίνησή του προς τις Κορυσχάδες, και επισημαίνει την ασφάλεια που απέπνεε η ύπαρξη του ΕΛΑΣ στις γύρω περιοχές. 00:36:26:00 Ο ιστορικός ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ, εθνοσύμβουλος Ιωαννίνων, θυμάται τις 14 ημέρες πορείας μέχρι να φτάσει στις Κορυσχάδες. Εκεί όμως ξεχάστηκαν όλες οι κακουχίες. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με την επιγραφή στο σχολείο των Κορυσχάδων «Επίδαυρος 1821-Κορυσχάδες 1944». Αναφορά στον διάκοσμο με τις τοιχογραφίες στους τοίχους του σχολείου (φιλοτεχνημένες από τον εικαστικό καλλιτέχνη ΒΑΛΙΑ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗ), στον Πρόεδρο ΝΕΟΚΟΣΜΟ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ, στον ΙΩΑΚΕΙΜ Κοζάνης, στον ΗΛΙΑ ΑΝΤΩΝΙΟ. Παρεμβάλλονται σχετικές φωτογραφίες. 00:38:03:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΛΑΣ μιλά για την ποικιλία των προσώπων και των κοινωνικών τάξεων στο Εθνικό Συμβούλιο και για τα οράματά τους σχετικά με το μέλλον της χώρας. Αναφέρεται και στον λόγο συμμετοχής του στο Εθνικό Συμβούλιο, που δεν ήταν άλλος παρά το να επιστήσει την προσοχή του ΕΛΑΣ για προστασία των μνημείων. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό από συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου στο σχολείο των Κορυσχάδων, φωτογραφία του ΠΑΛΛΑ, εθνοσυμβούλων και πλάνα από το στρατηγείο του ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΑΡΑΦΗ, τον οποίον συνάντησε ο ΠΑΛΛΑΣ, κατά τα λεγόμενά του, για να του επαναλάβει την ανάγκη προστασίας των αρχαιολογικών μνημείων. Τέλος, τετράδιο με σχέδια από την καταγραφή ιστορικών μνημείων του ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΛΛΑ, που δημιούργησε στα βουνά της ελεύθερης Ελλάδας το οποίο απέτρεψε τους αντάρτες από το να καταστρέψουν μνημεία. . 00:41:09:00 Ο ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ αναφέρεται στις εισηγήσεις στο Εθνικό Συμβούλιο, στην ορκωμοσία των εθνοσυμβούλων και στα ιδεώδη των συμμετεχόντων. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό από τις συνεδριάσεις. 00:42:15:00 Πλάνα από τον εξωτερικό χώρο και το εσωτερικό του σχολείου των Κορυσχάδων, πρωτοσέλιδο του εντύπου «Ο Ρήγας», με άρθρο το διάγγελμα της ΠΕΕΑ προς τον ελληνικό λαό, που ψηφίστηκε στο Εθνικό Συμβούλιο, κατά τις αναφορές του ΣΤΑΥΡΟΥ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ. Διακήρυσσε ότι «όλες οι εξουσίες πηγάζουν από τον λαό και ασκούνται από τον λαό». 00:43:19:00 Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στις έννοιες που περιείχε το διάγγελμα της ΠΕΕΑ προς τον ελληνικό λαό: «αυτοδιοίκηση», «λαϊκή δικαιοσύνη» και άλλες, και στην επικοινωνία που επιχείρησε να έχει η ΠΕΕΑ με τις άλλες πολιτικές δυνάμεις για συγκρότηση εθνικής κυβέρνησης, θέτοντας τον στρατό του ΕΑΜ στη διάθεσή της. Κάνει μια κριτική παρουσίαση του κοινωνικού, πολιτικού, πολιτειακό και πολιτιστικού έργου του Εθνικού Συμβουλίου και των οραμάτων του. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό από τις συνελεύσεις και από τους συμμετέχοντες. 00:46:00:00 Πλάνα από το εσωτερικό του σχολείου των Κορυσχάδων, το κτήριο του Εθνικού Συμβουλίου, που λειτουργεί σήμερα ως μουσείο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις εργασίες του Εθνικού Συμβουλίου που διήρκεσαν από τις 14 μέχρι τις 27 Μαΐου 1944 και στις διαφορετικές απόψεις που ακούστηκαν, με χαρακτηριστικότερη εκείνη του πρώην δημάρχου Πάτρας ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΡΟΥΦΟΥ. 00:46:25:00 Ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στον βασιλόφρονα πρώην δήμαρχο Πάτρας ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΡΟΥΦΟ, που δήλωσε εμφανώς τα πιστεύω του, αλλά και την διάθεσή του να πολεμήσει υπέρ πατρίδος. 00:46:51:00 Φωτογραφίες ανταρτών. Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΛΑΣ αναφέρεται στο ανεπανάληπτο της Εθνικής Αντίστασης, και στην κατάρρευσή του, λόγω των εξελίξεων που ακολούθησαν με τον εμφύλιο, που οδήγησε τους Έλληνες σε δρόμο οδυνηρό. 00:48:30:00 Τίτλοι τέλουςΠαραγωγή ΕΡΤ

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, αντιστασιακή οργάνωση, εκλογές, κοινωνική πρόνοια, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία

Αναφορές
ΜΗΤΣΟΣ ΤΡΑΧΑΝΗΣ, στέλεχος του ΚΚΕ στην Ευρυτανία ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΛΑΣ Ρούμελης ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΘΑΝΟΣ, στέλεχος του ΚΚΕ ΛΟΥΚΑΣ ΠΑΥΛΕΤΣΗΣ, κάτοικος Κλειτσού Ευρυτανίας ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΔΕΣ Αθήνας-Πειραιά ΝΑΥΣΙΚΑ ΦΛΕΓΚΑ-ΠΑΠΑΔΑΚΗ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Ευρυτανίας ΤΑΣΟΣ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Βοιωτίας ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗΣ (ΠΕΕΑ), επιτροπή ΕΛΕΝΗ ΜΠΕΝΑ, στέλεχος του ΕΑΜ Αθήνας ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ, εθνοσύμβουλος ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ, εθνοσύμβουλος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΛΛΑΣ, εθνοσύμβουλος

Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΒΙΝΙΑΝΗ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΚΛΕΙΤΣΟΣ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΣΩΤΗΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Επιμέλεια: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Τρυκέζα – Τίτλοι ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
00:49:45:12

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:016 Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – Ο ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ
0000008132

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο έκτο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην «πνευματική» αντίσταση – την αντιστασιακή δράση των καλλιτεχνών και ανθρώπων του πνεύματος.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008132

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:016 Η ΤΕΧΝΗ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ – Ο ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

Χρονολογία Παραγωγής
1995

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
22/02/1995

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο έκτο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στην «πνευματική» αντίσταση – την αντιστασιακή δράση των καλλιτεχνών και ανθρώπων του πνεύματος.

