00:00:05:00
Εμφάνιση τίτλου εκπομπής:«ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ» με τον AΡΗ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟ.

00:00:45:00
Στην οθόνη γράφεται το όνομα του ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΥ. Παρουσιάζεται περιληπτικά η υπόθεση της δίκης του και τα πρόσωπα, που πρωταγωνίστησαν σε αυτή.

00:01:10:00
Στην οθόνη πλάνα από την ταινία: «ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΟΛΚ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ». Παράλληλα, πλάνο και του ιδίου. Η σύντομη περιγραφή της υπόθεσης του συνεχίζεται. Καταδικάστηκε, άδικα, για το φόνο του Αμερικανού δημοσιογράφου ΤΖΩΡΤΖ ΠΟΛΚ σε ισόβια και μετέτρεψε την ποινή του σε 20ετή κάθειρξη. Ο ίδιος ομολόγησε μετά από σκληρά βασανιστήρια. Η αίτηση αναψηλάφησης της δίκης του απορρίφθηκε. Σήμερα, είναι ογδόντα χρονών.

00:02:10:00
Στην οθόνη ο ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ συζητά με το ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟ. Λέει ότι η κοινή γνώμη στάθηκε δίπλα του και δεν πίστεψε ποτέ στην ενοχή του. Όταν αποφυλακίστηκε, φίλοι και συνάδελφοι του συμπαραστέκονταν και τον στήριζαν με κάθε τρόπο. Όμως τυπικά αισθάνεται ότι δεν έχει δικαιωθεί, αφού το Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, δεν έκανε δεκτή την αίτηση αναψηλάφησης της δίκης. Μιλάει για την κατάπτωση της δικαιοσύνης. Υποστηρίζει ότι τον καταδίκασε η Ελληνική Δικαιοσύνη μαζί με την Αμερική και την Μεγάλη Βρετανία. Η δικαστική εξουσία, βέβαια, κατευθύνθηκε από την εκτελεστική εξουσία, την οποία εκπροσωπούσαν, τότε, ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΛΑΣ και ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΕΝΤΗΣ. Χαρακτηρίζει τον εαυτό του «εξιλαστήριο θύμα».

00:07:50:00
Ο δημοσιογράφος, τον ρωτά πως εξηγεί το γεγονός, ότι, ενώ του συμπαραστάθηκαν τόσες προσωπικότητες (δημοσιογράφοι και απλός κόσμος), δεν εισακούστηκαν και δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα. Εκείνος το αιτιολογεί, λέγοντας, ότι ο Άρειος Πάγος δέχεται εισηγήσεις από την Εκτελεστική εξουσία και δεν έχει δική του κρίση. Στη συνέχεια, αναφέρει παραδείγματα ανθρώπων που στάθηκαν δίπλα του, και, αν και πιέστηκαν να τον κατηγορήσουν, δεν υπέκυψαν και παρέμειναν στο πλευρό του.

00:12:03:00
Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ περιγράφει τον τρόπο γνωριμίας του με τον πολιτικό ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟ. Πραγματοποιήθηκε, όταν ο ίδιος ήθελε να γράψει στην εφημερίδα, για τις σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας και τον επισκέφτηκε στο πρωθυπουργικό γραφείο του. Τη στιγμή, που αντιλήφθηκε το ποιος είναι και αφού θυμήθηκε την προσωπική του ταλαιπωρία, του ζήτησε να γράψει ένα βιβλίο, σχετικό με την υπόθεση και θα το προλόγιζε ο Π. ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ. Ο δημοσιογράφος διαβάζει το συγκεκριμένο απόσπασμα από το βιβλίο. Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ νιώθει ευγνωμοσύνη και εκτίμηση προς το πρόσωπο του.

00:16:07:00
Ο ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ του ζητά να δώσει μια απάντηση στους κακόπιστους. Εκείνος, αρνείται κατηγορηματικά την ανάμειξη του στη δολοφονία. Αναγκάστηκε να ομολογήσει, τα όσα του υπαγόρευαν οι αξιωματικοί στην Ασφάλεια Θεσσαλονίκης, μετά από φρικτά βασανιστήρια.

00:18:02:00
Στην οθόνη πλάνα από την ταινία: «ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΟΛΚ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ».

00:19:04:00
Το πλάνο επιστρέφει στη συνέντευξη. Δηλώνει ότι δεν επιθυμεί κανένας Έλληνας πολίτης να βιώσει τις φρικιαστικές στιγμές, που έζησε αυτός. Αφηγείται τις δύσκολες στιγμές και μιλάει για την ταυτότητα των βασανιστών του. Τα βασανιστήρια (ηλεκτροσόκ, ξυλοδαρμοί) ήταν τόσο επώδυνα, που όταν συνερχόταν, δεν μπορούσε να λειτουργήσει το μυαλό του. Περιγράφει με λεπτομέρειες τα βασανιστήρια και το πόσο απάνθρωπα, του φέρονταν. Αυτά τα φοβερά συμβάντα εκτυλίσσονταν μπροστά στον, τότε, Υπουργό Δημοσίας Τάξης, Κ. ΡΕΝΤΗ, ο οποίος ήταν προκλητικός απέναντι του. Μην μπορώντας να αντέξει την κατάσταση αυτή, έκανε δυο αποτυχημένες απόπειρες αυτοκτονίες. Εκτός από τον ίδιο, κρατούσαν στην Ασφάλεια την μητέρα του και τις δυο αδερφές του. Βλέπουμε φωτογραφία της οικογένειας του και του σπιτιού τους στη Θεσσαλονίκη, που το ανατίναξαν.

00:34:42:00
Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ μιλάει για την οικογένεια του. Ζει, μόνο ο ίδιος και μια αδερφή του, η οποία τελείωσε την Νομική Σχολή με τη δική του βοήθεια. Συγκινείται, όταν περιγράφει το θάνατο του αδερφού του. Σκοτώθηκε στο Αλβανικό Μέτωπο. Πλάνο σε οικογενειακές φωτογραφίες.

00:36:30:00
Ο δημοσιογράφος ρωτά το ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟ για τις πολιτικές του πεποιθήσεις. Εκείνος λέει ότι στα χρόνια της Κατοχής ήταν στο Ε. Α. Μ, (όπως οι περισσότεροι Έλληνες) και έπειτα υποστήριξε το Κόμμα των Φιλελευθέρων. Παράλληλα, αναφέρεται και στη δράση των κομμουνιστών. Πλάνο σε τιμητικό δίπλωμα, που του έχει απονεμηθεί για την αντιστασιακή του δράση.

00:38:52:00
Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ περιγράφει τον τρόπο, που γνώρισε το ΤΖΟΡΤΖ ΠΟΛΚ. Όντας δημοσιογράφος της εφημερίδας « ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ », γνώριζε πολλούς ξένους συναδέρφους του. Πλάνο στη συγκεκριμένη εφημερίδα. Όσο μιλάει, προβάλλονται πλάνα από την ταινία « ΦΑΚΕΛΟΣ ΠΟΛΚ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ».

00:42:54:00
Ο δημοσιογράφος κάνει μια σύντομη αναφορά στους λόγους, που οδήγησαν τον ΠΟΛΚ στη Θεσσαλονίκη. Ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ χαρακτηρίζει την υπόθεση «στημένη και καλά δουλεμένη». Αναφέρει το γεγονός ότι ταχυδρομήθηκε η ταυτότητα του ΤΖΟΡΤΖ ΠΟΛΚ στο Αστυνομικό Τμήμα Θεσσαλονίκης, τρεις μέρες πριν ανακαλυφθεί το πτώμα του. Αυτοί που έστησαν τη σκευωρία υποστήριξαν ότι ο ταχυδρομικός φάκελος είχε γραφτεί από την μητέρα του ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΥ. Στη συνέχεια μιλά για τον Αρχηγό της Αστυνομίας Πόλεων, ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΟΠΟΥΛΟ, ο οποίος τον υποστήριξε και ισχυρίστηκε ότι δολοφόνος ήταν κάποιος Άγγλος. Ο ΓΡΗΓΟΡΗ ΣΤΑΚΤΟΠΟΥΛΟΣ, όμως δεν μπορούσε να κατηγορήσει κάποιον χωρίς να έχει αποδείξεις.

00:48:46:00
Ο ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στο βιβλίο του δημοσιογράφου, το οποίο ξεκινά με στίχους από το ποίημα του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ «ΤΕΙΧΗ». Τον ρωτάει, αν είναι απελπισμένος και εκείνος, απαντά ότι είχε υπάρξει παλιότερα. Από τη στιγμή, που παντρεύτηκε, αισθάνεται καλύτερα. Μετανιώνει, γιατί δεν απέκτησε παιδιά. Στη θέση τους, έχει αποκτήσει πολλά καναρίνια.

