00:01:27:00
Εισαγωγή στο επεισόδιο με αναφορά του αφηγητή στην καταγωγή και την προφορά του ονόματος του LUIGI PIRANDELLO.

00:01:45:00
Τίτλος επεισοδίου: «ΛΕΥΚΩΜΑ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΟΙΗΤΕΣ».

00:01:51:00
Πλάνα από παραδοσιακές φορεσιές, τον προαύλιο χώρο της Δημοτικής Πινακοθήκης. Εικόνες από την έκθεση που αναφέρεται στις θεατρικές παραστάσεις των έργων του LUIGI PIRANDELLO στην ΕΛΛΑΔΑ.

00:03:23:00
Εικόνες από τον τάφο και το πατρικό σπίτι του LUIGI PIRANDELLO στον ΑΚΡΑΓΑΝΤΑ στη ΣΙΚΕΛΙΑ.

00:03:49:00
Ιστορικά μνημεία στη ΣΙΚΕΛΙΑ των ελληνικών χρόνων. Παράλληλα, βλέπουμε λαϊκούς ποιητές της σικελικής ρωμιοσύνης.

00:06:25:00
Εικόνες από το νορμανδικό εκκλησάκι του SAN BIAGGIO κι αναφορά στην ιστορία του. Αναφορά στο Σικελό ποιητή CESSARE DE SANITIES και απαγγελία ποιήματος από τον ίδιο.

00:07:29:00
Πλάνο από το ΣΑΛΕΝΤΟ και το σπίτι του ποιητή. Πλάνα από τον ίδιο μαζί με τη γυναίκα του στο γραφείο του ενώ αναφέρεται στα έργα του στην Ελληνική τοπική διάλεκτο και στον αφανισμό της ελληνικής διαλέκτου από την περιοχή.

00:09:34:00
Πλάνα της θαλάσσιας περιοχής της ΣΙΚΕΛΙΑΣ και μνημείων, εικόνες από τον ποταμό ΑΛΙΚΟ, με παράλληλη αναφορά του αφηγητή σε ιστορικά και μυθολογικά στοιχεία.

00:11:57:00
Πλάνο στις ΣΥΡΑΚΟΥΣΕΣ, στον αρχαιολογικό χώρο. Εικόνες από το τελειότερο θέατρο της κλασικής περιόδου, όπου δίδαξε ο ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Πλάνα από τη φύση, πρόβατα, τη θάλασσα.

00:13:30:00
Εικόνες από την πόλη CEPHALOUS και τα παράλιά της, με αναφορά του ποιητή στην ιστορική διαδρομή της πόλης ανά τους αιώνες. Πανοραμικό πλάνο εξωτερικού του καθεδρικού ναού και εσωτερική περιήγηση στα ψηφιδωτά του 12ου αιώνα.

00:15:14:00
Εξωτερικά και εσωτερικά πλάνα από τον Καθεδρικό Ναό του παλατιού των Νορμανδών του ΠΑΛΕΡΜΟ κι αναφορά του αφηγητή στα βυζαντινά ψηφιδωτά της CAPELLA PALATINA, αφιερωμένης στον ΑΓΙΟ ΠΕΤΡΟ.

00:15:51:00
Εικόνες του Μητροπολιτικού ναού του ΜΟΡΕΑΛ στο ΠΑΛΕΡΜΟ κι αναφορά στα ψηφιδωτά του.

00:16:18:00
Πανοραμικά πλάνα της πόλης του ΠΑΛΕΡΜΟ κι αναφορά ιστορικών στοιχείων. Εικόνες από την καθημερινή ζωή στο ΠΑΛΕΡΜΟ.

00:18:43:00
Πλάνα από τις βόρειες ακτές της ΣΙΚΕΛΙΑΣ. Εικόνες από την αρχαία ΤΥΝΔΑΡΗ και τη ΜΕΣΣΗΝΗ της ΚΑΛΑΒΡΙΑΣ. Αναφορά σε ιστορικά και μυθολογικά στοιχεία της περιοχής κι ιδιαίτερα στην ΟΜΗΡΟΥ «ΟΔΥΣΣΕΙΑ».

00:24:43:00
Πλάνα από την περιοχή του ηφαιστείου της ΑΙΤΝΑΣ. Αναφορά σε μυθολογικά στοιχεία και σε διήγημα του VERGA.

00:26:32:00
Εικόνες από τον ΒΕΖΟΥΒΙΟ, ERCOLANO, TORE DEL GRECO. Αναφορά ιστορικών στοιχείων για την ευρύτερη περιοχή.

00:28:31:00
Πλάνα από την παράκτια περιοχή του SALERNO.

00:29:43:00
Εικόνες από την ΙΘΑΚΗ και το ακρωτήρι του ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑ.

00:30:00:00
Τέλος.

00:01:29:00
Ηλικιωμένοι κάτοικοι της περιοχής της CALIMERA τραγουδούν παραδοσιακό τραγούδι με τη συνοδεία ντεφιού.

00:02:12:00
Τίτλος επεισοδίου: «ΤΟ ΛΕΥΚΩΜΑ ΤΗΣ CALIMERA».

00:02:15:00
Κάτοικος της περιοχής απαγγέλλει σε διάλεκτο grico ποίημα για το κρασί.

00:02:34:00
Αναφορά του αφηγητή σε σημειώσεις του 1983 για μια γιορτή κοντά στην CALIMERA την Κυριακή 7 Αυγούστου. Αφήγηση μιας κατοίκου σχετικά με τη γιορτή και τις ρίζες της, που φτάνουν στις Διονυσιακές τελετές. Πλάνα από τη συγκεκριμένη γιορτή με χορευτές και μουσικούς.

00:04:03:00
Πλάνα από μπακάλικο κατοίκου, συνομιλία σε διάλεκτο grico και ερωτήσεις του ερευνητή γύρω από τη ζωή τους και σχετικά με κάποια γιορτή με μυθικά στοιχεία.

00:06:14:00
Πλάνο κοπέλας που μαζί με φίλους της τραγουδούν σε διάλεκτο grico. Ο αφηγητής μας βοηθάει να καταλάβουμε το τραγούδι.

00:09:02:00
Μακρινά πλάνα από την πόλη ΤΑΡΑΝΤΑ. Ο αφηγητής αναφέρει στοιχεία για την τελετή ΤΑΡΑΝΤΑ που ανάγονται στα αρχαία χρόνια.

00:09:27:00
Πλάνα από αρχαίο ναό της περιοχής. Ο αφηγητής συνεχίζει να μιλάει για την μυστικιστική τελετή ΤΑΡΑΝΤΑ και αναφέρει κάποιους εκπροσώπους της (ΠΥΘΑΓΟΡΑ, ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟ).

00:09:56:00
Σκηνές από τοιχογραφία.

00:10:33:00
Αναφορά του αφηγητή σε σημειώσεις του 1968. 25 Ιουλίου, ΣΙΚΕΛΙΑ. Πλάνα από την ύπαιθρο της Σικελίας, στοιχεία για το μύθο της ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ, εύρεση κοινών στοιχείων με την ΠΑΝΑΓΙΑ και προσπάθεια ταύτισής τους με τις εναλλαγές των εποχών στη φύση.

00:13:03:00
Αναφορά στο οδοιπορικό του 1975. 20 Ιουνίου, ΑΙΤΝΑ. Πλάνα από το ηφαίστειο και απαγγελία στίχων ποιήματος του ΠΑΖΟΛΙΝΙ από τον αφηγητή.

00:13:36:00
Αναφορά του αφηγητή σε σημειώσεις του 1983. 12 Αυγούστου, CALIMERA. Ο αφηγητής παρουσιάζει καινούρια στοιχεία σχετικά με την τελετή ΤΑΡΑΝΤΑ σε σύγκριση πάντα με το μύθο της ΠΕΡΣΕΦΟΝΗΣ. Πλάνα από την τελετή με χορό και τραγούδι.

00:16:02:00
Συνέχεια της συνομιλίας του ερευνητή με την ίδια γυναίκα σχετικά με τον «ταραντισμό» και των τρόπων ίασής του. Φωτογραφίες από την έρευνα του ERNESTO DE MARTINO 1959 και ηχογράφηση μουσικοθεραπείας LEYDI-CARPITELLA που αποτυπώνουν ανθρώπους κατά τη διάρκεια της τελετής ή μετά από αυτή. Σημειώνεται η προσπάθεια του χριστιανισμού να πατρονάρει τη συγκεκριμένη τελετή.

00:19:25:00
Αναφορά του αφηγητή σε σημειώσεις του 1983. SAN FOCA, 21 Αυγούστου. Παρουσίαση του τελετουργικού της γιορτής του ΑΓΙΟΥ ΦΩΚΑ στο ομώνυμο χωριό. Πλάνα από το χωριό αυτό. Αναφορά σε παρόμοιες εορτές που γίνονταν εκεί στην αρχαιότητα και στο βυζάντιο, από όπου διαφαίνεται και η ιστορική συνέχεια της εορτής.

00:25:35:00
Αναφορά του αφηγητή σε σημειώσεις του 1983. ΡΟΥΦΑΛΟ, ΤΟΡΕ ΠΑΝΤΟΥΛΙ, 16 Αυγούστου. Πλάνα από την εορτή της αγωνιστικής ταραντέλας των σπαθιών και πληροφορίες από τον αφηγητή.

00:31:18:00
Τέλος.

00:01:29:00
Στο πλάνο ένα χειρόγραφο βιβλίο του 14ου αιώνα, που βλέπουμε να το ξεφυλλίζουν και ακούμε ότι πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα του μουσείου του Ελληνικού Ινστιτούτου της ΒΕΝΕΤΙΑΣ. Περιέχει διηγήσεις του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ από τον ψευδό ΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗ και περιλαμβάνει και 250 βυζαντινές μικρογραφίες.

00:02:18:00
Το πλάνο κινείται μέσα στα κανάλια της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, όπου βλέπουμε τις γόνδολες, έναν και ανθρώπους με αποκριάτικη ενδυμασία.