Περιγραφή Περιεχομένου
Την «πνευματική» Εθνική Αντίσταση και την ακμή του αντιστασιακού Τύπου καλείται να διερευνήσει το 16ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ». Καλλιτέχνες και διανοούμενοι πυκνώνουν τις τάξεις των ανταρτικών ομάδων και μαζικά συμβάλλουν στον αντιστασιακό αγώνα, εκδηλώνοντας τα πατριωτικά τους αισθήματα, που θα αφύπνιζαν τη λαϊκή εθνική συνείδηση, πολλές φορές με τίμημα τη ζωή τους. Τα χαρακτικά των εκδόσεων του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ, τα συνθήματα στους τοίχους, ο πολύγραφος του ΕΑΜ Ηθοποιών, οι παραστάσεις του Θεάτρου του Βουνού και της Λαϊκής Σκηνής, τα αντάρτικα τραγούδια, οι τοιχογραφίες του Σχολείου των Κορυσχάδων, τα αντιστασιακά έντυπα, τα παράνομα πιεστήρια, οι προκηρύξεις, η στρατευμένη γραφή και η πάνδημη συμμετοχή στην κηδεία του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, είναι μερικά μόνο δείγματα της σχεδόν καθολικής συμμετοχής των πνευματικών ανθρώπων στον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Σημαντικό φωτογραφικό και έντυπο αρχειακό υλικό, καθώς και οι μαρτυρίες των καλλιτεχνών και των δημοσιογράφων, ιχνογραφούν ιδιαίτερες διαστάσεις της πνευματικής αντίσταση στην «πρωτεύουσα της αντιστασιακής Ευρώπης», όπως θα χαρακτηρίσει την Αθήνα ο φιλέλληνας συγγραφέας ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:25:00 Τίτλος επεισοδίου: «Η τέχνη στην Αντίσταση. Ο αντιστασιακός Τύπος». 00:01:33:00 Ο Γάλλος φιλέλληνας συγγραφέας και δοκιμιογράφος ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ, τότε καθηγητής του Γαλλικού Ινστιτούτο, που συμμετείχε στην ελληνική αντίσταση, αναφέρεται στις δύο όψεις του αντιστασιακού αγώνα του ελληνικού λαού, τη λαϊκή και την πνευματική, τις οποίες έτυχε να ζήσει εκ των έσω ευρισκόμενος στην Αθήνα της εποχής. Διαβάζει μαρτυρία του ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ σχετική με τους Έλληνες της Αντίστασης, την οποία ο ΜΙΛΛΙΕΞ γενικεύει για όλο τον πνευματικό κόσμο στην Ελλάδα. Παρεμβάλλονται χαρακτικά, πίνακες και πορτρέτο του ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. 00:03:39:00 Κινηματογραφημένο αρχειακό υλικό με παρέλαση γερμανικών στρατευμάτων. Ο αφηγητής αναφέρεται στον τρόπο που προσέλαβαν οι πνευματικοί άνθρωποι της εποχής τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα και στην αναζήτηση τρόπων ώστε να καταφέρουν να την εκφράσουν καλλιτεχνικά και να συμμετάσχουν στον κοινό αντιφασιστικό αγώνα. Οι πρώτοι αντιστασιακοί πυρήνες ήδη άρχισαν να οργανώνονται από το 1941. 00:03:56:00 Η πεζογράφος ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, μέλος του ΕΑΜ Λογοτεχνών, αναφέρεται στη συνάντηση που έγινε στο «Θεατρικό Σπουδαστήριο» του συγγραφέα και ποιητή ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ, για να οργανώσουν τον αντιστασιακό τους αγώνα, μετά τη γερμανική εισβολή στη χώρα. Στη συνάντηση παρών ήταν και ο ποιητής, κριτικός και μεταφραστής ΜΑΡΚΟΣ ΑΥΓΕΡΗΣ. Η Αλεξίου αναφέρεται στα λόγια του ομιλητή (χωρίς να λέει το όνομά του), που τους προέτρεψε να μην επιτρέψουν τον ιμπεριαλισμό των Γερμανών, στη «Φιλική Εταιρεία» (εννοεί το ΕΑΜ) που έπρεπε να συστήσουν, ως συνεισφορά στον Αγώνα, στο καθήκον που αντιλήφθησαν ότι έχουν απέναντι στη χώρα. 00:05:08:00 Φωτογραφικό υλικό από την Αθήνα του 1941, που μαστιζόταν από τον λιμό, με πεινασμένους και νεκρούς από την πείνα. Ο αφηγητής αναφέρεται στα αποτελέσματα του λιμού της εποχής, περίοδο του χειμώνα 1941-1942, κατά την οποία έχασαν τη ζωή τους και πολλοί πνευματικοί άνθρωποι, όπως ο φιλόλογος και συγγραφέας ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ, οι ποιητές ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΓΡΙΒΑΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΗΔΟΝΟΠΟΥΛΟΣ και ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗΣ (αυτοκτόνησε). 00:05:45:00 Σκίτσα με θέμα την πείνα και την «εθνική τραγωδία». 00:05:56:00 Χαρακτικά με θεματολογία από τη μεταφορά νεκρών ή εξουθενωμένων από την πείνα. Ο αφηγητής αναφέρεται στα συσσίτια που συστήνονται για τη σίτιση του πνευματικού κόσμου και στη μετατροπή των σημείων όπου δίνονταν τα συσσίτια σε εστίες ευρύτερων αντιστασιακών ζυμώσεων. 00:06:10:00 Ο ΜΕΜΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, υπεύθυνος καλλιτεχνικών οργανώσεων του ΕΑΜ, αναφέρεται στην πρώτη μορφή αντίστασης του πνευματικού κόσμου, που ήταν εκείνη εναντίον της πείνας. Μιλά για το πρώτο συσσίτιο που προσφέρθηκε στους καλλιτέχνες στο άδειο τότε από αρχαιολογικά εκθέματα (είχαν κρυφθεί και φυλαχτεί) Αρχαιολογικό Μουσείο της Αθήνας (παρεμβάλλονται πλάνα από την πρόσοψη του Μουσείου). 00:07:12:00 Η συγγραφέας ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ, μέλος του ΕΑΜ Λογοτεχνών, θυμάται τα συσσίτια που οργανώνονταν για τους πνευματικούς ανθρώπους την περίοδο του λιμού του 1941-1942, στις συζητήσεις τους για τη δυστυχία που επικρατούσε και στην σιγά-σιγά ένταξη των ανθρώπων που παρευρίσκονταν στα συσσίτια, στον αντιστασιακό αγώνα. 00:07:44:00 Φωτογραφία, με τα μέλη της ομάδας της Καλλιθέας: τον ποιητή ΣΩΤΗΡΗ ΣΚΙΠΠΗ, την πεζογράφο ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, την ποιήτρια ΣΟΦΙΑ ΜΑΥΡΟΕΙΔΗ-ΠΑΠΑΔΑΚΗ, τον ιστορικό ΓΙΩΡΓΟ ΛΑΜΠΡΙΝΟ, τον λογοτέχνη ΓΙΑΝΝΗ ΧΑΤΖΙΝΗ, τον φιλολόγου ΓΙΩΡΓΟΥ ΒΑΛΕΤΑ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στα μέλη της πνευματικής ομάδας της Καλλιθέας, στην οποία ανήκαν οι προαναφερόμενοι. 00:08:20:00 Φωτογραφία του ποιητή, κριτικού και μεταφραστή ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ, γύρω από τον οποίο συσπειρώθηκε μια ομάδα καθιερωμένων ήδη λογοτεχνών. Η αφηγήτρια αναφέρεται σχετικώς. 00:08:27:00 Φωτογραφία του ποιητή ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ, που προσχώρησε στην ομάδα του ΜΑΡΚΟΥ ΑΥΓΕΡΗ. 00:08:34:00 Ο φιλόλογος ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ, μέλος του ΕΑΜ Λογοτεχνών, αναφέρεται στην προσχώρηση του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ στην αντιστασιακή ομάδα και στη σημασία που δόθηκε στο γεγονός από τους πνευματικούς κύκλους της εποχής. Η ένταξή του στην Εθνική Πνευματική Αντίσταση θεωρήθηκε ιδιαίτερα σημαντική. Το γεγονός αυτό έκανε και τους πιο γηραιούς καλλιτέχνες να ενταχθούν στην Αντίσταση, όπως τους συγγραφείς ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟ (πορτρέτο) και ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ. 00:09:50:00 Ζωγραφικό πορτρέτο του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΚΑΜΠΟΥΡΟΓΛΟΥ, καθώς η αφηγήτρια κάνει λόγο για την ολοένα και αυξανόμενη συμμετοχή των καλλιτεχνών στην Εθνική Πνευματική Αντίσταση. 00:09:57:00 Η ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ μιλά για τον εκφραστή της πεζογραφίας της γενιάς του 1930 ΗΛΙΑ ΒΕΝΕΖΗ, ο οποίος ενώ αρχικά δίσταζε, ζήτησε να ενταχθεί στην Αντίσταση, όταν είδε τους αναπήρους να παρελαύνουν. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΒΕΝΕΖΗ ο οποίος αργότερα συνελήφθη από τους Γερμανούς και γλύτωσε ως εκ θαύματος. 00:11:07:00 Φωτογραφίες στρατοπέδων συγκέντρωσης και φυλακών, καθώς η αφηγήτρια εκφωνεί τους καλλιτέχνες που σε αυτά, εξέτισαν την ποινή που τους επέβαλαν οι Αρχές των κατακτητών: ΦΩΤΟΣ ΓΙΟΦΥΛΗΣ, ΑΓΓΕΛΟΣ ΔΟΞΑΣ, ΘΕΜΟΣ ΚΟΡΝΑΡΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ, ΑΣΗΜΑΚΗΣ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ, ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΚΙΠΠΗΣ, ΖΗΣΗΣ ΣΚΑΡΟΣ κ. ά. 00:11:24:00 Φωτογραφία του ποιητή ΦΩΤΟΥ ΠΑΣΧΑΛΙΝΟΥ, ο οποίος εκτελέστηκε με απαγχονισμό στην Πάτρα κατά την περίοδο της Κατοχής. 00:11:30:00 Φωτογραφία του ποιητή ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, από δημοσίευμα σχετικό με τον θάνατό του και ανάπτυξη σε όλο το εύρος του άρθρου. Ο αφηγητής αναφέρεται στον θάνατο του εθνικού μας ποιητή στις 27 Φεβρουαρίου 1943, η κηδεία του οποίου στάθηκε αφορμή για μια μαζική πατριωτική εκδήλωση. 00:11:43:00 Φωτογραφία από την παλλαϊκή κηδεία του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, με τον ΑΓΓΕΛΟ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟ, μεταξύ άλλων, να σηκώνει το φέρετρο του εθνικού μας ποιητή. Ο αφηγητής αναφέρει ότι η κηδεία του ποιητή κορυφώθηκε με τα ποιήματα των ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ και ΣΩΤΗΡΗ ΣΚΙΠΠΗ και με τον Εθνικό Ύμνο. Αρχίζει τη διήγησή του για τον ποιητή ο ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ. 00:12:06:00 Ο ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ καταγράφει τη συμμετοχή λαού και πνευματικού κόσμου στην κηδεία του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ τον Φλεβάρη του 1943, και την αντιστασιακή πράξη που σημειώθηκε με την εκεί παρουσία του πλήθους. Παρεμβάλλεται φωτογραφία από την κηδεία του ΠΑΛΑΜΑ. 00:12:21:00 Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ αναφέρεται στο ποίημα του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ «Παλαμάς» που απάγγειλε ο ίδιος ο ποιητής στην κηδεία του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ. Χωρία του απαγγέλλει και η ίδια. 00:12:41:00 Η ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ μιλά για την πικρή βροχή που έραινε τον ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ την ημέρα της κηδείας του, και για τον Εθνικό Ύμνο που άρχισε να τραγουδά ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗΣ και μετά όλοι μαζί οι παρευρισκόμενοι εν χορώ. 00:13:18:00 Φωτογραφίες από τα Ιωάννινα της εποχής, όπου διοργανώθηκαν εκδηλώσεις με αφορμή τον θάνατο του εθνικού μας ποιητή ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ από ομάδα νέων ενταγμένων στην αντίσταση. 00:13:38:00 Ο ιστορικός ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Ιωαννίνων, μιλά για το καθεστώς τρομοκρατίας που επικρατούσε εκείνη την εποχή στην πόλη και αφηγείται τα σχετικά με το φιλολογικό μνημόσυνο του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, που διοργανώθηκε στο κινηματοθέατρο «Ορφέας» σε κεντρικό σημείο των Ιωαννίνων, στις 14 Αυγούστου 1943. Ο ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ αναφέρει ότι το δυσκολότερο μέρος της επιχείρησης ήταν η παροχή άδειας από τις Αρχές. 00:14:39:00 Δημοσίευμα με την ομιλία του ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΒΡΑΝΟΥΣΗ (Λ. Ι. ΠΑΠΑΒΡΑΝΟΥΣΗ), που είχε θέμα «Ο Παλαμάς και η Ήπειρος» που εκφωνήθηκε στο φιλολογικό μνημόσυνο του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ που διοργανώθηκε στο κινηματοθέατρο «Ορφέας» των Ιωαννίνων στις 14 Αυγούστου 1943. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παροχή άδειας για τη περάτωση του φιλολογικού μνημοσύνου, αφού πρώτα λογοκρίθηκαν τα γραπτά των ομιλητών. 00:14:45:00 Φωτογραφία του ΛΕΑΝΔΡΟΥ ΒΡΑΝΟΥΣΗ. Ο ίδιος αναφέρεται στην ομιλία του στο φιλολογικό μνημόσυνο για τον ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, τον Αύγουστο του 1943 στα Ιωάννινα και στην τελευταία υποθήκη που άφησε ο ΠΑΛΑΜΑΣ με την έκρηξη του πολέμου στα στρατευμένα παιδιά («μεθύστε με το αθάνατο κρασί του 21). Αναφέρεται και στο ποίημα του ΑΓΓΕΛΟΥ ΣΙΚΕΛΙΑΝΟΥ, που ακούστηκε στην κηδεία του ΠΑΛΑΜΑ το οποίο παρόλο που δεν περιλαμβανόταν στο λογοκριμένο κείμενο ο ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ το απάγγειλε. Η συμμετοχή του κόσμου ήταν πολύ μεγάλη. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΠΑΛΑΜΑ μπροστά στον ανδριάντα του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ να απαγγέλλει και φωτογραφίες από την κηδεία. 00:16:04:00 Φωτογραφίες με στεφανώματα εθνικών ηρώων και μαρτύρων στις εθνικές επετείους και έντυπο υλικό με αγωνιστές της Ελληνικής Επανάστασης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους τρόπους εκδήλωσης του πατριωτικού αισθήματος, που θα αφύπνιζαν τη λαϊκή εθνική συνείδηση. 00:16:36:00 Φωτογραφία του ζωγράφου ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στον εικαστικό καλλιτέχνη, ο οποίος την περίοδο 1942-1944 δημοσιεύει στο λογοτεχνικό περιοδικό «Νέα Εστία» σειρά αλληγορικών ξυλογραφιών με θέμα την Αντίσταση, σχολιασμένη από στίχους δημοτικών τραγουδιών. 00:16:48:00 Σειρά ξυλογραφιών του ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, που κόσμησαν τα φύλλα του λογοτεχνικού περιοδικού «Νέα Εστία». Η αφηγήτρια διαβάζει χωρία από τα δημοτικά τραγούδια που συνόδευαν στο περιοδικό τις ξυλογραφίες του ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ. 00:17:13:00 «Παράνομο» δημοσίευμα με τίτλο «Οι πρωτοπόροι στον Αγώνα» από το μηνιαίο έντυπο τέχνης και διανόησης «Πρωτοπόροι». Ο αφηγητής αναφέρεται στις «παράνομες» εκδόσεις, στις οποίες οι λογοτέχνες εκφράζονταν ανώνυμα ή με ψευδώνυμα. 00:17:21:00 Ποίημα με τίτλο «Χειμώνας του 1942» του ΣΩΤΗΡΗ ΣΚΙΠΠΗ, με εικαστικό έργο του ΣΠΥΡΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, από τη σειρά ποιημάτων με τον γενικό τίτλο «Έξω από τα τείχη». Ο αφηγητής διαβάζει το ποίημα «Ηρώδης» από την ίδια μυστική συλλογή. 00:17:47:00 Χαρακτικά του χαράκτη ΤΑΣΣΟΥ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην παράνομη χαρακτική δραστηριότητα των Ελλήνων εικαστικών καλλιτεχνών κατά την περίοδο της Κατοχής και στην επίτευξη της διατήρησης και αναπαραγωγής των χαραγμένων σε ξύλα αντιστασιακών έργων. 00:17:53:00 Φωτογραφία του χαράκτη ΤΑΣΣΟΥ, ενώ χαράσσει εικαστικό του έργο. 00:18:06:00 Η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ, μέλος του ΕΑΜ Εικαστικών Καλλιτεχνών, αναφέρεται στην ομάδα των χαρακτών με επικεφαλής τον χαράκτη ΤΑΣΣΟ, της οποίας μέλη μεταξύ άλλων ήταν οι ΛΟΥΚΙΑ, ΔΑΓΚΛΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ, ΜΑΝΟΥΣΑΚΗΣ, ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΔΗΣ, ΜΟΣΧΟΣ, ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΔΗΣ ΚΟΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ κ. ά. , καθώς και οι ζωγράφοι που πρόσφεραν τα έργα τους και τα οποία μετατρέπονταν σε χαρακτικά για να κυκλοφορήσουν στο πλατύ κοινό. 00:18:29:00 Καλλιτεχνικό λεύκωμα με τίτλο «Από τους αγώνες του ελληνικού λαού» του συνεργείου των χαρακτών της ομάδας του χαράκτη ΤΑΣΣΟΥ, σε συνεργασία με τους αντιστασιακούς τυπογράφους. Εκδόθηκε τον Μάρτιο του 1942, από το ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Η αφηγήτρια το χαρακτηρίζει «εκδοτικό κατόρθωμα». 00:18:43:00 Η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ αναφέρεται στον χαράκτη ΤΑΣΣΟ, που είχε για καταφύγιό του τη βίλα του ΝΤΙΝΟΥ ΜΑΚΡΗ, σχεδόν ανοιχτή στο πλήθος των «παράνομων» καλλιτεχνών και στην οποία δημιουργούνταν τα χαρακτικά και όλα τα εικαστικά έργα της ομάδας του ΤΑΣΣΟΥ. 00:19:19:00 Το «παράνομο» λεύκωμα με χαρακτικά της ΕΠΟΝ, με θεματολογία από τους αγώνες της νεολαίας της οργάνωσης. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για το υψηλό καλλιτεχνικό επίπεδο του λευκώματος. 00:19:44:00 Η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ αναφέρεται με νοσταλγία στη συμμετοχή της στο «παράνομο» λεύκωμα με τα χαρακτικά της ΕΠΟΝ, στο οποίο, καθώς λέει, οφείλει την καθιέρωσή της ως χαράκτρια. 00:20:04:00 Χαρακτικά από το λεύκωμα της ΕΠΟΝ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην πλούσια δραστηριότητα και παραγωγή του ΕΠΟΝίτικου συνεργείου σπουδαστών της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών και στα άμεσα αντιστασιακά μηνύματα που μετέφερε. 00:20:37:00 Ο εικαστικός καλλιτέχνης ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, μέλος της ΕΠΟΝ της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αναφέρεται στην αμεσότητα των εικαστικών καλλιτεχνών και στο πολυάριθμο των αντιτύπων που παράγονταν. Αναφέρεται στο σύστημα «ταμπόν» και στο «κυλινδρικό πιεστήριο» που επινόησαν οι καλλιτέχνες για να κυκλοφορούν το σχετικό έντυπο υλικό τους σε πολλά αντίτυπα. Παρεμβάλλεται σχέδιο του «κυλινδρικού πιεστηρίου», το οποίο περιγράφει ο ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ. 00:22:17:00 Ο ζωγράφος ΑΣΑΝΤΟΥΡ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ, μέλος της ΕΠΟΝ της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών, αναφέρεται σε άλλη μέθοδο τύπωσης πολλαπλών αντιτύπων και στην τοιχοκόλλησή τους στις συνοικίες της Αθήνας. 00:23:09:00 Σύνθημα του ΕΑΜ σε τοίχο σχετικά με την αντίσταση στην πολιτική επιστράτευση του 1943 και άλλο της ΕΠΟΝ. Ο αφηγητής σημειώνει τη μη διάσωση του πολύτιμου αυτού υλικού. 00:23:20:00 Ο ΑΣΑΝΤΟΥΡ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ μιλά για τα αντιφασιστικά συνθήματα στους τοίχους, που ήταν και αυτά «εικαστικά έργα» και που κατάλοιπά τους έχουν διασωθεί μόνο από λιγοστές φωτογραφίες. 00:24:05:00 Φωτογραφίες από διαδηλώσεις στην Αθήνα. Ο ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ μιλά για τη συμμετοχή των καλλιτεχνών και των διανοουμένων στην αντιστασιακή δράση. 00:24:34:00 Ο ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ χαρακτηρίζει την Αθήνα της εποχής ως «πρωτεύουσα της αντιστασιακής Ευρώπης», έκφραση που υιοθέτησε και η γαλλική διανόηση. Αναφέρεται στον αντιστασιακό ζωγράφο ΑΛΕΚΟ ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΟ, του οποίου έργα παρεμβάλλονται, και στην πολιτική επιστράτευση που προβλεπόταν από τους κατακτητές. 00:25:41:00 Φιλμ αρχείου από την αιματηρή διαδήλωση της Αθήνας στις 22 Ιουλίου του 1943, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στο γεγονός. Η ηθοποιός ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ αρχίζει τη μαρτυρία της από τη διαδήλωση. 00:26:07:00 Η ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, μέλος του ΕΑΜ Ηθοποιών, αφηγείται τα της διαδήλωσης της 22ας Ιουλίου 1943 και τις αιματηρές συγκρούσεις που προκάλεσαν τα πυρά των Γερμανών. Μιλά για την ηθοποιό ΜΑΛΑΙΝΑ ΑΝΟΥΣΑΚΗ, επίσης παρούσα στη διαδήλωση, η οποία όταν είδε ένα νεαρό παιδί να πέφτει νεκρό από τα πυρά των Γερμανών, σηκώθηκε με τόσο τρόμο και τόση ένταση που «έδιωξε» τους Γερμανούς. 00:27:25:00 Συνθήματα στους τοίχους κατά τη διαδήλωση τη σχετική με την πείνα, της 22ας Δεκεμβρίου 1942, στην οποία δολοφονήθηκε ο φοιτητής ΜΗΤΣΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ. Αρχίζει τη διήγησή της η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ. 00:27:40:00 Η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ αναφέρεται στη διαδήλωση της 22ας Δεκεμβρίου 1942 στην Αθήνα, και στην παρουσία της ως αυτόπτης μάρτυς στον φόνο του φοιτητή ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ. Αναφέρεται και στον καυγά της ΑΣΠΑΣΙΑΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ με έναν Ιταλό αξιωματικό. 00:28:18:00 Έντυπο που αναφέρεται στη δολοφονία του φοιτητή ΜΗΤΣΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗ στη διαδήλωση της 22ας Δεκεμβρίου 1943 στην Αθήνα. 00:28:26:00 Προκήρυξη του ΕΑΜ προς τον λαό της Αθήνας, ημερομηνίας 15 Ιουλίου 1943. Η αφηγήτρια σχολιάζει μία άλλη μορφή άμεσης αντιστασιακής δράσης, τη διάδοση των προκηρύξεων. 00:28:34:00 Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ, μέλος του ΕΑΜ Ηθοποιών, αναφέρεται στην κυκλοφορία των προκηρύξεων οπουδήποτε ήταν δυνατό-κάτω από τις πόρτες των σπιτιών και των καταστημάτων, στα γραμματοκιβώτια, μέσα στους φακέλους των δίσκων στη Ραδιοφωνία, στο γραφείο του υπουργού Εσωτερικών ΤΑΒΟΥΛΑΡΗ, ακόμα και στη Μητρόπολη ανήμερα των Χριστουγέννων του 1943 (σχετική φωτογραφία). 00:29:23:00 Η ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ αναφέρεται στην ομάδα των ηθοποιών ΤΖΟΛΥ ΓΑΡΜΠΗ, ΟΛΥΜΠΙΑΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ, ΣΤΑΜΑΤΗ ΛΑΜΠΕΤΗ και της ίδιας και των τεχνικού του θεάτρου ΒΑΣΙΛΗ ΑΡΓΥΡΙΑΔΗ, οι οποίοι αποφάσισαν να διανείμουν προκηρύξεις παράνομες με αντιγερμανικά συνθήματα, στο θέατρό τους. 00:29:46:00 Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ αναφέρεται στην κυκλοφορία προκηρύξεων στη Μητρόπολη ανήμερα των Χριστουγέννων του 1943, τις οποίες πέταξαν από τον γυναικωνίτη, παρουσία Γερμανών, μελών της ελληνικής κυβέρνησης και δοσίλογων. 00:30:07:00 Η ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ αναφέρεται στην κυκλοφορία των αντιστασιακών προκηρύξεων μέσα στο Μητρόπολη τα Χριστούγεννα του 1943, που προκάλεσε μεγάλη αναστάτωση. 00:30:20:00 Φωτογραφίες στρατοπέδων συγκέντρωσης και φυλακών. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους ηθοποιούς που διώκονταν για την αντιστασιακή τους δραστηριότητα. 00:30:30:00 Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ αναφέρεται στη σύλληψη του μεγάλου Έλληνα ηθοποιού ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ, ο οποίος κλείστηκε στις φυλακές Αβέρωφ, της κόρης του ΜΑΙΡΗΣ, του γιου του ΓΙΑΝΝΗ, του σκηνοθέτη ΠΕΛΟΥ ΚΑΤΣΕΛΗ, του φιλοσόφου ΓΙΩΡΓΟΥ ΓΛΗΝΟΥ, του ΝΙΚΟΥ ΚΟΥΡΛΙΑΦΤΗ, της ΔΑΝΑΗΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, της τραγουδίστριας ΝΤΙΡΙΝΤΑΟΥΑ, της ΛΙΤΣΑΣ ΛΑΖΑΡΙΔΟΥ, ΤΟΥ ΠΑΝΟΥ ΠΛΕΣΣΑ, της ΖΙΝΕΤ ΛΑΚΑΖ, του ΓΙΩΡΓΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗ, της ΜΑΙΡΗΣ ΛΑΛΟΠΟΥΛΟΥ (και της δεκαπεντάχρονης αδελφής της), των ηθοποιών ΘΟΔΩΡΟΥ ΜΟΡΙΔΗ, ΕΥΓΕΝΙΑΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ, ΒΑΣΩΣ ΞΗΡΟΥ κ. ά. . 00:31:44:00 Φωτογραφικό υλικό από τις παραστάσεις της θεατρικής σκηνής του «Θεάτρου του Βουνού», το οποίο οργανώθηκε στην ελεύθερη Ελλάδα και στο οποίο ενσωματώθηκαν πληθώρα καλλιτεχνών. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:32:03:00 Φωτογραφικό υλικό από τον θίασο Λαϊκή Σκηνή της 8ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον ποιητή ΓΙΩΡΓΟ ΚΟΤΖΙΟΥΛΑ (εμβόλιμη σχετική φωτογραφία), που ιδρύθηκε την άνοιξη του 1944. 00:32:15:00 Πρόγραμμα παραστάσεων της Λαϊκής Σκηνής του ΕΛΑΣ, στις 7 Ιανουαρίου 1945, και ορισμένα από τα θεατρικά έργα του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΟΤΖΙΟΥΛΑ που αποτέλεσαν το ρεπερτόριό της. Ο αφηγητής αναφέρεται στην περιοδεία το θιάσου στα χωριά της Ηπείρου, και στη συνεισφορά της, καθώς έφερνε για πρώτη φορά την επαφή των κατοίκων με το θέατρο και στο ρεπερτόριο του θιάσου. 00:32:40:00 Φωτογραφία του ποιητή και θεατρικού συγγραφέα ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ, ο οποίος οργάνωσε τον Θίασο της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας (1944), που περιόδευσε σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Ρούμελης, με εγχώριο ρεπερτόριο (έργα των ΡΩΤΑ και ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ). Φωτογραφίες και άλλων μελών του θιάσου και από το δυναμικό του «Θεατρικού Σπουδαστηρίου», που είχε ιδρύσει ο ΡΩΤΑΣ στο Παγκράτι τον χειμώνα του 1942, ο μουσικοσυνθέτης ΑΛΕΚΟΣ ΞΕΝΟΣ, ο κουκλοπαίχτης ΝΙΚΟΣ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ, ο ηθοποιός ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ (εστίαση σε φωτογραφία του). 00:33:19:00 Ο ηθοποιός ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ, αναφέρεται στην εντυπωσιακά επιτυχημένη και συγκινητική πρώτη παράσταση που είχε δοθεί από τον θίασο του ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ στο Νιοχώρι Καρδίτσας. 00:34:00:00 Φωτογραφία από το κοινό που παρακολουθούσε τις παραστάσεις του θεάτρου της Αντίστασης. 00:34:13:00 Ο ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΡΩΤΑΣ, μέλος του θιάσου της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας, μιλά για τον «αγαθό λαό» που έβλεπε τα χρόνια εκείνα στο Θέατρο του Βουνού. 00:35:02:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ αναφέρεται στη συμμετοχή του κόσμου, σε τέτοιο βαθμό που ένας αντάρτης ταυτίστηκε τόσο με τον ρόλο που ερμήνευε ο ηθοποιός που …έβγαλε το πιστόλι του να τον σκοτώσει, και ευτυχώς τον συγκράτησαν οι άλλοι θεατές. 00:35:36:00 Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ να δίνει παραστάσεις κουκλοθέατρου στο Θέατρο του Βουνού, με χειροκίνητες κούκλες. Ο ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ ανέβηκε στην ελεύθερη Ελλάδα, σαν κλιμάκιο του Τμήματος Επιμόρφωσης και διαφώτισης της ΕΠΟΝ. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:35:50:00 Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ και τον συνεργάτη του ΜΕΜΑ ΣΤΑΥΡΟΥ, στο κατεστραμμένο Καρπενήσι. 00:36:03:00 Ο ΝΙΚΟΣ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ, καταθέτει την εμπειρία του από το Καρπενήσι και την Αράχωβα, όπου έπαιξε κουκλοθέατρο, μιλά για τις εκεί δυσμενείς συνθήκες και για το διπλό συσσίτιο που έλαβαν για ανταμοιβή. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες με τον ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ και μέλη του θιάσου και αντάρτες και φωτογραφίας με παιδιά που παρακολουθούν τις παραστάσεις κουκλοθέατρου. Στο τέλος παίζει και λίγο κουκλοθέατρο θυμούμενος κάποιο έργο που έπαιξε τότε. 00:39:09:00 Φωτογραφία με παιδιά που χορεύουν σε κύκλο και με ένα παιδί που παίζει φλογέρα, τον ΝΙΚΗΦΟΡΟ ΡΩΤΑ. Ο ίδιος μιλά σήμερα για τις δραστηριότητες του σχετικά με τις σκηνοθεσίες με παιδιά από το Νιοχώρι Καρδίτσας, θυμάται την απογοήτευση και τις προσφορές των παιδιών όταν έφυγε ο θίασος για περιοδεία και μιλά για τη μεγάλη περιοδεία από το Πήλιο σε όλον τον κάμπο της Θεσσαλίας. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες με τα παιδιά. 00:40:24:00 Ο μουσικοσυνθέτης ΑΛΕΚΟΣ ΞΕΝΟΣ, στέλεχος του Θεάτρου του Βουνού, αναφέρεται στις εξαμηνιαίες περιοδείες του Θεάτρου του Βουνού στα χωριά της ελεύθερης Ελλάδας. 00:40:59:00 Εικαστικά έργα από τη «Ζωγραφική του Βουνού». Η αφηγήτρια αναφέρεται στα ονόματα των ΒΑΛΙΑ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗ, ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΙΔΗ, ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΗΜΟΥ, ΗΛΙΑ ΦΕΡΤΗ, ΔΗΜΗΤΡΗ ΚΑΤΣΙΚΟΓΙΑΝΝΗ κ. ά. , οι οποίοι συμμετείχαν στην εικαστική επένδυση των χώρων όπου έδρευαν τα κέντρα της ελεύθερης Ελλάδας αλλά και αποτύπωσαν με τα έργα τους στιγμές και μορφές της αντίστασης. 00:41:26:00 Φωτογραφίες με τον εικαστικό καλλιτέχνη ΒΑΛΙΑ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗ, ενώ ζωγραφίζει τους τοίχους του Σχολείου των Κορυσχάδων (κτήριο Εθνικού Συμβουλίου) και έργων του. Η αφηγήτρια κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο όνομα του ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗ και στις αποτυπώσεις του στο Σχολείο των Κορυσχάδων, όπου φιλοτέχνησε τις συνεδριάσεις του Εθνικού Συμβουλίου (Μάιος 1944), αλλά και στα πορτρέτα ανταρτών που δημιούργησε. 00:42:08:00 Φωτογραφίες από υπαίθριες θεατρικές παραστάσεις. Ο αφηγητής μιλά για το τραγούδι που εμψυχώνει τον απλό λαό και για τις ανώνυμες και επώνυμες συνθέσεις της εποχής. Πολλά τραγούδια βασίζονται σε παλιά μοτίβα ενώ εμφανίζονται και πρωτότυπες συνθέσεις όπως το «Στ άρματα, στ άρματα» σε στίχους ΝΙΚΟΥ ΚΑΡΒΟΥΝΗ και μουσική ΑΣΤΡΑΠΟΓΙΑΝΝΟΥ. 00:03:41:00 Φωτογραφία του ΑΣΤΡΑΠΟΓΙΑΝΝΟΥ. 00:03:41:00 Οι ανταρτικές δυνάμεις ΕΔΕΣ-ΕΟΕΑ είχαν κι αυτές τα δικά τους τραγούδια όπως η «Ελευτερία» του ιερολοχίτη ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΣΟΥ (φωτογραφία) που γράφηκε επάνω σε μουσική παλιού εργατικού τραγουδιού. 00:42:53:00 Παρτιτούρα του τραγουδιού «Ελευτερία». 00:42:57:00 Ο μουσικοσυνθέτης ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Νέας Σμύρνης, αναφέρεται στα ποικίλων ειδών τραγούδια που γράφονταν εκείνη την εποχή. Αναφέρεται στον ύμνο, που γράφτηκε από τον ίδιο και τον ΓΙΩΡΓΟ ΤΣΑΠΟΓΑ, με αφορμή την πρώτη επέτειο της ΕΠΟΝ, το 1944, και ο οποίος διασώθηκε. Ο ΚΟΥΝΑΔΗΣ παίζει τη μελωδία στο πιάνο, καθώς παρεμβάλλονται οι στίχοι και η παρτιτούρα. 00:44:20:00 Ο δημοσιογράφος ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ, διοικητής Πυροβολαρχίας του 8ου Συντάγματος του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στους στίχους που έγραψε για το τραγούδι «Η μάνα του αντάρτη» αφιερωμένο στη ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, από τον Βασαρά Λακωνίας, γνωστής ως «Η μάνα του αντάρτη». Αναφέρεται και στην τιμητική πρόταση που του έγινε από την ΡΟΥΛΑ ΚΟΥΚΟΥΛΟΥ από την οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη για να γράψει τους στίχους του τραγουδιού της εν λόγω οργάνωσης. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΜΑΧΑΙΡΑ σε νεαρή ηλικία. 00:46:33:00 Φωτογραφίες ανταρτών του ΕΛΑΣ, ενώ ακούγεται ο ύμνος του ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΜΑΧΑΙΡΑ, που ενώ προόριζε για την Εθνική αλληλεγγύη στράφηκε στον ΕΛΑΣ. 00:47:44:00 Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ αναφέρεται στο κουράγιο που έδιναν τα τραγούδια γενικά στον λαό που υπέφερε. 00:48:02:00 Φωτογραφικό υλικό με κατεστραμμένες πόλεις της Ελλάδας, ενώ ακούγεται δημοτικού τύπου αντάρτικο τραγούδι. «Τα σπίτια σας κι αν κάψανε, κι αν πήραν τα προικιά σας, η ανταρτοσύνη ναν καλά, και πάλι θαν δικά σας» 00:48:36:00 Γραφιστική σύνθεση (κολλάζ) εντύπων του αντιστασιακού Τύπου, μεταξύ άλλων «Ιερολοχίτης», «Μαχητής», «Συναγωνίστρια», «Λευτεριά», «Το Καρυοφύλλι», «Εθνική Δράση» «Η Αγροτιά» κ. ά. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές για τον αντιστασιακό τύπο, που αποτέλεσε ισχυρό όπλο στον αγώνα. 00:49:04:00 Το σατυρικό έντυπα «Μπόμπα» της οργάνωσης «Προμαχών», και γελοιογραφίες της με τον ΧΙΤΛΕΡ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην άλλη μορφή αντιστασιακής δράσης από την πλευρά του Τύπου, που ήταν η σάτιρα κατά του κατακτητή. 00:49:15:00 Η συγγραφέας ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, στέλεχος του παράνομου τύπου της Αθήνας, μιλά για τα έντυπα της εποχής, για τα κείμενα σε τσιγαρόχαρτο ώστε να μπορούν να το καταπιούν αν έπεφταν σε μπλόκο, για τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν στη διακίνησή τους, για τα θύματα που οι περισσότεροι ήταν διακινητές ή τυπογράφοι, αλλά και για την ανταπόκριση του κόσμου. 00:50:07:00 Γραφιστική σύνθεση (κολλάζ) εντύπων της εποχής-ενδεικτικά μερικοί τίτλοι, «Αμφικτυονίαι», «Μαχητής», «Το κρυφό σχολειό», «Εμπρός», «Ανάστασις», «Μεγάλη Ελλάς», καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στη εκδοτική δραστηριότητα που αναπτύσσουν οι μη ΕΑΜικές οργανώσεις. 00:50:17:00 Πρωτοσέλιδο του εντύπου «Ελεύθερη Σκέψη», οργάνου του Εθνικού Κομιτάτου Νέων, όπου εργαζόταν ο παγκόσμιος πρωταθλητής σκοποβολής (1935 και 1937) ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΗΧΟΣ. Εστίαση στην τρίτη σελίδα του εντύπου και στο άρθρο για το μνημόσυνο του ΙΩΑΝΝΗ ΤΣΙΓΑΝΤΕ, αρχηγού της οργάνωση Μίδας 614 (δολοφονήθηκε στις 14 Ιανουαρίου 1943). Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:50:29:00 Το δίπλωμα του παγκόσμιου πρωταθλητή σκοποβολής ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΒΗΧΟΥ από τον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο Αθηνών. Η αφηγήτρια αναφέρεται σχετικώς. 00:50:29:00 Ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΗΧΟΣ, ιδρυτικό στέλεχος της οργάνωσης Εθνικό Κομιτάτο Νέων, αναφέρεται στην εμπειρία του όταν ήταν γενικός έφορος του Συμβουλίου στον Πανελλήνιο Γυμναστικό Σύλλογο Αθηνών και στον τρόπο που διακινούσε τις προκηρύξεις του Αγώνα, με τη βοήθεια του επιστάτη του Συλλόγου. 00:51:49:00 Γραφιστική σύνθεση (κολλάζ) εντύπων του επαρχιακού αντιστασιακού Τύπου, ενδεικτικά μερικού τίτλοι: «Το Φλάμπουρο», «Λαοκράτης», «Αντάρτικα Νειάτα», «Εθνική Αλληλεγγύη». Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο επαρχιακός αντιστασιακός Τύπος συναγωνιζόταν εκείνον της πρωτεύουσας σε έκταση και μαχητικότητα. 00:51:59:00 Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του Θεσσαλικού Αντιστασιακού Τύπου, αναφέρεται στον αντιστασιακό Τύπο της Θεσσαλίας και στην έκτασή του (το καλοκαίρι του 1944 κυκλοφορούσαν 400 έντυπα σε όλη τη Θεσσαλία, κατά την αναφορά του ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ). 00:52:15:00 Φωτογραφία από την κατεχόμενη από τους Ιταλούς πόλη της Λάρισας, όπου λειτουργούσε παράνομο τυπογραφείο, για τις εκδόσεις του αντιστασιακού Τύπου. 00:52:24:00 Φωτογραφία του ΡΙΖΟΥ ΜΠΟΚΟΤΑ, στελέχους του παράνομου Τύπου της Θεσσαλίας. Ο ίδιος στη συνέχεια μιλά για την κρύπτη του τυπογραφείου που είχε στηθεί μέσα σε σπίτι και την οποία οι Ιταλοί δεν κατόρθωσαν να ανακαλύψουν σε σχετική έρευνα που διεξήγαγαν. 00:53:03:00 Φωτογραφία με εργαζόμενους στο παράνομο τυπογραφείο του Μικρού Χωριού Ευρυτανίας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αδιάλειπτη λειτουργία των τυπογραφείων στην ελεύθερη Ελλάδα, όπως εκείνο του Μικρού Χωριού (λειτούργησε από τον Μάρτιο του 1943 ως τον Οκτώβριο του 1944). 00:53:11:00 Φωτογραφία με τους «δημοσιογράφους του Βουνού» ΚΑΡΒΟΥΝΗ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ, ΒΙΔΑΛΗ, ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗ, ΧΑΤΖΗ. 00:53:19:00 Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στο μεγάλο τυπογραφείο της Καρδίτσας όπου λειτουργούσε στο σπίτι του βιομήχανου ΚΑΤΣΑΡΗ καθ’ όλη τη διάρκεια του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Με τα μπλόκα που γίνονταν έκρυψαν το τυπογραφείο και τα πιεστήρια και μέρος του μεταφέρθηκε στην κεντρική Πίνδο, όπου συμπτύχθηκαν με άλλα σε συνεννόηση με το Γενικό Αρχηγείο των ανταρτών, απ’ όπου τύπωσαν τα πρώτα δελτία από τη μάχη της Πόρτας, που παρακολουθούσε ο ίδιος ο ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΣ και έστελνε ανταποκρίσεις. Παρεμβάλλονται πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Η Φωνή της Καρδίτσας», του ΕΑΜ και σύγχρονες από τα οροπέδια της Πίνδου. 00:55:46:00 Πολυγραφημένες προκηρύξεις. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη μετάδοση των αντιστασιακών μηνυμάτων μέσω των προκηρύξεων. 00:55:56:00 Ανακοίνωση από τη Γερμανική Διοίκηση σχετικά με την απειλή με θάνατο για παράνομη κυκλοφορία προκηρύξεων. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:56:08:00 Η ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ αναφέρεται στον αυτοσχέδιο μικρό πολύγραφο που λειτουργούσε στα καμαρίνια του θεάτρου «Ρεξ», που βοηθούσε στην παραγωγή πληθώρας προκηρύξεων και μας δείχνει τον τρόπο χειρισμού του. Αναφέρεται στο περιστατικό στην παράσταση «Φουσκοθαλασσιές» του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΟΓΡΗ, οπότε της έπεσαν μέσα στη σκηνή του θέατρο οι προκηρύξεις και τις μάζεψε ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗΣ (παρεμβάλλονται φωτογραφίες του ηθοποιού) και κάλυψε το λάθος με ευφυείς αυτοσχεδιασμούς. Εμβόλιμη φωτογραφία της ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ. 01:00:04:00 Τίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΕΧΝΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, Τύπος, εκδόσεις, χαρακτική, θέατρο, κουκλοθέατρο, τραγούδι, ποίηση, λογοτεχνία, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία, τέχνη