00:49:39:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:05:00 Στην οθόνη εμφανίζεται ο χαράκτης και ζωγράφος ΤΑΣΣΟΣ, την ώρα που υπογράφει ένα έργο του. Στη συνέχεια, εμφανίζεται ο τίτλος της εκπομπής και του επεισοδίου «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ». «ΤΑΣΣΟΣ». Μιλάει για τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και για το πώς προέκυψε το καλλιτεχνικό όνομα ΤΑΣΣΟΣ, ενώ το πραγματικό του όνομα είναι ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΑΛΕΒΙΖΟΣ. Ξεκίνησε να υπογράφει με το συγκεκριμένο όνομα σε κάποια έργα του και έτσι έγινε ευρέως γνωστός. Στην οθόνη προβάλλονται φωτογραφίες από την νεαρή του ηλικία και ξυλογραφίες του. 00:02:58:00 Πλάνο του καλλιτέχνη να βγαίνει στο μπαλκόνι του ατελιέ του. Μιλάει για τα παιδικά και νεανικά του χρόνια. Κατάγεται από τη ΜΕΣΣΗΝΙΑ (παρουσιάζεται έργο του που απεικονίζει τον τόπο καταγωγής του) και σε μικρή ηλικία ήρθε με την οικογένειά του στην ΑΘΗΝΑ και έμειναν στην περιοχή του σημερινού ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ. Στην οθόνη πλάνα της περιοχής, ενώ ο χαράκτης θυμάται ότι η πρώτη εικόνα που αντίκρισε ήταν η ΑΚΡΟΠΟΛΗ, η οποία τον εντυπωσίασε και έμεινε βαθιά χαραγμένη στη μνήμη του. Στη συνέχεια, αναφέρεται στον ερχομό των προσφύγων στη χώρα και κάνει μια σύντομη περιγραφή της δύσκολης κατάστασης που βίωσαν. 00:05:47:00 Το πλάνο μεταφέρεται σε ηλικιωμένους πρόσφυγες και σε γειτονιέςπου εγκαταστάθηκαν. Ο καλλιτέχνης περιγράφει το πώς δημιουργήθηκαν οι προσφυγικοί συνοικισμοί, μιλάει για τις δύσκολες πρώτες μέρες της διαμονής τους και εκφράζει το στενό δέσιμο που ανέπτυξε μαζί τους. Κατά τη γνώμη του, αυτοί οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι δέχθηκαν μια δυσμενή αντιμετώπιση από τους κατοίκους της ΑΘΗΝΑΣ. Παράλληλα, οι φιγούρες των προσφύγων τον ενέπνευσαν και τους αφιέρωσε μερικά έργα του, που τα ονόμασε «ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΕΣ ΤΗΣ ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ, ΤΗΣ ΔΡΑΠΕΤΣΩΝΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΙΑΣ». Προβάλλονται και στην οθόνη. 00:09:09:00 Ο καλλιτέχνης μιλάει για τα σχολικά και φοιτητικά του χρόνια, ενώ βλέπουμε και φωτογραφίες του. Ήταν κακός μαθητής και του άρεσε μόνο το μάθημα της ιχνογραφίας. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον καθηγητή του ΓΙΑΝΝΗ ΣΙΔΕΡΗ, ο οποίος ανακάλυψε από νωρίς το ταλέντο του στο σχέδιο. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης λέει για τον ευατό του ότι ήταν ζωγράφος στη συνείδηση, στις προθέσεις και στις προοπτικές του. Όταν πέρασε στην Α. Σ. Κ. Τ. , η χαρά και η ικανοποίησή του ήταν μεγάλες. Όμως, ο πατέρας του ήταν αντίθετος με αυτή την επιλογή του. Οι αντιδράσεις αυτές δεν τον πτόησαν, αλλά συνέχισε ανεπηρέαστος τις σπουδές του. 00:12:37:00 Το πλάνο στο εσωτερικό του ατελιέ του καλλιτέχνη και σε έργα του. Μιλάει για τα μαθήματα της Α. Σ. Κ. Τ. , τα οποία διακρίνονταν έντονα από το πνεύμα του ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΥ εμπρεσιονισμού. Ο ίδιος συμμετείχε σε μια ομάδα σπουδαστών που είχε έντονους προβληματισμούς και ανεπτυγμένη την τάση για αμφισβήτηση. Κατά την άποψή του, σημαντική ήταν η μέρα που ο ζωγράφος ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΑΡΘΕΝΗΣ άνοιξε το εργαστήριο της χαρακτικής της σχολής. Στην οθόνη φωτογραφία του. Ο ίδιος παρακολούθησε μαθήματα και στο εργαστήριο του διακεκριμένου χαράκτη ΓΙΑΝΝΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΥ. Και τα δύο εργαστήρια αποτέλεσαν όαση δημοκρατική και δημιουργική στους δύσκολους καιρούς. Παράλληλα, έδωσαν στους μαθητές να καταλάβουν τι σημαίνει έρευνα στην τέχνη. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΣ (βλέπουμε φωτογραφία του) είχε αναπτύξει φιλία με γνωστούς συγγραφείς όπως ο ΑΝΑΤΟΛ ΦΡΑΝΣ και δημιούργησε τη νεοελληνική χαρακτική με τους λίγους μαθητές του. Αυτοί ήταν: ο ίδιος, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ, η ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ, η ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ, ο ΚΥΠΡΙΟΣ ΤΗΛΕΜΑΧΟΣ ΚΑΝΘΟΣ και ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΗΜΟΥ. Στην οθόνη φωτογραφίες τους. 00:16:48:00 Ο καλλιτέχνης περιγράφει πώς τρεις φίλοι του (ο ΖΑΧΑΡΙΑΣ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ο ΚΩΣΤΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΑΒΑΝΤΙΝΟΣ) οργάνωσαν την πρώτη ατομική του έκθεση με έργα χαρακτικής και με σχέδια. Κοντινό πλάνο στο διαφημιστικό φυλλάδιο της έκθεσης και σε δημιουργίες του. Η θεματολογία της έκθεσής του είχε ως επίκεντρο τον άνθρωπο: τον εργάτη, τον άνεργο, τα λαϊκά συσσίτια, τη νοικοκυρά και τις δυσκολίες της ζωής τους. Η θεματική του ήταν σκληρή και προσπαθούσε να την παρουσιάσει με κάποια ποιότητα. Ο Τύπος υποδέχτηκε τη συγκεκριμένη έκθεση με μεγάλο ενθουσιασμό, γεγονός που τον ευχαρίστησε. Κοντινό πλάνο σε αποκόμματα περιοδικών και εφημερίδων που αναφέρονταν στο πρόσωπο και στο έργο του. Αυτή την επιτυχία τη χαρακτηρίζει «αντιπερισπασμό» προς την οικογένειά του, η οποία ήταν αρνητική απέναντι στην πορεία του στον καλλιτεχνικό χώρο. 00:19:20:00 Ο καλλιτέχνης αναφέρεται σε μια δυσάρεστη περιπέτεια που βίωσε την παραμονή της Πρωτομαγιάς. Η Ασφάλεια τον συνέλαβε προληπτικά, για να μην ξεσπάσουν επεισόδια και ταραχές. Περιγράφει το κρατητήριό του και την αντίδραση της οικογένειάς του. Όταν αφέθηκε ελεύθερος, προσχώρησε στην κομουνιστική νεολαία, γιατί ο συγκεκριμένος χώρος τον εξέφραζε απόλυτα. 00:20:56:00 Ο χαράκτης αναφέρεται σε σπουδαίους ανθρώπους του καλλιτεχνικού χώρου, με τους οποίους συνδέθηκε φιλικά και συναντήθηκε στη σχολή, ενώ βλέπουμε φωτογραφίες, σκίτσα και πορτρέτα τους. Πρόκειται για τους: ΧΡΗΣΤΟ ΚΑΠΡΑΛΟ, ΝΙΚΟ ΝΙΚΟΛΑΟΥ, ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ, ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ, ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟ, ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΥΡΟΠΟΥΛΟ, ΜΕΜΟ ΜΑΚΡΗ και ΦΩΤΗ ΖΑΧΑΡΙΟΥ. Αυτοί οι καλλιτέχνες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση και στην πορεία της νεοελληνικής τέχνης (ζωγραφική, γλυπτική, χαρακτική). Στην οθόνη προβάλλονται καλλιτεχνικές δημιουργίες τους. 00:22:57:00 Το πλάνο στο ατελιέ του καλλιτέχνη. Μιλάει για τη δικτατορία του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ ενώ βλέπουμε και φωτογραφία του. Την περίοδο αυτή συνελήφθη και μαζί με τη γυναίκα του πέρασαν δύσκολες στιγμές. Στη συνέχεια, περιγράφει την κατάσταση που επικρατεί στην ΕΥΡΩΠΗ με την άνοδο του ΑΔΟΛΦΟΥ ΧΙΤΛΕΡ, από τη μια και την έξαρση του αντιφασιστικού και αντιπολεμικού πνεύματος, από την άλλη. Όλα τα παραπάνω γεγονότα δημιούργησαν μια έντονη ανασφάλεια, τόσο στο κοινωνικό επίπεδο όσο και στο επίπεδο της τέχνης. Στη συνέχεια, μιλάει για το Α κρατικό βραβείο της χαρακτικής που κέρδισε στην έκθεση στο ΖΑΠΠΕΙΟ, ενώ βλέπουμε και πλάνο του. Στην ίδια έκθεση βραβεύτηκαν, επίσης, ο ζωγράφος ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΟΡΑΛΗΣ, ο χαράκτης ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΔΗΣ και ο γλύπτης ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΠΑΣ, ενώ προβάλλονται και φωτογραφίες τους. 00:25:50:00 Ο καλλιτέχνης μιλάει για την τραγωδία των πολέμων. Κατά τη διάρκεια του Ελληνοϊταλικού πολέμου (στην οθόνη φωτογραφίες στρατιωτών), τοποθέτησαν το εργαστήριο χαρακτικής (σπουδαστές και καθηγητές) σε μια οργάνωση που ονομαζόταν ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ. Τους ανέθεσαν τη δημιουργία αφισών, οι οποίες θα τόνωναν το φρόνημα του Ελληνικού λαού. Μια μέρα τους επισκέφτηκε ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ (βλέπουμε φωτογραφία του), για να διαλέξει μερικές εμψυχωτικές αφίσες και η υποδοχή που του επιφύλαξαν ήταν ψυχρή. Εκείνος ενέκρινε κάποια έργα, μεταξύ των οποίων και ένα του ΤΑΣΣΟΥ που αφορούσε τον Πανελλήνιο Έρανο Κοινωνικής Πρόνοιας. Το περιγράφει με λεπτομέρεια, ενώ προβάλλεται και στην οθόνη. Παράλληλα, αφηγείται και ένα περιστατικό που σχετίζεται με το θάνατο του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ και το γεγονός ότι στον τάφο του βρέθηκε η αφίσα του καλλιτέχνη, η οποία παρουσίαζε έναν τσολιά να ρωτάει το νεκρό πολιτικό για αυτά που είχε προσφέρει στην πατρίδα. Ο ίδιος δεν είχε αφήσει τίποτα από την περιουσία του στο μαχόμενο έθνος και αυτό είχε σχολιαστεί αρνητικά. Συνεπώς, κατά τον καλλιτέχνη, η αφίσα έπαιξε το σωστό ρόλο ως το τέλος. Παράλληλα, προβάλλονται αποσπάσματα από την κηδεία του δικτάτορα. 00:29:00:00 Στην οθόνη προβάλλονται έργα του καλλιτέχνη, που σχετίζονται με την Κατοχή. Έζησε μια πολύ δύσκολη περίοδο, κατά την οποία η ζωή του τέθηκε σε κίνδυνο, αλλά δεν έχανε την αισιοδοξία του. Τον βλέπουμε να σχεδιάζει έργα του, που είναι αφιερωμένα στην Εθνική Αντίσταση. Για τον ίδιο, οι μέρες εκείνης της περιόδου ήταν ανεπανάληπτες. Δεν υπήρχε τίποτα χειρότερο από τη θέα της Γερμανικής σημαίας που κυμάτιζε στην ΑΚΡΟΠΟΛΗ. Πλάνα σε καλλιτεχνικές του δημιουργίες, οι οποίες προβάλλουν το δύσκολο αγώνα των ΕΛΛΗΝΩΝ για την ελευθερία. Ο καλλιτέχνης θα δημιουργήσει νέα σχέδια που θα αφορούν τη συγκεκριμένη περίοδο. Εκφράζει την επιθυμία του να αποδώσει σε αυτά τη συγκίνηση της εποχής, να αξιοποιήσει την μέχρι τώρα εμπειρία του, ώστε τα έργα του να παραμείνουν διαχρονικά. 00:34:21:00 Στην οθόνη εμφανίζεται: ΤΕΛΟΣ Α ΜΕΡΟΥΣ. Τίτλοι τέλους.