00:04:07:00
Το πλάνο στο ΓΕΦΥΡΙ ΤΟΥ ΔΙΑΒΟΛΟΥ. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο του 1968. Μιλά για το γεφύρι των Γκρεκών ενώ βλέπουμε το γεφύρι και το κανάλι. Όσο ακούμε τον αφηγητή βλέπουμε αντίστοιχα το κτήριο του μουσείου του Ελληνικού Ινστιτούτου της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, το δρόμο που οδηγεί στην εκκλησία των Γκρεκών, τον ΑΪ ΓΙΩΡΓΗ, την εκκλησία και το καμπαναριό.

00:05:33:00
Το πλάνο πάνω στο καμπαναριό ενώ ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο στις 3/8 του ’75. Βλέπουμε πάνω από το καμπαναριό το γεφύρι των Γκρεκών, τη ΒΕΝΕΤΙΑ, μια πλατεία με ανθρώπους, καθώς και το λιμάνι την ώρα της δύσης του ηλίου.

00:06:39:00
Πλάνο στο σιδηροδρομικό σταθμό της ΒΕΡΟΝΑ. Ακούμε τον αφηγητή να μιλάει για τη μετανάστευση καθώς βλέπουμε τρένο να ξεκινά. Βλέπουμε έξω από αυτό τοπία χιονισμένα και χορωδία παιδιών να τραγουδά ως μουσική υπόκρουση το «ΑΝΤΡΑ ΜΟΥ ΠΑΕΙ». Το τρένο φτάνει στο σταθμό της ΜΠΡΕΣΙΑ.

00:08:57:00
Βλέπουμε τις γραμμές κι ένα άλλο τρένο να κινείται, μέχρι που φεύγει και μπροστά μας αποκαλύπτονται τα αρχαία ερείπια της πόλης του ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΥ. Ακούμε τον αφηγητή ενώ βλέπουμε πλάνο μέσα στον αρχαιολογικό χώρο.

00:09:26:00
Στο πλάνο αρχαίος ναός στην περιοχή ΣΕΛΙΝΟΥΣ και ακούμε τον αφηγητή να κάνει αναφορά στο ημερολόγιο της 8ης Σεπτεμβρίου 1984.

00:09:48:00
Πλάνο από τη στεριά προς τη θάλασσα. Κινείται και βλέπουμε το Ναό της Αφροδίτης και ακούμε τον αφηγητή να μιλάει για τις ακτές της μυθικής ΚΑΡΧΗΔΟΝΑΣ. Το πλάνο εξακολουθεί να κινείται, βλέπουμε τη θάλασσα, σπίτια, καθώς κι ένα κόκκινο ηλιοβασίλεμα.

00:11:05:00
Στο πλάνο μας ομάδα Γκρεκών τραγουδά ελληνόφωνα τραγούδια, βλέπουμε κι ένα πολύ μικρό παιδάκι να φυσά μια φυσαρμόνικα.

00:11:57:00
Το πλάνο κινείται σε βιομηχανική περιοχή της ΣΙΚΕΛΙΑΣ, όπου στην περιφέρειά της βλέπουμε αρχαία ερείπια και τους αρχαίους τάφους των ΜΕΓΑΡΕΩΝ, σύμφωνα με τον αφηγητή.

00:13:27:00
Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από τις σημειώσεις του 1985, με τίτλο ΒΕΝΕΤΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ. Το πλάνο κινείται στη λιμνοθάλασσα της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και φτάνει στο κοιμητήριο, όπου υπάρχει και ελληνικό τμήμα, όπου αναπαύονται Γκρεκοί της παλιάς ελληνικής παροικίας και επώνυμοι ορθόδοξοι της διασποράς. Βλέπουμε πλάνα από το νεκροταφείο.

00:14:06:00
Στο πλάνο το καρναβάλι για η γιορτή – ιεροτελεστία της άνοιξης.

00:17:20:00
Ενώ ο αφηγητής μας μιλά για το τέλος της ιεροτελεστίας της γιορτής της Άνοιξης, το πλάνο κινείται στην άδεια πια πόλη της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και στα κανάλια της, όπου βλέπουμε γόνδολες και κτήρια.

00:18:31:00
Το πλάνο στην άδεια πλατεία του ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ.

00:19:11:00
Στο πλάνο πανοραμικά η ΒΕΝΕΤΙΑ, βλέπουμε τα κανάλια σε χειμωνιάτικο χιονισμένο σκηνικό.

00:19:32:00
Πλάνο στο γεφύρι των Γκρεκών όπου υπάρχουν χιόνια, ακούμε τον αφηγητή να μιλά για τη ΦΛΑΓΓΙΝΕΙΟ Σχολή και το Μέγαρο της Ελληνικής Αδελφότητας. Το πλάνο κινείται μέσα στη Σχολή, όπου βλέπουμε την αίθουσα των συνελεύσεων και τα σπάνια αρχεία που φυλάσσονται εκεί.

00:20:31:00
Πλάνο μέσα στο Μέγαρο της Ελληνικής Αδελφότητας, κινείται από την είσοδο προς τα πάνω, οπότε ακούμε τον αφηγητή να μας μιλά για την ιστορία της ελληνικής αδελφότητας στη ΒΕΝΕΤΙΑ, η οποία ιδρύθηκε το 1498 με στόχο την νομιμοποίηση των αγώνων, αλλά και την ίδρυση δικού τους ναού που θα αφιέρωναν στον Άγιο Γεώργιο. Βλέπουμε την εικόνα του Αγίου.

00:21:04:00
Το πλάνο εξωτερικά όπου το τοπίο είναι χιονισμένο, κινείται και φτάνει έξω από την εκκλησία. Παράλληλα, ακούμε τον αφηγητή να μας λέει μεταξύ άλλων ότι το 1511 δόθηκε η άδεια στους Έλληνες για να χτιστεί η εκκλησία του ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ, με την προϋπόθεση ότι θα έχουν τη συγκατάθεση του ΠΑΠΑ. Το πλάνο μέσα στην εκκλησία όπου βλέπουμε σπάνιες εικόνες.

00:21:48:00
Το πλάνο μέσα στην εκκλησία (η εικόνα χαλάει) ενώ ακούμε τον αφηγητή να αναφέρεται στα εγκαίνια το 1573, και επισημαίνει ότι το 1797 με την πτώση της ΒΕΝΕΤΙΑΣ έγινε δήμευση πολλών ελληνικών θησαυρών από τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ.

00:22:06:00
Η εικόνα χαλασμένη. Διακρίνουμε σε σύντομο πλάνο πανοραμικά τη ΒΕΝΕΤΙΑ ενώ ακούμε τον αφηγητή να μιλά για το βενετσιάνικο καρναβάλι και βλέπουμε ανθρώπους ντυμένους με στολές να κινούνται στα σοκάκια.

00:22:22:00
Εικόνα χαλασμένη. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο γα τις 18/2 του ’85. Το πλάνο (εικόνα χαλασμένη) στην ελληνική γειτονιά της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και στο γεφύρι των Γκρεκών, όπου περνά πλήθος μασκαράδων με κατεύθυνση την πλατεία του ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ. Με δυσκολία διακρίνουμε τον κόσμο και τους μασκαράδες που βρίσκονται στην πλατεία.

00:24:04:00
Πλάνο στην πλατεία του ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΚΟΥ, όπου συνεχίζεται το βενετσιάνικο καρναβάλι. Βλέπουμε τους μεταμφιεσμένους συμμετέχοντες, με ποικιλία κουστουμιών.

00:26:07:00
Το πλάνο στην εξέδρα που έχει στηθεί στην πλατεία για τη συναυλία στο πλαίσιο του καρναβαλιού. Βλέπουμε τους μουσικούς να παίζουν, να τραγουδούν και τον κόσμο να χορεύει. Μέσα στους εκατοντάδες μεταμφιεσμένους υπάρχει κι ένας τσολιάς.

00:28:32:00
Στο πλάνο χιλιάδες βεγγαλικά που σκάνε στον ουρανό, καθώς και το κάψιμο του «ΠΑΝΤΑΝΟΥ» που σηματοδοτεί το τέλος της αποκριάς.

00:29:39:00
Τέλος.

00:01:18:00
Πλάνο σε οδοδείκτη “Via L. B. Alberti” (LEON BATISTA ALBERTI). Πλάνο από το TEMPIO MALATESTΙANO στο ΡΙΜΙΝΙ, γενέτειρα του ΣΙΤΖΙΣΜΟΝΤΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ (SIGISMONDO PANDOLFO MALATESTA), στρατηγού του ενετικού στρατού, και από το Μαυσωλείο στη Μητρόπολη του Αγίου Φραγκίσκου, όπου βρίσκεται ο τάφος του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ, καθώς εκεί το 1465 μεταφέρθηκαν από τον ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ τα λείψανά του. Στην επιτύμβια επιγραφή ο ΠΛΗΘΩΝ αναφέρεται ως «ηγεμόνας των φιλοσόφων του καιρού του». Πορτραίτο του ΠΛΗΘΩΝΑ ΓΕΜΙΣΤΟΥ από το Ανάκτορο των ΜΕΔΙΚΩΝ.

00:02:30:00
Πλάνο της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, τόπου καταγωγής και σπουδών του ΠΛΗΘΩΝΑ ΓΕΜΙΣΤΟΥ. Ο αφηγητής ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΛΑΣ μιλά για τις σπουδές του ΠΛΗΘΩΝΑ κοντά στον Ιουδαίο μυστικιστή της ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗΣ ΕΛΙΣΣΑΙΟ, μέσω του οποίου μυήθηκε στα ζωροαστρικά και βαβυλωνιακά κοσμολογικά συστήματα.