Αναφορές
ΡΟΖΕ ΜΙΛΛΙΕΞ, γάλλος διανοούμενος ΕΛΛΗ ΑΛΕΞΙΟΥ, πεζογράφος ΜΕΜΟΣ ΜΑΚΡΗΣ, υπεύθυνος καλλιτεχνικών οργανώσεων του ΕΑΜ ΓΕΩΡΓΙΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗ, μέλος του ΕΑΜ λογοτεχνών ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΛΕΤΑΣ, φιλόλογος ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ, μέλος του ΕΑΜ εικαστικών καλλιτεχνών ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, εικαστικός ΑΣΑΝΤΟΥΡ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ, ζωγράφος ΑΣΑΝΤΟΥΡ ΜΠΑΧΑΡΙΑΝ, μέλος της ΕΠΟΝ της Ανώτατης Σχολής Καλών Τεχνών ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, μέλος του ΕΑΜ ηθοποιών ΟΛΥΜΠΙΑ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑ, μέλος του ΕΑΜ ηθοποιών ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ, ηθοποιός ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΡΩΤΑΣ, μέλος του θιάσου της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας ΑΛΕΚΟΣ ΞΕΝΟΣ, συνθέτης ΒΑΛΙΑΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗΣ, εικαστικός ΒΑΛΙΑΣ ΣΕΜΕΡΤΖΙΔΗΣ, ζωγράφος ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ, συνθέτης ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ, δημοσιογράφος ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, συγγραφέας ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΒΗΧΟΣ, πρωταθλητής σκοποβολής ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΟΥΠΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του θεσσαλικού αντιστασιακού τύπου

Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΑΤΤΙΚΗΣ, ΑΘΗΝΑ ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΝΟΜΟΣ ΕΥΡΥΤΑΝΙΑΣ, ΚΟΡΥΣΧΑΔΕΣ

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΜΠΑΜΠΗΣ ΑΛΕΠΗΣ Τρυκέζα τίτλων ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης.

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
01:01:17:12

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:012 Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
0000008133

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δωδέκατο επεισόδιο παρουσιάζει την αντιστασιακή δράση της μαθητικής και φοιτητικής νεολαίας.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008133

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:012 Η ΝΕΟΛΑΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Χρονολογία Παραγωγής
1995

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
25/01/1995

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δωδέκατο επεισόδιο παρουσιάζει την αντιστασιακή δράση της μαθητικής και φοιτητικής νεολαίας.