00:00:05:00 Στην οθόνη εμφανίζεται ο τίτλος της εκπομπής και του επεισοδίου. «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ». «ΤΑΣΣΟΣ-Β ΜΕΡΟΣ». Παρουσιάζεται ένα έργο με το πορτρέτο του διακεκριμένου χαράκτη και τα ονόματα των συντελεστών της εκπομπής. 00:01:10:00 Πλάνο σε συνθήματα των πρωταγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Διακρίνονται γραμμένα σε τοίχο τα ονόματα των σημαντικών αντιστασιακών οργανώσεων: ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ και των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της πατρίδας. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται έργα του καλλιτέχνη, που παρουσιάζουν εικόνες από την Κατοχή και τις δύσκολες στιγμές εκείνων των ημερών. Στη συνέχεια, προβάλλονται αποσπάσματα από την απελευθέρωση της χώρας και τους ξέφρενους πανηγυρισμούς των ΕΛΛΗΝΩΝ, ενώ βλέπουμε και αντίστοιχα αντιστασιακά έργα του καλλιτέχνη. 00:03:50:00 Το πλάνο μεταφέρεται στο ατελιέ του καλλιτέχνη, ο οποίος σχεδιάζει. Μιλάει για την καινοτομία που ανέπτυξε στις ξυλογραφίες του, συνδυάζοντας πολλά χρώματα στο ξύλο. Η πρωτοπόρα αυτή προσπάθεια άλλοτε επικρίθηκε, επειδή απομακρυνόταν από την παραδοσιακή χαρακτική και άλλοτε δέχθηκε επαινετικά σχόλια. Κοντινό πλάνο σε σελίδα βιβλίου, το οποίο είναι αφιερωμένο στην τέχνη κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης, ενώ βλέπουμε και τα ανάλογα έργα. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη γοητεία της χαρακτικής και στις πραγματικές της δυνατότητες. Κατά τη γνώμη του, είναι η τέχνη που απευθύνεται στις μεγάλες μάζες του λαού. Έπειτα, μιλάει για τα υλικά (ξύλο, χαλκό), τα χρώματα και την τεχνική που χρησιμοποιεί, για να επιτύχει, ενώ βλέπουμε και κοντινά πλάνα τους. Στα έργα του κυριαρχεί η αξία της λιτότητας. Προβάλλονται πλάνα σε αυτά. Για τον ίδιο, τα μεγάλα σε σχήμα έργα δεν είναι απαραίτητα και μνημειακά. Εξηγεί την έννοια των μνημειακών έργων και τα περιγράφει. Τον βλέπουμε να δημιουργεί έργο του. 00:07:56:00 Ο καλλιτέχνης μιλάει για την Έκθεσή του στο «ΖΥΓΟ», όπου παρουσίασε χρωματιστά έργα του με θέμα τον άνθρωπο σε αγροτικό περιβάλλον, κυρίως στην ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ. Σκοπός του ήταν να παρουσιάσει μια νέα άποψη του χρώματος στη χαρακτική. Στην οθόνη προβάλλονται τα έργα του. Μετά από αυτή την έκθεση ένιωσε ότι θα μπορούσε να προχωρήσει, πλαστικά και θεματικά, σε νέους και διαφορετικούς χώρους. 00:09:37:00 Πλάνο σε μουσείο των ΕΛ.ΤΑ. Ο ΤΑΣΣΟΣ μιλάει για την εργασία του εκεί, αφού για δώδεκα χρόνια σχεδίαζε τα γραμματόσημα. Αναφέρεται σε άλλους καλλιτέχνες που είχαν ασχοληθεί με τη σχεδίαση γραμματοσήμων, όπως ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΗΣ, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ. Μαζί με τον ίδιο δούλεψαν οι: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΛΑΝΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΛΛΙΣΑΡΙΔΗΣ. Οι τρεις τελευταίοι προσπάθησαν να συνεχίσουν επάξια το έργο των προηγούμενων. Στη συνέχεια, περιγράφει τον τρόπο που σχεδίασε τα γραμματόσημα. Αρχικά, ξεκίνησε με τη μονοχρωμία, συνέχισε με τη διχρωμία και την πολυχρωμία. Φιλοτέχνησε χαλκογραφικά γραμματόσημα, τοπία και πορτρέτα, ενώ παρουσιάζει και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε. Κοντινά πλάνα σε γραμματόσημά του. Αντιπαραβάλλει τις τεχνικές που υπήρχαν στην ΕΥΡΩΠΗ με την μέθοδο OFFSET, που ήταν η μοναδική στην ΕΛΛΑΔΑ. Στον ίδιο άρεσε να δοκιμάζει και να πειραματίζεται σε νέες και διαφορετικές μεθόδους. Το πλάνο μεταφέρεται σε εργαστήριο παραγωγής γραμματοσήμων. Ο καλλιτέχνης τα κατηγοριοποιεί (τουριστικά, πολιτικά, μεγάλων διεθνών γεγονότων) και δηλώνει ότι δεν υπήρξε συλλέκτης και ότι δε διαθέτει κανένα γραμματόσημο από αυτά που έφτιαξε. Προβάλλονται στην οθόνη γραμματόσημα που απεικονίζουν διαπρεπείς προσωπικότητες του πολιτικού και καλλιτεχνικού χώρου και θέματα ιστορικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Ο ίδιος λέει ότι υπηρέτησε τη σχεδίαση γραμματοσήμων με φανατισμό, ώστε να βελτιώνεται η ποιότητά τους. Έπαψε να ασχολείται με αυτά την περίοδο της δικτατορίας. 00:16:46:00 Το πλάνο σε χώρο παραγωγής γραμματοσήμων. Ο καλλιτέχνης μιλάει για το σχεδιασμό των Κυπριακών γραμματοσήμων, που ξεκίνησε το 1961, όταν η ΚΥΠΡΟΣ έγινε ανεξάρτητο κράτος. Τα γραμματόσημα του νησιού που υπήρχαν μέχρι τότε ήταν ΑΓΓΛΙΚΑ και αποικιοκρατικά. Όταν ο ίδιος ανέλαβε, τα γραμματόσημα άλλαξαν τελείως μορφή. Απέκτησαν μια πλούσια θεματολογία, που σχετιζόταν με την ιστορία, τον πολιτισμό και τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα του νησιού. Κάποια από αυτά είναι αφιερωμένα στην επέτειο του ΑΤΤΙΛΑ και στην τραγωδία της ΚΥΠΡΟΥ. Η συνεργασία του με τις Κυπριακές Αρχές υπήρξε άψογη. Στην οθόνη προβάλλονται τα γραμματόσημά του. Στη συνέχεια, αναφέρει ότι ένα έργο του, εμπνεόμενο από τα γεγονότα της ΚΥΠΡΟΥ, επικολλάται στην Κυπριακή αλληλογραφία και έχει γίνει το σήμα του μαρτυρολογίου της Κυπριακής Δημοκρατίας. 00:19:52:00 Ο καλλιτέχνης μεταφέρεται σε χώρο όπου τυπώνονται τα βιβλία. Παράλληλα, περιγράφει την αγάπη του προς την τέχνη του βιβλίου και την έκδοσή του. Όταν η ενασχόληση με τη χαρακτική τον κούραζε, επέλεγε κάποιο θέμα και τύπωνε ένα βιβλίο. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να έχει καλό χαρτί. Στέκεται σε ένα τυπογραφικό μηχάνημα (βλέπουμε και φωτογραφίες) και εξηγεί το πώς κατάφεραν να τυπώσουν τις ασπρόμαυρες ξυλογραφίες στο βιβλίο «ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ» του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, το οποίο προβάλλεται στην οθόνη. Στη συνέχεια, μιλά για την τύπωση των πολύχρωμων ξυλογραφικών έργων του βιβλίου ΑΝΑΒΑΣΙΣ του ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ, ενώ βλέπουμε και πλάνα τους. Επίσης, τύπωσαν χρωματιστά τους δύο τόμους του ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ Πολέμου και τη ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ. Πλάνο και σε άλλα βιβλία που έχει τυπώσει. Εκφράζει την επιθυμία του να προσφέρουν στο ευρύ κοινό εκδόσεις που είναι ξεχασμένες και δεν κυκλοφορούν εύκολα. Προβάλλονται αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στις εκδόσεις και στα βιβλία που έχει φιλοτεχνήσει. 00:25:54:00 Το πλάνο μεταφέρεται σε σελίδα βιβλίου με τον τίτλο «Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑΣ», ενώ βλέπουμε και κοντινά πλάνα σε έργα του. Ο καλλιτέχνης λέει ότι το διάστημα 1960-1964 τον απασχόλησε, πάλι, η θεματολογία της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, καθώς πολλοί αξιόλογοι φίλοι του εκτελέστηκαν τότε. Πλάνα σε έργα του. Στη συνέχεια, μιλάει για την έκθεσή του στο «ΖΥΓΟ» και τις καλλιτεχνικές δημιουργίες, στις οποίες κυριαρχεί το άσπρο-μαύρο. Μετά το τέλος της και ο ίδιος και η σύζυγος του, η ζωγράφος και χαράκτρια ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ, ήθελαν να αφήσουν οριστικά αυτή τη δουλειά και δηλώνει ότι αντιμετώπιζαν με αισιοδοξία το μέλλον. 00:27:55:00 Το πλάνο παραμένει σε έργα του καλλιτέχνη. Ο ίδιος μιλάει για τη Χούντα των Συνταγματαρχών και τα αρνητικά συναισθήματα που βίωσε. Ένιωσε να καταρρέουν τα πάντα γύρω του. Την περίοδο αυτή τελειώνει ένα έργο του, που εμπνέεται από μια γυναικεία μορφή της Κατοχής, η οποία βασανίστηκε και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Βλέπουμε και φωτογραφία της. Παράλληλα, φιλοτεχνεί έργα κοινωνικής διαμαρτυρίας με αντιδικτατορικό περιεχόμενο, τα οποία προβάλλονται και στην οθόνη. Χαρακτηρίζει την τέχνη «καταφύγιο», χωρίς το οποίο δε θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στις δύσκολες αυτές μέρες. Μετά την κατάρρευση της Χούντας, οργάνωσε έκθεση με τα αντιδικτατορικά έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη, τα οποία παρουσιάζονται στην οθόνη. Προβάλλονται και αποκόμματα εφημερίδων της εποχής, που αναφέρονται στα συγκεκριμένα έργα του. Έπειτα, ακούμε τον ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ να τραγουδάει στίχους από το ποίημα «ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ» της ΡΕΝΑΣ ΧΑΤΖHΔΑΚH, το οποίο μελοποίησε. Έπειτα, ακούμε τον ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ να εκφράζει την επιθυμία να τελειώσει σύντομα η δύσκολη περίοδος της Χούντας, ενώ βλέπουμε και το πορτρέτο του σε ξυλογραφία. 00:32:44:00 Το πλάνο σε αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στο έργο του καλλιτέχνη, ενώ τα βλέπουμε και στην οθόνη. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον ευατό του στρατευμένο στον κόσμο των προοδευτικών ιδεών, της εργατικής και αγροτικής τάξης. Στη συνέχεια, εκφράζει τις απόψεις του για την τέχνη και την ποιότητά της. Παράλληλα, τον βλέπουμε να δημιουργεί και να εκφράζεται με τα καλύτερα λόγια για τους δασκάλους και τους συνεργάτες του. Έπειτα, περιγράφει την έγγαμη ζωή του με τη ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ και μιλά για τις κοινές τους ανησυχίες και αναζητήσεις. Τους βλέπουμε μαζί ενώ το πλάνο βρίσκεται στο ατελιέ του καλλιτέχνη. Ολοκληρώνει ένα έργο του και δηλώνει ότι δε μετανιώνει για τις επιλογές του και τον ασυμβίβαστο χαρακτήρα του. 00:38:09:00 Τίτλοι τέλους.