00:03:04:00
Πλάνο της πρόσοψης του Πατριαρχείου της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ και σε λεπτομέρεια το έμβλημά του, ο δικέφαλος αετός. Οι φιλοσοφικές ανησυχίες του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ, που πρέσβευε την «οικουμενικότητα της γνώσης» και την ενιαία και αδιαίρετη (δεν χωρίζεται σε χριστιανική και εξωχριστιανική) αληθινή γνώση, συνάντησαν την αντίδραση των εκκλησιαστικών κύκλων –και δη του τότε Πατριάρχη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΝΝΑΔΙΟΥ-ΣΧΟΛΑΡΙΟΥ, ο οποίος πυρπόλησε δημόσια το σημαντικό έργο του ΠΛΗΘΩΝΑ «Περί Νόμων συγγραφήν». Πλάνα της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, πορτραίτο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΧΟΛΑΡΙΟΥ, εκδομένα έργα του ΠΛΗΘΩΝΑ, αναπαράσταση της πυρπόλησης αντιγράφων δεσμών του περιώνυμου βιβλίου του.

00:03:58:00
Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου ΚΡΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΓΕΜΙΣΤΟ-ΠΛΗΘΩΝΑ, αναφερόμενος στην κρισιμότητα της περιόδου που έδρασε ο φιλόσοφος, περιόδου απειλής αφανισμού του ελληνισμού, τον 15ο αιώνα. Ο ομιλητής αναφέρεται στον ιστορικό C. M. WOODHOUSE που χαρακτηρίζει τον ΠΛΗΘΩΝΑ ως τον «τελευταίο (αρχαίο) Έλληνα» (Georgios Gemistos Plethon-The last of the Hellenes [ο τίτλος του βιβλίου του], 1986), και ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ, παραφράζοντας, χαρακτηρίζει τον ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ, που έδρασε την ίδια περίοδο με τον ΠΛΗΘΩΝΑ, ως τον «πρώτο νεοέλληνα».

00:05:24:00
Πλάνα του ΜΥΣΤΡΑ, περιοχή όπου εγκαταστάθηκε ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ στις αρχές του 15ου αιώνα. Στο Δεσποτάτο του ΜΥΣΤΡΑ ο ΠΛΗΘΩΝ εξασκούσε το επάγγελμα του δικαστή και παράλληλα επεξεργαζόταν τις εμπνευσμένες από τον ΠΛΑΤΩΝΑ φιλοσοφικές και πολιτικές του θέσεις. Πλάνα από το εσωτερικό των εκκλησιών του Δεσποτάτου του ΜΥΣΤΡΑ και από την εικονογράφηση των ναών.

00:05:59:00
Πλάνα από την περιοχή του ΜΥΣΤΡΑ, όπου είχε εγκατασταθεί ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ. Μεταξύ των μαθητών του ΠΛΗΘΩΝΑ ήταν και ο ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΣ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ, μετέπειτα Μητροπολίτης ΝΙΚΑΙΑΣ, με τον οποίο σε μεταγενέστερη φάση θα συναντηθούν στη Σύνοδο της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ (1439) με σκοπό την Ένωση των Εκκλησιών. Πορτραίτο του ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ και πλάνα από μνημεία της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ, όπου συνεχίστηκαν οι εργασίες της Συνόδου της ΦΕΡΡΑΡΑΣ.

00:06:58:00
Πλάνο σε λεπτομέρεια από χάρτη της εποχής. Παρουσιάζεται η δυσμενής κατάσταση που επικρατούσε στους κόλπους της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας στις αρχές του 15ου αιώνα (είχε καταληφθεί σχεδόν στο σύνολό της η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ) και η επί ΜΟΥΡΑΤ Β’ μεταφορά της πρωτεύουσας των Οθωμανών στην ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ. Πορτραίτο του ΜΟΥΡΑΤ Β’ και χαρακτικό που εικονίζει την ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΗ της εποχής.

00:07:25:00
Εικόνες των κατακτημένων βυζαντινών εδαφών της ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ και της ΘΡΑΚΗΣ από τους Οθωμανούς Τούρκους καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην κατάκτηση αυτών των εδαφών και στην απειλή της κατάκτησης της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ. Πλάνο στον Ιερό Ναό της Αγίας Σοφίας στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Ο βυζαντινός αυτοκράτορας ΙΩΑΝΝΗΣ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ θα ζητήσει τη βοήθεια του πάπα, πρόθεση που συνεπαγόταν την άρση του Σχίσματος των Εκκλησιών. Πορτραίτο και λεπτομέρεια από πίνακα του ΜΠΕΝΟΤΖΟ ΓΚΟΖΟΛΙ (BENOZZO GOZZOLI) με τίτλο «Η προσκύνηση των Μάγων» (Ανάκτορο των Μεδίκων, 1459), που εικονίζει τον έφιππο ΙΩΑΝΝΗ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ, ο οποίος προχώρησε στην άρση του Σχίσματος το 1437, και πλάνα από πίνακα που εικονίζει τον ηγέτη της Καθολικής Εκκλησίας και του Πατριάρχη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΩΣΗΦ. Χαλκογραφία που απεικονίζει την αναχώρηση της βυζαντινής αντιπροσωπείας το 1437 για την ΙΤΑΛΙΑ.

00:08:34:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τον βυζαντινό αυτοκράτορα ΙΩΑΝΝΗ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ και για τα πολιτικά προβλήματα που αντιμετώπιζε με τους Οθωμανούς και για τα θρησκευτικά (υποταγής της Ορθόδοξης στην Καθολική Εκκλησία) με τους Δυτικούς. Ο αυτοκράτορας θεώρησε ότι η μόνη του επιλογή ήταν ο προσεταιρισμός της Δύσης και έφτασε στη ΒΕΝΕΤΙΑ συνοδευόμενος με πλήθος εκκλησιαστικών και λαϊκών συμβούλων για τις εκεί διαπραγματεύσεις, παρά τις αντιρρήσεις των Ορθοδόξων.

00:10:06:00
Πλάνο από λεπτομέρειες του πίνακα του ΜΠΕΝΟΤΖΟ ΓΚΟΖΟΛΙ (BENOZZO GOZZOLI) «Η προσκύνηση των Μάγων» (Ανάκτορο των Μεδίκων, 1459), που εικονίζει έφιππο τον επικεφαλής της βυζαντινής αντιπροσωπείας αυτοκράτορα ΙΩΑΝΝΗ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ και τον Πατριάρχη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΩΣΗΦ, που τον συνόδευε, προκειμένου να διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις για την Ένωση των Εκκλησιών. Εικονογραφήσεις και των άλλων συμβούλων της βυζαντινής αντιπροσωπείας: ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ, ΜΑΡΚΟΥ ΕΥΓΕΝΙΚΟΥ, ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΥ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ, ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΣΧΟΛΑΡΙΟΥ, ΙΩΑΝΝΗ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΥ.

00:10:41:00
Πλάνα της ΡΩΜΗΣ, μνημείων της και της κεντρικής εισόδου του Αγίου Πέτρου που κοσμείται με ζωφόρο που φέρει ανάγλυφη αναπαράσταση της άφιξης της βυζαντινής αντιπροσωπείας στη ΒΕΝΕΤΙΑ για τις διαπραγματεύσεις με τη Δύση και την αναχώρηση για τη Βασιλεύουσα μετά τη λήξη των εργασιών της Συνόδου ΦΕΡΡΑΡΑΣ-ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ (1439).

00:11:32:00
Οι διαπραγματεύσεις θα αρχίσουν στη ΦΕΡΡΑΡΑ στις αρχές Μαρτίου του 1438, αλλά η επιδημία πανώλης που ξέσπασε στην πόλη οδήγησε στη μεταφορά των εργασιών της Συνόδου στη ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ, ύστερα από πρόσκληση του ΚΟΣΜΑ ΜΕΔΙΚΟΥ. Πίνακες που εικονίζουν τη ΦΕΡΡΑΡΑ και την επιδημία που την χτύπησε. Ο ασπασμός πάντως των ποδιών του προκαθήμενου της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας ΕΥΓΕΝΙΟΥ Δ’ από τον ΙΩΑΝΝΗ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ ήταν ενδεικτικός της δυσμενούς θέσης των Βυζαντινών. Αναπαράσταση σχετική παρακολουθούμε στη ζωφόρο του Αγίου Πέτρου. Πλάνο της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ, όπου συνεχίστηκαν οι εργασίες της Συνόδου.

00:12:15:00
Πίνακας που εικονίζει την έναρξη των εργασιών της Συνόδου στη ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ. Πανοραμικά πλάνα της πόλης, πρωτεύουσας του Ουμανισμού της εποχής, και των μνημείων της. Πίνακας που εικονίζεται η οικογένεια των ΜΕΔΙΚΩΝ, προστάτιδα των τεχνών και των επιστημών την εποχή εκείνη. Πλάνα σε πίνακες του Ανακτόρου των ΜΕΔΙΚΩΝ.

00:13:52:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τη μη ενασχόληση του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ με τα θεολογικά-θρησκευτικά πράγματα και για την περισσότερο συμβουλευτική στάση του στη Σύνοδο της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ. Η άφιξη του φιλοσόφου όμως στην πόλη τού έδωσε την ευκαιρία να έρθει σε επαφή με τον ιταλικό Ουμανισμό της εποχής και με τους κύκλους του ανακτόρου των ΜΕΔΙΚΩΝ.