Περιγραφή Περιεχομένου
Στη νεολαία στην Αντίσταση είναι αφιερωμένο το 12ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ». Με ποικίλες εκδηλώσεις η σπουδάζουσα νεολαία πρωτοστατεί στον εθνικό αγώνα: με συμμετοχή στις κινητοποιήσεις για οργάνωση συσσιτίων, στις γενικές απεργίες, στις αντικατοχικές διαδηλώσεις και στα συλλαλητήρια, με διαφώτιση του λαού, μέσα από την εκπολιτιστική δραστηριότητά της στην ελληνική ύπαιθρο (διοργάνωση ομιλιών και θεατρικών παραστάσεων, σύσταση σχολείων), με τις αντιστασιακές εκδόσεις. Ορμητήρια του νεολαιίστικου εθνικού αγώνα γίνονται οι Φοιτητικές Λέσχες του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Πανεπιστημίου Αθηνών και Θεσσαλονίκης και πρωτεργάτες η ΕΠΟΝ («Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων»), η ΠΕΑΝ («Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων») και η «Ιερή Ταξιαρχία». Με τη μεταστροφή της νεολαίας προς την ένοπλη αντιστασιακή δράση δημιουργούνται οι σχηματισμοί της ΕΠΟΝ του ΕΛΑΣ, αποτελούμενοι αποκλειστικά από νέους και ο «Ιερός Λόχος», της νεολαίας του ΕΔΕΣ. Τα «αετόπουλα» (τα μικρά παιδιά), από την πλευρά τους, γίνονται σύνδεσμοι και μεταφέρουν πληροφορίες από την κατασκόπευση των κινήσεων του εχθρού. Νέοι της εποχής μιλούν σήμερα (1982-85) για τις δραστηριότητες των οργανώσεων που ανήκαν, ενώ το φωτογραφικό υλικό της ΕΠΟΝ, αποδεικνύει τη δυναμική πνοή της στα χρόνια της Κατοχής.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:25:00 Τίτλος επεισοδίου: «Η νεολαία στην Αντίσταση». 00:01:31:00 Κινηματογραφικό αρχειακό υλικό από την κατεχόμενη Αθήνα. 00:01:54:00 Ο ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ, γραμματέας Εργατικού ΕΑΜ Νέων, θυμάται την πρόταση-πρόσκληση που δέχθηκε, την περίοδο της εισόδου της Γερμανίας στη Σοβιετική Ένωση, από φίλο του να συνεργαστούν για να πολεμήσουν τους Γερμανούς, και την οποία αποδέχθηκε θερμά. Το ίδιο φρόντισε να κάνει και η παρέα του. Φωτογραφικό υλικό εμβόλιμο με τον ομιλούντα και τη συντροφιά του. 00:03:10:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών, θυμάται την πρόταση-πρόσκληση που του έγινε, σε συναυλία στο Ηρώδειο, από συναδέλφους του, να συνεργαστούν για να πολεμήσουν τους Γερμανούς και την αποδέχτηκε. Το «βάφτισμα της μπογιάς», όπως το χαρακτηρίζει, έγινε όταν έγραψε σε τοίχο το σύνθημα «Λευτεριά ή Θάνατος». Φωτογραφικό υλικό εμβόλιμο με συνθήματα αλλά και με τους Γερμανούς στον Παρθενώνα, όπου είναι υψωμένη η γερμανική σημαία. 00:05:03:00 Σύνθημα σε τοίχο «Ελευθερία ή Θάνατος» και φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς σε δρόμους της Αθήνας και εξαθλιωμένους πεινασμένους στην κατεχόμενη πόλη. Αρχίζει τη διήγησή του ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. 00:05:30:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ μιλά για τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης της εποχής, για την πείνα και την ανεργία και για την εγγραφή των νέων σε γραφεία ευρέσεως εργασίας των Γερμανών με σκοπό τη μεταφορά τους στη Γερμανία. 00:05:51:00 Φωτογραφία και φιλμ αρχείου με περαστικούς στην κατεχόμενη Αθήνα, καθώς ο αφηγητής κάνει λόγο για τις πρώτες προσπάθειες ενεργής αντίστασης της νεολαίας από τις ίδιες δυνάμεις που είχαν αντικρούσει το καθεστώς της 4ης Αυγούστου. 00:06:13:00 Διακήρυξη και το έντυπο «Νεολαία», φωτογραφία με νέους της εποχής της Κατοχής, μέλη της Επιτροπής Συσσιτίων των Φοιτητών του Πολυτεχνείου, φωτογραφία με εξοπλισμούς τυπογραφείων, ανακοίνωση της οργάνωσης Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών και το πρωτοσέλιδο από το έντυπο «Μεγάλη Ελλάς», όργανο της εν λόγω οργάνωσης, πρωτοσέλιδο από την εφημερίδα «Η Μαχόμενη Ελλάς» η εφημερίδα «Δόξα», όργανο της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ), πρωτοσέλιδο από την εφημερίδα «Ελληνικά Νειάτα», όργανο της Ιερής Ταξιαρχίας προκηρύξεις και ιδρυτική διακήρυξη του ΕΑΜ Νέων.Ο αφηγητής αναφέρει ότι στο χώρο της αριστεράς, άρχισε τη δράση της από το καλοκαίρι του 1941, η Ανεξάρτητη Κομουνιστική Οργάνωση του Πολυτεχνείου, ανασυγκροτήθηκε η νεολαία του ΚΚΕ (ΟΚΝΕ), και ιδρύθηκαν οργανώσεις μεταξύ των οποίων η Φιλική Εταιρεία Νέων.Επίσης ο αφηγητής αναφέρει ότι από το χώρο του Εθνικού Ενωτικού κόμματος του Παναγιώτη Κανελλόπουλου ιδρύθηκαν το φθινόπωρο του 1941 οι οργανώσεις: Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ), Ιερή Ταξιαρχία, Στρατιά Σκλαβωμένων Νικητών.Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο ΕΑΜ Νέων που συγκροτείται επίσημα το Φεβρουάριο 1942 από 5 οργανώσεις ΟΚΝΕ, ΣΕΠΕ (Νεολαία του Σοσιαλιστικού Κόμματος), Φιλική Εταιρεία Νέων, Ελευθερία, Δημοκρατική Ένωση Νέων. 00:07:30:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ αντιπαραβάλλει τον εθνικό και ηθικό σκοπό του ΕΑΜ Νέων έναντι του αντίστοιχου δολοφονικού του κατακτητή και αναφέρεται στη μύηση σε αυτόν των νεολαίων της εποχής. 00:08:09:00 Ο ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ μιλά για την εργαζόμενη νεολαία της Αθήνας, εκείνη του Εργατικού ΕΑΜ και κατόπιν της ΕΠΟΝ και για τη συγκέντρωση των υπηρεσιών και των ειδικών τμημάτων (επισιτισμού, ιματισμού, φαρμακοϋπαλλήλων κ. ά.) και αντίστοιχων καταστημάτων στο ιστορικό λεγόμενο κέντρο της Αθήνας, και επισημαίνει την ειδική κατηγορία εργαζομένων, των μικροπωλητών που με τα καροτσάκια τους εκείνα τα χρόνια αποτελούσαν μια ξεχωριστή κατηγορία επιτηδευματιών. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό και φιλμ αρχείου με την καθημερινότητα του ιστορικού κέντρου της αθηναϊκής πρωτεύουσας με περαστικούς και εργαζομένους της εποχής. 00:09:32:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ, μέλος της Γραμματείας του Μαθητικού Τομέα του ΕΑΜ Νέων της Αθήνας, αναφέρεται στα ορμητήρια του εθνικού αγώνα, τη Φοιτητική Λέσχη του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου, τα νοσοκομεία τραυματιών του αλβανικού μετώπου (εμβόλιμη φωτογραφία) και τα σχολεία. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με παιδιά και σχολικές τάξεις και νέους. 00:10:19:00 Ο ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ αναφέρεται στην εργαζόμενη νεολαία του κέντρου της Αθήνας, που έχει αναλάβει και την αποστολή της διαφώτισης του λαού, με όπλα τα συνθήματα στους τοίχους, τις προκηρύξεις, τις διακηρύξεις με τα «χωνιά» (αποσπάσματα από φιλμ αρχείου με σχετικό περιεχόμενο), τις μικρές συγκεντρώσεις των εργατών. Παρεμβάλλεται φιλμ αρχείου με την καθημερινότητα του ιστορικού κέντρου της αθηναϊκής πρωτεύουσας με περαστικούς. 00:11:30:00 Φωτογραφικό υλικό με τη σπουδάζουσα νεολαία του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου και ακολούθως φωτογραφικό υλικό από τις διαδηλώσεις και τα συλλαλητήρια που οργανώθηκαν με τη συμμετοχή της ελληνικής νεολαίας και των μαθητών. Η αφηγήτρια συνοψίζει τη δράση της: κινητοποίηση για οργάνωση συσσιτίων το φθινόπωρο του 1941, απεργία στις 17 Νοεμβρίου 1941, διαδηλώσεις στις 24 και 25 Μαρτίου 1942 και στις 28 Οκτωβρίου 1942, συλλαλητήρια για την επιβίωση από τον λιμό που μάστιζε τη χώρα τον Ιούλιο, τον Σεπτέμβριο και τον Δεκέμβριο του 1942. Αρχίζει τη διήγησή του ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ. 00:12:31:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ αναφέρεται στην αυθόρμητη συμμετοχή των νεολαίων και των μαθητών στις διαδηλώσεις, στις καλά οργανωμένες και συντονισμένες μαζικές εκδηλώσεις παρά την έλλειψη μηχανισμού, στη δοκιμασμένη μέθοδο των προσυγκεντρώσεων των φαλαγγών και στη μετέπειτα σύγκλισή τους σε προκαθορισμένο σημείο, στα προκαθορισμένα ραντεβού σε συγκεκριμένα σημεία αν η διαδήλωση διαλυόταν. Μνεία στη μεγάλη αντικατοχική διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1942, με αφετηρία την Πλατεία Εξαρχείων, και στην κινητοποίηση της 6ης Ιουλίου 1942 με προορισμό το Υπουργείο Οικονομικών, στην οποία συμμετείχαν μαθητές, φοιτητές, ανάπηροι και καλλιτέχνες, και συνάντηση των μαθητών με τον προδότη υπουργό Οικονομικών ΣΩΤΗΡΗ ΚΟΤΖΑΜΑΝΗ. Φωτογραφίες από τη μαζική αντικατοχική διαδήλωση της 25ης Μαρτίου του 1942. 00:14:10:00 Φωτογραφίες με νεολαίους της εποχής. Ο ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ γραμματέας εργατικού ΕΑΜ νέων αναφέρεται στο εντυπωσιακό της συνάντησης ομάδας εργατών με τον υφυπουργό Εργασίας Ν. ΚΑΛΥΒΑ και στην απαίτησή της για συσσίτια, υψηλότερο μεροκάματο, παύση της τρομοκρατίας ματαίωση της πολιτικής επιστράτευσης και άλλα δικαιώματα. 00:15:32:00 Φωτογραφία και φιλμ αρχείου μετά το χρονικό της ανατίναξης των γραφείων της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ (Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση), που έδρευε στη συμβολή των οδών Πατησίων και Γλάδστωνος, ανακοίνωση του Κεντρικού Συμβουλίου της ΠΕΑΝ (Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων), που ανέλαβε το εγχείρημα, πρωτοσέλιδο του εντύπου της ΠΕΑΝ «Δόξα», που αναφέρεται στην εκτέλεση του αρχηγού της οργάνωσης ΚΩΣΤΑ ΠΕΡΡΙΚΟΥ και άλλων πέντε ηγετικών στελεχών της ΠΕΑΝ, στις 4 Φεβρουαρίου 1943, των ΘΑΝΑΣΗ (ΘΑΝΟΥ) ΣΚΟΥΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗ ΛΟΗ, ΔΙΟΝΥΣΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, ΓΙΑΝΝΗ ΚΑΤΕΒΑΤΗ, ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ. Ο αφηγητής αναφέρεται στο εγχείρημα που έλαβε χώρα στις 20 Σεπτεμβρίου 1942 και που έληξε με την εκτέλεση των ηγετικών στελεχών της οργάνωσης. 00:16:36:00 Πλαστό δελτίο ταυτότητας του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΤΑΜΟΠΟΥΛΟΥ, μέλους της Κεντρικής Επιτροπής της ΠΕΑΝ, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη στόχευση της οργάνωσης εναντίον των μαυραγοριτών. Στη συνέχεια ο ΣΤΑΜΟΠΟΥΛΟΣ σχολιάζει το καθεστώς των-λίγων-μαυραγοριτών που πλούτιζαν σε βάρος των πεινασμένων και εξαθλιωμένων συμπολιτών τους, παραθέτει τον χώρο που συναθροίζονταν, κυρίως στη συμβολή των οδών Πεσμαζόγλου και Σοφοκλέους, και αναφέρεται στο επεισόδιο που προκάλεσε η ΠΕΑΝ (στην οποία συμμετείχαν μεταξύ άλλων ο ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ, ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΧΑΝΙΩΤΗΣ κ. ά.) στη μαυραγορίτικη δραστηριότητα κατά τον χειμώνα του 1943. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό. 00:18:34:00 Φωτογραφία με νέους της ΠΕΑΝ σε εκδρομή και νέες που σχηματίζουν με τα σώματά τους τα αρχικά της οργάνωσης στην οποία ανήκουν. Η αφηγήτρια μιλά για την αναγεννητική πνοή που έδωσε η νεολαία της εποχής και για τις προκαταλήψεις τους παρελθόντος που υπερπηδήθηκαν (και με τη σταδιακή είσοδο των γυναικών στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης). 00:18:59:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΖΟΛΕΑΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Ιερής Ταξιαρχίας, αναφέρεται στην Ιερά Ταξιαρχία και την ΠΕΑΝ, ως τις προοδευτικότερες οργανώσεις στο χώρο τους. Αναφέρεται στη δημοτική γλώσσα στην οποία συντάσσονταν τα έγγραφά και τα έντυπά τους, καθώς και στην πάλη για την εθνική ενότητα και την καταδίκη των ακροτήτων. 00:19:19:00 Φωτογραφικό υλικό με αριστερές νεολαιίστικες οργανώσεις, το πολυγραφημένο έντυπο «Ελεύθερα Νειάτα», όργανο της Παγκρήτιας Οργάνωσης Ελεύθερων Νέων, και γραφιστική σύνθεση (κολλάζ) εντύπων του αντιστασιακού Τύπου της νεολαίας. Ο αφηγητής αναφέρει ότι το 1942 σε διάφορες περιοχές της χώρας συγκροτούνται και διαδίδονται γρήγορα η Παγκρήτια Οργάνωση Ελεύθερων Νέων, η Ένωση Νέων Αγωνιστών Ρούμελης, ο Θεσσαλικός Ιερός Λόχος κ. ά. 00:19:56:00 Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, γραμματέας του Θεσσαλικού Ιερού Λόχου, αναφέρεται στη δύσκολη αποστολή του, λόγω ποικίλων αντιδράσεων των παλαιών στελεχών, να οδηγήσει σε αυτοδιάλυση την ΟΚΝΕ και στη συγχώνευσή της σε μία ενιαία οργάνωση. Παρεμβάλλεται ο τίτλος του έντυπου του Θεσσαλικού Ιερού Λόχου «Ιερολοχίτης». Αναφέρεται και στην προσέλκυση των γυναικών στην οργάνωση, οι οποίες συμμετείχαν σε μεικτές με τους άνδρες συνελεύσεις, στις οποίες καλούνταν οι γονείς και τα αδέλφια τους. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με γυναίκες Ιερολοχίτισσες. 00:21:19:00 Φωτογραφία με το σπίτι της οδού Δουκίσσης Πλακεντίας στους Αμπελόκηπους, όπου στις 23 Φεβρουαρίου 1943 έλαβε χώρα η μυστική σύσκεψη με την οποία συστάθηκε η Ενιαία Πανελλαδική Οργάνωση Νέων (ΕΠΟΝ), η ιδρυτική απόφαση και σχετικά έγγραφα που συστήνουν την οργάνωση. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη δημιουργία της ΕΠΟΝ από συγχώνευση δέκα αντιστασιακών οργανώσεων νεολαίας (ΕΑΜ Νέων, Λεύτερη Νέα, Θεσσαλικός Ιερός Λόχος κ. ά.), που αυτοδιαλύονται. Τις τάξεις της οργάνωσης θα πυκνώσουν μέσα σε ένα εξάμηνο 200. 000 νεολαίοι. Παρεμβάλλονται γραφιστική σύνθεση (κολλάζ) εντύπων του Τύπου της νεολαίας και φωτογραφίες των μελών της ΕΠΟΝ. 00:22:13:00 Φωτογραφίες του ΒΑΣΙΛΗ ΦΡΟΥΖΕ, στελέχους της ΕΠΟΝ Μαγνησίας και αργότερα της ΕΠΟΝ Ανταρτών. Η αφηγήτρια προλογίζει τον ΦΡΟΥΖΕ, ο οποίος κάνει μια γλαφυρή αφήγηση αναφερόμενος στη σύσκεψη των στελεχών της ΕΠΟΝ Μαγνησίας στο σπίτι της ΚΑΛΑΜΑΚΙΩΤΟΥ, στα τέλη Απριλίου του 1943. Θυμάται το σπίτι που έλαβε χώρα η σύσκεψη και τον διάκοσμό του, ειδικά διαμορφωμένο για την περίσταση, το θάμπωμα που ένιωσε μπαίνοντας σε αυτό, την 60χρονη-όχι νεαρή!-γυναίκα που μίλησε και η οποία είχε προταθεί για Πρόεδρος, τα συγκινητικά λόγια της, τον ενθουσιασμό του κόσμου. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες της περιοχής και πλάνα από το σπίτι, από τον περιβάλλοντα χώρο, από τα στοιχεία του διακόσμου της αίθουσας. 00:25:31:00 Το σήμα της ΕΠΟΝ, που φιλοτέχνησε ο σπουδαστής τότε της Σχολής Καλών Τεχνών ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ. 00:25:46:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, μιλάει συγκινημένος για το σήμα της ΕΠΟΝ που φιλοτέχνησε. Παρεμβάλλεται χαρακτικό της ΕΠΟΝ. 00:26:27:00 Φωτογραφικό υλικό με νέους της ΕΠΟΝ. Η τόνωση του ηθικού της νεολαίας διαπερνούσε όλες τις κοινωνικές εκδηλώσεις της οργάνωσης, πάρτι, εκδρομές, εκδηλώσεις, θεατρικές παραστάσεις κ. ά. , εν μέσω της στυγνής τρομοκρατίας των κατακτητών. 00:27:14:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ αναφέρεται στις ψυχαγωγικές εκδηλώσεις αρχικά σε σπίτια και έπειτα σε ανοιχτούς χώρους, στα «ταλέντα» που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις, στους μουσικοσυνθέτες ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ, ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΥΝΑΔΗ, ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, στους ηθοποιούς ΝΙΚΟ ΒΑΣΤΑΡΔΗ, ΜΑΙΡΗ ΛΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, τον ποιητή ΤΙΤΟ ΠΑΤΡΙΚΙΟ, τους ζωγράφους ΓΙΑΝΝΗ ΓΑΪΤΗ, ΜΟΛΦΕΣΗ, ΧΑΡΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ που συμμετείχαν στις εκδηλώσεις, στο πολυγραφημένο έντυπο «Μαθητική Φωνή», με πρώτο αρχισυντάκτη τον δημοσιογράφο ΧΡΗΣΤΟ ΠΑΣΑΛΑΡΗ, τον οποίο διαδέχθηκε ο λογοτέχνης ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΤΖΙΑΣ, τον ποιητή ΤΙΤΟ ΠΑΤΡΙΚΙΟ την ιστορικό και πρύτανη του Πανεπιστημίου της Σορβόννης ΕΛΕΝΗ ΓΛΥΚΑΤΖΗ-ΑΡΒΕΛΕΡ, στο σύνθημα «Πολεμάμε και τραγουδάμε». Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με τους συνθέτες ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ, ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΥΝΑΔΗ, ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ, ΓΙΑΝΝΗ ΓΑΪΤΗ, με το πολυγραφημένο έντυπο «Μαθητική Φωνή», τον ποιητή ΤΙΤΟ ΠΑΤΡΙΚΙΟ. Βλέπουμε και την αφίσα της ΕΠΟΝ με το σύνθημα, «πολεμάμε και τραγουδάμε». 00:29:21:00 Φωτογραφικό υλικό με νέους της ΕΠΟΝ, σε κοινωνικές εκδηλώσεις της οργάνωσης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πλούσια μορφωτική και καλλιτεχνική δραστηριότητα με συγκαλυμμένο αντιστασιακό περιεχόμενο των νόμιμων πολιτιστικών συλλόγων που δημιουργούνται με πρωτοβουλία της παράνομης ΕΠΟΝ, στα εκπαιδευτικά ιδρύματα και στις γειτονιές των μεγαλουπόλεων. 00:29:58:00 Φωτογραφία με τον ΑΡΓΥΡΗ ΚΟΥΝΑΔΗ και συντρόφων του ΕΠΟΝιτών. Ο ΚΟΥΝΑΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Νέας Σμύρνης, αναφέρεται στην έφεση για τη μόρφωση, τον πλουραλισμό και την καλλιτεχνική έκφραση της νεολαίας και στις μικρές καλλιτεχνικές ομάδες που δημιουργούνταν στους κόλπους της ΕΠΟΝ. 00:30:49:00 Αρχειακό υλικό από τις καλλιτεχνικές ομάδες που δημιουργούνται στην περιφέρεια με πρωτοβουλία της ΕΠΟΝ: εισιτήριο παράστασης της πατριωτικής επιθεώρησης «Κρητική Βραδυά» από την Ερασιτεχνική Καλλιτεχνική Ομάδα Χανίων, υπέρ των παιδικών και λαϊκών συσσιτίων, εισιτήριο της παράστασης της επιθεώρησης «Λίγο απ’ όλα» από την ομάδα του Φοιτητικού Συνεταιρισμού Χανίων, που δόθηκε υπέρ του Ερυθρού Σταυρού, και φωτογραφία από θεατρική παράσταση, φωτογραφίες μελών του Φοιτητικού Ερασιτεχνικού Καλλιτεχνικού Ομίλου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εκπολιτιστικού Ομίλου Θεσσαλονίκης (ΕΟΠ) και σχετικό αρχειακό υλικό από τις δραστηριότητές του: πρόγραμμα της θεατρικής παράστασης «Μια νύχτα-Μια ζωή», πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος του Θεατρικού Τμήματος σε νέους που ενδιαφέρονται για τη δραματική τέχνη να λάβουν μέρος στις θεατρικές παραστάσεις, προσκλήσεις σε εγκαίνια εκθέσεων εικαστικών και χαρακτικών έργων και το έντυπό τους «Ξεκίνημα». Ο αφηγητής αναφέρεται στη δράση των πολιτιστικών συλλόγων νέων, που δημιουργούνται από την ΕΠΟΝ, κυρίως του Φοιτητικού Συνεταιρισμού Χανίων (έτος ίδρυσης 1943), και στη διάλυσή του από τις Αρχές κατοχής, ύστερα από πραγματοποιηθείσα εκδήλωση στο κέντρο των Χανίων στις 25 Μαρτίου 1944, στην ίδρυση του Εκπολιτιστικού Ομίλου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στα 6 τμήματά του (φιλολογικό – θεατρικό – εικαστικών τεχνών – θεατρικό – αθλητικό – εκδοτικό) και στη δράση του το 1944, στα στελέχη του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, που συνέβαλαν στην εκπολιτιστική προσπάθεια, και στο εκδοτικό του έργο (περιοδικό «Ξεκίνημα»). Ενεργοί συμπαραστάτες και οι καθηγητές ΚΑΒΑΔΑΣ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗΣ, ΙΜΒΡΙΩΤΗΣ, ΤΕΝΕΚΙΔΗΣ, ΣΙΓΑΛΑΣ κ. ά. 00:32:16:00 Ο συγγραφέας ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Ξεκίνημα», αναφέρεται στο εκδοτικό έργο του δεκαπενθήμερου περιοδικού «Ξεκίνημα» του Εκπολιτιστικού Ομίλου Θεσσαλονίκης (ΕΟΠ), από το οποίο ξεπήδησαν σημαντικοί λογοτέχνες της χώρας μας. Αναφέρεται στους ποιητές της Θεσσαλονίκης ΚΛΕΙΤΟ ΚΥΡΟΥ, ΘΑΝΑΣΗ ΦΩΤΙΑΔΗ, ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗ, ΑΝΤΩΝΗ ΖΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟ, ΠΑΝΟ ΘΑΣΙΤΗ και στους λογοτέχνες της Αθήνας και της περιφέρειας που κόσμησαν τις σελίδες του (ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ, ΕΛΕΝΗ ΒΑΚΑΛΟ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΒΑΒΟΥΡΗΣ) και στους καθηγητές (ΙΜΒΡΙΩΤΗΣ, ΣΙΓΑΛΑΣ, ΒΑΚΑΛΟΠΟΥΛΟΣ, ΤΕΝΕΚΙΔΗΣ, ΤΣΟΠΑΝΑΚΗΣ κ. ά.), και στον μετέπειτα καθηγητή ΑΡΙΣΤΟΒΟΥΛΟ ΜΑΝΕΣΗ (τότε φοιτητής). 00:33:18:00 Εξώφυλλο και το εισαγωγικό άρθρο του πρώτου τεύχους του δεκαπενθήμερου περιοδικού «Ξεκίνημα» του Εκπολιτιστικού Ομίλου Θεσσαλονίκης (ΕΟΠ). Ο αφηγητής αναφέρεται στους προγραμματικούς σκοπούς του περιοδικού, «η τόνωση του πατριωτικού φρονήματος» και στα έμμεσα αντιστασιακά μηνύματα που έστελνε. 00:33:44:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ αναφέρεται στο πολιτιστικό και μορφωτικό έργο του Εκπολιτιστικού Ομίλου Θεσσαλονίκης (ΕΟΠ), σχολιάζει όμως τον διακηρυκτικό και δογματικό του τόνο ορισμένες φορές, αποδίδοντάς τον στην «επικαιρική αναγκαιότητα». 00:34:56:00 Φιλμ αρχείου από το 1943. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συμμετοχή των νέων στη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου 1943, στις κινήσεις κατά της επιστράτευσης, της τρομοκρατίας και της επέκτασης της βουλγαρικής κατοχής που ετοιμαζόταν από τους κατακτητές και από την κατοχική κυβέρνηση, και διαβάζει το προσκλητήριο των πεσόντων, των οποίων οι κηδείες εξελίσσοντο με τη σειρά τους αφορμή για νέες μαζικές διαδηλώσεις, με-όχι σπάνια-κάποια θύματα. Προσκλητήριο: ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ, ΚΟΥΛΑ ΛΙΛΗ, ΘΩΜΗΣ ΧΑΤΖΗΘΩΜΑΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΕΡΙΑΚΗΣ και άλλοι που έγιναν σύμβολα της αντίστασης. 00:36:33:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ αναφέρεται στον εργαζόμενο στα λιγνιτωρυχεία της Καλογρέζας μαθητή ΚΩΣΤΑ ΩΡΑΙΟΠΟΥΛΟ, που δολοφονήθηκε στην κηδεία του μαθητή ΕΔΜΟΝΔΟΥ ΤΟΡΟΝ, και του οποίου το πτώμα περιήλθε στα χέρια των αγωνιστών, για να του προσφέρουν τις αρμόζουσες τιμές. 00:37:04:00 Φωτογραφίες από κτήρια της Θεσσαλονίκης της εποχής, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στο διάχυτο πνεύμα σύμπνοιας και αλληλεγγύης μεταξύ των οργανωμένων νέων, και ειδικά στην περίπτωση του φοιτητή ΤΑΚΗ ΒΑΦΙΔΗ, που συνελήφθη έξω από την Αγία Ευαγγελίστρια της Θεσσαλονίκης σε διαδήλωση και οι συμφοιτητές του τον ελευθέρωσαν. 00:37:24:00 Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ αναφέρεται στην προσπάθεια των συμφοιτητών του να ελευθερώσουν τον ΤΑΚΗ ΒΑΦΙΔΗ από τους χωροφύλακες που τον είχαν συλλάβει, στην επίτευξη αυτού του στόχου αλλά και στην ταυτόχρονη σύλληψη ενός άλλου φοιτητή αντ’ αυτού. Ο ΒΑΦΙΔΗΣ, βλέποντας έναν άλλο συναγωνιστή του να συλλαμβάνεται, παρακάλεσε τους χωροφύλακες να αφεθεί ελεύθερος ο νέος συλληφθείς και να οδηγηθεί ο ίδιος στις φυλακές. 00:38:19:00 Φωτογραφία του ΤΑΚΗ ΒΑΦΙΔΗ, ο οποίος εκτελέστηκε σε γερμανικό στρατόπεδο της Αυστρίας στις αρχές Μαΐου του 1945. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:38:31:00 Φωτογραφίες ενόπλων ΕΠΟΝιτών ανταρτών. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη μεταστροφή στην ένοπλη δράση και της νεολαίας, από τα μέσα του 1943. 00:38:31:00 Ο ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ αναφέρεται στο νέο σκηνικό που παρουσιάζεται, με τη διάλυση της μαθητικής οργάνωσης και την ένταξη στον ένοπλο αγώνα κατά συνοικίες. Αναφέρεται στη σύλληψή του στις αρχές του 1944, και στις περιπέτειες αρχικά στο κτήριο Μέρλιν (εμβόλιμη φωτογραφία) και στη συνέχεια στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Αναφορά στους εκτελεσθέντες μαθητές ΝΑΣΟ ΤΟΥΜΠΑ και ΓΙΑΝΝΑΚΗ ΑΝΝΟΥΣΑ την πρωτομαγιά του 44 (εμβόλιμες φωτογραφίες) και στους μαθητές ΚΕΝΤΡΟ, ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟ, ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ που εκτελέσθηκαν λίγες ημέρες αργότερα, και τέλος, στην μεταγενέστερη μετάβασή του στο βουνό με τους αντάρτες. 00:40:04:00 Φωτογραφικό υλικό με νέους της ΕΠΟΝ. Ο αφηγητής αναφέρεται στους 2. 000 νέους της ΕΠΟΝ που συμμετέχουν στον ένοπλο αγώνα του ΕΛΑΣ Αθήνας και στη μάχη τριών νέων ανδρών της ΕΠΟΝ (ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΥΓΕΡΗΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΙΟΚΜΕΝΙΔΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ ΦΟΛΤΟΠΟΥΛΟΣ) που σκοτώθηκαν υπερασπιζόμενοι αποθήκη του τάγματός τους, στις 28 Απριλίου 1944. Φωτογραφία από σπίτι στον Υμηττό, που είχε μετατραπεί σε αποθήκη οπλισμού του τάγματος του ΕΛΑΣ Αθήνας. 00:40:49:00 Πλάνα από την περιοχή όπου βρισκόταν το φρουραρχείο του ΕΛΑΣ, στην οδό Μπιζανίου στην Καλλιθέα και από την αναθηματική πλάκα με τους δέκα νεκρούς ΕΠΟΝίτες από την εκεί μάχη 24ης Ιουλίου 1944, για την αντιμετώπιση εκκαθαριστικής επιχείρησης Ταγμάτων Ασφαλείας και Γερμανών. Η μάχη έληξε με πολλούς νεκρούς και τραυματίες και από την εχθρική πλευρά. 00:41:24:00 Πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Επονίτης», οργάνου της ΕΠΟΝ και φωτογραφικό υλικό με αντάρτες της ΕΠΟΝ, του ΣΤΑΥΡΟΥ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΥ (ΣΤΑΜΑΤΗ), καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην ανάπτυξη του ανταρτοεπονίτικου κινήματος. Από τα μέσα Μαρτίου του 1943, ο ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ (ΣΤΑΜΑΤΗΣ), φεύγει στην επαρχία ως επικεφαλής αποστολής που σκοπό είχε να οργανώσει υποδειγματικούς σχηματισμούς της ΕΠΟΝ του ΕΛΑΣ αποτελούμενους από νέους αποκλειστικά. Η πρώτη ομάδα συγκροτείται στην έδρα του Γενικού Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Ρούμελης στο χωριό Κολοκυθιά, και ακολουθούν άλλες στα Αρχηγεία Παρνασσίδας, Δωρίδας, Λοκρίδας και Αττικοβοιωτίας (σχετικές εμβόλιμες φωτογραφίες). Φωτογραφίες από το χωριό Ασπράγγελοι Ηπείρου, όπου η πρώτη υποδειγματική ομάδα της ΕΠΟΝ του ΕΛΑΣ δίνει αποφασιστική μάχη στις 13 Ιουλίου 1943 με γερμανικές δυνάμεις. Έκθεση του Στρατηγείου Ηπείρου του ΕΛΑΣ, όπου εξαίρεται ο ηρωισμός των 15 νέων ανταρτών, και φωτογραφία του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΨΑΛΗ (ΚΡΗΤΙΚΟΥ) που υπέκυψε στα τραύματά του και αναφορά στον εκεί θάνατο του ΑΛΕΚΟΥ ΣΟΥΦΛΗ (ΦΡΙΞΟΥ), καπετάνιου της ομάδας. 00:43:00:00 Φωτογραφικό υλικό με νεαρούς αντάρτες της ΕΠΟΝ. Ο αφηγητής αναφέρεται στους 30. 000 μαχητές, που προσφέρονται στον ΕΛΑΣ, και στην επιμονή τους να καταταγούν στα μάχιμα στελέχη του ΕΛΑΣ, πράγμα δύσκολο λόγω του νεαρού της ηλικίας τους. 00:43:20:00 Φωτογραφία του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΠΑΤΑΛΑ (ΒΕΝΙΑΜΙΝ), μαχητή υποδειγματικού ουλαμού της ΕΠΟΝ της Ταξιαρχίας Ιππικού. Ο ίδιος αναφέρεται στην περιπέτειά του μέχρι να γίνει μάχιμος στρατιώτης, στη χαρά του μέχρι να αντικατασταθεί το «ανίκανος» που είχε αναγράψει ο γιατρός με τη λέξη «ικανός». Παρεμβάλλεται φωτογραφία του. 00:44:30:00 Φωτογραφικό υλικό με αντάρτες της ΕΠΟΝ και έκθεση με τίτλο «Ήρωες της νιότης», που αναφέρεται στη δράση των ανταρτοεπονίτικων ομάδων της 9ης και 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Μέχρι τέλη Μάη 44 οι ομάδες αυτές είχαν συμμετοχή σε 35 μάχες, είχαν εκπολιτιστική και διαφωτιστική δραστηριότητα στην ελληνική ύπαιθρο (διοργάνωση ομιλιών και θεατρικών παραστάσεων, σύσταση σχολείων, κίνηση ενάντια στον εξανθηματικό τύφο που μάστιζε, επιδιορθώσεις δρόμων, καθαρισμό κρηνών και υπονόμων, καλλιέργεια γης) Κι όλα αυτά, στα διαλείμματα μεταξύ πολεμικών επιχειρήσεων. Αναφέρεται και στους συνολικά 1. 300 αντάρτες της ΕΠΟΝ-ΕΛΑΣ που έπεσαν υπέρ πατρίδος και στη σημαντική μάχη της Γλόγοβας Πελοποννήσου στις 20 Απριλίου 1944. . 00:45:41:00 Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, μέλος της Διοίκησης Λόχου του 2/12 Τάγματος του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στη μάχη της Γλόγοβας Πελοποννήσου, με ομαδάρχη ΕΠΟΝιτών τον ΚΑΡΟΥΣΟ, που τους εμψύχωνε ώστε να ξεπεράσουν τους δισταγμούς τους. 00:46:13:00 Φωτογραφικό υλικό με αντάρτες του ΕΔΕΣ ΕΟΕΑ στην Ήπειρο και με αντάρτες της αντιστασιακής οργάνωσης Ένωση Σπουδαστών Ανωτάτων Σχολών (ΕΣΑΣ) και πρωτοσέλιδο του εντύπου «Λεύτερα Νειάτα», οργάνου της Εθνικής Δημοκρατικής Ενώσεως Ελληνοπαίδων, ημερομηνίας 7 Οκτωβρίου 1944. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δημιουργία του Ιερού Λόχου, του ειδικού σχηματισμού νεολαίας του ΕΔΕΣ, που συστήνεται τον Ιούνιο του 1944 στην Ήπειρο (διοικητής ο ίλαρχος ΧΑΡΒΑΔΑΚΗΣ), με πρωτοβουλία φοιτητών και σπουδαστών της Ένωσης Σπουδαστών Ανωτάτων Σχολών, που έκαναν επαφή στην Ήπειρο με τον γενικό αρχηγό του ΕΔΕΣ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ. Αρχικός στόχος ήταν να αποτελείται μόνο από Αθηναίους σπουδαστές και από Ευέλπιδες σπουδαστές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Αναφορά και στο όνομα του παπά ΜΟΣΧΟΥ, του κατοπινού Αρχιεπισκόπου ΜΑΚΑΡΙΟΥ, που όρκισε, με τον όρκο των αρχαίων Αθηναίων Εφήβων, τους πρώτους ιερολοχίτες. 00:47:34:00 Φωτογραφία του ΣΩΤΗΡΗ ΤΣΑΜΠΗΡΑ, μαχητή του Ιερού Λόχου των ΕΟΕΑ. Ο ΤΣΑΜΠΗΡΑΣ αναφέρεται στη συνεχή έλευση σπουδαστών από την Αθήνα, που όμως δεν ξεπερνούσαν σε αριθμό τους 60-70, και ο Ιερός Λόχος δημιουργήθηκε εκ των ενόντων, στα μέσα Ιουνίου 1944. Οι νέοι αυτοί ήταν γεμάτοι γέλιο και ζωή. 00:48:36:00 Φωτογραφικό υλικό με αντάρτες του Ιερού Λόχου, αναμνηστικό της μάχης του Αρχάγγελου και πλάνα από την περιοχή όπου αυτή διεξήχθη, και από το σχολείο του χωριού όπου έχει στηθεί αναθηματική στήλη. Ο αφηγητής αναφέρεται στην επίθεση των ΕΟΕΑ και του Ιερού Λόχου κατά των οχυρωμένων γερμανικών θέσεων στην περιοχή Αρχαγγέλου Σινώπης Σαμψούντα Πρεβέζης, στις 5 και 6 Ιουλίου 1944. Ο αφηγητής αναφέρεται στον εκεί θάνατο του ΤΑΚΗ ΚΑΠΡΑΛΟΥ και του ΗΛΙΑ ΚΟΥΡΕΜΕΝΟΥ. 00:49:54:00 Ο ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΑΜΠΗΡΑΣ αναφέρεται στη νίκη των ιερολοχιτικών δυνάμεων στη μάχη του Αρχάγγελου και στην αντίστοιχη μεγάλη ήττα των Γερμανών με περίπου 300 τραυματίες ή νεκρούς, αλλά και στο 20% των απωλειών των ανδρών του Ιερού Λόχου. 00:50:48:00 Φωτογραφικό υλικό με «αετόπουλα», μικρά παιδιά που συμμετείχαν στην Αντίσταση. Η αφηγήτρια μιλάει για πρώιμη ωρίμανση των παιδιών και στην επιθυμία τους να ενταχθούν όσο γίνεται νωρίτερα στο αντιστασιακό κίνημα. Μεταξύ των αποστολών τους, ήταν να γίνονταν σύνδεσμοι και να μεταφέρουν πληροφορίες η να κατασκοπεύουν τις κινήσεις του εχθρού. Το κίνημα των αετόπουλων περιλάμβανε περίπου 150. 000 παιδιά. 00:51:29:00 Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ αναφέρεται στην κατασκόπευση του εχθρού και των συνεργατών του, από τα «αετόπουλα» των πόλεων, με σκοπό τη συλλογή πληροφοριών και τη μεταφορά τους στους οργανωμένους αντάρτες των πόλεων. 00:51:49:00 Φωτογραφικό υλικό με «αετόπουλα». Ο αφηγητής επισημαίνει διαταγή της Ανώτατης Διοίκησης της Γερμανικής Ομάδας Στρατιών Ε, που αναφέρεται στα παιδιά που με τέχνασμα, προκαλούσαν φθορές στον Γερμανό κατακτητή (παρεμβάλλεται η σχετική έκθεση). 00:52:31:00 Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΑΚΙΛΟΓΛΟΥ και τον συνεργάτη του ΜΕΜΑ ΣΤΑΥΡΟΥ στο κατεστραμμένο Καρπενήσι, και άλλο σχετικό φωτογραφικό υλικό με νεολαίους που συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αναγεννητική δύναμη που εμπνέει η νεολαιίστικη ορμή κυρίως στην απελευθερωμένη ύπαιθρο. 00:53:04:00 Ο ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Ηπείρου, αναφέρεται στον πατριωτικό τόνο των συγκεντρώσεων και στη μύηση σε αυτές όλων των κατοίκων των χωριών που τις παρακολουθούσαν. Αναφέρεται στα αντάρτικα τραγούδια, στα σκετς, στην εφημερίδα της ΕΠΟΝ που τύπωνε τραγούδια κατάλληλα για απαγγελίες, στα ποιήματα που συνέθεταν σε γνωστούς εύληπτους δεκαπεντασύλλαβους, ενώ απαγγέλλει στιχάρια από τα ποιήματα αυτά. Παρεμβάλλονται δημοσιευμένα αντάρτικα τραγούδια, το ποίημα «Ήρθαν φουσάτα βάρβαρα στα λεύτερα βουνά μας» και «Το τραγούδι του Συνδέσμου», φωτογραφίες του ΒΡΑΝΟΥΣΗ, φωτογραφικό υλικό με αντάρτες, το εξώφυλλο του αναγνωστικού Τα αετόπουλα» της γ’ και δ’ τάξης του δημοτικού υπό την αιγίδα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Απελευθέρωσης (ΠΕΕΑ). 00:56:05:00 Φωτογραφικό υλικό με νεολαίους που συμμετέχουν σε κοινωνικές εκδηλώσεις και νεολαίους που πρωτοστατούν στον εθνικοαπελευθρωτικό αγώνα. 00:56:48:00 Ο ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ αναφέρεται στους νέους τρόπους ζωής που ξεπήδησαν, στις νέες δυνατότητες που ανοίχτηκαν στη νεολαία και στα νέα οράματα «που όσο και αν βίαια σφαγιάστηκαν, εν τούτοις άφησαν τον σπόρο τους για τις ερχόμενες γενεές». 00:57:43:00 Τίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, καθημερινή ζωή, νεολαία, πανεπιστήμιο, αντιστασιακή οργάνωση, διαδήλωση, Τύπος, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία

Αναφορές
ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΒΕΡΗΣ, γραμματέας Εργατικού ΕΑΜ Νέων ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ΝΕΩΝ (ΕΑΜΝ), αντιστασιακή οργάνωση ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ, στέλεχος ΕΠΟΝ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΝΩΛΚΙΔΗΣ, μέλος της γραμματείας του μαθητικού τομέα του ΕΑΜ Νέων της Αθήνας ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΝΕΩΝ (ΠΕΑΝ), αντιστασιακή οργάνωση ΕΘΝΙΚΗ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ (ΕΣΠΟ), ναζιστική οργάνωση ΕΝΙΑΙΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΩΝ (ΕΠΟΝ), αντιστασιακή οργάνωση ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΜΟΠΟΥΛΟΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΠΕΑΝ ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΖΟΛΕΑΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της Ιερής Ταξιαρχίας ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, γραμματέας του Θεσσαλικού Ιερού Λόχου ΒΑΣΙΛΗΣ ΦΡΟΥΖΕΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Μαγνησίας ΑΡΓΥΡΗΣ ΚΟΥΝΑΔΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Νέας Σμύρνης ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ, αρχισυντάκτης του περιοδικού «Ξεκίνημα» ΜΑΝΩΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ, ποιητής ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΤΑΛΑΣ, μαχητής της ΕΠΟΝ της Ταξιαρχίας Ιππικού ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, μέλος Διοίκησης Λόχου του 2/12 Τάγματος του ΕΛΑΣ ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΑΜΠΗΡΑΣ, μαχητής του «Ιερού Λόχου» των ΕΟΕΑ ΛΕΑΝΔΡΟΣ ΒΡΑΝΟΥΣΗΣ, στέλεχος της ΕΠΟΝ Ηπείρου

Γεωγραφικός Προσδιορισμός

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΣΩΤΗΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Επιμέλεια: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Τρυκέζα – Τίτλοι ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
00:58:58:12

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:013 Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ
0000008134

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο τρίτο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στη συνεισφορά των Ελληνίδων γυναικών στην Εθνική Αντίσταση.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008134

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:013 Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

Χρονολογία Παραγωγής
1995

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
01/02/1995

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο τρίτο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στη συνεισφορά των Ελληνίδων γυναικών στην Εθνική Αντίσταση.

Περιγραφή Περιεχομένου
Την πολύπλευρη συνεισφορά της γυναίκας στην Αντίσταση περιγράφει το 13ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ» μέσα από τις αφηγήσεις των ίδιων των αγωνιστριών. Αναφέρονται η μαζική συμμετοχή των γυναικών στις διαδηλώσεις, στις απεργίες και στην παροχή βοήθειας σε θύματα πολέμου, το πλούσιο εκπολιτιστικό τους έργο, η ίδρυση της αμιγώς γυναικείας εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης «Λεύτερη Νέα» και των γυναικείων τμημάτων των οργανώσεων των νεολαιών, η μεμονωμένη δράση της γυναίκας της υπαίθρου στον αγώνα, η συμμετοχή της στον ένοπλο αγώνα μέσω ιδιαίτερων αντάρτικων σχηματισμών και επικίνδυνων αποστολών. Με τη συμμετοχή της γυναίκας στην Αντίσταση αποκτούν νέο νόημα οι έννοιες «πρωτοβουλία», «ευθύνη», «γυναικεία χειραφέτηση», ενώ και επίσημα σε άρθρα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΕΑ) κατοχυρώνεται το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στις εκλογές του Εθνικού Συμβουλίου και οι ίσες αποδοχές γυναικών και ανδρών στον εργασιακό χώρο. Προβάλλονται τα πορτρέτα των ηρωίδων της Αντίστασης, μεταξύ άλλων των ΛΕΛΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ κ.ά, και περιλαμβάνεται φωτογραφικό υλικό καθώς και κινηματογραφικά ντοκουμέντα με εκτελεσμένες νεκρές άταφες γυναίκες που «θήτευσαν» σε γερμανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:25:00 Τίτλος επεισοδίου: «Η γυναίκα στην Αντίσταση». 00:01:30:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναίκες, νέες και γηραιότερες, σε διάφορες δραστηριότητες. Ακούγεται το παραδοσιακό τραγούδι «Η νεραντζούλα». Αρχίζει τη διήγησή της η ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ, μέλος συμβουλίου περιοχής της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου. 00:03:47:00 Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ μιλά για τον τόπο που γεννήθηκε και έζησε στα παιδικά της χρόνια, τα Κόκκινα Λουριά έξω από το Γύθειο Λακωνίας, και μιλά επικριτικά για τις κυριαρχούσες συνήθειες και τις κληρονομημένες προκαταλήψεις. Μιλά για το «αίσθημα προσωρινότητας» που έτρεφε σε σχέση με τον τόπο της και για τη μόνιμη τάση «φυγής» που ένιωθε. 00:04:25:00 Φωτογραφικό υλικό με αντάρτες. Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ αναφέρεται στην έναρξη του πολέμου, που τη βρήκε στο χωριό της μαθήτρια Γυμνασίου, στην έλευση στο χωριό της των πρώτων αντάρτικων ομάδων-και αργότερα οργανωμένων τμημάτων-και των «Διαφωτιστών», και στη συμμετοχή των συντοπιτών της στην Εθνική Αντίσταση, των «Αηγιώργηδων», όπως τους ονομάζει. 00:04:55:00 Φιλμ αρχείου με πολεμικά αεροπλάνα πάνω από το Αιγαίο Πέλαγος. Ο αφηγητής αναφέρεται στις γυναίκες που συνόδευαν τους άνδρες, τα αδέρφια, τους γιους και τους πατεράδες τους στον Αγώνα. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στη Mάχη της Κρήτης (Μάιος 1941), στην οποία οι γυναίκες έλαβαν ενεργό μέρος. Αρχίζει τη διήγησή της η ΜΑΡΙΑ ΜΑΥΡΙΓΙΑΝΝΑΚΗ, μέλος Νομαρχιακής Επιτροπής Χανίων της Εθνικής Αλληλεγγύης. 00:05:46:00 Η ΜΑΡΙΑ ΜΑΥΡΙΓΙΑΝΝΑΚΗ αναφέρεται στη συμμετοχή των γυναικών στη μάχη της Κρήτης, αναφέρει δε ότι στο Σέλινο στην Κάνδανο της Κρήτης, οι γυναίκες έλαβαν μέρος στη μάχη. 00:06:02:00 Φιλμ αρχείου με πολεμικές σκηνές από τη μάχη της Κρήτης (Μάιος 1941). 00:06:42:00 Φωτογραφία της ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗ (ΛΕΒΕΝΤΟΚΑΤΕΡΙΝΗΣ), από το χωριό Φουρναί (Φουρνές) Χανίων, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην περίπτωση της γυναίκας που ήταν ξακουστή σε όλη την Κρήτη για τη συνεισφορά της στον Αγώνα. 00:06:49:00 Ο πατέρας ΧΑΡΙΤΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ, ιερέας του χωριού Φουρναί. διαβάζει τα ονόματα ανδρών (ΣΤΑΜΑΤΙΟΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗΣ, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΙΝΑΡΑΚΗΣ, ΣΤΑΥΡΟΣ ΡΙΚΑΚΗΣ, ΜΙΧΑΗΛ ΦΡΑΓΓΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΜΑΝΩΛΑΡΑΚΗΣ, ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΚΛΙΚΑΚΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΛΠΑΚΗΣ), που ήρθαν σε σύσκεψη κατά τη μάχη της Κρήτης, και τελευταία αναφέρει την ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗ (εμβόλιμη φωτογραφία). Ο πατέρας ΧΑΡΙΤΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ αναφέρεται στην τόλμη που επέδειξε η ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΛΕΒΕΝΤΑΚΗ, που οπλίστηκε με ένα γερμανικό όπλο που βρήκε, δίνοντας το έναυσμα και στους άνδρες να οπλιστούν και να πολεμήσουν για τον τόπο τους. Παρεμβάλλεται φιλμ αρχείου με πολεμικές σκηνές από τη μάχη της Κρήτης. 00:08:00:00 Φιλμ αρχείου με γερμανικά οχήματα να διέρχονται από τους Στύλους του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα, με κτήρια που κυματίζει η γερμανική σημαία και φωτογραφικό υλικό από τον Παρθενώνα επί Κατοχής. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις γυναίκες διαφόρων πόλεων της κατεχόμενης Ελλάδας που οργανώνονται ταχύτατα και πύκνωναν τις τάξεις των οργανώσεων της Εθνικής Αντίστασης, και στην ίδρυση της αμιγώς γυναικείας εθνικοαπελευθερωτικής οργάνωσης Λεύτερη Νέα, τον Ιούνιο του 1942, που αναπτύσσει έντονη δραστηριότητα εντός του καλοκαιριού και του φθινοπώρου του χρόνου αυτού. 00:08:38:00 Άρθρο της εφημερίδας «Η Φωνή της Νέας» που εξέδιδε η οργάνωση Λεύτερη Νέα, που αναφέρεται κυρίως στα συσσίτια, των οποίων η παροχή είχε διακοπεί και επισημαίνεται η ανάγκη επαναφοράς τους. 00:08:43:00 Φωτογραφικό υλικό με νέους και νέες της εποχής και φιλμ αρχείου με οχήματα του κατακτητή στους δρόμους της Αθήνας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους προγραμματικούς σκοπούς της γυναικείας οργάνωσης Λεύτερη Νέα: «[…] να ελευθερώσει πραγματικά τα κορίτσια από τον ζυγό και από την πείνα, να τα ελευθερώσει από την αμορφωσιά, να τα κάνει ανεξάρτητους και ζωντανούς ανθρώπους, ικανούς να σταθούν στη ζωή μέσα στις συνθήκες της ξενικής κατοχής, παλεύοντας στο πλευρό του ΕΑΜ Νέων για το διώξιμο του ξένου κατακτητή […]». 00:09:06:00 Φωτογραφία της ΦΩΦΗΣ ΛΑΖΑΡΟΥ, στελέχους της οργάνωσης Λεύτερη Νέα. Η ΛΑΖΑΡΟΥ μιλά για την ταχύτατη πύκνωση των τάξεων της οργάνωσης από νέες κοπέλες, «το πρώτο σχολείο γυναικείας χειραφέτησης της Ελληνίδας», όπως το χαρακτηρίζει, καθώς σε αυτήν εντάχθηκαν πολλές νέες της εποχής (τον Φεβρουάριο του 1943 τα μέλη της αριθμούσαν περισσότερες από 7. 000 σε Αθήνα και Πειραιά). Αναφέρεται ειδικά στο ζήτημα της γυναικείας χειραφέτησης, που εκφραζόταν και με την πρωτοβουλία να γράφουν συνθήματα στους τοίχους και να μοιράζουν προκηρύξεις και οι νέες κοπέλες, συνήθεια πρωτοφανής για την εποχή. Μιλά για τις έννοιες «πρωτοβουλία», «ευθύνη», «εμπιστοσύνη» και «αυτοπεποίθηση», που καλλιέργησε στον νεανικό γυναικείο πληθυσμό η οργάνωση. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με νέους και νέες σε διαδήλωση, στην οποία κυριαρχεί το σύνθημα «Λαέ, ποιος σ’ άφησε δυο μέρες χωρίς ψωμί; Ο Ιατρίδης» 00:11:15:00 Φωτογραφία με νέες να πρωτοστατούν σε διαδηλώσεις κατά του κατακτητή. Ο αφηγητής αναφέρεται στη συμμετοχή των γυναικών στις διαδηλώσεις της εποχής. Πολλές νέες θα χάσουν και τη ζωή τους από τη συμμετοχή τους στην Αντίσταση, συμπληρώνει. 00:11:53:00 Φωτογραφίες-πορτρέτα νέων γυναικών που έλαβαν μέρος στην Εθνική Αντίσταση. 00:12:13:00 Φωτογραφία με νέες της ΠΕΑΝ (Πανελλήνια Ένωση Αγωνιζομένων Νέων), που σχηματίζουν με τα σώματά τους τα αρχικά της οργάνωσης στην οποία ανήκουν. Ο αφηγητής κάνει τη σχετική αναφορά και μιλά για τη δράση της οργάνωσης, που διέθετε αμιγώς Γυναικείο Τμήμα, από τις αρχές του 1942. 00:12:28:00 Φωτογραφικό υλικό με μέλη της ΠΕΑΝ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δράση του Γυναικείου Τμήματος της οργάνωσης, το οποίο ανέδειξε πολλές κοπέλες σε σημαίνοντα στελέχη του αγώνα της Εθνικής Αντίστασης. 00:12:52:00 Η ΚΑΙΤΗ ΔΕΣΥΛΛΑ-ΧΑΛΙΚΙΑ, υπεύθυνη Γυναικείου Τμήματος της ΠΕΑΝ Αχαρνών, αναφέρεται στην ίδρυση του Γυναικείου Τμήματος της ΠΕΑΝ, στις αρχές του 1942, και στην υπεύθυνη του Τμήματος δικηγόρο ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ. Αναφέρεται στους τρόπους λειτουργίας της οργάνωσης, με τις υπεύθυνες ανά περιφέρεια, ανά σχολεία, ανά πανεπιστημιακές Σχολές, και στις δραστηριότητες των γυναικών-μελών: γράψιμο στους τοίχους, διανομή της παράνομης εφημερίδας της οργάνωσης «Δόξα» και του Δελτίου του BBC, μαζική συμμετοχή στις διαδηλώσεις, παροχή βοήθειας σε οικογένειες θυμάτων πολέμου μέσω εράνων. 00:14:09:00 Φωτογραφία με μέλη της γυναικείας οργάνωσης της ΕΠΟΝ (Ενιαία Πανελλήνια Οργάνωση Νέων). 00:14:17:00 Το έντυπο «Νέα Γενιά», όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της ΕΠΟΝ. Δύο πρωτοσέλιδα φύλλα, ημερομηνιών 17 Νοεμβρίου 1941 και 30 Ιουνίου 1943, αντίστοιχα. 00:14:28:00 Φωτογραφικό υλικό μελών της ΕΠΟΝ, μεταξύ άλλων εικονίζονται τα γυναικεία μέλη της. Ο αφηγητής αναφέρεται στον «αλληλοσεβασμό» των δύο φύλων που αναπτύσσεται μεταξύ των μελών της οργάνωσης. 00:14:58:00 Χαρακτικά από το λεύκωμα της ΕΠΟΝ, με νέους, άνδρες και γυναίκες, της εν λόγω οργάνωσης, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στο πνεύμα συντροφικότητας, αλληλοσεβασμού και ισότητας των δύο φύλων, που καλλιεργούσε αλλά ταυτόχρονα επέβαλε το καταστατικό. 00:15:12:00 Φιλμ αρχείου με αντάρτες που επιστρέφουν από το βουνό και τους υποδέχονται γυναίκες προσφέροντάς τους κρασί. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη συμμετοχή της γυναίκας της υπαίθρου στην Εθνική Αντίσταση, που συνδέεται με την ανάπτυξη του αντάρτικου κινήματος και τη δημιουργία των απελευθερωμένων ελληνικών περιοχών. 00:15:35:00 Φωτογραφικό υλικό από τις δραστηριότητες των γυναικών κατά την Εθνική Αντίσταση. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις νέες υπηρεσίες της γυναίκας: μεταφορά πυρομαχικών και τροφίμων, μετάδοση πληροφοριών και μηνυμάτων, νοσοκομειακές υπηρεσίες. Αναφέρεται και στην υπερνίκηση των προκαταλήψεων που κυριαρχούσαν, προκειμένου να συμμετάσχουν στον Αγώνα, στη δυστοκία συνεννόησης με τις παλαιότερες γενιές γυναικών, στην ανάγκη διαφώτισης, ενώ κάνει σύντομη αναφορά στην οργάνωση Εθνική Αλληλεγγύη, τον «Ερυθρό Σταυρό της Εθνικής Αντίστασης». 00:16:49:00 Η ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, μέλος του Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου, αναφέρεται σε περιστατικό επίκρισης που της έγινε από ηλικιωμένη γυναίκα χωριού της Λακωνίας, επειδή συμμετείχε στην Αντίσταση, για την ακρίβεια επειδή «τριγυρνά στους δρόμους» και επειδή κάτι τέτοιο θεωρείτο ντροπή για μια κοπέλα! Παρεμβάλλονται μία φωτογραφία ηλικιωμένης και μία αντίστοιχη νέας γυναίκας. 00:18:30:00 Πλάνα σε επιτύμβια στήλη προς τιμήν των 25 Λακώνων ΕΑΜιτών εκτελεσμένων στις 3 Αυγούστου 1944 και εστίαση στην επιγραφή, στο ανάγλυφο και στο προσκλητήριο των νεκρών. Μεταξύ των πεσόντων ήταν 5 γυναίκες. Ο αφηγητής κάνει ιδιαίτερη μνεία στην περίπτωση της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ του ΝΙΚΟΛΑΟΥ, γνωστής ως «Η μάνα του αντάρτη», από το χωριό Βασαράς Λακωνίας. 00:18:53:00 Πλάνα από το σπίτι της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ στα Βέλλια, στην οποία αποδόθηκε το προσωνύμιο «Η μάνα του αντάρτη», από το ομώνυμο τραγούδι που έγραψε γι’ αυτήν ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΑΧΑΙΡΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, υπεύθυνη της οργάνωσης Εθνική Αλληλεγγύη του χωριού της και στην εκτέλεσή της, τον Αύγουστο του 1944. 00:19:28:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, γιος της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, γραμματέας της Νομαρχιακής Επιτροπής ΕΠΟΝ Λακωνίας, αναφέρεται στην «αδάμαστη» προσωπικότητα της μητέρας του. Αναφέρει ότι επιχείρησε αποτυχημένα να καταταγεί εθελόντρια στα Τάγματα του Παύλου Μελά το 1904, όταν ήταν 22-23 ετών. 00:20:34:00 Πλάνα από τον τόπο καταγωγής της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στο περιστατικό που στάθηκε αφορμή να συμμετάσχει στην Εθνική Αντίσταση η ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ-που ήταν η εξαφάνιση του γιου της ΔΗΜΗΤΡΗ, μαζί με φίλους του. [Ο γιος της δεν της είχε εξηγήσει τον λόγο της απουσίας του που ήταν η επαφή με αντιστασιακή οργάνωση]. 00:20:54:00 Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στην εξήγηση που έδωσε στη μητέρα του σχετικά με τον λόγο της απουσίας του (την αναζήτηση επαφής με αντιστασιακή οργάνωση). Όταν εκείνη έμαθε την πραγματική αιτία της απουσίας του, του έδωσε την ευχή της και συντάχθηκε κι εκείνη, οργανώνοντας τις γυναίκες του χωριού και πρόσφερε τις υπηρεσίες της στον Αγώνα. Αναφέρεται και στη σκωπτική διάθεση του πατέρα του, που έλεγε «ότι δεν παντρεύτηκε γυναίκα, αλλά την Αλληλεγγύη». 00:22:04:00 Χαρακτικό με διαδήλωση της οργάνωσης Εθνική Αλληλεγγύη, που εστιάζει σε μια γυναίκα που έχει στην αγκαλιά το παιδί της. 00:22:15:00 Φωτογραφικό υλικό με μέλη αντιστασιακών οργανώσεων στις οποίες συμμετέχουν και γυναίκες. Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ αναφέρεται στις έννοιες «αλληλεγγύη» και «ισοτιμία» που απέκτησαν νέο περιεχόμενο μεταξύ των μελών των οργανώσεων-είχαν γίνει τρόπος ζωής και άγραφο δίκαιο. Αναφέρεται και στο ερώτημα που της τέθηκε από φεμινίστρια (της μη αντιστασιακής γενιάς), που, όταν την ρώτησε για τη γνώμη της για δικαίωμα ψήφου των γυναικών, εκείνη απάντησε ότι ή ίδια είχε ψηφίσει άπειρες φορές πριν αυτό κατοχυρωθεί επισήμως, υπονοώντας την ισοτιμία που της είχε αποδοθεί με τη συμμετοχή της στην Αντίσταση. 00:23:59:00 Φωτογραφία με γυναίκα μεταξύ άλλων μελών αντιστασιακής ομάδας. 00:24:04:00 Προμετωπίδα της εφημερίδας «Γυναικεία Δράση», όργανο του Εθνικού Απελευθερωτικού Αγώνα και το φύλλο της εφημερίδας, ημερομηνίας 24 Μαΐου 1943. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ένοπλη συμμετοχή των γυναικών στην Εθνική Αντίσταση. 00:24:19:00 Γερμανική έκθεση στην οποία αναφέρεται η ένοπλη συμμετοχή ανύπανδρων νεαρών γυναικών, ηλικίας 20-30 ετών. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:24:34:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναίκες στην Αντίσταση. Η αφηγήτρια εστιάζει στις ειδικότητές τους: τυφεκιοφόροι, χειρίστριες πυροβόλων κ. ά. , ενώ ο αφηγητής στη συνέχεια αναφέρεται στις ξεχωριστές διμοιρίες και λόχους γυναικών που στην πορεία της Αντίστασης συστήνονται. Ο αφηγητής επίσης υπογραμμίζει τις δυσκολίες να υπερνικηθούν οι κυριαρχούσες προκαταλήψεις της εποχής. 00:25:11:00 Η ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΪΚΟΥ, καπετάνιος της Υποδειγματικής Διμοιρίας Γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στην άδεια από τους γονείς τους, με την οποία έπρεπε να πιστοποιηθούν οι νέες κοπέλες, προκειμένου να καταταγούν στα σώματα του ΕΛΑΣ. Αναφέρεται, στο πολύ συχνά, ανυπέρβλητο αυτό εμπόδιο. 00:25:45:00 Φωτογραφία με γυναίκα τυφεκιοφόρο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ, στο χωριό Ρεντίνα Καρδίτσας, όπου μαθήτευαν οι γυναίκες που θα ενταχθούν κατόπιν και επισήμως στην ένοπλη Εθνική Αντίσταση. 00:25:58:00 Η ΛΙΖΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ-ΣΩΖΟΠΟΥΛΟΥ, διοικητής Υποδειγματικής Διμοιρίας Γυναικών της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στην ημερομηνία 23 Φεβρουαρίου 1944, στα πρώτα δηλαδή γενέθλια της ΕΠΟΝ που ταυτίζεται με την επέτειο εισαγωγής της στην 9η Μεραρχία στην Υποδειγματική Διμοιρία της ΕΠΟΝ. Αναφέρει ότι την επόμενη μέρα εισήχθη στη Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ, στη Ρεντίνα Καρδίτσας, όπου μεταξύ των 350 ανδρών συμμαθητών της ήταν για πρώτη φορά δύο κοπέλες. Παρεμβάλλεται φωτογραφία της. 00:26:31:00 Φωτογραφικό υλικό από τη Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ. Βαθμιαία, περισσότερες κοπέλες φοιτούν στη σχολή αξιωματικών με εξαιρετικές επιδόσεις και στα μαθήματα και στις σκληρές ασκήσεις. . 00:26:59:00 Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΛΗΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ, διοικητής της Υποδειγματικής Διμοιρίας Γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, μιλά για τις εμπειρίες από τη Σχολή Αξιωματικών του ΕΛΑΣ, στην επιβαλλόμενη πειθαρχία, στην υποχρεωτική στρατιωτική εκπαίδευση (χρήση και αξιοποίηση όλων των όπλων, θεωρία και ασκήσεις μάχης, «πολιτικά μαθήματα»), αλλά και στην ψυχαγωγία και στις εκπολιτιστικές και «διαφωτιστικές» δραστηριότητές τους. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με γυναίκες στην Αντίσταση. 00:28:20:00 Φωτογραφικό υλικό με άνδρες και γυναίκες αντάρτες. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εμπιστοσύνη που έπρεπε να κερδηθεί μεταξύ των ανδρών και των γυναικών αγωνιστών και στην επιβεβλημένη αυστηρότητα στις σχέσεις των δύο φύλων. 00:28:36:00 Η ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΪΚΟΥ μιλά για τον άγραφο κανόνα που είχε θεσπισθεί μεταξύ των γυναικών να μη συνάψουν οποιαδήποτε άλλη σχέση πέρα από συναδελφική με το άλλο φύλο, πέραν της ήδη αντίστοιχης εντολής από το Γενικό Στρατηγείο του ΕΛΑΣ, του οποίου η παράβαση επέσυρε αποχώρηση από τη διμοιρία-για την αποφυγή μάλιστα προκλήσεων οι γυναίκες κυκλοφορούσαν με «κοτσίδες». Μιλά επίσης και για το «διαφωτιστικό» και εκπολιτιστικό έργο των γυναικών της ένοπλης Εθνικής Αντίστασης. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό. 00:30:10:00 Η ΠΛΟΥΣΙΑ ΛΙΑΚΑΤΑ, υπεύθυνη πολιτιστικού της Υποδειγματικής Διμοιρίας Γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, μιλά για τις αυτοσχέδιες θεατρικές, μουσικές και χορευτικές παραστάσεις που οργάνωναν στην επαρχία οι γυναίκες αντάρτισσες και για τη θερμή ανταπόκριση του κόσμου. Επισημαίνει την υποχρεωτική εκμάθηση των αντάρτικων τραγουδιών και θυμάται τις πανηγυρικές εκδηλώσεις μετά την Απελευθέρωση, κατά τη μεγάλη παρέλαση της Λαμίας. Παρεμβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό. 00:31:48:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναίκες αντάρτισσες. Ο αφηγητής αναφέρεται στην περίπτωση της ΜΑΙΡΗΣ ΠΑΠΑΗΛΙΟΥ (ΘΥΕΛΛΑΣ), που αναδείχθηκε σε ηγετική μορφή της Εθνικής Αντίστασης. Η ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΗΛΙΟΥ σκοτώθηκε κατά τα Δεκεμβριανά. 00:32:09:00 Η ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΪΚΟΥ αναφέρεται με εγκωμιαστικά λόγια στη ΜΑΙΡΗ ΠΑΠΑΗΛΙΟΥ (ΘΥΕΛΛΑ) η οποία είχε πάρει όπλο και παντελόνι από Γερμανό. Το «μπλε» παντελόνι το φορούσε συνέχεια (αν και ήταν υποχρεωμένη να φορά τη χακί στολή της), ώστε έφτασε στο σημείο να λάβει ειδική άδεια από τον ΑΡΗ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗ, για να της επιτραπεί να το φοράει. Με το παντελόνι μάλιστα αυτό σκοτώθηκε. 00:32:57:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναίκες αντάρτισσες του ΕΔΕΣ, οργάνωση στην οποία δεν υπήρχαν ιδιαίτερα γυναικεία τμήματα, αλλά υπήρχε συμμετοχή γυναικών. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:33:29:00 Φωτογραφικό υλικό που βρέθηκε στα γερμανικά αρχεία που αναφέρονται στην κατεχόμενη Ελλάδα. Ο αφηγητής αναφέρεται στις γυναίκες που εκτελούσαν επικίνδυνες αποστολές και σε μια αγνώστου ταυτότητας γυναίκα που βρέθηκε από Γερμανούς με Έλληνα συνεργάτη τους, να φέρει πιστόλια και σφαίρες στο ταγάρι της. . 00:34:06:00 Το Εμπειρίκειο Ίδρυμα, γυναικεία φυλακή τα χρόνια της Κατοχής, σε φωτογραφίες και πλάνα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις γυναίκες που φυλακίστηκαν εκεί, αλλά και σε άλλα στρατόπεδα για την αντιστασιακή δράση τους κατά την ταραγμένη αυτή περίοδο: Ανάμεσά τους οι ηθοποιοί ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ και ΚΑΙΤΗ ΝΤΙΡΙΝΤΑΟΥΑ, η τραγουδίστρια ΔΑΝΑΗ ΣΤΡΑΤΗΓΟΠΟΥΛΟΥ, το στέλεχος της ΠΕΑΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΜΠΕΣΣΗ, η γλύπτρια ΤΟΥΛΑ ΜΑΡΑ-ΜΙΧΑΛΑΚΕΑ κ. ά. 00:34:34:00 Φωτογραφία της ΤΟΥΛΑΣ ΜΑΡΑ-ΜΙΧΑΛΑΚΕΑ, μέλους της Λεύτερης Νέας, και στη συνέχεια η ίδια μιλά για τα πέτρινα χρόνια της φυλάκισής της στο Εμπειρίκειο Ίδρυμα από το 1943, για τη συμμετοχή της στο ΕΑΜ. Μιλά για το πλήθος των κρατούμενων νησιωτισσών γυναικών, για το ήρεμο κλίμα σε τέτοιο βαθμό «που δεν σκεφτόσουνα ότι ήσουν σε φυλακή», για την εκδήλωση τον Μάρτιο με την επιτυχία της ματαίωσης της αποστολής εργατών στη Γερμανία, για την άφιξη των ΕΠΟΝιτισσών γυναικών, για τη συμπαράσταση του κόσμου. Παρεμβάλλονται πλάνα από το Εμπειρίκειο Ίδρυμα. 00:37:36:00 Φιλμ αρχείου με εκτελεσμένες νεκρές άταφες γυναίκες που έζησαν σε στρατόπεδα της Γερμανίας. Οι τρομακτικές σκηνές κινηματογραφήθηκαν από τα συμμαχικά στρατεύματα, όταν έφθασαν εκεί. 00:38:43:00 Η ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ, μέλος του ΕΑΜ Ηθοποιών, κρατούμενη στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Ράβενσμπρουκ της Γερμανίας, αναφέρεται στη μεταφορά της στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, ένα ταξίδι που κράτησε δεκατέσσερις μέρες και που στην πορεία του επιβιβάστηκαν και άλλες γυναίκες από το Στρατόπεδο του Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη. Μιλά για το «νούμερο» στο μανίκι της, για τις 100. 000 γυναίκες που εξοντώθηκαν, για την επί σαρανταήμερο εκεί παραμονή της, για τις επιβεβλημένες αγγαρείες, για το άλλο στρατόπεδο στο οποίο τη μετέφεραν για τη «σαρδελοποίηση» της σε μια παράγκα μαζί με άλλες 2. 000 γυναίκες. 00:41:45:00 Φωτογραφία με γυναίκες σε γερμανικά κρεματόρια συγκέντρωσης και η επιγραφή στα γερμανικά στην είσοδο των κρεματορίων, που αναφέρεται στο καθήκον του ανθρώπου να πλένεται και εικόνες από το εσωτερικό των κρεματορίων αυτών. Ο αφηγητής «παραθέτει» μεταφρασμένη την επιγραφή. «η καθαριότητα είναι καθήκον», «μην ξεχνάτε να πλένετε τα χέρια σας» 00:42:12:00 Η ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ συνεχίζει τη διήγησή της, αναφερόμενη στο επιβεβλημένο σταμάτημα της περιόδου που είχε σαν αποτέλεσμα άλλες να γίνουν στείρες (40%) και άλλες να πάθουν σοβαρές ασθένειες. . 00:42:44:00 Φιλμ αρχείου από τα γερμανικά κρεματόρια με άταφα σώματα. . 00:43:22:00 Η ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ αναφέρεται στην απαγόρευση να συντάξουν έστω και μία επιστολή στους δικούς τους ανθρώπους, αλλά και στο κλίμα σύμπνοιας και αλληλοβοήθειας που είχε καλλιεργηθεί ανάμεσά τους. Αναφέρεται ειδικά στη συγκρατούμενή της ΒΑΓΓΕΛΙΩ ΡΗΓΟΥ, που τρελάθηκε και οδηγήθηκε στο κρεματόριο, για το σαμποτάζ στο εργοστάσιο διακυβεύοντας τη ζωή τους, για το δέλεαρ ενός πριμ το οποίο δεν δόθηκε ποτέ. 00:45:08:00 Φωτογραφία της ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ, αγωνίστριας της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ), η οποία συμμετείχε συνδέθηκε στην ανατίναξη των γραφείων της φασιστικής οργάνωσης ΕΣΠΟ στην Αθήνα. Η ΜΠΙΜΠΑ εκτελέστηκε σε γερμανικό στρατόπεδο. 00:45:21:00 Το τελευταίο σημείωμα της ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ προς την Άννα, να της στείλει αναγκαία πράγματα «γιατί θα μας στείλουν εξορία». 00:45:27:00 Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, μέλος της ΠΕΑΝ, μιλά με εγκωμιαστικά λόγια για την Σαμιώτισα ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΙΜΠΑ, για την αφορμή της γνωριμίας τους μέσω της ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΜΠΕΣΣΗ, στο σπίτι της οποίας φυλάσσονταν τα εκρηκτικά για την ανατίναξη των γραφείων της ΕΣΠΟ. Η ΜΠΙΜΠΑ, γνωρίζοντας την πιθανότητα εφόδου στο σπίτι της ΜΠΕΣΣΗ, με δική της πρωτοβουλία άρπαξε και έκρυψε τα πυρομαχικά στο δικό της το σπίτι στο Κουκάκι. 00:46:39:00 Η ΚΑΙΤΗ ΔΕΣΥΛΛΑ-ΧΑΛΙΚΙΑ αναφέρεται στη συμμετοχή της ΙΟΥΛΙΑΣ ΜΠΙΜΠΑ στην ανατίναξη των γραφείων της ΕΣΠΟ, μεταφέροντας μία βόμβα μέσα σε μία τσάντα και περιμένοντας, με κίνδυνο της ζωής της, επί τρεις ώρες. Συνεχίζει λέγοντάς ότι, όταν συνελήφθη εκείνη και τα άλλα μέλη της ΠΕΑΝ τον Σεπτέμβριο του 1942, όχι μόνον δεν μαρτύρησε τους συναγωνιστές της, αλλά ανέλαβε την ευθύνη της φύλαξης των εκρηκτικών, σώζοντας τη ζωή της ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΜΠΕΣΣΗ, που φύλασσε προηγουμένως τις εκρηκτικές ύλες για την εν λόγω επιχείρηση. 00:47:27:00 Φωτογραφικό υλικό με τη ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, ηγετική μορφή της γυναικείας Εθνικής Αντίστασης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο πλούσιο αγωνιστικό της έργο: με αντιστασιακή δράση από το 1941, ταγμένη στην υπηρεσία περίθαλψης και φυγάδευσης στη Μέση Ανατολή Βρετανών αιχμαλώτων, ηγέτιδα της ομάδας πληροφοριών Μπουμπουλίνα (παρεμβάλλονται σχετικά διαγράμματα της οργάνωσης), θανατώθηκε στο στρατόπεδο του Χαϊδαρίου στις 5 Σεπτεμβρίου 1944. 00:48:29:00 Φωτογραφία του στελέχους του ΚΚΕ από την προπολεμική περίοδο ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, που βρήκε μαρτυρικό θάνατο. 00:48:42:00 Φωτογραφία της συγγραφέως ΔΙΔΟΥΣ ΣΩΤΗΡΙΟΥ. Στη συνέχεια η ΣΩΤΗΡΙΟΥ, συναγωνίστρια της ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, μιλά για την τελευταία, αναφερόμενη στη γνωριμία τους το 1934 και στη συνάντησή τους έναν χρόνο αργότερα στο Παρίσι στο Παγκόσμιο Συνέδριο Γυναικών. Μιλά για τον ήπιο, επιεική και αισιόδοξο χαρακτήρα της, για τις «σπαρτιατικές» της συνήθειες, για τη φυγή από την οικογενειακή εστία στα 17 της χρόνια. 00:49:45:00 Η ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ αναφέρεται στο γυναικείο κίνημα που οραματιζόταν η ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, που πρέσβευε την ισοτιμία της γυναίκας μέσα στην οικογένεια (παρεμβάλλεται φωτογραφία γυναίκας που κρατά παιδί στην αγκαλιά). Παρεμβάλλεται και η φωτογραφία της ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, ενώ ακούγεται η ΛΑΖΑΡΟΥ να παραθέτει τη στιχομυθία της ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ με τους βασανιστές της: «Πώς λέγεσαι;», «Ελληνίδα. », «Πού κατοικείς;» «Στην Ελλάδα. » «Τι δουλειά κάνεις;» «Υπηρετώ τον ελληνικό λαό. ». 00:51:35:00 Πλάνα και φωτογραφικό υλικό από την οδό Ελπίδος (σήμερα οδός ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ), όπου οδηγήθηκε η ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, μετά τη σύλληψή της στις 25 Ιουλίου 1944, και υποβλήθηκε σε φρικτά βασανιστήρια μέχρι θανάτου. 00:52:02:00 Η συγγραφέας ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ αναφέρεται στα φριχτά βασανιστήρια που υποβλήθηκε η ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, βασισμένη στα πορίσματα του ιατροδικαστή ΚΑΨΑΣΚΗ. Αναφέρεται στην ενσωμάτωση της ΗΛΕΚΤΡΑΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ στην «εθνική μας μυθολογία». 00:53:17:00 Φωτογραφίες γυναικών που μαρτύρησαν για την αντιστασιακή τους δράση. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές. 00:53:38:00 Φωτογραφία με διαδήλωση γυναικών του ΕΑΜ Γυναικών Νέας Ιωνίας, που κρατούν πανό σχετικό με τη χειραφέτηση της γυναίκας και την κατοχύρωση των δικαιωμάτων της. 00:53:57:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναίκες να ψηφίζουν. Η αφηγήτρια αναφέρεται σε σχετικά άρθρα της Πολιτικής Επιτροπής Εθνικής Αντίστασης (ΠΕΕΑ), που κατοχυρώνουν το δικαίωμα ψήφου των γυναικών από 18 ετών και άνω στις εκλογές του Εθνικού Συμβουλίου και στις ίσες αποδοχές γυναικών και ανδρών στον εργασιακό χώρο. 00:54:09:00 Η ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ μιλά για τις προκαταλήψεις που υπερπηδήθηκαν με τη σταδιακή είσοδο των γυναικών στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης και στην ισότιμη συμμετοχή τους στην κοινωνία. 00:54:35:00 Η ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ μιλά για τον σεβασμό αλλά και τον αυτοσεβασμό που κέρδισαν οι γυναίκες έκτοτε-«πολιτικά υποκείμενα» και μιλάει για το νέο «φανέρωμα» της τοπικής «κοινωνίας» του χωριού της κατά τους χρόνους της Αντίστασης. 00:55:18:00 Η ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ αναφέρεται στην de facto αναγνώριση της ισοτιμίας των γυναικών από τη συμμετοχή τους στον αγώνα της Εθνικής Αντίστασης. 00:55:46:00 Φωτογραφικό υλικό με γυναικείες μορφές του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. 00:57:21:00 Τίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, καθημερινή ζωή, αντιστασιακή οργάνωση, γυναικείο κίνημα, μάχη της Κρήτης, Τύπος, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία

Αναφορές
ΕΛΕΝΗ ΚΑΜΟΥΛΑΚΟΥ, μέλος συμβουλίου περιοχής της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου ΕΝΙΑΙΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΩΝ (ΕΠΟΝ), αντιστασιακή οργάνωση ΜΑΡΙΑ ΜΑΥΡΙΓΙΑΝΝΑΚΗ, μέλος νομαρχιακής επιτροπής Χανίων της οργάνωσης «Εθνική Αλληλεγγύη» ΧΑΡΙΤΟΣ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗΣ, ιερέας του χωριού Φουρνέ Κρήτης ΦΩΦΗ ΛΑΖΑΡΟΥ, μέλος της οργάνωσης «Λεύτερη Νέα» και της ΕΠΟΝ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΕΝΩΣΗ ΑΓΩΝΙΖΟΜΕΝΩΝ ΝΕΩΝ (ΠΕΑΝ), αντιστασιακή οργάνωση ΚΑΙΤΗ ΔΕΣΥΛΛΑ-ΧΑΛΙΚΙΑ, υπεύθυνη γυναικείου τμήματος της ΠΕΑΝ Αχαρνών ΤΟΥΛΑ ΔΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, μέλος του Συμβουλίου της ΕΠΟΝ Πελοποννήσου ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΥ, υπεύθυνη της οργάνωσης «Εθνική Αλληλεγγύη» ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, γραμματέας της νομαρχιακής επιτροπής ΕΠΟΝ Λακωνίας ΜΑΡΙΑ ΜΠΕΪΚΟΥ, καπετάνισσα της υποδειγματικής διμοιρίας γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ΛΙΖΑ ΘΕΟΔΩΡΙΔΗ-ΣΩΖΟΠΟΥΛΟΥ, διοικητής υποδειγματικής διμοιρίας γυναικών της 9ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΑΛΗΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΥ, διοικητής της υποδειγματικής διμοιρίας γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ΠΛΟΥΣΙΑ ΛΙΑΚΑΤΑ, υπεύθυνη πολιτιστικού της υποδειγματικής διμοιρίας γυναικών της 13ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ΤΟΥΛΑ ΜΑΡΑ-ΜΙΧΑΛΑΚΕΑ, μέλος της οργάνωσης «Λεύτερη Νέα» ΕΥΓΕΝΙΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ, μέλος του ΕΑΜ ηθοποιών ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΥΤΙΛΗΝΑΙΟΣ, μέλος της ΠΕΑΝ ΙΟΥΛΙΑ ΜΠΙΜΠΑ, αγωνίστρια της Πανελλήνιας Ένωσης Αγωνιζομένων Νέων (ΠΕΑΝ) ΛΕΛΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, αρχηγός της αντιστασιακής οργάνωσης «Μπουμπουλίνα» ΗΛΕΚΤΡΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ, αγωνίστρια της Αντίστασης ΔΙΔΩ ΣΩΤΗΡΙΟΥ, συγγραφέας

Γεωγραφικός Προσδιορισμός

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Τρυκέζα – Τίτλοι ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
00:58:35:08

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ. ΔΙΑΒΑΖΕΙ Η ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ

ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ
0000008136

Σειρά έξι δεκαπεντάλεπτων εκπομπών, σε σκηνοθεσία του ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ, στις οποίες η αξέχαστη ηθοποιός ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ διαβάζει αποσπάσματα από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, καθώς και ύμνους της Μεγάλης Εβδομάδας.

Πλήρης Τεκμηρίωση

ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ. ΔΙΑΒΑΖΕΙ Η ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
0000008137

Σειρά έξι δεκαπεντάλεπτων εκπομπών, σε σκηνοθεσία του ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ, στις οποίες η αξέχαστη ηθοποιός ΈΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ διαβάζει αποσπάσματα από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, καθώς και ύμνους στης Μεγάλης Εβδομάδας.

Πλήρης Τεκμηρίωση

ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ

Επεισόδιο:014 Η ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ
0000008138

Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο τέταρτο επεισόδιο επικεντρώνεται στην πολιτική των αντιποίνων που εφάρμοσαν οι Γερμανοί εναντίον του ελληνικού πληθυσμού.

Πλήρης Τεκμηρίωση

Κωδικός Τεκμηρίου
0000008138

Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο

Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:014 Η ΟΡΓΑΝΩΜΕΝΗ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΑΚΤΗΤΩΝ

Χρονολογία Παραγωγής
–

Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
08/02/1995

Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ

Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ

Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ

Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)

Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Το δέκατο τέταρτο επεισόδιο επικεντρώνεται στην πολιτική των αντιποίνων που εφάρμοσαν οι Γερμανοί εναντίον του ελληνικού πληθυσμού.