00:00:07:00
Στην οθόνη εμφανίζεται ο τίτλος της εκπομπής και του επεισοδίου. «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ». «ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ», ενώ βλέπουμε και φωτογραφία του. Τον ακούμε να λέει ότι δε συνηθίζει να μιλάει για τον εαυτό του στην τηλεόραση και ότι αισθάνεται περίεργα. Ξεκινάει από τα παιδικά του χρόνια στη ΛΕΥΚΑΔΑ, της οποίας βλέπουμε πλάνα. Ανατράφηκε σε φτωχή οικογένεια και από μικρή ηλικία ασχολήθηκε με τη μελέτη της λαϊκής φιλολογίας. Από τη γενέτειρά του έφυγε, όταν πέρασε στη Φιλοσοφική Σχολή της ΑΘΗΝΑΣ. Τον βλέπουμε να περπατάει έξω από το κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου ΑΘΗΝΩΝ, στην οδό Πανεπιστημίου. Μιλάει με τα καλύτερα λόγια για το δάσκαλό του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΑΜΑΝΤΟ και επαινεί ιστορικές πράξεις της γενιάς του (ΕΛΛΗΝΟΑΛΒΑΝΙΚΟ Μέτωπο, Αντίσταση, ίδρυση ΕΑΜ). Στη συνέχεια, το πλάνο μεταφέρεται στον προαύλιο χώρο του Πανεπιστημίου, ενώ ο ιστορικός περιγράφει τις φιλοσοφικές και ιδεολογικές συζητήσεις των φοιτητικών του χρόνων.