00:15:10:00
Πορτραίτο του ΚΟΣΜΑ των ΜΕΔΙΚΩΝ (COSIMO dei MEDICI), προστάτη των κλασικών σπουδών, έργο του ΤΖΙΑΚΟΠΟ ΠΟΝΤΟΡΜΟ (JACOPO PONTORMO) στην Πινακοθήκη Uffici. Πορτραίτο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ, τον οποίο ο ΚΟΣΜΑΣ ΜΕΔΙΚΟΣ συνέδραμε στην πραγματοποίηση των επικεντρωμένων στις διαφορές αριστοτελικής και πλατωνικής φιλοσοφίας διαλέξεών του, τις οποίες παρακολουθούσαν οι διακεκριμένοι λόγιοι της εποχής: ΓΚΟΥΑΡΙΝΟ (GUARINO), ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΟΥΡΙΣΠΑ (AURISPA), ΟΥΓΚΟ ΜΠΕΝΤΣΙ (UGO BENCI), ΛΟΡΕΝΤΣΟ ΒΑΛΑ (LORENZO VALLA), ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΜΠΡΟΥΝΙ (LEONARDO BRUNI), ΑΡΕΤΙΝΟΣ (ARETINO) και θα αποτελέσουν αργότερα τους «αποστόλους» του ΠΛΑΤΩΝΑ στην ιταλική επικράτεια. Πλάνο από την αίθουσα διαλέξεων του Ανακτόρου των ΜΕΔΙΚΩΝ, απεικονίσεις των φιλοσόφων, του ΛΕΟΝ ΜΠΑΤΙΣΤΑ ΑΛΜΠΕΡΤΙ και έκδοση των μεταφράσεων των έργων του ΠΛΑΤΩΝΑ, του ΜΑΡΣΙΛΙΟ ΦΙΤΣΙΝΟ (MARSILIO FICINO).

00:16:08:00
Άγαλμα του ΚΟΣΜΑ των ΜΕΔΙΚΩΝ, που ίδρυσε την Πλατωνική Ακαδημία με επικεφαλής τον ΜΑΡΣΙΛΙΟ ΦΙΤΣΙΝΟ, πορτραίτο του οποίου βλέπουμε από λεπτομέρεια πίνακα, και με την οποία σημαίνεται η καθιέρωση του πλατωνισμού ως κυρίαρχης κοσμοθεωρίας της Αναγέννησης.

00:16:29:00
Χαλκογραφία που εικονίζει τη Σύνοδο της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ, η οποία είχε μετατραπεί σε πεδίο μάχης λόγω των Ανθενωτικών που πρέσβευαν την επικυριαρχία του Ορθόδοξου Δόγματος. Οι Καθολικοί γίνονταν πιεστικοί προς τους Ορθόδοξους, αλλά τις εργασίες της Συνόδου σημάδεψε ο θάνατος του Πατριάρχη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΙΩΣΗΦ, λίγες ημέρες πριν από τη λήξη της Συνόδου, ο οποίος και τάφηκε στη Σάντα Μαρία Νοβέλα (Santa Maria Novella) της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ (πλάνα από το εσωτερικό της εκκλησίας). Ο Ενωτικός Όρος υπογράφτηκε στις 6 Ιουλίου του 1439, αναγνώστηκε και εορτάστηκε στη Μητρόπολη της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ, πλάνα της οποίας παρακολουθούμε. Πλάνο και από την αναπαράσταση στην πρόσοψη του Αγίου Πέτρου ΡΩΜΗΣ, που εικονίζεται η επικύρωση του Ενωτικού Όρου.

00:18:22:00
Ο ΣΙΤΖΙΣΜΟΝΤΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ το 1464 εκστρατεύει αποτυχημένα στην ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ, για να ανακαταλάβει ενετικά κάστρα που πρόσφατα είχαν αλώσει οι Οθωμανοί Τούρκοι, και εναντίον του ΜΥΣΤΡΑ, για να πάρει τα λείψανα του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ (είχε αποβιώσει περί το 1450) και να τα μεταφέρει στο ΡΙΜΙΝΙ. Πλάνο από την πρόσοψη του TEMPIO MALATESTΙANO στο ΡΙΜΙΝΙ, γενέτειρα του ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ, και από το Μαυσωλείο στη Μητρόπολη του Αγίου Φραγκίσκου, όπου κείτονται τα λείψανα του ΠΛΗΘΩΝΑ, καθώς μεταφέρθηκαν εκεί από τον ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ (1465). Πλάνο και στην επιτύμβια στήλη.

00:19:30:00
Πλάνο του αρχιτέκτονα ΛΕΟΝ ΜΠΑΤΙΣΤΑ ΑΛΜΠΕΡΤΙ, ο οποίος και σχεδίασε αρχιτεκτονικά τη Μητρόπολη του Αγίου Φραγκίσκου με έξοδα του ΣΙΤΖΙΣΜΟΝΤΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ.

00:19:39:00
Ο ΣΙΤΖΙΣΜΟΝΤΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ είχε γνωρίσει τον ΠΛΗΘΩΝΑ στη ΡΩΜΗ, την εποχή που ο τελευταίος ασκούσε καθήκοντα αποστολικού γραμματέα στην Αγία Έδρα, επί πάπα ΕΥΓΕΝΙΟΥ Δ’. Βλέπουμε πίνακα με την απεικόνιση των δύο.

00:19:52:00
Λεπτομέρειες από τον πίνακα του ΜΠΕΝΟΤΖΟ ΓΚΟΖΟΛΙ (BENOZZO GOZZOLI) «Η προσκύνηση των Μάγων» (Ανάκτορο των Μεδίκων, 1459) που εικονίζει τη βυζαντινή αντιπροσωπεία ενώ κατευθύνεται στην ΙΤΑΛΙΑ, για την πραγματοποίηση της Συνόδου για την Ένωση της Ανατολικής και της Δυτικής Εκκλησίας. Στον πίνακα εικονίζεται και ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ, που θα αρχίσει σε λίγο τη «σταυροφορία» του για τη διακήρυξη του πλατωνικού έργου, με την οποία και αρχίζει η περίοδος της ιταλικής Αναγέννησης. Ο ΣΙΤΖΙΣΜΟΝΤΟ ΜΑΛΑΤΕΣΤΑ θα παρακολουθήσει τις διαλέξεις του ΠΛΗΘΩΝΑ και θα αυτοαποκαλείται έκτοτε «νεοπλατωνικός».

00:22:02:00
Πορτραίτα του ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΥ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ, μαθητή του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΓΕΜΙΣΤΟΥ-ΠΛΗΘΩΝΑ. Υπέρμαχος της Ένωσης των Εκκλησιών, κέρδισε την εκτίμηση του πάπα ΕΥΓΕΝΙΟΥ Δ’, αλλά εισέπραξε μίσος από τους Ανθενωτικούς συμπατριώτες του. Θα στεφθεί καρδινάλιος και μέχρι το τέλος της ζωής του (ΡΑΒΕΝΝΑ, 18 Νοεμβρίου 1472) θα αγωνιστεί για την απελευθέρωση της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ από τους Οθωμανούς Τούρκους. Η αμφιλεγόμενη στάση του γεννά τα ιστορικά ερωτήματα αν ήταν ένας παραβάτης Ενωτικός ή ένας οραματιστής. Μικρογραφία χειρογράφου στην οποία ο GUILLAUME FICHET παραδίδει στον ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ πολυτελή έκδοση. Πλάνο από την επιγραφή του τάφου του ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ στους Αγίους Αποστόλους ΡΩΜΗΣ. Πλάνο της Σταύρωσης του ΔΟΜΗΝΙΚΟΥ ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΥ.

00:23:44:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για την αμφιλεγόμενη προσωπικότητα του ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ. Ουμανιστής, πλατωνιστής, πολυμαθής λόγιος, ο «λατινομαθέστερος των Ελλήνων», παρά λίγο εκλεγμένος πάπας, κυριευμένος με «πατριωτικό» πάθος για την ανακατάληψη της Βασιλεύουσας, άφησε τα βιβλία του στη ΒΕΝΕΤΙΑ, για να αποτελέσουν τη βάση για τη δημιουργία της Μαρκιανής Βιβλιοθήκης. Παρεμβάλλεται πλάνο από το αναγνωστήριό της.

00:27:30:00
Πανοραμικά πλάνα της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ και του κωδωνοστασίου της Μητρόπολης της ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ, όπου αναγνώστηκε πανηγυρικά η απόφαση της Συνόδου της ΦΕΡΡΑΡΑΣ-ΦΛΩΡΕΝΤΙΑΣ. Ο Ενωτικός Όρος περί Ορθοδοξίας και Καθολικισμού και το πρόγραμμα συμπόρευσης των Χριστιανών ενάντια στην οθωμανική απειλή δεν εφαρμόστηκε ποτέ. Ανάγλυφες αναπαραστάσεις μαχών των Οθωμανών με τους Βυζαντινούς. Η ευκαιρία όμως της Συνόδου, μέσω της διδασκαλίας των ΠΛΗΘΩΝΑ και ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ, γέννησε τον «πλατωνισμό» της Αναγέννησης και οδήγησε στην εγκατάλειψη της μέχρι τότε κυρίαρχης αριστοτελικής φιλοσοφίας. Πλάνα από την αίθουσα διαλέξεων του ανακτόρου των ΜΕΔΙΚΩΝ, όπου πραγματοποιούνταν τα σεμινάρια του ΠΛΗΘΩΝΑ. Τα μαθηματικά και η γεωμετρική προοπτική, που ενσωματώθηκαν δραστικά στη φιλοσοφική σκέψη, έκτοτε θα καταστούν τα κυρίαρχα μέσα των επιστημών της φύσης και του σύμπαντος και θα επηρεάσουν τις αναπαραστατικές τέχνες. Βλέπουμε πλάνα από δοκιμές γλυπτών και ζωγραφικών έργων και σχέδια σε επιστημονικά έργα. Τέλος, πλάνο στο «Θριαμβικό δίπτυχο» του ΠΙΕΡΟ ΝΤΕΛΑ ΦΡΑΝΤΣΕΣΚΑ (PIERRO DELLA FRANCESCA).

00:29:44:00
Η νεοπλατωνική φιλοσοφία που πρέσβευε ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΕΜΙΣΤΟΣ-ΠΛΗΘΩΝ, καθώς και η φιλοσοφία του ΠΛΩΤΙΝΟΥ επηρέασε τα αισθητικά ρεύματα του Μανιερισμού και του Μπαρόκ. Πλάνα σε αντιπροσωπευτικούς πίνακες των ρευμάτων αυτών (ΠΟΝΤΟΡΜΟ, ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟΥ κ. ά.).

00:30:37:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:15:00
Βλέπουμε τη γυναίκα και το κοριτσάκι στην αγκαλιά της, που το μαθαίνει να μετράει.