Περιγραφή Περιεχομένου
Το δέκατο τέταρτο επεισόδιο της σειράς «Χρονικό της Εθνικής Αντίστασης» καταγράφει την τρομοκρατία με την οποία οι κατακτητές αντιμετώπισαν το αντάρτικο κίνημα. Εφαρμόζοντας την «αρχή της συλλογικής ευθύνης», οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής επέβαλλαν σκληρά αντίποινα εναντίον του ελληνικού πληθυσμού. Γίνεται αναφορά στις ομαδικές εκτελέσεις αμάχων στην Κρήτη τον πρώτο χρόνο της Κατοχής, στις σφαγές στα Κερδύλια Νιγρίτας (17 Οκτωβρίου 1941), στο Τρίλοφο Κατερίνης (17 Ιουλίου 1943), στα ολοκαυτώματα της Μουσιώτιτσας Ιωαννίνων (25 Ιουλίου 1943), των Καλαβρύτων (13 Δεκεμβρίου 1943) το οποίο χαρακτηρίζεται ως το μεγαλύτερο ολοκαύτωμα της ελληνικής αντίστασης, καθώς και των επτά χωριών της επαρχίας Βιάνου στην Κρήτη (13 Σεπτεμβρίου 1944) και του Μεσοβούνου Πτολεμαϊδας (Απρίλης 1944). Παράλληλα, περιγράφεται η δίωξη και εξόντωση των Ελληνοεβραίων της Θεσσαλονίκης στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, γίνεται λόγος για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης του ελλαδικού χώρου (Λάρισα, Χαϊδάρι), τα μπλόκα-τις μαζικές συλλήψεις πολιτών-με φονικότερο, το μπλόκο της Κοκκινιάς (17 Αυγούστου 1944) και τέλος, αναφορά γίνεται στην ομαδική εκτέλεση διακοσίων κομμουνιστών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής (την Πρωτομαγιά του 1944). Καθ όλη τη διάρκεια του επεισοδίου, τα γεγονότα φωτίζονται μέσα από τις συγκλονιστικές αφηγήσεις των αγωνιστών της αντίστασης, των κατοίκων που επέζησαν των ολοκαυτωμάτων, των κρατουμένων των στρατοπέδων, ενώ οι προσωπικές μαρτυρίες πλαισιώνονται και από σπάνιο αρχειακό οπτικοακουστικό υλικό, φωτογραφίες κ.ά, που καταγράφουν την εικόνα της αγριότητας των κατοχικών δυνάμεων.

Ανάλυση Περιεχομένου

00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.00:01:23:00
Τίτλος επεισοδίου: «Η οργανωμένη τρομοκρατία των κατακτητών».

00:01:30:00
Φιλμ αρχείου με τη δίκη των ηγετών των Ναζί ως εγκληματιών πολέμου στη Νυρεμβέργη, με αναφορά της αφηγήτριας, στο κατηγορητήριο-μεταξύ άλλων στην παραβίαση 26 συνθηκών, συμφωνιών και εγγυήσεων-και στα μέλη της ειδικής ανακριτικής επιτροπής (4 δικαστές και αναπληρωματικά μέλη από ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία, Βρετανία). Ο αφηγητής αναφέρεται στην ολοκλήρωση της δίκης της Νυρεμβέργης την 1η Οκτωβρίου 1946. Κατά τις ακροάσεις διαπιστώθηκε η ύπαρξη οργανωμένου σχεδίου τρομοκρατίας εκ μέρους των χιτλερικών με στόχο τον εξαναγκασμό του πληθυσμού των κατακτημένων χωρών σε υποταγή.

00:02:44:00
Χάρτης της Ελλάδας.

00:02:47:00
Φιλμ αρχείου με Γερμανούς στρατιώτες. Ο αφηγητής αναφέρεται στην «Αρχή της συλλογικής ευθύνης», που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα από τον γερμανικό στρατό κατοχής, και σχετιζόταν με την επιβολή σκληρών αντιποίνων εναντίον του ελληνικού πληθυσμού, αδιάφορο αν συμμετείχε στις τρομοκρατικές ενέργειες ή όχι.

00:03:28:00
Φωτογραφικό υλικό με τα αντίποινα των Γερμανών εναντίον των Ελλήνων. Ο αφηγητής αναφέρεται στη διαταγή που είχε εκδοθεί από τις γερμανικές Αρχές (αρχιστράτηγος του γερμανικού στρατού ΚΑΪΤΕΛ), στις 16 Δεκεμβρίου 1942, για την αντιμετώπιση του αντιστασιακού κινήματος, στην οποία έκανε λόγο για χρησιμοποίηση οποιουδήποτε μέσου εξόντωσης, ακόμα και ενάντια σε γυναίκες και παιδιά, για προσβολή του ελληνικού λαού, καθώς αποφαινόταν ότι ο αγώνας αυτός δεν έχει σχέση με «στρατιωτική υψηλοφροσύνη», ή με τη συνθήκη της Γενεύης.

00:04:17:00
Φωτογραφικό υλικό με Γερμανούς στρατιώτες στην Κρήτη, αντίποινα στον κρητικό λαό κατεστραμμένες κωμοπόλεις και γυναικόπαιδα στις εκκλησίες. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην «Αρχή της συλλογικής ευθύνης», που πρωτοεφαρμόσθηκε στους Κρητικούς, στην εξόντωση περί των 2. 000 κατοίκων από τους Ναζί κατά τους τρεις πρώτους μήνες της Κατοχής και καταστροφής περί των 1. 600 οικισμών (σύμφωνα με την ελληνική κυβέρνηση στην περίφημη δίκη της Νυρεμβέργης).

00:05:02:00
Φωτογραφικό υλικό με βουλγαρικό στρατό και αναφορά στα αντίποινα που επέβαλε εναντίον των κατοίκων της Δράμας, μετά τα γεγονότα του Οκτωβρίου 1941: Βούλγαροι φωτογραφίζονται μπροστά σε πτώματα Ελλήνων, Βούλγαρος φωτογραφίζεται κρατώντας ένα κομμένο κεφάλι Έλληνα, ομαδικοί απαγχονισμοί. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην τριήμερη σφαγή στην περιοχή που σαν αποτέλεσμα είχε την εξόντωση 3. 000 κατοίκων.

00:05:25:00
Φωτογραφικό υλικό με ομαδικούς απαγχονισμούς στην Κεντρική και Δυτική Μακεδονία. Με την εμφάνιση των αντάρτικων ομάδων, σχεδόν πριν αρχίσουν τη δράση τους, οι Γερμανοί εφαρμόζουν αντίποινα στον άμαχο πληθυσμό. Χαρακτηριστικά παραδείγματα το Μεσόβουνο και τα Κερδύλια.

00:05:35:00
Φωτογραφικό υλικό από το χωριό Μεσόβουνο Πτολεμαΐδας, με Γερμανούς στρατιώτες. Οι εκτελέσεις έγιναν στις 23 Οκτωβρίου 1941.

00:05:43:00
Φιλμ αρχείου από τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια Νιγρίτας, μετά τη λεηλασία τους από τον γερμανικό στρατό κατοχής, στις 17 Οκτωβρίου 1941. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:05:48:00
Φιλμ αρχείου με ηχητικό υλικό με ηλικιωμένη γυναίκα, κάτοικο Κερδυλίων Νιγρίτας, που καταθέτει τη συγκλονιστική μαρτυρία της σχετικά με το ολοκαύτωμα του χωριού της και τον τραγικό θάνατο των παιδιών της. Μιλά και ένας άνδρας κάτοικος επίσης Κερδυλίων, ο οποίος αναφέρει ότι στον τόπο δεν υπήρχε τίποτε άλλο παρά «μυαλά και αίματα».

00:07:24:00
Φιλμ αρχείου από τα χωριά Άνω και Κάτω Κερδύλια περιοχής Νιγρίτας, μετά τη λεηλασία τους από τον γερμανικό στρατό κατοχής, στις 17 Οκτωβρίου 1941. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ανώτατης Γερμανικής Διοίκησης, ημερομηνίας 18 Οκτωβρίου 1941, που εστίαζε στην ολοκληρωτική καταστροφή του χωριού.

00:07:55:00
Φιλμ αρχείου με ηλικιωμένη που πηγαίνει λουλούδια στους νεκρούς της, από το χωριό Κερδύλια Νιγρίτας. Ο αφηγητής συνεχίζει την αναφορά του στην ανακοίνωση της Ανώτατης Γερμανικής Διοίκησης, ημερομηνίας 18 Οκτωβρίου 1941: « […] Οι 207 άρρενες κάτοικοι του χωριού, ηλικίας 16 ως 60 ετών ετουφεκίσθησαν, ενώ οι γυναίκες και τα παιδιά μεταφέρθησαν εις τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Ουδέν έτερον σπουδαίον γεγονός συνέβη […]».

00:08:11:00
Πλάνα από το χωριό Τρίλοφο Κατερίνης. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ομαδική εκτέλεση κατοίκων του χωριού από τους Ναζί, τον Ιούλιο 1943.

00:08:22:00
Πλάνα από το μνημείο των πεσόντων στο Τρίλοφο Κατερίνης. Ο αφηγητής αναφέρεται στους νεκρούς από την ομαδική εκτέλεση των κατοίκων, μεταξύ των οποίων ήταν και τρία αδέλφια, οι ΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΩΣΤΑΣ και ΜΙΧΑΛΗΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ, και στον επικεφαλής της επιχείρησης ιερέα της Ευαγγελικής Εκκλησίας και ταυτόχρονα προϊστάμενο της Μυστικής Στρατιωτικής Αστυνομίας περιοχής Κατερίνης ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΟΧΕΡ, το οποίοι το όνομα συνδέθηκε με το ολοκαύτωμα της περιοχής.

00:08:48:00
Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Τριλόφου, αναφέρεται στην ημέρα της εκτέλεσης των κατοίκων του χωριού Τρίλοφου Κατερίνης, οπότε ο πατέρας ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ παρακαλούσε γονυπετής να εκτελεστεί εκείνος αντί του ενός του γιου.

00:09:35:00
Η ΑΙΜΙΛΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ-ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, αδελφή των εκτελεσμένων νέων, από το Τρίλοφο Κατερίνης, θυμάται αποτροπιασμένη όλο το χρονικό της εκτέλεσης των αδελφών της. Αναφορά στον κοινό και για τους τρεις τάφο.

00:10:14:00
Φωτογραφίες των αδελφών ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ και του πατέρα τους.

00:10:27:00
Φωτογραφικό υλικό με τον ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΟΧΕΡ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παραγραφή του εγκλήματος του ΛΟΧΕΡ στο Τρίλοφο Κατερίνης και στην παράδοξη ανάδειξή του τελικώς σε σημαντικό παράγοντα της Ευαγγελικής Εκκλησίας.

00:10:47:00
Πλάνα από το χωριό Τρίλοφο Κατερίνης. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δημόσια συγνώμη που ζήτησε για τα εγκλήματά του στην περιοχή, ο ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΟΧΕΡ από τους κατοίκους του χωριού, εξ αφορμής της συνάντησής του με νεολαίους του χωριού στο Ντίσελντορφ δηλώνοντας ότι αυτός ως Χριστιανός απεχθάνεται κάθε πόλεμο.

00:11:07:00
Ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ εκφράζει τον αποτροπιασμό του για το έγκλημα του Τριλόφου, πολλώ δε μάλλον καθώς με αυτό σχετιζόταν ένας πάστορας, ο ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΟΧΕΡ, ο οποίος θα έπρεπε να επιτελεί ορθότερα την αποστολή του επί γης!

00:11:58:00
Η ΑΙΜΙΛΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ-ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ ολοκληρώνει τη διήγησή της λέγοντας ότι «αυτά είναι των Γερμανών τα κατορθώματα, μαζί με τους συνοδούς τους».

00:12:11:00
Φωτογραφικό υλικό με ιερωμένους, μεταξύ άλλων ο πατήρ ΓΕΡΜΑΝΟΣ (ΑΝΥΠΟΜΟΝΟΣ), ο παπά ΤΣΙΤΣΙΡΙΚΟΣ κ. ά. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην διάθεση των ορθόδοξων κληρικών να συνταχθούν με τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα, στο περίπου 75% του εφημεριακού κλήρου που συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και στους 140 και πλέον κληρικούς που θανατώθηκαν από τους Γερμανούς.

00:12:52:00
Ο ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΖΑΤΖΟΣ, Λιτοχωρίτης, υπεύθυνος του δικτύου συνδέσμου 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στη συγκέντρωση του λαού στο Λιτόχωρο Πιερίας, παρουσία του παπά ΤΣΙΤΣΙΡΙΚΟΥ, ο οποίος μίλησε για τον αντιστασιακό αγώνα του ελληνικού λαού ενάντια στον κατακτητή και ζήτησε την ενίσχυσή του με όλα τα μέσα.

00:13:46:00
Φωτογραφία του παπά ΤΣΙΤΣΙΡΙΚΟΥ, τον οποίον έκαψαν ζωντανό μέσα στο σπίτι του στο Λιτόχωρο Πιερίας, κατά τις αναφορές του αφηγητή.

00:14:06:00
Φωτογραφία του παπά ΙΩΑΚΕΙΜ ΛΙΟΥΛΙΑ, αρχιμανδρίτη Κοζάνης.

00:14:17:00
Ο ΘΩΜΑΣ ΠΑΓΟΥΝΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Κοζάνης, περιγράφει τα βασανιστήρια που υπέστη ο αρχιμανδρίτης Κοζάνης ΙΩΑΚΕΙΜ ΛΙΟΥΛΙΑΣ, που εκτελέστηκε τελικώς μετά από βασανιστήρια στις 3 Ιουλίου 1943. Εμβόλιμη φωτογραφία του παπά ΙΩΑΚΕΙΜ ΛΙΟΥΛΙΑ.

00:15:18:00
Άρθρο από την εφημερίδα «Εθνική Αλληλεγγύη» της ομώνυμης οργάνωσης, που αφορά στις λεηλασίες των Γερμανών στην ελληνική ύπαιθρο.

00:15:23:00
Φωτογραφικό υλικό με αμάχους στην ελληνική ύπαιθρο, με Γερμανούς στρατιώτες και συγκεντρώσεις αμάχων που οδηγούνται στο εκτελεστικό απόσπασμα. Ο αφηγητής αναφέρεται στα αλλεπάλληλα ολοκαυτώματα. Σύμβολα έχουν γίνει το Δίστομο, τα Καλάβρυτα, το Κομμένο. Είναι εκατοντάδες τα χωριά που υπέστησαν αυτή τη δοκιμασία, ένα από αυτά είναι το ηπειρώτικο χωριό Μουσιωτίτσα, όπου, στις 25 Ιουλίου 1943, οι Γερμανοί εκτέλεσαν 154 κατοίκους.

00:16:31:00
Ο ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΙΤΣΟΣ, κάτοικος Μουσιωτίτσας, αναφέρεται στους νεκρούς συγγενείς του από το πέρασμα των χιτλερικών στη Μουσιωτίτσα Ιωαννίνων, στις 25 Ιουλίου 1943.

00:16:50:00
Χαρακτικό με πολεμικό θέμα, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στη δολοφονία από τους ναζί 85 ατόμων στους Λιγκιάδες Ιωαννίνων στις 3 Οκτωβρίου 1943.

00:17:05:00
Η ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΦΟΥΚΑ, κάτοικος Λιγκιάδων, καταθέτει τη μαρτυρία της σχετικά με το πέρασμα των Ναζί από το χωριό της και αναφέρεται στο θάνατο των οικείων της.

00:18:40:00
Φωτογραφικό υλικό από το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, στις 13 Δεκεμβρίου 1943. Ο αφηγητής αναφέρεται στο ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, που άφησε πίσω του νεκρό όλο τον άρρενα πληθυσμό από 14 χρονών και άνω (1. 101 νεκροί συνολικά).

00:19:11:00
Ο ΑΡΓΥΡΗΣ ΦΕΡΛΕΛΗΣ, κάτοικος Καλαβρύτων, αναφέρεται στις εκτελέσεις των κατοίκων των Καλαβρύτων και περιγράφει το πώς κατάφερε να γλιτώσει από τα πυρά τους και να σωθεί. Παρεμβάλλεται φωτογραφία με άνδρες που έχουν συλληφθεί με τα πιστόλια των Γερμανών στον κρόταφό τους.

00:21:26:00
Φωτογραφικό υλικό από τη λεηλατημένη επαρχία της Βιάνου Κρήτης και από τους εκτελεσθέντες κατοίκους της. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πυρπόληση επτά χωριών και στην εκτέλεση περισσότέρων από 700 κατοίκων, στις 13 Σεπτεμβρίου 1943.

00:21:56:00
Φωτογραφικό υλικό από τη λεηλασία και τα έκτροπα των Γερμανών στους Πύργους Πτολεμαΐδας και στο Μεσόβουνο. Η αφηγήτρια αναφέρεται στα 318 άτομα, κυρίως γυναικόπαιδα, και στα περίπου 150 γυναικόπαιδα που εκτελέστηκαν στους Πύργους και στο Μεσόβουνο αντίστοιχα, στα τέλη του Απριλίου του 1944.

00:22:21:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ, κάτοικος Πύργων, αντάρτης του 2/16 Τάγματος του ΕΛΑΣ, μιλά για την εκτέλεση από τους Ναζί των γυναικόπαιδων και των ανδρών και στη λεηλασία και την επί τριήμερο πυρπόληση του Μεσόβουνου.

00:23:38:00
Φωτογραφικό υλικό από τη λεηλασία και τις εκτελέσεις στον Χορτιάτη Θεσσαλονίκης καθώς και από τα έκτροπα των Γερμανών και των Ελλήνων ταγματασφαλιτών που έλαβαν χώρα στις 2 Σεπτεμβρίου 1944. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εισδοχή των ταγματασφαλιτών στον αγώνα με την πλευρά των Γερμανών και στην εξόντωση των 246 κατοίκων του Χορτιάτη.

00:24:14:00
Η ΕΛΕΝΗ ΝΑΝΑΚΟΥΔΗ, κάτοικος Χορτιάτη, αναφέρεται στην με συγκλονιστικό τρόπο επιβίωσή της από την τραγωδία του Χορτιάτη Θεσσαλονίκης, καταγγέλλοντας άλλη μια φορά, τη δράση των ταγματασφαλιτών.

00:25:43:00
Φωτογραφικό υλικό από κατεστραμμένες Ελληνικές περιοχές, με τις γυναίκες να θάβουν τους οικείους τους. Ο αφηγητής αναφέρεται στα 664 χωριά και κωμοπόλεις που πυρπολήθηκαν κατά τη διάρκεια της Κατοχής και στους άνω των 50. 000 εκτελεσθέντων.

00:26:08:00
Χάρτης της Ελλάδας, με εστίαση στην περιοχή της Μακεδονίας, που απεικονίζει τους διωγμούς των Εβραίων.

00:26:21:00
Μνημείο για τους εκτελεσθέντες από τους Γερμανούς Εβραίους στην Θεσσαλονίκη.

00:26:31:00
Φωτογραφικό υλικό με συγκεντρωμένους Εβραίους στην πλατεία Ελευθερίας στη Θεσσαλονίκη, που εκτοπίζονται από την πόλη. Ο αφηγητής αναφέρεται στο «ολοκαύτωμα» των Εβραίων της πόλης, που περιείχε τον εκτοπισμό και τον αφανισμό τους, και το χαρακτηρίζει ως ένα τα «μεγαλύτερα εγκλήματα» που διέπραξαν οι Ναζί στην Ελλάδα, πιστοί στην περί Αρίας φυλής διαμορφωμένη αντίληψή τους.

00:26:54:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ, στέλεχος ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, αναφέρεται στο χρονικό της εξόντωσης των Εβραίων της Θεσσαλονίκης, που ανέρχονταν σε 65. 000 και για τα πρώτα περιοριστικά μέτρα που τους επιβλήθηκαν από τους Ναζί, που ήταν ο εκτοπισμός από τις εστίες τους και η συγκέντρωσή τους σε γκέτο.

00:27:26:00
Φωτογραφία με Εβραίους στη Θεσσαλονίκη, που φορούν το διακριτικό κίτρινο άστρο, που τους επιβάλλουν οι Ναζί.

00:27:36:00
Ανακοίνωση των Γερμανικών Στρατιωτικών Αρχών Κατοχής, περί της απαγόρευσης εισόδου στα σύνορα των εβραϊκών συνοικισμών υπ. αριθ. 151 και Χιρς, οδηγίες προς τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης στην ισπανική γλώσσα και διαταγή, του Οκτωβρίου 1943, του ανώτατου αρχηγού των Ταγμάτων Ασφαλείας και της Αστυνομίας Ελλάδας που αφορά στους Εβραίους.

00:28:02:00
Δελτίο ταυτότητας του Εβραίου MAURICE SALTIEL.

00:28:08:00
Εβραϊκό αστέρι με τη σφραγίδα της Ισραηλιτικής Κοινότητος Θεσσαλονίκης.

00:28:15:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ περιγράφει το χρονικό της μεταφοράς των χιλιάδων Εβραίων της Θεσσαλονίκης προς τα κρεματόρια της Γερμανίας, συνοδευόμενων από Γερμανούς που τους προπηλάκιζαν και τους βασάνιζαν. Αναφέρεται όμως και στη συμπάθεια που έδειχναν οι Έλληνες της Θεσσαλονίκης προς αυτούς, χωρίς να μπορούν να προσφέρουν βοήθεια.

00:28:48:00
Φωτογραφικό υλικό με Εβραίους στη Θεσσαλονίκη, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη δοκιμασμένη μέθοδο της «εξαπάτησης» που εφαρμοζόταν.

00:29:20:00
Ο ΣΟΛΟΜΩΝ ΧΑΟΥΕΛ, όμηρος στο στρατόπεδο του Άουσβιτς, αναφέρεται στην εξαπάτηση από τους Ναζί που υπέστη και ο ίδιος, στον οποίο είχαν πει ότι θα τους οδηγούσαν σε κάποιο ειδικό στρατόπεδο στο Τελέζιενσταντ της Τσεχοσλοβακίας, όπου δεν θα είχαν τόσο σκληρή μεταχείριση, στη χαρά που ένιωθαν φεύγοντας από το γκέτο και στην τελική κατάπληξή τους όταν πληροφορήθηκαν πως βρίσκονται στο Άουσβιτς.

00:30:27:00
Φωτογραφικό υλικό με Εβραίους της Θεσσαλονίκης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εξόντωση του 87% των Ελληνοεβραίων-δηλαδή 66. 000 άτομα-και στην επιβίωση μόλις 10. 226, από τους οποίους οι περισσότεροι είχαν κλειστεί σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Ελάχιστοι απέφυγαν την κόλαση των στρατοπέδων γιατί δέχθηκαν την προστασία των αντιστασιακών οργανώσεων.

00:30:55:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ αναφέρεται στην προστασία και συμπαράσταση που πρόσφεραν οι αντιστασιακές οργανώσεις στους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, φυγαδεύοντάς τους είτε στην ιταλική ζώνη κατοχής, όπου δεν θα διώκονταν, είτε στη Μέση Ανατολή ή στο βουνό. Αναφέρεται όμως και στην πεποίθηση των Εβραίων ότι δεν θα οδηγούνταν σε πλήρη εξόντωση, οπότε ο καθένας ακολουθούσε τον δικό συγγενή.

00:31:46:00
Κινηματογραφικό ντοκουμέντο από το Νταχάου με αποτροπιαστικές εικόνες από την άθλια διαβίωση των Εβραίων. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παρουσία και Ελλήνων Εβραίων και άλλων Ελλήνων ομήρων στα ναζιστικά στρατόπεδα συγκέντρωσης, στις άθλιες εκεί συνθήκες διαβίωσης, στους θαλάμους αερίων όπου θανατώνονταν οι ακατάλληλοι για εργασία, στις αφίξεις νέων αποστολών ομήρων μετά την εξόντωση των παλαιότερων. Αρχίζει τη διήγησή του ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ, όμηρος, ο οποίος μιλά για την ανάγκη να ερευνηθούν οι κανονισμοί λειτουργίας των στρατοπέδων αυτών για να καταγραφεί μια αμυδρά εικόνα της φρίκης.