00:03:13:00
Το πλάνο μεταφέρεται στο ΖΑΠΠΕΙΟ ΜΕΓΑΡΟ, ενώ ο ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ συνεχίζει να μιλά για τις συζητήσεις (πολιτικές, κοινωνικές, φιλοσοφικές), τις βόλτες και τους περιπάτους των φοιτητικών και νεανικών του χρόνων. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στις συζητήσεις τους την περίοδο της Κατοχής, καθώς όσοι συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση είχαν πολλά κοινά θέματα να αναπτύξουν. Στη συνέχεια, αφηγείται ένα περιστατικό της συγκεκριμένης περιόδου, στο οποίο περιγράφει τη συμπεριφορά και την αναφορά ενός χαφιέ στην ασφάλεια. Τα σημαντικά αυτά γεγονότα συντέλεσαν στην πνευματική διαμόρφωση του ίδιου και των «συναγωνιστών» του.

00:06:21:00
Το πλάνο παραμένει στον προαύλιο χώρο του ΖΑΠΠΕΙΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ. Ο ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ μιλάει για τις μεγάλες απεργίες των ετών 1928-1929, κατά τη διάρκεια των οποίων οι φοιτητές είχαν κλειστεί στο Πανεπιστήμιο. Παράλληλα, αναφέρει και τους στίχους τραγουδιού που οι ίδιοι είχαν γράψει για το συγκεκριμένο γεγονός. Στη συνέχεια, το πλάνο μεταφέρεται αρχικά στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου και έπειτα στο κτήριο της Ακαδημίας ΑΘΗΝΩΝ. Ο ιστορικός βρίσκεται στο γραφείο του και μιλάει για την πρόσληψή του στο Μεσαιωνικό αρχείο της Ακαδημίας, χωρίς να προσκομίσει το «πιστοποιητικό της βαρβαρότητας». Πρόκειται για ένα πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων, στο οποίο του ζητούσαν να αποκηρύξει το Κ. Κ. Ε. και τις ιδέες του και να δηλώσει ότι δεν ανήκει στο συγκεκριμένο κόμμα. Δεν το έκανε ποτέ, αλλά με τη μεσολάβηση των καθηγητών ΘΕΟΦΙΛΟΥ ΒΟΡΡΕΑ και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΑΜΑΝΤΟΥ πήρε τη συγκεκριμένη δουλειά.

00:08:18:00
Στην οθόνη πλάνα από τον ελληνοϊταλικό πόλεμο και φωτογραφίες του ιστορικού από τη στρατιωτική του θητεία. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται στο γραφείο του. Επιστρατεύτηκε στον πόλεμο και υπηρέτησε ως έφεδρος ανθυπολοχαγός στην ΑΛΒΑΝΙΑ. Περιγράφει τη δράση του στις δύσκολες εκείνες μέρες.

00:10:12:00
Πλάνα από την περίοδο της Κατοχής προβάλλονται στην οθόνη. Στη συνέχεια, το πλάνο μεταφέρεται στον ιστορικό. Περιγράφει τον προβληματισμό του για το αν έπρεπε να μείνει στην ΕΛΛΑΔΑ και να αγωνιστεί ή να φύγει στο εξωτερικό. Τελικά, παρέμεινε στη χώρα και πολύ γρήγορα συμμετείχε στο ΕΑΜ και στον ΕΛΑΣ. Στην οθόνη προβάλλονται συνθήματα των συγκεκριμένων οργανώσεων γραμμένα σε τοίχο. Παράλληλα, ο ιστορικός μιλάει για τη συμμετοχή του στις πρώτες συνεδριάσεις του ΕΛΑΣ, οι οποίες πραγματοποιούνταν στο άλσος της ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗΣ. Βλέπουμε πλάνα της περιοχής και του Σκοπευτηρίου της. Οι ανατολικές συνοικίες είχαν απελευθερωθεί πριν από την υπόλοιπη ΑΘΗΝΑ, καθώς η αντίσταση και ο αγώνες των κατοίκων ήταν έντονοι και διαρκείς. Έπειτα, περιγράφει τις αναμνήσεις του από τα γεγονότα στο μπλόκο του ΒΥΡΩΝΑ και τονίζει τα αρνητικά αισθήματά του απέναντι στους χαφιέδες και τη στάση τους. Το πλάνο στην οδό ΦΙΛΟΛΑΟΥ στο ΠΑΓΚΡΑΤΙ, ενώ ο ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ τη διασχίζει. Στη συνέχεια, προβάλλονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες από την καθημερινή ζωή εκείνης της περιόδου καθώς επίσης και φωτογραφίες νεκρών ανθρώπων.

00:13:17:00
Ο ιστορικός, μετά από χρόνια, επισκέπτεται την παλιά του γειτονιά και μιλάει για τα χρόνια της Κατοχής που έζησε εκεί. Πριν τη δύσκολη περίοδο, η γειτονιά έσφυζε από ζωή και από μικρά παιδιά, ενώ την περίοδο της πείνας είχε ερημώσει. Συγκινείται, όταν θυμάται αυτές τις στιγμές. Στην οθόνη φωτογραφίες μικρών παιδιών. Στη συνέχεια, πλάνα στις καταστροφές που υπέστη η ΑΘΗΝΑ κατά τη διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων των Δεκεμβριανών. Ο ιστορικός μιλάει αναλυτικά για τη «Μάχη της ΑΘΗΝΑΣ» και τις συρράξεις που ακολούθησαν, ενώ βρίσκεται σε δασώδες τοπίο. Έπειτα, τον βλέπουμε να διασχίζει τον προαύλιο χώρο της εκκλησίας του ΑΓΙΟΥ ΑΡΤΕΜΙΟΥ στο ΠΑΓΚΡΑΤΙ. Πιστεύει ότι η αντιστασιακή δράση ήταν το καθήκον του, αυτό που έπρεπε να πράξει ως ευσυνείδητος πολίτης.

00:17:03:00
Το πλάνο μεταφέρεται στο γραφείο του ΝΙΚΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ. Μιλάει για την υποτροφία που πήρε από τη ΓΑΛΛΙΑ, αφού η Ακαδημία τον είχε θέσει σε διαθεσιμότητα. Περιγράφει την πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στο ΠΑΡΙΣΙ, ενώ βλέπουμε και φωτογραφίες του με συμφοιτητές του. Παράλληλα, προβάλλονται φωτογραφίες από την κοινωνική του ζωή.

00:18:30:00
Το πλάνο και πάλι στο γραφείο του ΝΙΚΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ. Προσεγγίζει τις αιτίες του Εμφυλίου Πολέμου και των Δεκεμβριανών, περιγράφει το ρόλο των δύο πολιτικών παρατάξεων (από τη μια αριστερά και ο υπόλοιπος πολιτικός κόσμος από την άλλη) και των ξένων συμμάχων (ΑΓΓΛΙΑ, ΡΩΣΙΑ, ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ, ΑΜΕΡΙΚΗ). Κατά την άποψή του, η δεξιά παράταξη ακολούθησε σαφή και συνετή πολιτική, που μπορεί να υποδεικνυόταν και από τους συμμάχους της. Με αυτόν τον τρόπο πίστευε ότι θα νικήσει πολιτικά παρά στρατιωτικά. Η αριστερή παράταξη έδειξε ένα είδος δισταγμού στην πολιτική που έπρεπε να ακολουθήσει. Προσπάθησε να πιέσει τη δεξιά, για να βρεθεί μια συμβιβαστική λύση και να εξασφαλιστεί μια ομαλή πολιτική ζωή. Εάν η εξέλιξη αυτή θα πετύχαινε, πίστευε ότι θα κέρδιζε τις εκλογές και την εξουσία. Όμως, δεν υπολόγισε καλά το συσχετισμό των ξένων δυνάμεων. Αναφέρεται αναλυτικά στη στάση και στις προθέσεις τους. Ο ίδιος πιστεύει ότι οι αριστερές δυνάμεις όφειλαν να γνωρίζουν ότι ένας Εμφύλιος Πόλεμος δε θα τους προσέφερε κανένα ευνοϊκό αποτέλεσμα. Στην οθόνη προβάλλεται φωτογραφία του, την ώρα που κρατά σημειώσεις. Στη συνέχεια, το πλάνο μεταφέρεται στον εξωτερικό χώρο του ΖΑΠΠΕΙΟΥ ΜΕΓΑΡΟΥ ενώ ο ιστορικός κατεβαίνει τα σκαλιά του.