00:00:29:00
Στο πλάνο θάλασσα και η αυγή του ήλιου. Ενώ βλέπουμε την ανατολή του ήλιου ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει αποσπάσματα από το ημερολόγιο του 1968 για την ΠΑΝΑΓΙΑ του ΟΤΡΑΝΤΟ.

00:02:20:00
Στο πλάνο η εικόνα της ΜΑΝΤΟΝΑ που περιφέρεται με εκκωφαντική μουσική υπόκρουση. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει τις σημειώσεις που έγραψε στο ΟΤΡΑΝΤΟ του 1983. Παράλληλα, βλέπουμε πανοραμικά την πόλη. Το πλάνο επιστρέφει στην περιφορά του αγάλματος της ΜΑΝΤΟΝΑ από ναύτες. Το πλάνο εναλλάσσεται παρουσιάζοντας κύματα θάλασσας και την πόλη μέσα από τη θάλασσα. Ακούμε τον αφηγητή να αναφέρει ότι η πόλη του ΟΤΡΑΝΤΟ ήταν άλλοτε πύλη της ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Το πλάνο επιστρέφει πάλι στην περιφορά της ΜΑΝΤΟΝΑ, ανάμεσα σε πλήθος κόσμου.

00:03:29:00
Τίτλοι εκπομπής.

00:04:48:00
Πλάνο στην προκυμαία του ΟΤΡΑΝΤΟ με κόσμο. Βλέπουμε ψαροκάικα σε εορταστική ατμόσφαιρα και ακούμε τον αφηγητή να συσχετίζει τις γιορτές με τις σημερινές Μαντόνες του ΙΟΝΙΟΥ, με αρχαίες τελετές προς τιμήν των θεών. Όσο ακούμε τον αφηγητή να μιλά για την ιεροτελεστία της θάλασσας και να την συνδέει μεταξύ άλλων με την ΑΜΦΙΤΡΙΤΗ και τον ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ, το πλάνο εναλλάσσεται και βλέπουμε την περιφορά, τα καΐκια με τον κόσμο.

00:06:32:00
Σύντομο πλάνο στον ουρανό όπου βλέπουμε ένα αερόστατο, επιστροφή πλάνου στο λιμάνι με τα καΐκια, όπου έχει αρχίσει να νυχτώνει. Βλέπουμε βεγγαλικά να σκάνε στον ουρανό ενώ ακούμε τον αφηγητή να συσχετίζει τη ΜΑΝΤΟΝΑ με τις ΠΑΝΑΓΙΕΣ του ΑΙΓΑΙΟΥ.

00:06:49:00
Το πλάνο εναλλάσσεται με εικόνες από την προκυμαία και τα καΐκια με τον κόσμο, τα βεγγαλικά και την περιφορά της ΜΑΝΤΟΝΑ το βράδυ. Παράλληλα, ακούγεται ο αφηγητής να χαρακτηρίζει το ΟΤΡΑΝΤΟ ως πύλη ανάμεσα στη ΔΥΣΗ και την ΕΛΛΑΔΑ.

00:07:22:00
Το νυχτερινό πλάνο εναλλάσσεται και βλέπουμε την πόλη, καΐκια, βεγγαλικά να σκάνε στον ουρανό, την περιφορά της ΜΑΝΤΟΝΑ από τους ναύτες μέσα στη φωταγωγημένη πόλη και να ακολουθούν δεκάδες κόσμου. Παράλληλα, ακούμε πάλι τον αφηγητή να μιλά μεταξύ άλλων για την ιστορία της πόλης και της ΜΑΝΤΟΝΑ. Κατά τη διάρκεια της περιφοράς ακούμε καμπάνες και τη συνομιλία ντόπιων. Όσο βλέπουμε τα πλάνα ακούγεται πάλι ο αφηγητής να εξηγεί τη σημασία των τελετουργιών, ενώ κάνει αναφορά στις γιορτές του ΟΤΡΑΝΤΟ για τους 800 μάρτυρές του. Το πλάνο εξακολουθεί να κινείται μέσα στην πόλη τη νύχτα και βλέπουμε, πέρα από την περιφορά και τον κόσμο, κιόσκια φωταγωγημένα και ακούμε όπερα που παίζει η μπάντα μέσα σε ένα κιόσκι.

00:11:53:00
Σύντομο πλάνο στις φωταγωγημένες γιρλάντες, ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο του 1983. Το πλάνο εστιάζεται σε ένα Λούνα Πάρκ. Ο αφηγητής αναφέρεται και στις εντυπώσεις που είχαν νέοι του ΟΤΡΑΝΤΟ, όταν επισκέφθηκαν την ΚΕΡΚΥΡΑ και πήγαν σε ντισκοτέκ του νησιού.

00:12:56:00
Πλάνο από πάνω προς τα κάτω στο φωταγωγημένο κιόσκι, όπου τώρα το βλέπουμε άδειο από την μπάντα. Η επισήμανση του αφηγητή είναι ότι φέτος η γιορτή για τους 800 μάρτυρες τελείωσε νωρίς.

00:13:10:00
Πλάνο της πόλης και του λιμανιού με τις βάρκες, επόμενο πλάνο στο λιμενοβραχίονα όπου στο βάθος βλέπουμε ένα καράβι. Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο και να αφηγείται τα λόγια της μάνας του, που όταν ήταν μικρή από τα βουνά της ΚΕΡΚΥΡΑΣ αγνάντευε πέρα από το πέλαγος την ΙΤΑΛΙΑ, οπότε το πλάνο εστιάζεται στο καράβι.

00:13:33:00
Στο πλάνο ο σταυρός στο ΛΟΦΟ ΤΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ, οπότε ακούμε τον αφηγητή να μας λέει ότι στήθηκε το 1980, για τα 500 χρόνια από τη σφαγή των 800 από τους ΤΟΥΡΚΟΥΣ.

00:13:48:00
Πλάνο σε συννεφιασμένο ουρανό, ακούμε τον αφηγητή να μιλά για το Σάββατο του Λαζάρου, όπου τραγουδούν τους 120 στίχους που ιστορούν τα πάθη του Χριστού. Ακούμε παράλληλη υπόκρουση από φυσαρμόνικα, οπότε και βλέπουμε ομάδα τεσσάρων ανθρώπων να τραγουδούν τα κάλαντα. Ακούμε, όσο βλέπουμε τους ανθρώπους να τραγουδούν, τον αφηγητή να λέει ότι παλιά τραγουδούσαν τα κάλαντα του ΛΑΖΑΡΟΥ στη γλώσσα των ΓΚΡΕΚΟ, γλώσσα των φτωχών που απαγορεύτηκε το 1970.

00:15:37:00
Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει αποσπάσματα από τα ημερολόγια του ‘68 & ’75, λέγοντας μεταξύ άλλων ότι το ΟΤΡΑΝΤΟ ήταν μεγάλο πνευματικό κέντρο ελληνισμού στα χρόνια του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ, βλέποντας κάποιος τα κελιά και τις εκκλησίες που μονάχοι είχαν φτιάξει μέσα στην πέτρα. Όσο ακούμε τον αφηγητή βλέπουμε αντίστοιχα πλάνα με σπηλιές, κτήρια, σοκάκια, τη βυζαντινή εκκλησία του ΑΓΙΟΥ ΠΕΤΡΟΥ, που χτίστηκε τον 8ο αιώνα, όπου βλέπουμε και τις σπάνιες τοιχογραφίες. Πλάνα από τον καθεδρικό ναό του ΝΤΕΡΕΝΤΟ.

00:17:10:00
Το πλάνο κινείται μέσα στην πόλη του ΟΤΡΑΝΤΟ. Παρακολουθούμε το ξεστόλισμα της πόλης, τα άδεια κιόσκια κ. λπ. Παράλληλα ακούμε όπερα.

00:18:34:00
Στο πλάνο βλέπουμε εξωτερικά το θέατρο της ΣΚΑΛΑΣ του ΜΙΛΑΝΟ, όπου γίνονται εργασίες συντήρησης. Παράλληλα ακούμε τον αφηγητή. Το πλάνο κινείται περιφερειακά του θεάτρου, καταλήγει σε ένα κανάλι, εναλλάσσεται με την είσοδο του θεάτρου FENICE, οπότε και ακούμε πάλι τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο του ’68, που έγραψε στη ΒΕΝΕΤΙΑ στις 25/5, μνημονεύοντας την κουβέντα που είχε με το συμφοιτητή του ΚΑΡΛΟ για τη σχέση όπερας-τραγωδίας. Καθώς ακούμε τον αφηγητή, ο οποίος κάνει αναφορά και στην ΚΑΛΛΑΣ, το πλάνο κινείται μέσα στο κανάλι με μουσική υπόκρουση όπερας που τραγουδά η ΚΑΛΛΑΣ.

00:21:14:00
Ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο στις 20/6 ’75 στην ΚΑΤΑΝΙΑ της ΣΙΚΕΛΙΑΣ. Στο πλάνο μια γλυπτή προσωπογραφία του BELLINI. Καθώς ακούμε τον αφηγητή να μας μιλά το πλάνο κινείται και βλέπουμε το σπίτι όπου γεννήθηκε ο BELLINI, πάνω από τη σκηνή του ελληνικού θεάτρου. Το πλάνο εναλλάσσεται και παρουσιάζεται το σπίτι και το θέατρο, ενώ ακούγεται και η ΚΑΛΛΑΣ. Προβάλλονται πλάνα και από άλλα αρχαία θέατρα.

00:23:31:00
Στο πλάνο ένας αρχαίος ναός, οπότε ακούμε τον αφηγητή να μιλά για την ΑΙΓΕΣΘΑ και για την πύλη αυτή που έκτισαν οι ΕΛΛΗΝΕΣ στη Δ. ΣΙΚΕΛΙΑ.