00:33:30:00
Κινηματογραφικό ντοκουμέντο από στρατόπεδο συγκέντρωσης με εξαθλιωμένους κρατούμενους, που μεταφέρονται σε κάρα προς τα κρεματόρια, με νεκρούς, με σωρούς πτωμάτων, με τον ρουχισμό τους. Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ εστιάζει σε έναν εξευτελιστικό έλεγχο καθαριότητας που υφίσταντο οι έγκλειστοι των στρατοπέδων (παρεμβάλλεται σχετική φωτογραφία), ο οποίος μπορούσε να τους στοιχίσει τη ζωή. Επίσης αναφέρεται στην έγερση για μεταφορά στην κεντρική πλατεία για το προσκλητήριο, στα τσαλαπατημένα θύματα, στην αϋπνία που τους προκαλούσε η γνώση της έλευσης του Γερμανού στα κρεβάτια, για να ασελγήσει πάνω στους κρατουμένους.

00:37:59:00
Πλάνα από τον χώρο που είχε στηθεί το πρώτο στρατόπεδο συγκέντρωσης από Ιταλούς τον Αύγουστο του 1941 έξω από τη Λάρισα, όπου στη θέση του σήμερα έχει στηθεί μνημείο. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:38:11:00
Φωτογραφικό υλικό με κρατούμενους που οδηγούνται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους πρώτους κρατούμενους του στρατοπέδου συγκέντρωσης της Λάρισας, τους 1. 000 περίπου Κρητικούς πολεμιστές του αλβανικού μετώπου, στους οποίους οι Ναζί δεν επέτρεπαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Αναφέρεται στη σχετική συγκέντρωση διαμαρτυρίας τους, τον Ιούνιο του 1941, και στον σε αντίποινα εγκλεισμό τους στο εν λόγω στρατόπεδο. Ένα μεγάλο μέρος υπέκυψε στην πείνα και στις στερήσεις.

00:38:40:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ, κρατούμενος και γιατρός του στρατοπέδου της Λάρισας, καταμαρτυρεί τις άθλιες συνθήκες διαβίωσης στο στρατόπεδο, την πείνα και τις στερήσεις, που τους οδηγούσαν στον θάνατο. Στο τέλος του 1942, αναφέρει, ότι από τους πρώτους εκεί αφιχθέντες βρήκαν τον θάνατο περισσότεροι από 600.

00:39:31:00
Φωτογραφία με τρεις κρατούμενους.

00:39:36:00
Φωτογραφία με κομουνιστές κρατούμενους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην άφιξη στο στρατόπεδο της Λάρισας, στις αρχές του 1943, περίπου 300 κρατούμενων κομουνιστών από τις μεταξικές φυλακές της Ακροναυπλίας (εμβόλιμη σχετική φωτογραφία).

00:39:48:00
Καρτ-ποστάλ με την Ακροναυπλία της εποχής.

00:39:57:00
Φωτογραφικό υλικό με κρατούμενους στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ενεργοποίηση του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, μετά από την επιμονή των κρατούμενων να αλλάξουν τις συνθήκες διαβίωσης στο στρατόπεδο.

00:40:07:00
Φωτογραφικό υλικό με δεσμοφύλακες στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας. Η αφηγήτρια κατακρίνει την αυστηρή επιτήρηση κάτω από την οποία βρίσκονταν οι κομουνιστές κρατούμενοι.

00:40:12:00
Ο ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΕΛΗΣ, κρατούμενος του στρατοπέδου Λάρισας, καταθέτει τη μαρτυρία του από το στρατόπεδο συγκέντρωσης της Λάρισας: μιλά για τη συγκινητική αυτοδιάθεση των συγκρατούμενων του σε υποβολή μαρτυρίων προκειμένου να γίνει αντικατάσταση από τα βασανιστήρια, επτά φυματικών των οποίων η ζωή θα κινδύνευε. Παρεμβάλλεται η φωτογραφία του θαλαμάρχη του στρατοπέδου ΤΑΣΟΥ ΚΟΥΛΑΜΠΑ, που υπέβαλε την πρόταση στον διοικητή να αντικατασταθούν οι φυματικοί.

00:42:51:00
Φωτογραφικό υλικό από μπλόκα σε διάφορα σημεία της Αθήνας, με τη συμμετοχή Ναζί και ταγματασφαλιτών. Ο αφηγητής αναφέρεται αφενός στους κύριους στόχους των μπλόκων, που ήταν οι λαϊκές περιοχές της Αθήνας που είχαν τεθεί υπό τον έλεγχο του ΕΛΑΣ, και αφετέρου στην εκεί παρουσία καταδοτών, που είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους.

00:43:40:00
Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, ηγετικό στέλεχος της Ιερής Ταξιαρχίας, που συνελήφθη στο μπλόκο του Δουργουτίου, κατηγοριοποιεί τους καταδότες σε «τσουβαλάδες» (όσοι ήταν κουκουλωμένοι με ένα σακί μέχρι τη μέση) και μασκοφόρους (όσοι έφεραν μάσκα).

00:44:24:00
Σειρά χαρακτικών με καταδότες-συνεργάτες των Γερμανών, με Γερμανούς και με απαγχονισμένους. Ο ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ επισημαίνει το μέγεθος της γελοιότητας της εικόνας των καταδοτών, που η μόνη ορατή συμπεριφορά στην αργή τους κίνηση ανάμεσα στους ανθρώπους του μπλόκου, ήταν η ανάταση του χεριού για να καταδείξουν εκείνον που θα οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα.

00:45:15:00
Σειρά χαρακτικών με θέμα εμπνευσμένο από το μπλόκο της Κοκκινιάς της 17ης Αυγούστου 1944. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο γεγονός που έλαβε χώρα με τη συμβολή 2. 000 ταγματασφαλιτών (με επικεφαλής τους ταγματάρχη ΠΛΥΤΖΑΝΟΠΟΥΛΟ και ΣΓΟΥΡΟ) και 500 Γερμανών, που συνίστατο στην υπό την απειλή των όπλων συγκέντρωση στην πλατεία της Οσίας Ξένης, των ανδρών ηλικίας από 15 ως 60 ετών.

00:45:42:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, μέλος του ΕΑΜ Κοκκινιάς, μιλά για την ημέρα της 17ης Αυγούστου 1944, την ημέρα του μπλόκου της Κοκκινιάς, οπότε και συνελήφθη. Μείνανε, λέει, γονατιστοί και το βράδυ τους μετέφεραν στο Χαϊδάρι. Γύρω τους κυκλοφορούσαν οι προδότες ΜΠΑΤΡΑΝΗΣ και ΚΟΥΡΕΑΣ. Ο ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ εκφράζει τον αποτροπιασμό του και για τους Έλληνες αξιωματικούς που ήταν όργανα των Γερμανών. Παρεμβάλλονται τα χαρακτικά.

00:46:49:00
Χαρακτικά με θέμα εμπνευσμένο από το μπλόκο της Κοκκινιάς. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους περισσότερους από 150 εκτελεσμένους Κοκκινιώτες της ημέρας του μπλόκου στους δρόμους της συνοικίας.

00:47:12:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ αναφέρεται στην εκτέλεση των Κοκκινιωτών και στον Εθνικό Ύμνο που ακουγόταν από τη Μάνδρα.

00:47:37:00
Χαρακτικά με θέμα εμπνευσμένο από το μπλόκο της Κοκκινιάς. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη μεταφορά περίπου 3. 000 Κοκκινιωτών στο στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου, από τους οποίους οι 1. 200 στάλθηκαν σε στρατόπεδα της Γερμανίας, με τους 335 από αυτούς να πεθάνουν εκεί.

00:47:50:00
Φωτογραφικό υλικό και πλάνα από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Χαϊδαρίου. Ο αφηγητής αναφέρεται στο μεγαλύτερο και «τρομερότερο» στρατόπεδο συγκέντρωσης στην Ελλάδα, που εγκαινιάστηκε στα τέλη Αυγούστου του 1943, με τη μεταφορά από το στρατόπεδο της Λάρισας 590 ομήρων, 240 από τους οποίους προήλθαν από τις φυλακές της Ακροναυπλίας.

00:48:53:00
Φωτογραφία του κτηρίου της οδού Μέρλιν, όπου ήταν το άντρο των SS. Εκεί κρατούνταν και υποβάλλονταν σε βασανιστήρια οι συλληφθέντες και λειτουργούσε ως προθάλαμος του στρατοπέδου Χαϊδαρίου. .

00:49:06:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΑΤΟΣ, γραμματέας της ΕΠΟΝ Παγκρατίου, κρατούμενος στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, καταθέτει τη μαρτυρία του από τα αποτροπιαστικά επαναλαμβανόμενα βασανιστήρια που υπέστη στο κτήριο της οδού Μέρλιν, επειδή δεν κατάφεραν οι Γερμανοί να του αποσπάσουν καμία ομολογία. Τα σκίτσα με τα βασανιστήρια που παρεμβάλλονται, εικονίζουν μεταξύ άλλων κάποια από αυτά που υπέστη ο ομιλών, και υπογραμμίζουν τη φρίκη της περιγραφής του ΒΑΣΙΛΑΤΟΥ. Παρεμβάλλονται και γελοιογραφίες χωρίς λόγια με Γερμανούς βασανιστές και η φωτογραφία του κτηρίου της οδού Μέρλιν.

00:52:44:00
Φωτογραφικό υλικό με βασανισμένους από τους Γερμανούς.

00:53:12:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ, ομαδάρχης του ΕΛΑΣ Φοιτητών Αθήνας, κρατούμενος στο στρατόπεδο Χαϊδαρίου, αναφέρεται στον μακρύ κατάλογο των βασανιστηρίων στο κτήριο της οδού Μέρλιν από τους Γερμανούς: το σφίξιμο της κεφαλής, σε βαθμό που ο βασανιζόμενος πέθαινε από εσωτερική αιμορραγία, το κάψιμο του σώματος με τσιγάρο, το κάθισμα σε πυρακτωμένο σίδερο ή σε ηλεκτροφόρα καλώδια, το ηλεκτροσόκ. Κάνει λόγο για 300 αγωνιστές που πέθαναν από τα βασανιστήρια αυτά, μέσα στο κολαστήριο της Μέρλιν.

00:53:59:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ αναφέρεται στον σκοπό των βασανιστών, που ήταν να κάμψει την αντίσταση των Ελληνικού λαού και να τους καταστήσει πειθήνια όργανά του.

00:54:27:00
Φωτογραφικό υλικό με απαγχονισμένους, εκτεθειμένους σε δημόσια θέα.

00:54:36:00
Φιλμ αρχείου με απαγχονισμένους, εκτεθειμένους σε δημόσια θέα. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους ομαδικά απαγχονισμένους πατριώτες της οδού Παπαδιαμαντοπούλου. Η εκτέλεση αγωνιστών που κρατούντο ως όμηροι σε στρατόπεδα, ήταν η γερμανική απάντηση σε κάθε ελληνική αντιστασιακή ενέργεια.

00:55:04:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 11 Δεκεμβρίου 1943, από την εφημερίδα «Καθημερινή», στην οποία αναφέρεται ότι «επληγώθη» ένας Γερμανός και σε αντίποινα εκτελέσθηκαν δέκα. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές.

00:55:10:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας δημοσίευσης 27 Οκτωβρίου 1943, από την εφημερίδα «Καθημερινή», στην οποία αναφέρεται ο αριθμός των Ελλήνων που θα εκτελούνται έναντι δολοφονίας ή τραυματισμού ενός Γερμανού (50 και 10, αντίστοιχα). Ο αφηγητής διαβάζει χωρίο της ανακοίνωσης.

00:55:19:00
Ανακοίνωση του ανώτερου αρχηγού των Ταγμάτων Ασφαλείας και Αστυνομίας Ελλάδος ΣΙΜΑΝΑ, ημερομηνίας 28 Νοεμβρίου 1943, από την εφημερίδα «Καθημερινή», στην οποία αναφέρονται εκτελέσεις των Γερμανών σε αντίποινα. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ αναφέρεται στις εκτελέσεις από τους Γερμανούς που άρχισαν από τον Δεκέμβριο του 1943.

00:55:32:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 8 Απριλίου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα», η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 50 κομουνιστών. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ κάνει σχετικές αναφορές.

00:55:38:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 18 Απριλίου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» (ημερομηνία δημοσίευσης 19 Απριλίου 1944), η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 35 κομουνιστών αντί επτά τσολιάδων. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ σχολιάζει σχετικώς.

00:55:43:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 30 Απριλίου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» (ημερομηνία δημοσίευσης 2 Μαΐου 1944), η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 110 κομουνιστών και ριζική καταστροφή του χωριού Κυριάκι σε αντίποινα της δολοφονίας δύο Γερμανών αξιωματικών, που έλαβε χώρα στις 25 Απριλίου 1944. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ κάνει σχετικές αναφορές.

00:55:47:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 2 Μαΐου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» (ημερομηνία δημοσίευσης 3 Μαΐου 1944), η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 30 κομουνιστών σε αντίποινα των δολοφονιών τεσσάρων ευζώνων και δύο Ελλήνων λεγεωναρίων, που έλαβαν χώρα στις 24 και28 Απριλίου 1944. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ κάνει σχετικές αναφορές.

00:55:51:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 3 Μαΐου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα», η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 50 κομουνιστών σε αντίποινα της δολοφονίας πέντε Γερμανών αξιωματικών, που έλαβε χώρα στις 12 και 13 Απριλίου 1944, και στον απαγχονισμό 10 σε αντίποινα απόπειρας κατά της αμαξοστοιχίας Αθηνών-Κορίνθου, που μετέφερε Γερμανούς στρατιώτες, η οποία έλαβε χώρα στις 24 Απριλίου του ίδιου χρόνου. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ κάνει σχετικές αναφορές σχετικά με μία εκτέλεση ανά ημέρα.

00:55:53:00
Ανακοίνωση, ημερομηνίας 10 Μαΐου 1944, από την εφημερίδα «Αθηναϊκά Νέα» (ημερομηνία δημοσίευσης 11 Μαΐου 1944), η οποία αναφέρεται στην εκτέλεση 100 κομουνιστών σε αντίποινα της δολοφονίας και λήστευσης Γερμανών αξιωματικών που έλαβε χώρα στις 25 Απριλίου 1944.

00:55:56:00
Φωτογραφία με εκτελεσθέντα από τους Ναζί.

00:56:04:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ λέει ότι όσο τελείωνε η κατοχή και έσφιγγε ο κλοιός γύρω από τους Γερμανούς, τόσο πύκνωσαν οι εκτελέσεις. Μετά τον Ιούλιο του 44, είχαμε κάθε ημέρα μία εκτέλεση. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με εκτελέσεις πατριωτών. Ο ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ αναφέρεται στους τόπους των εκτελέσεων (Νταμάρια, Δαφνί, Καισαριανή, Μάνδρα Ελευσίνας κ. α.), και στους τάφους στο Τρίτο Νεκροταφείο όπου έθαβαν τους εκτελεσμένους ή στο ότι τους πέταγαν στους δρόμους.

00:57:01:00
Χαρακτικά με θεματολογία τις εκτελέσεις πατριωτών.

00:57:15:00
Πλάνα από το σκοπευτήριο της Καισαριανής. Ο αφηγητής αναφέρει ότι στον τόπο αυτό από 1-20 Μαΐου 1944 εκτελέστηκαν 600 πατριώτες, μη συμπεριλαμβανομένων όσων είχαν σκοτωθεί στα μπλόκα.

00:57:39:00
Φωτογραφικό υλικό από το σκοπευτήριο της Καισαριανής.

00:57:51:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ κάνει λόγο για τον πιο «αιματοβαμμένο» μήνα του 1944, τον Μάϊο και για την Πρωτομαγιά του 1944, που σημάδεψε η εκτέλεση των 200 κομουνιστών στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.

00:58:00:00
Φωτογραφία των κομουνιστών που εκτελέστηκαν την Πρωτομαγιά του 1944 από το στρατόπεδο του Χαϊδαρίου. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εκτέλεση ως αντίποινα για την δολοφονία ενός Γερμανού στρατιώτη από αντάρτες του ΕΛΑΣ στους Μολάους Σπάρτης.

00:58:22:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ δείχνει τα «θυμητάρια» δύο εκτελεσμένων κομουνιστών της Πρωτομαγιάς του 1944, του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΣΟΚΑΤΖΙΔΗ και του ΑΝΤΩΝΗ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ.

00:59:23:00
Φωτογραφίες των εκτελεσμένων κομουνιστών της Πρωτομαγιάς του 1944. Η αφηγήτρια μας πληροφορεί ότι ο Γερμανός διοικητής του στρατοπέδου, ζήτησε από τους ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΣΟΚΑΤΖΙΔΗ και ΑΝΤΩΝΗ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟ να εξαιρεθούν και να αντικατασταθούν από άλλους, πρόταση που αρνήθηκαν.

00:59:23:00
Πλάνα από το σκοπευτήριο της Καισαριανής. Η αφηγήτρια περιγράφει το χρονικό της εκτέλεσης των 200 κομουνιστών στο σκοπευτήριο, την Πρωτομαγιά του 1944.

00:59:53:00
Ο ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ αναφέρεται στην αντίδραση του κόσμου που έρανε με άνθη τα αίματα των εκτελεσμένων της Πρωτομαγιάς του 1944 και στους ατομικούς τάφους που ανοίχτηκαν στο τρίτο νεκροταφείο για να ταφούν.

01:00:31:00
Σημειώματα αγωνιστών πριν εκτελεστούν, του ΝΙΚΟΥ ΜΑΡΙΑΚΑΚΗ ΚΩΣΤΑ ΤΣΙΡΚΑ κ. ά. Οι αφηγητές διαβάζουν αποσπάσματα από αυτά. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στο τελευταίο σημείωμα του ΜΑΝΩΛΗ ΛΙΤΙΝΑ, στελέχους του αγωνιστικού ΕΔΕΣ Αθήνας που εκτελέστηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 1944.

01:01:31:00
Φιλμ αρχείου με ταφή εκτελεσμένων. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην εκτέλεση του ΜΑΝΩΛΗ ΛΙΤΙΝΑ, της ΛΕΛΑΣ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ, της 17χρονης ΕΠΟνίτισας ΗΡΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ και άλλων 77 αγωνιστών στο Δαφνί, στις 8 Σεπτεμβρίου του 1944, ένα μήνα πριν από την αποχώρηση του κατακτητή, χωρίς καν πρόσχημα τα αντίποινα. Αναφέρεται επίσης στο φρόνημα του ελληνικού λαού που δεν κάμφθηκε από την τρομοκρατία των κατακτητών.

01:02:37:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΖΟΛΕΑΣ, ηγετικό στέλεχος της Ιερής Ταξιαρχίας, κρατούμενος στο στρατόπεδο Λάρισας, αναφέρεται στο υψηλό φρόνημα του ελληνικού λαού, στις δραστηριότητές τους ως κρατούμενοι και στα όνειρα τους για τον «νέο κόσμο» που διαψεύστηκαν μετά την καταστροφή του Άξονα.

01:03:53:00
Τίτλοι τέλους.

Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ

Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, αντιστασιακή οργάνωση, στρατόπεδο συγκέντρωσης, αντισημιτισμός, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία

Αναφορές
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Τριλόφου ΑΙΜΙΛΙΑ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ-ΣΤΕΦΑΝΙΔΗ, κάτοικος Τριλόφου Κατερίνης ΒΕΝΙΑΜΙΝ ΛΟΧΕΡ , ιερέας της Ευαγγελικής Εκκλησίας ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΤΖΑΤΖΟΣ, υπεύθυνος του δικτύου συνδέσμου 10ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ ΘΩΜΑΣ ΠΑΓΟΥΝΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Κοζάνης ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΚΙΤΣΟΣ, κάτοικος Μουσιωτίτσας ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΦΟΥΚΑ, κάτοικος Λιγκιάδων Ιωαννίνων ΑΡΓΥΡΗΣ ΦΕΡΛΕΛΗΣ, κάτοικος Καλαβρύτων ΓΙΩΡΓΟΣ ΕΥΓΕΝΙΔΗΣ, κάτοικος Πύργων ΕΛΕΝΗ ΝΑΝΑΚΟΥΔΗ, κάτοικος Χορτιάτη ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΙΑΡΧΟΥ, στέλεχος ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης ΣΟΛΟΜΩΝ ΧΑΟΥΕΛ, όμηρος στο στρατόπεδο του Άουσβιτς ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΛΤΑΣ, όμηρος στο στρατόπεδο του Άουσβιτς ΑΝΤΩΝΗΣ ΦΛΟΥΝΤΖΗΣ, κρατούμενος και γιατρός του στρατοπέδου της Λάρισας ΠΕΤΡΟΣ ΠΑΤΡΕΛΗΣ, κρατούμενος του στρατοπέδου Λάρισας ΤΑΣΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ, μέλος της οργάνωσης «Ιερή Ταξιαρχία» ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΙΔΗΣ, μέλος του ΕΑΜ Κοκκινιάς ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΑΣΙΛΑΤΟΣ, γραμματέας της ΕΠΟΝ Παγκρατίου ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΕΛΑΒΙΛΑΣ, ομαδάρχης του ΕΛΑΣ Φοιτητών Αθήνας

Γεωγραφικός Προσδιορισμός

Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ

Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ

Συντελεστές
Σκηνοθεσία: ΣΩΤΗΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΗΣ Διεύθυνση Παραγωγής: ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ Παραγωγός: ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ Επιμέλεια: ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Σενάριο: ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ Ιστορικός σύμβουλος: ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών Ιστορικοί ερευνητές: ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ Αφήγηση: ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ Μουσική: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ Διεύθυνση φωτογραφίας: ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Ηχοληψία: ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ Μιξάζ: ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ Μοντάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΕΦΑΝΟΥ Τρυκέζα – Τίτλοι ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ Χαρακτικό τίτλων: ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ Έρευνα Ιταλίας: ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ Βοηθός σκηνοθέτης: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ Βοηθός οπερατέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ Βοηθοί εικονολήπτες: ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ Βοηθός μοντέρ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ Ηλεκτρολόγοι: ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ Εταλονάζ: ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ Κοπή αρνητικού: ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ Φωτογράφοι: ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ Μηχανικοί προβολής: ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ Γραμματεία παραγωγής: ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ Ηλεκτρονικοί τίτλοι: ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ Βίντεο εγγραφή: ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ Τελεσινέ – Μίξη τίτλων: ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις: IMPERIAL WAR MUSEUM MOVIETONEWS BUNDESARCHIV ISTITUTO LUCE S.P.A. NATIONAL ARCHIVES ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ», Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ» «ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ» ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ και τους: ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ» Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης

Σχετικά Θέματα

Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ

Διάρκεια
01:05:09:07

Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ Τύπος: 16 mm Εικόνα: ΑΣΠΡΟΜΑΥΡΗ, 4:3 Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ

Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172

Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009

ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ. ΔΙΑΒΑΖΕΙ Η ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ
0000008139

Σειρά έξι δεκαπεντάλεπτων εκπομπών, σε σκηνοθεσία του ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ, στις οποίες η αξέχαστη ηθοποιός ΈΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ διαβάζει αποσπάσματα από το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο, καθώς και ύμνους στης Μεγάλης Εβδομάδας.

Πλήρης Τεκμηρίωση