00:23:58:00
Το πλάνο και πάλι στο γραφείο του ΝΙΚΟΥ ΣΒΟΡΩΝΟΥ. Μιλάει για τη βασική ιδέα του επιστημονικού του προγράμματος: να συλλάβει το νέο Ελληνισμό στο σύνολό του, παρακολουθώντας την αρχή του και συνεχίζοντας με την εξέλιξή του. Ορόσημα στη μεγάλη αυτή πορεία υπήρξαν ο ενδέκατος Βυζαντινός αιώνας, ο δέκατος όγδοος αιώνας μέχρι και την Ελληνική επανάσταση και ύστερα η εξέλιξη του νεοελληνικού κράτους. Στους παραπάνω άξονες βασίστηκε το επιστημονικό του έργο. Στη συνέχεια, μιλάει για τα βιβλία που έχει γράψει, ενώ βλέπουμε και πλάνα τους. Μερικά από αυτά: «ΕΜΠΟΡΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ», «ACTES DE LAVRA», «LE COMMERCE DE SALONIQUE». Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στις μελέτες που έχει γράψει για το ΒΥΖΑΝΤΙΟ, καθώς η συμβολή του στην ανάπτυξη των Βυζαντινών ερευνών ήταν μεγάλη.

00:27:28:00
Το πλάνο μεταφέρεται στο μπαλκόνι του σπιτιού του ιστορικού. Περιγράφει το γεγονός ότι παρά τα τριάντα δύο χρόνια παραμονής του στη ΓΑΛΛΙΑ δεν αποξενώθηκε από την πατρίδα, καθώς τον απασχολούσε συνεχώς η Ελληνική ιστορία και τα γεγονότα της. Όταν ξαναγύρισε στη χώρα, επανάκτησε την ελληνική υπηκοότητα και ξαφνιάστηκε από τις αλλαγές που αντίκρυσε στην πόλη της ΑΘΗΝΑΣ. Σημαντική στιγμή της πορείας του υπήρξε η ανακήρυξή του ως επίτιμου διδάκτορα στα Πανεπιστήμια ΑΘΗΝΩΝ και ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ. Βλέπουμε φωτογραφίες από τη συγκεκριμένη τελετή στο Πανεπιστήμιο της ΑΘΗΝΑΣ ενώ ο ίδιος διαβάζει το κείμενο (βλέπουμε και πλάνο του) που έγραψαν οι φοιτητές και το διοικητικό συμβούλιο της Φιλοσοφικής Σχολής και δήλωναν την ομόφωνη εκτίμηση προς το πρόσωπό του. Παράλληλα, ζητούσαν τον άμεσο και χωρίς όρους επαναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων. Και ο ίδιος συμφώνησε με το συγκεκριμένο αίτημα, ενώ βλέπουμε και φωτογραφία από την ομιλία του.

00:30:58:00
Εμφανίζονται οι τίτλοι τέλους.