00:24:39:00
Στο πλάνο πανοραμικά αλυκές και ο ήλιος στη δύση του. Ο αφηγητής μας μιλά για τον ΡΟΖΑΡΙΟ ΒΙΤΟ, τον αγρότη ποιητή από το ΜΑΡΤΑΝΟ, οπότε και τον βλέπουμε να μιλά τη γλώσσα των ΓΚΡΗΚΟ, να θυμάται και να θρηνεί για το χαμό της μητρικής του γλώσσας. Επίσης, βλέπουμε το γραφείο του αγρότη ποιητή και τοιχογραφίες της βυζαντινής ΚΡΗΤΗΣ.

00:26:56:00
Στο πλάνο μας ένας γέροντας με μπαστούνι να περπατά σε δρομάκι του ΚΑΡΠΙΝΙΑΝΟ. Πλάνο σε μια μεγάλη στοίβα από ξύλα έτοιμα για τη γιορτή του τρύγου.

00:27:13:00
Το πλάνο βρίσκεται στην κεντρική πλατεία του ΚΑΡΠΙΝΙΑΝΟ, όπου υπάρχει κόσμος και κάνει τις προετοιμασίες για τη γιορτή του τρύγου. Παράλληλα, ακούμε τον αφηγητή να διαβάζει από το ημερολόγιο στις 4/9 1983. Βλέπουμε ομοιώματα ανθρώπων έτοιμα για την πυρά οπότε καθώς και τη στοίβα με τα ξύλα να καίγονται και ανθρώπους να χορεύουν γύρω από τη φωτιά.

00:01:19:00
Πλάνα από κτήρια και μνημεία της ΣΙΚΕΛΙΑΣ.

00:03:11:00
Πλάνα από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ και από τα μνημεία της. Ο αφηγητής ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ δίνει τα ιστορικά στοιχεία της ανάκτησης της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ από τους Βυζαντινούς στα 1261 και της λήξης της περιόδου της Φραγκοκρατίας (1204-1261).

00:03:52:00
Λάβαρο των Βυζαντινών με το δικέφαλο αετό. Ο αφηγητής αναφέρεται στον ΜΙΧΑΗΛ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ, ο οποίος κατάφερε σημαντική νίκη εναντίον των Φράγκων και θα διαδραματίσει σημαντικό ρόλο κατά την επόμενη και τελευταία φάση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας (πλάνο σε μικρογραφία χειρογράφου [Κρατική Βιβλιοθήκη Μονάχου]).

00:04:24:00
Ο κυριότερος εξωτερικός κίνδυνος που είχε να αντιμετωπίσει το Βυζάντιο εκείνη την εποχή, αναφέρει ο αφηγητής, ήταν εκείνος από τον βασιλιά της ΣΙΚΕΛΙΑΣ, ΑΛΒΑΝΙΑΣ και ΙΕΡΟΥΣΑΛΗΜ ΚΑΡΟΛΟ ΤΟΝ ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΟ (CHARLES d’ ANJOU), που κέρδισε τον τίτλο δολοφονώντας τον πεθερό του ΜΑΝΦΡΕΝΤΟ ΧΟΧΕΝΣΤΑΦΟΥΕΝ (MANFRED von ΗΟΗΕΝSTAFUEN). Επιπροσθέτως, στα 1281, μετά το θάνατο του φιλικά προσκείμενου στον Βυζαντινό αυτοκράτορα πάπα ΝΙΚΟΛΑΟΥ Γ’, ανήλθε στον παπικό θρόνο ο ορκισμένος εχθρός του ΜΙΧΑΗΛ ΜΑΡΤΙΝΟΣ Δ’. Πλάνα του βυζαντινού αυτοκράτορα και του ΚΑΡΟΛΟΥ, των προκαθήμενων της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και μικρογραφίες χειρογράφων που εικονίζουν το πολιτικό σκηνικό της εποχής και τους πρωταγωνιστές του.

00:05:40:00
Μοναδικός σύμμαχος, συνεχίζει ο αφηγητής, του ΜΙΧΑΗΛ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ έμεινε ο βασιλιάς ΠΕΤΡΟΣ της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ, ο οποίος διεκδικούσε για λογαριασμό του το βασίλειο της ΣΙΚΕΛΙΑΣ και ήταν ορκισμένος εχθρός του ΚΑΡΟΛΟΥ. Εικόνες των δύο ηγετών και το έμβλημα του βασιλείου της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ.

00:05:59:00
Η παλαιά βυζαντινή κτήση, ΣΙΚΕΛΙΑ, πλάνα από κτήρια και μνημεία της οποίας παρακολουθούμε, διατηρούσε δεσμούς με την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ. Το ΠΑΛΕΡΜΟ, ιδιαίτερα, υπήρξε μια τυπική βυζαντινή πολιτεία μέχρι τον 11ο αιώνα. Πλάνα από ψηφιδωτά της εκκλησίας του ΠΑΛΕΡΜΟ, όπου τηρείται το Ορθόδοξο τυπικό. Πλάνα στην αψίδα του βυζαντινού ναού Μονρεάλε (Monreale) που εικονίζεται η Θεοτόκος και ο Χριστός Παντοκράτορας.

00:09:00:00
Πλάνο στο δικέφαλο αετό, το έμβλημα της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας. Το νησί μπορεί να αποσπάστηκε από τους Βυζαντινούς, όμως ο οίκος των ΣΟΥΗΒΩΝ της ΣΙΚΕΛΙΑΣ συνέχισε τις διπλωματικές και πολιτιστικές του σχέσεις με το Βυζάντιο. Στα 1266 ο ΚΑΡΟΛΟΣ Ο ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΟΣ κέρδισε τον αυτοκρατορικό τίτλο δολοφονώντας τον πεθερό του ΜΑΝΦΡΕΝΤΟ ΧΟΧΕΝΣΤΑΦΟΥΕΝ και επεξεργαζόταν στο μυαλό του την εκ νέου κατάκτηση του Βυζαντίου. Πλάνα από μνημεία της ΣΙΚΕΛΙΑΣ και από ψηφιδωτά βυζαντινών ναών.

00:09:49:00
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του ΠΑΛΕΡΜΟ ANTONINA COSTA μιλά για την περίοδο του τέλους του 1200 μ. Χ. , διάστημα στο οποίο ανάγονται οι απαρχές του νορμανδικού βασιλείου, για τις καλές διπλωματικές, εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με το Βυζάντιο, τις οποίες έπαυσε η ανδεγαυική μοναρχία στα τέλη του 1200. Μιλά για την προετοιμασία στη ΜΕΣΣΙΝΑ της εκστρατείας εναντίον της Βασιλεύουσας από τον ΚΑΡΟΛΟ ΤΟΝ ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΟ, με σκοπό την παλινόρθωση της φραγκικής παρουσίας στη βυζαντινή πρωτεύουσα. Την αμφισβητούμενη ιστορικά άποψη, συνεχίζει η ομιλήτρια, περί των βλέψεων του ΜΙΧΑΗΛ στη ΣΙΚΕΛΙΑ, παρά τη σίγουρη συμμετοχή του στον Σικελικό Εσπερινό, απαλύνει με την αναφορά στην εκεί παρουσία δύο σημαντικών οίκων, του κυρίαρχου των ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΩΝ και εκείνου της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ (που η εξ αγχιστείας συγγένεια με τον οίκο των Σουήβων-ο ΠΕΤΡΟΣ της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ είχε παντρευτεί την ΚΩΝΣΤΑΝΤΣΑ ΧΟΧΕΝΣΤΑΦΟΥΕΝ-τους επέτρεπε τις βλέψεις κυριαρχίας στην Κεντρική Μεσόγειο). Το βέβαιο ήταν ότι το 1282 ξέσπασε επανάσταση εναντίον των ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΩΝ, λόγω της καταπίεσης που υφίσταντο οι Σικελοί από τη συγκεντρωτική πολιτική τους. Παρεμβάλλονται χάρτης, απεικονίσεις της εποχής και μνημεία της ΣΙΚΕΛΙΑΣ.

00:12:25:00
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του ΠΑΛΕΡΜΟ ANTONINA COSTA μιλά αφενός για το θανάσιμο μίσος του ΚΑΡΟΛΟΥ προς το Βυζάντιο και για το στόλο που είχε συγκεντρώσει στη ΜΕΣΣΙΝΑ για την εκστρατεία του εναντίον του Βυζαντίου και αφετέρου για τις βλέψεις του βασιλιά ΠΕΤΡΟΥ της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ να διεκδικήσει το θρόνο της ΣΙΚΕΛΙΑΣ. Η ομιλήτρια σημειώνει τις εκπορευόμενες από την κακοδιοίκηση του ΚΑΡΟΛΟΥ συνέπειες της πολιτικής του-αντιμαχίες με την αστική τάξη και σύσταση οικογενειακών συμμαχιών με σκοπό την ανατροπή του. Μεταγενέστερες θεωρίες (τέλος 13ου ή αρχές 14ου αι.) μιλούσαν για τη συμμετοχή στην εκδήλωση του Σικελικού Εσπερινού του αριστοκράτη γιατρού ΙΩΑΝΝΗ ΝΤΙ ΠΡΟΤΣΙΝΤΑ (GIOVANNI da PROCIDA), ο οποίος φαίνεται να ζήτησε τη βοήθεια του αυτοκράτορα ΜΙΧΑΗΛ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΥ για να ξεσηκώσει τους πολίτες του νησιού εναντίον των ΑΝΔΕΓΑΥΙΚΩΝ και να καταλύσει την εξουσία τους. Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας πείστηκε και φαίνεται ότι τον χρηματοδότησε αδρά για να οργανώσει την αντίσταση εναντίον των εχθρών του ΑΝΔΕΓΑΥΩΝ.

00:16:00:00
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του ΠΑΛΕΡΜΟ ANTONINA COSTA αναφέρει τη συνάντηση των τοπικών φεουδαρχών για να μελετήσουν τις δυνατότητες της εξέγερσης. Οι ίδιοι δεν επιθυμούσαν την κατάληψη της εξουσίας για λογαριασμό τους και το πρόσωπο που πρότειναν για να ανέλθει στο σικελικό θρόνο μετά το πέρας του εγχειρήματος, σε περίπτωση που στεφόταν με επιτυχία, ήταν ο ΠΕΤΡΟΣ της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ. Η άνοδός του στο θρόνο σήμαινε και την αρχή της ισπανικής επικυριαρχίας στο νησί, που διατηρήθηκε μέχρι το 1800. Πλάνα σε μνημεία της ΣΙΚΕΛΙΑΣ.