00:00:06:00 Στην οθόνη προβάλλεται ο τίτλος της εκπομπής και του επεισοδίου «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ». «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ». Παρουσιάζεται ο συνταγματολόγος ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ να μιλά για τις δύσκολες και αντίξοες συνθήκες ζωής που επικρατούν στην ΑΘΗΝΑ. Οι άνθρωποι χάνουν σιγά-σιγά την ψυχική τους ισορροπία. Ο ίδιος έκανε πατρίδα του το νησί της ΣΚΙΑΘΟΥ, γιατί αγάπησε τη φύση και τους ανθρώπους της. Έφτιαξε εκεί το σπίτι του, για να βρίσκει στιγμές ξεκούρασης και γαλήνης. Εμφανίζονται τα ονόματα των συντελεστών της εκπομπής. 00:01:53:00 Κοντινό πλάνο σε ένα σκύλο. Στη συνέχεια, πλάνο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΤΣΟΥ να περπατά στον κήπο του σπιτιού του, να μπαίνει στο εσωτερικό του και να κατευθύνεται στο γραφείο του. Ξεκινά να μιλά για τις αναμνήσεις από την παιδική του ηλικία, ενώ βλέπουμε και φωτογραφίες με την οικογένειά του. Ο πατέρας του, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ (συνταγματολόγος και πολιτικός), έπαιξε τον κυρίαρχο ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα του. Η παρουσία του ήταν καθοδηγητική στην ανατροφή του και σε όλους τους τομείς της ζωής του. Μιλάει για τη σχέση τους. Παράλληλα, αναφέρεται στις δυσκολίες που υπέστη όντας το παιδί ενός επώνυμου και διακεκριμένου ανθρώπου. Δεν τον αντιμετώπιζαν ως αυτόνομη και ολοκληρωμένη προσωπικότητα, αλλά ως γιο του γνωστού συνταγματολόγου. Στη συνέχεια, περιγράφει τη σύγκρουση ανάμεσα στα βιώματά του και στη συνείδηση που ο ίδιος διαμόρφωσε ωριμάζοντας. Τα στοιχεία που κυριάρχησαν στην πορεία του ήταν η πικρία, η αντίφαση και τα σταυροδρόμια, τα οποία τον προβλημάτισαν αλλά και τον ευχαρίστησαν. Στην οθόνη προβάλλονται φωτογραφίες του από την εφηβική του ηλικία. 00:07:54:00 Στην οθόνη φωτογραφία του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ με τον πατέρα του, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ ΤΣΑΤΣΟ, ο οποίος συμμετείχε στην κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, που ήταν εξόριστη στην ΑΙΓΥΠΤΟ. Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ αφηγείται τις αναμνήσεις του από εκείνες τις μέρες. Επειδή είχε εκδοθεί ένταλμα σύλληψης εναντίον του ιδίου και της μητέρας του, κρύφτηκαν και έμειναν στο σπίτι ενός αξιωματικού, που βρισκόταν στο κέντρο της ΑΘΗΝΑΣ. Πλάνο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΤΣΟΥ να επισκέπτεται το συγκεκριμένο χώρο, ενώ θυμάται ότι δεν μπορούσαν να κυκλοφορήσουν, αλλά μόνο δέχονταν επισκέψεις φίλων, που τον χαροποιούσαν ιδιαίτερα. Στη συνέχεια, περιγράφει τις συγκινητικές στιγμές της Απελευθέρωσης, μετά την αποχώρηση των ΓΕΡΜΑΝΩΝ. Ο πατέρας του, ο ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΜΑΝΟΥΗΛΙΔΗΣ και ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΕΥΓΟΣ έφτασαν στη χώρα, πριν από την υπόλοιπη κυβέρνηση και έβγαλαν λόγο στο πλήθος (βλέπουμε φωτογραφίες τους) που ήταν συγκεντρωμένο στην Πλατεία ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ και διακρινόταν από έντονη συγκίνηση. Οι στιγμές αυτές τον έχουν σημαδέψει και του έχουν μείνει αξέχαστες. Στη συνέχεια, μιλάει για την επιστροφή του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ στις 18 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1944, ενώ διαβάζει και απόσπασμα από την ομιλία του, η οποία εκδόθηκε με τον τίτλο «Ο ΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΕΩΣ» του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ. Κοντινό πλάνο στο κείμενο, ενώ ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΑΤΣΟΣ εξαίρει τη γλώσσα, το ύφος του και τις αντιδράσεις που προκάλεσε. 00:14:08:00 Το πλάνο και πάλι στο σπίτι του συνταγματολόγου. Μιλάει για τις σπουδές του και την επαγγελματική του σταδιοδρομία. Σπούδασε Νομικά και στην ηλικία των δεκαοχτώ ετών πηγαίνει να συνεχίσει τις σπουδές του στη Γερμανική πόλη ΧΑΪΔΕΛΒΕΡΓΗ, στην οποία έζησαν και σπούδασαν ο πατέρας και ο θείος του, ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ και ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΤΣΑΤΣΟΣ, ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΟΠΟΥΛΟΣ και ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ (βλέπουμε φωτογραφίες τους). Στη συνέχεια, αναφέρεται στους ανθρώπους που καθόρισαν την νομική του παιδεία, όπως ο ΝΙΚΟΣ ΧΩΡΑΦΑΣ, ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΜΑΓΚΑΚΗΣ και ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ. Πλάνο στη βιβλιοθήκη του. Το 1968 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της ΒΟΝΝΗΣ, ενώ κάνει και μία σύντομη αναφορά στο γενικότερο ευρωπαϊκό κοινωνικοπολιτικό κλίμα της περιόδου αυτής. Διδάσκοντας ανακάλυψε την ανεπάρκεια της νομικής του σκέψης, η οποία προερχόταν από τη διάκριση ανάμεσα στην επιστημονική σκέψη και στον πολιτικό προβληματισμό. Στην νομική επιστήμη ζει την πιο γοητευτική σύγκρουση μεταξύ της λογικής και της πολιτικής. Διαπίστωσε ότι η μελέτη των θεσμών και της πολιτείας προσεγγίζεται μόνο με τη σκέψη, η οποία εμπεριέχει και τη λογική και την πολιτική. Κατά τη γνώμη του, η λογική είναι λογική, όταν δικαιώνεται πολιτικά, και η πολιτική είναι πολιτική, όταν έχει και τη λογική της διάσταση. Στην οθόνη πλάνα σε κορνιζαρισμένα βιβλία του, ενώ αναφέρεται στα κείμενα που έχει γράψει για την αμφισβήτηση με τον ΝΙΚΟ ΠΟΥΛΑΝΤΖΑ και τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΤΣΟΥΚΑΛΑ. 00:20:31:00 Στην οθόνη ο συνταγματολόγος μιλάει για την πολιτική και τις απόψεις του πάνω σε αυτή. Παράλληλα, βλέπουμε και καδραρισμένα πορτρέτα σημαντικών πολιτικών, όπως ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ και ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ. Από τον πολιτικό του αγώνα τρεις είναι οι στιγμές που τον σημάδεψαν. Πρόκειται για τη δράση του κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, τη συμμετοχή του στην μεταπολίτευση και το έργο του στην Ε’ Αναθεωρητική Βουλή για το Σύνταγμα της χώρας. Ένα μεγάλο διάστημα της Χούντας των συνταγματαρχών έζησε στη ΓΕΡΜΑΝΙΑ. Θυμάται το σημαντικό έργο της ΝΤΟΪΤΣΕ ΒΕΛΕ, με τις εκπομπές των ΕΛΛΗΝΩΝ που έκαναν το δικό τους αντιδιδακτορικό αγώνα και εμψύχωναν τους συμπολίτες τους. Κάνει ιδιαίτερη αναφορά στο ρόλο του ΠΑΥΛΟΥ ΜΠΑΚΟΓΙΑΝΝΗ στη ΒΑΥΑΡΙΚΗ ραδιοφωνία, ο οποίος κατήγγειλε το καθεστώς των Συνταγματαρχών. Οι εκπομπές αυτές συνάντησαν πολλές δυσκολίες από τη Γερμανική πολιτεία, καθώς επιθυμούσε να διατηρήσει μια ουδέτερη στάση και όχι να επιτρέπει μια τόσο έντονη κριτική ενάντια στο καθεστώς. Στη συνέχεια, μιλάει για την ίδρυση της «Εταιρίας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων» και για τη συνεργασία του με σημαντικά πολιτικά πρόσωπα όπως ο ΓΙΑΓΚΟΣ ΠΕΣΜΑΖΟΓΛΟΥ, ο ΣΑΚΗΣ ΠΕΠΟΝΗΣ και η ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ. Η συγκεκριμένη εταιρεία οργάνωνε εκδηλώσεις αντιδικτατορικού περιεχόμενου (βλέπουμε και φωτογραφίες τους) και φιλοξενούσε προσωπικότητες του εσωτερικού και του εξωτερικού. Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στη γνωριμία του με τον ΓΕΩΡΓΙΟ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΜΑΓΚΑΚΗ και στην έντονη αντιδικτατορική του δράση. Προβάλλεται και φωτογραφία του. Έπειτα, παρακολουθούμε τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΑΤΣΟ να επισκέπτεται χώρο φυλακών, κρατητηρίων και βασανιστηρίων εκείνης της δύσκολης περιόδου. 00:25:44:00 Το πλάνο παραμένει στον ίδιο χώρο όπου είχε φυλακιστεί και ο ίδιος. Ο συγκεκριμένος χώρος συμβολίζει την κατάργηση του ανθρώπου μέσα από μια ειδικής μορφής κρατική εξουσία. Παράλληλα, αισθάνεται ότι στη χώρα δεν υπάρχει ιστορική μνήμη. Η πικρία του είναι έντονη, γιατί οι μνήμες των γεγονότων ή λιγοστεύουν ή έχουν εντελώς σβηστεί. Για το λόγο αυτό, οι νέοι άνθρωποι δε γνωρίζουν σημαντικές εξελίξεις της ιστορίας και τα πρόσωπα που τις διαμόρφωσαν και τις καθόρισαν. Αναζητεί τις αιτίες αυτής της δυσάρεστης πραγματικότητας και τους τρόπους αντιμετώπισής της. Κοντινά πλάνα σε ονόματα και συνθήματα που είναι γραμμένα στον εσωτερικό χώρο, ενώ βλέπουμε και πλάνο από τον εξωτερικό χώρο. 00:28:30:00 Στην οθόνη αποκόμματα εφημερίδων εκείνης της περιόδου, που αναφέρονται στα βασανιστήρια του ΕΑΤ-ΕΣΑ και στην κατάθεση του ίδιου του συνταγματολόγου. Στη συνέχεια, μιλάει για τη συμμετοχή στην πρώτη μεταδιδακτορική κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗ. Τον χαρακτηρίζει συνεκτική, υπεύθυνη και θαρραλέα φυσιογνωμία. Βλέπουμε πλάνα σε εφημερίδες εκείνης της περιόδου. Υπήρξε Υφυπουργός της Ανώτατης Παιδείας με υπουργό τον Ακαδημαϊκό ΝΙΚΟΛΑΟ ΛΟΥΡΟ (βλέπουμε και φωτογραφία του). Περιγράφει το σημαντικό έργο που επιτελέστηκε τότε. Θέσπισε τα μέτρα κάθαρσης των Πανεπιστημίων από τους καθηγητές που συνεργάστηκαν με τη Δικτατορία. Παράλληλα, πρότεινε τον πρώτο δημοκρατικό νόμο-πλαίσιο για τα Πανεπιστήμια και οργάνωσε τις πρώτες ελεύθερες φοιτητικές εκλογές. Σε όλη αυτή τη σημαντική προσπάθεια βοηθήθηκε από τους διαπρεπείς επιστήμονες: ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ, ΔΗΜΗΤΡΗ ΦΑΤΟΥΡΟ και ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΝΕΛΛΑΚΗ (προβάλλονται φωτογραφίες τους). Παρακολουθούμε πλάνα σε εφημερίδες της εποχής, ενώ βλέπουμε και το συνταγματολόγο να κρατά σημειώσεις στο γραφείο του. 00:30:46:00 Το πλάνο μεταφέρεται στον εξωτερικό, αρχικά, χώρο του σπιτιού του συνταγματολόγου και ύστερα στο γραφείο του. Μιλάει για την εκλογή του, ως Βουλευτής ΑΘΗΝΩΝ, με την ΕΔΗΚ. Ανέλαβε αξιόλογες πρωτοβουλίες και έκανε τη γενική εισήγηση για το Σύνταγμα, εκ μέρους όλων των κομμάτων της αντιπολίτευσης, στην Ε’ Αναθεωρητική Βουλή, η οποία, όμως, απορρίφθηκε από το εκλογικό σώμα. Για τον ίδιο κάθε κοινωνικό λειτούργημα αποτελεί πράξη πολιτική. Στη συνέχεια, κάνει απολογισμό της πολιτικής και κοινωνικής πορείας του. Χαρακτηρίζει τον εαυτό του «αποστάτη του ταξικού του χώρου», γιατί συχνά αντιμετώπισε συνειδησιακές συγκρούσεις. Κάνει μια σύντομη αναφορά στις κοινωνικές του σχέσεις ενώ προβάλλονται κοντινά πλάνα στα βιβλία που έχει γράψει. 00:35:11:00 Τίτλοι τέλους.

00:00:05:00
Τίτλοι έναρξης.