00:17:03:00
Πλάνα από πίνακα που εικονίζει τη ΣΙΚΕΛΙΑ της εποχής. Ο αφηγητής μιλά για το στρατηγικό σχέδιο ανακατάληψης του Βυζαντίου από τον ΚΑΡΟΛΟ και την αναχαίτισή του από τον ΜΙΧΑΗΛ Η’ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟ. Ο ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΟΣ με τον ΠΕΤΡΟ της ΑΡΑΓΩΝΙΑΣ οργάνωσαν επιτυχημένα το σχέδιο εξόντωσης του ΚΑΡΟΛΟΥ: στις 31 Μαρτίου του 1282, δεύτερη ημέρα του Πάσχα, όταν όλοι οι πολίτες του ΠΑΛΕΡΜΟ είχαν συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσουν τον Εσπερινό στο προαύλιο της Εκκλησίας του Αγίου Πνεύματος, ένας Σικελός βλέποντας τη γυναίκα του στην αγκαλιά ενός Γάλλου αξιωματικού έβγαλε το μαχαίρι και τον σκότωσε. Το ασήμαντο αυτό γεγονός πήρε αιφνιδίως δραματικές διαστάσεις και εξελίχθηκε σε ανελέητη σφαγή Γάλλων και Σικελών πολιτών του νησιού, με συνέπεια την εξόντωση όλων των Ανδεγαυών Γάλλων που βρίσκονταν στη ΣΙΚΕΛΙΑ. Ο ΚΑΡΟΛΟΣ εκθρονίστηκε και εγκατέλειψε τα σχέδιά του για την ανακατάληψη της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ. Πλάνα από την πλατεία που έλαβαν χώρα τα δραματικά συμβάντα.

00:20:13:00
Η ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του ΠΑΛΕΡΜΟ ANTONINA COSTA αναφέρεται στην την προσπάθεια εξιδανίκευσης του Σικελικού Εσπερινού κατά τον εορτασμό της τελευταίας εκατονταετηρίδας στα μέσα του 1800, ο οποίος θεωρείται μέχρι τις μέρες μας από τους Σικελούς βασικό ιστορικό σημείο της εθνικής τους υπόστασης. Η πατριωτική κίνηση-«επανάσταση» για ανεξαρτησία και ενότητα (Ριζορτζιμέντο [Risorgimento]) στα μέσα του 1800 κάνει το λαό της εποχής εκείνης να ταυτίζεται με τη λαϊκή εξέγερση των Σικελών. Αναφέρεται ότι ο ιστορικός ΑΜΑΡΙ έκανε λόγο για επανάσταση και όχι αξέγερση, όταν χαρακτήριζε τον Σικελικό Εσπερινό, ενώ σιγά-σιγά άρχισε να αναδεικνύεται η συμβολή του Βυζαντίου στην έκβασή του. Εμβόλιμα πλάνα από μνημεία που υπογραμμίζουν την ισπανική κυριαρχία στο νησί, από το Ριζορτζιμέντο της νεότερης εποχής και από ψηφιδωτά βυζαντινών ναών στο ΠΑΛΕΡΜΟ, που υπογραμμίζουν τη συμμετοχή του Βυζαντίου στην εξέλιξη του γεγονότος.

00:22:52:00
Την περίοδο του Ριζορτζιμέντο τα συμβάντα του Σικελικού Εσπερινού επηρέασαν τις αναπαραστατικές τέχνες και κυρίως τη μουσική, με τον ΤΖΙΟΥΖΕΠΕ ΒΕΡΝΤΙ (GUISEPPE VERDI) να συνθέτει ένα πολύ σημαντικό μουσικό έργο στο οποίο προβάλλεται το πατριωτικό του συναίσθημα, σύμφωνα με τα λεγόμενα της ερευνήτριας του Πανεπιστημίου του ΠΑΛΕΡΜΟ ANTONINA COSTA.

00:23:22:00
Πλάνα από παράσταση του έργου του ΒΕΡΝΤΙ «Σικελικός Εσπερινός».

00:24:39:00
Τίτλοι τέλους.

00:01:20:00
Πλάνα της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας των Δόγηδων, και περιήγηση στα κανάλια της. Η πόλη λόγω της εξάρτησής από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία είχε συγκεντρώσει στοιχεία της Ορθόδοξης Ανατολής και, παράλληλα, αποτελούσε σημαντικό κέντρο διακίνησης του ελεύθερου εμπορίου, ως σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης.

00:02:56:00
Πλάνο στο κωδωνοστάσιο του Ιερού Ναού του ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ (των Ελλήνων) της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και σε επιγραφή “Parrocchia di S. Zaccaria-Ponte dei Greci” από την παροικία των Ελλήνων στη ΒΕΝΕΤΙΑ, όπου και βρίσκεται το σημερινό Ελληνικό ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Η εγκατάσταση των Ελλήνων στην ΙΤΑΛΙΑ ανάγεται στην περίοδο του Εξαρχάτου της ΡΑΒΕΝΝΑΣ. Πλάνα από την πόλη της ΡΑΒΕΝΝΑΣ και από ψηφιδωτά ναού.

00:03:52:00
Εξωτερική όψη του Ελληνικού ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, όπου παλαιότερα στεγαζόταν η ΦΛΑΓΓΙΝΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ.

00:04:11:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για το Ελληνικό ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, στο οποίο διατελεί διευθυντής και το οποίο αποτελεί τη «λογική κατάληξη» της συνύπαρξης του Ελληνισμού-βυζαντινού και νεότερου-και της Δύσης. Η ΒΕΝΕΤΙΑ, ιδρυμένη τον 6ο αιώνα από πρόσφυγες κυνηγημένους από βαρβαρικές επιδρομές, αμέσως συνδέθηκε με το Εξαρχάτο της ΡΑΒΕΝΝΑΣ, τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και τον αυτοκράτορα ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟ και αποτέλεσε, μαζί με τις ΚΑΤΩ ΙΤΑΛΙΑ και ΣΙΚΕΛΙΑ, ελληνική περιοχή που διατηρούσε στενές σχέσεις με το Βυζάντιο μέχρι την Δ’ Σταυροφορία, έχοντας δημιουργήσει μια ελληνική κοινότητα εμπόρων και ναυτικών. Παρεμβολή πλάνων από μνημεία της πόλης.

00:06:08:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για την εξέλιξη της ΒΕΝΕΤΙΑΣ μετά την Δ’ Σταυροφορία, οπότε επεκτάθηκε η αποικιακή της πολιτική, και για την πυκνότερη εκεί παρουσία των Ελλήνων (πρόσφυγες από το Βυζάντιο και πολίτες-υπήκοοι των αποικιών [ΚΡΗΤΗ, ΕΥΒΟΙΑ, τμήματα της ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΥ κ. ά.] στην Ανατολή). Πλάνα από μνημεία και χάρτες και περιήγηση στα κανάλια της ΒΕΝΕΤΙΑΣ.

00:07:21:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ αναφέρεται στην ισχυρότατη παρουσία των Ελλήνων στη ΒΕΝΕΤΙΑ μετά την Άλωση της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, οπότε οι πρόσφυγες από τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία καταφθάνουν εκεί και έκτοτε γίνεται η δεύτερη πρωτεύουσα του νέου ελληνισμού. Οι εκεί εγκατεστημένοι Έλληνες αξίωσαν να συστήσουν την Κοινότητά τους διατηρώντας το ορθόδοξο δόγμα τους. Υπολογίζεται ότι τον 16ο αιώνα στη ΒΕΝΕΤΙΑ ήταν συγκεντρωμένοι περίπου 15. 000 Έλληνες (το 1/10 του συνολικού πληθυσμού της πόλης). Πλάνα σε πίνακες που εικονίζουν την οικονομική και κοινωνική ζωή της ΒΕΝΕΤΙΑΣ.

00:09:38:00
Πλάνο του κωδωνοστασίου του Ιερού Ναού του ΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ στη ΒΕΝΕΤΙΑ. Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τον δυτικής τεχνοτροπίας ως προς την οικοδόμησή του ναό, που άρχισε να κτίζεται το 1539 και ολοκληρώθηκε το 1573 από τον Βενετό αρχιτέκτονα Lombardo, στην εικονογράφηση του οποίου εργάστηκαν οι σημαντικότεροι ζωγράφοι της λατινοκρατούμενης Ανατολής (μεταξύ άλλων ο ΜΙΧΑΗΛ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΣ). Πλάνα από το εσωτερικό του ναού και την εικονογράφησή του.

00:11:56:00
Πλάνα από την πλατεία του Αγίου Μάρκου της ΒΕΝΕΤΙΑΣ. Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τη μετοίκιση πολλών Κρητών μετά την άλωση της ΚΡΗΤΗΣ το 1669, οπότε και έφτασε στην πόλη ένα νέο κύμα προσφύγων, ενώ συνεχίστηκε απρόσκοπτα η καλή κοινωνική συμβίωση των Ελλήνων στη ΒΕΝΕΤΙΑ. Πλάνα σε σχέδιο που απεικονίζει σκηνές μαχών.

00:12:22:00
Πλάνα από την ελληνική παροικία της ΒΕΝΕΤΙΑΣ. Ένα από τα σημαντικά επιτεύγματα των Ελλήνων της ΒΕΝΕΤΙΑΣ του 16ου αιώνα ήταν η αποδοχή από το βενετικό κράτος της εγκατάστασης Ορθόδοξου Πατριάρχη στην εκεί Κοινότητα, με πρώτο τον εφημέριο του ναού του Αγίου Γεωργίου ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΕΒΗΡΟ (1577), που είχε χειροτονηθεί Μητροπολίτης ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ, προοριζόμενος για την ΚΡΗΤΗ, εγκατάσταση την οποία απαγόρευσαν οι Βενετοί. Έκτοτε και μέχρι τον 18ο αιώνα οι ηγέτες της Εληνορθόδοξης Κοινότητας της ΒΕΝΕΤΙΑΣ ήταν Μητροπολίτες ΦΙΛΑΔΕΛΦΕΙΑΣ. Πλάνα από εκτεθειμένο μουσειακό υλικό στο ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΕΙΚΟΝΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και πορτραίτο του ΓΑΒΡΙΗΛ ΣΕΒΗΡΟΥ και διαδόχου του.

00:13:32:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για τον Κερκυραίο νομικό ΘΩΜΑ ΦΛΑΓΓΙΝΗ, που κληροδότησε την περιουσία του στην Ελληνική Κοινότητα της ΒΕΝΕΤΙΑΣ (1643, περίπου 150. 000 δουκάτα) και με αυτήν ανεγέρθη η ΦΛΑΓΓΙΝΕΙΟΣ ΣΧΟΛΗ για τη μόρφωση των Ελληνοπαίδων της ΒΕΝΕΤΙΑΣ (1685-1797, η οποία ξαναλειτούργησε τον 19ο αιώνα), στην οποία δίδαξαν και φοίτησαν σημαντικοί λόγιοι και η οποία στεγάζει το Ελληνικό ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ. Πλάνο σε επιγραφή που αναφέρεται στον ΦΛΑΓΓΙΝΗ και σε πορτραίτο του και πλάνα από τους εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους του Ινστιτούτου, που στεγαζόταν παλαιότερα η Σχολή.

00:14:33:00
Ο αφηγητής ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΛΑΣ μιλά για το κίνημα του ΟΥΜΑΝΙΣΜΟΥ και για τη διακίνηση του βιβλίου τόσο στη ΒΕΝΕΤΙΑ, λόγω του ελεύθερου εμπορίου, όσο και στις άλλες ιταλικές πόλεις, όπου η έκδοση συγγραμμάτων εξαρτιόταν από τις διαθέσεις των πλουσίων. Η Άλωση της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ αποτέλεσε το κομβικό σημείο ώστε να κατανοηθεί η σπουδαιότητα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, με σχετική αναφορά στα πρώτα τυπωμένα στη ΒΕΝΕΤΙΑ εκκλησιαστικά βιβλία που αυτή αντικατέστησε. Στην πόλη αναπτύσσεται έντονη εκδοτική και μεταφραστική δραστηριότητα και η ΒΕΝΕΤΙΑ γίνεται το πιο δραστήριο ευρωπαϊκό εκδοτικό κέντρο, στο οποίο έδρασαν οι πρώτοι Έλληνες λόγιοι που κατέφυγαν εκεί (ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΡΓΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΜΑΡΚΟΣ ΜΟΥΣΟΥΡΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΧΑΛΚΟΚΟΝΔΥΛΗΣ, ΙΑΝΟΣ ΛΑΣΚΑΡΙΣ κ. ά.), που εργάστηκαν δίπλα στους Ιταλούς εκδότες-λογίους, όπως ο ΑΛΔΟΣ ΜΑΝΟΥΤΙΟΣ (ALDUS MANUTIUS). Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στον Κρητικό καλλιτέχνη-τυπογράφο ΖΑΧΑΡΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΗ που συνεργάστηκε με τους ΜΑΡΚΟ ΜΟΥΣΟΥΡΟ και ΝΙΚΟΛΑΟ ΒΛΑΣΤΟ εκδίδοντας τους αρχαίους Έλληνες κλασικούς και στον ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ, ο οποίος διέθεσε 2. 000 ελληνικά χειρόγραφα βιβλία (1468), τα οποία αποτέλεσαν τον πυρήνα της ΜΑΡΚΙΑΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ. Πλάνα σε πίνακες και χαρακτικά που εικονίζουν τυπογραφεία και την εκδοτική παραγωγή και σε χάρτες. Πλάνα από συγγράμματα της αρχαίας ελληνικής παιδείας και εκκλησιαστικά βιβλία, από τυπογραφικά σήματα, από τους Έλληνες και Ιταλούς λογίους που αναφέρονται. Πλάνο από το αναγνωστήριο της ΜΑΡΚΙΑΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ.

00:18:37:00
Πλάνο από τα κανάλια της ΒΕΝΕΤΙΑΣ και από τα μνημεία της.

00:19:45:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ μιλά για την πολυπληθή ελληνική παρουσία στη ΒΕΝΕΤΙΑ (το 80% των κατοίκων της ήταν ελληνόφωνοι), για την εκεί δραστηριότητά τους και για τη συνεισφορά των πλούσιων καρδιναλίων, που ώθησαν το ΒΑΤΙΚΑΝΟ να επιτρέψει την άσκηση της ορθόδοξης λατρείας από τους εκεί εγκατεστημένους Έλληνες και επομένως τη σύσταση της πρώτης Ελληνορθόδοξης Κοινότητας της ΒΕΝΕΤΙΑΣ (1498). Η Κοινότητα αποτελεί το πλέον μακρόβιο ελληνικό σωματείο της Διασποράς. Αναφέρεται επίσης στις φιλανθρωπικές ενέργειες της Κοινότητας (προικοδότηση απόρων Ελληνίδων, ταφή απόρων μελών, εξαγορά αιχμαλώτων) και τις πνευματικές και θρησκευτικές δραστηριότητές της (ανέδειξε πλήθος λογίων, ιερέων, δασκάλων και πνευματικών ανθρώπων). Πλάνα από το Ελληνικό ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, από το ναό τουΑΓΙΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ των Ελλήνων, από εκθέματα του Μουσείου Βυζαντινών Εικόνων, από πίνακες και χαρακτικά της εποχής που εικονίζουν τη ΒΕΝΕΤΙΑ, από μνημεία της πόλης, πορτραίτο του ΚΑΡΔΙΝΑΛΙΟΥ ΒΗΣΣΑΡΙΩΝΑ και άλλων λογίων.

00:22:25:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ αναφέρεται στην παρακμή της Ελληνορθόδοξης Κοινότητας μετά την κατάλυση του βενετικού κράτους από τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ (1797) και την αυστροουγγρική κατοχή και στην Επανάσταση του 1821, όταν πολλοί Έλληνες της ΒΕΝΕΤΙΑΣ έφυγαν από την πόλη σπεύδοντας στην ΕΛΛΑΔΑ για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον Αγώνα. Ο 19ος αιώνας ήταν αιώνας παρακμής για την Κοινότητα, αλλά ο 20ός, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, σημαδεύτηκε από τη Μορφωτική Συμφωνία ΕΛΛΑΔΑΣ και ΙΤΑΛΙΑΣ (1948), τη δωρεά της περιουσίας της Ελληνικής Κοινότητας στο ελληνικό κράτος (1953) και τη δημιουργία του ΕλληνικούΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ. Πλάνα της ΒΕΝΕΤΙΑΣ, από μνημεία της, από το εσωτερικό της Βιβλιοθήκης στο οποίο περιηγείται ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ, από το χειρόγραφο του Μυθιστορήματος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

00:24:31:00
Πλάνο από το εσωτερικό του Μουσείου Βυζαντινών Εικόνων της ΒΕΝΕΤΙΑΣ καθώς ο αφηγητής μιλάει για το Μουσείο και τις εικόνες-εκθέματά του που φιλοτεχνήθηκαν από σημαντικούς Κρήτες και Επτανήσιους ζωγράφους, όπως ΜΙΧΑΗΛ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟ, ΘΕΟΔΩΡΟ ΠΟΥΛΑΚΗ, ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΛΟΤΖΑ κ. ά. Οι περισσότερες φορητές εικόνες της συλλογής του Μουσείου ανήκουν στην Ιταλοκρητική και Επτανησιακή ζωγραφική Σχολή και είναι ένα μείγμα βυζαντινής και αναγεννησιακής τεχνοτροπίας. Μεταξύ των εκθεμάτων του Μουσείου υπάρχουν και εκκλησιαστικά αντικείμενα (εκκλησιαστικά ενδύματα, ευαγγέλια κ. ά.), εικονογραφημένα χειρόγραφα, με κορυφαίο το Μυθιστόρημα του Μεγάλου Αλεξάνδρου (τέλη 13ου ή αρχές 14ου αιώνα), στο οποίο περιηγείται η κάμερα.

00:28:17:00
Ο ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗΣ εξηγεί τη συνεισφορά του Ελληνικού ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ και ΜΕΤΑΒΥΖΑΝΤΙΝΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ της ΒΕΝΕΤΙΑΣ στον τομέα της παιδείας του ελληνισμού μέσω της φιλοξενίας Ελλήνων υποτρόφων, προκειμένου να εκπονηθούν οι διδακτορικές τους διατριβές, και αναφέρεται στις δυσκολίες που αυτό αντιμετωπίζει ευρισκόμενο στην καρδιά της Δύσης. Πρεσβεύει όμως ότι μπορεί και πρέπει να καταστεί «φυλάκιο του ελληνισμού». Πλάνα από τη Βιβλιοθήκη του Ινστιτούτου και από τη συλλογή των βιβλίων που διαθέτει.

00:30:22:00
Περιήγηση στα κανάλια της ΒΕΝΕΤΙΑΣ καθώς ο αφηγητής στον επίλογό του μιλά για τη μεταλαμπάδευση της «εθνικής αυτογνωσίας» στις ελληνικές παροικίες του εξωτερικού. Ο ρόλος μάλιστα της ελληνικής παροικίας της ΒΕΝΕΤΙΑΣ ήταν ιδιαίτερα σημαντικός, γιατί εκεί συγκεντρώθηκε και συνενώθηκε το ανατολικό και το δυτικό στοιχείο, προοικονομώντας «το όραμα της Ενωμένης Ευρώπης».

00:31:28:00
Τίτλοι τέλους.