00:00:50:00
Πλάνο με έγχρωμη φωτογραφία του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Ακούγεται ο αφηγητής να διαβάζει απόσπασμα από το βιβλίο του «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ».

00:01:04:00
Πλάνο στο εξώφυλλο του βιβλίου «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ». Στη συνέχεια, πλάνο στο ανοιχτό βιβλίο που είναι υπογραμμισμένο το σχετικό απόσπασμα. Η αφηγήτρια εξακολουθεί την ανάγνωση του αποσπάσματος.

00:01:20:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ στο καθιστικό του σπιτιού του με φόντο τη βιβλιοθήκη του. Αναφέρεται στη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκεται, προκειμένου να μιλήσει για ένα συγγραφέα που γνωρίζει τόσο τον ίδιο όσο και το έργο του. Ιδιαίτερα, αφού ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ έχει φύγει από τη ζωή.

00:02:54:00
Ασπρόμαυρη φωτογραφία του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Ακούγεται ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ να δίνει βιογραφικά στοιχεία του συγγραφέα.

00:03:00:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ στο καθιστικό του σπιτιού του με φόντο τη βιβλιοθήκη του. Δίνει στοιχεία βιογραφίας του συγγραφέα, περιγράφει τις δυσκολίες της ζωής του, όπως τις συνεχείς μετακινήσεις του για να βρει μια πατρίδα από τη στιγμή που έφυγε από την Ε. Σ. Σ. Δ, την τρίχρονη εξορία του, το διωγμό που υπέστη-όσο κάνεις άλλος από τους συγγραφείς και ποιητές-για τις ιδέες του, τη σκληρή ζωή του στο ΠΑΡΙΣΙ, όπου καταφεύγει στα 1967, και τη συνάντησή τους στο σπίτι του ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΥ. Παρεμβάλλεται ασπρόμαυρη φωτογραφία του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:05:09:00
Εναλλαγή πλάνων με εξώφυλλα βιβλίων του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ «ΕΞΩ ΑΠ ΤΑ ΔΟΝΤΙΑ (1937-1975), «ΠΟΙΗΜΑΤΑ (1941-1974). Ακούγεται ο καθηγητής ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ να μιλά για το έργο του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:05:19:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ. Μιλά για τον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ παραθέτοντας πληροφορίες που αφορούν στο έργο του, αλλά και στην προσωπικότητά του.

00:06:02:00
Πλάνο στο οποίο παρουσιάζεται έγγραφο με τα στοιχεία ταυτότητας του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Πρόκειται για τον ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ, που επέλεξε να χρησιμοποιεί ως φιλολογικό ψευδώνυμο το «ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ».

00:06:09:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στην καταγωγή και τους γονείς του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ (ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗ), περιγράφει τον ερχομό της οικογένειας και του μικρού ΑΡΗ στην ΕΛΛΑΔΑ από την ΑΓΙΑ ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ. Παρουσιάζει τις περιοχές που η οικογένεια έζησε και τις δυσκολίες που ο μικρός τότε ΑΡΗΣ αντιμετώπιζε. Παρεμβάλλονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες της μητέρας του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, του ίδιου σε παιδική ηλικία με έναν ξάδερφό του, από τη χορωδία της ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟΥ ΣΧΟΛΗΣ (1933-1934) και πλάνα από τα οικοδομήματα στο ΔΟΥΡΓΟΥΤΙ που έμεινε μαζί με άλλους πρόσφυγες.

00:08:08:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Καταθέτει τους λόγους που οδήγησαν τον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και την ίδια να ακολουθήσουν την αριστερή ιδεολογία. Ασπρόμαυρα πλάνα αρχείου που εικονίζουν τον Δικτάτορα ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ σε ανοιχτή εκδήλωση και σε μπαλκόνι να εκφωνεί λόγο. Πλάνα του Δικτάτορα ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ σε εκδήλωση της Ε. Ο. Ν.

00:09:44:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στη γνωριμία της με τον ΑΡΗ στα συσσίτια την περίοδο της Κατοχής.

00:09:53:00
Ασπρόμαυρη φωτογραφία του νεαρού λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:10:03:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στη σχέση του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ με το Κομουνιστικό Κόμμα, τη διαφωνία του που τον οδήγησε να επιλέξει την απομάκρυνσή τους από αυτό και τη μετέπειτα στάση του. Παρεμβάλλονται ασπρόμαυρες φωτογραφίες και σκίτσα από τα Δεκεμβριανά (3 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1944).

00:13:03:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στον ενθουσιασμό που νιώθουν κατά την Απελευθέρωση, όταν παρακολουθούν τα σοβιετικά journal, αλλά και στην κατήφεια του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ βλέποντας την προσωπολατρία που εκδηλωνόταν στο πρόσωπο του ΣΤΑΛΙΝ, στην οποία αρεσκόταν και επιδίωκε. Ασπρόμαυρα πλάνα αρχείου από εκδηλώσεις στην Ε. Σ. Σ. Δ για να τιμηθεί η Εργατική Πρωτομαγιά. Διακρίνεται ο ΣΤΑΛΙΝ.

00:14:03:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρει ότι ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ είναι μαχητής, αλλά μόνο μέσα από τα κείμενά του, καθώς αρνείται κάθε άλλη μορφή μαχητικότητας.

00:14:44:00
Ασπρόμαυρα πλάνα ταινίας με τίτλο «THE TRAGEGY OF ATHENS». Ακούγεται η σύζυγος του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ που καταθέτει σχετικά με τη σύλληψή του από τους Άγγλους, τη φυγή του στην EL DABA της Αφρικής και την επιστροφή τους μετά τη Συνθήκη της Βάρκιζας.

00:15:35:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρει ότι ποτέ ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ δεν αισθάνθηκε απομακρυσμένος από την κομματική δράση. Θεωρεί ότι οι άλλοι αρνούνται να συζητήσουν μαζί του σχετικά με όσα του ζητιούνται, ώστε να κατανοήσει αυτό που του ζητούν να κάνει, αφαιρώντας του το δικαίωμα της κριτικής.

00:16:19:00
Εναλλασσόμενες ασπρόμαυρες φωτογραφίες κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου.

00:16:32:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Παρουσιάζει το δίλημμα του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ να ακολουθήσει το ένα ή το άλλο στρατόπεδο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου, ενός πολέμου που θεωρεί αδελφοκτόνο, δεν τον εγκρίνει γι αυτό και κρύβεται. Ασπρόμαυρη φωτογραφία του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:17:36:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στην περίοδο που ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ βρισκόταν εξορία στο ΜΟΥΔΡΟ της ΛΗΜΝΟΥ και στα όσα της μετέφερε για τη ζωή του και τις εκεί εξελίξεις που επηρεάζονται από τις γενικότερες εξελίξεις. Επισημαίνει την πολιτική δράση που ανέπτυξε στη Λήμνο, τη σχέση του με τον ποιητή ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ, εξόριστο στο ΚΟΝΤΟΠΟΥΛΙ της ΛΗΜΝΟΥ, τη μεταγωγή του στη ΜΑΚΡΟΝΗΣΟ και τα σχόλια που γίνονταν στο πρόσωπό του. Ασπρόμαυρη φωτογραφία από φυλάκιο σε στρατόπεδο εξόριστων. Ασπρόμαυρες φωτογραφίες από την εξορία με τον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και τους υπόλοιπους συγκρατούμενους, αλλά και από τους χώρους που ζούσαν.

00:19:27:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στη στάση που κράτησε ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ απέναντι στους διώκτες του και στην αγωνιστική του διάθεση, που διατύπωσε χαρακτηριστικά με το στίχο: «είμαι προδότης για τη Σπάρτη, για τους είλωτες Σπαρτιάτης».

00:20:21:00
Πλάνο ενός συγκρατούμενου του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ να περπατά σε ακτή στον Αϊ-Στράτη. Ακούγεται να αναφέρεται στη γνωριμία τους. Η αφηγήτρια απαγγέλλει στίχους του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ: «…Μες στην ομάδα ήμουν άχρηστος πάντα σαν ένα σαν. Για την ομάδα ήμουν ύποπτος πάντα σαν την αλήθεια».

00:21:18:00
Εναλλαγή ασπρόμαυρων φωτογραφιών από την περίοδο της εξορίας.

00:21:33:00
Ο συγκρατούμενος κάποτε του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ο ΓΙΑΝΝΗΣ, στο σπίτι του. Αναφέρεται στην πρώτη ανάγνωση της «ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ», περιγράφοντας τις στιγμές της ανάγνωσης από τον ίδιο το συγγραφέα, την πλοκή, τις εντυπώσεις του, αλλά και τη στιγμή που ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ έσκισε το πρωτότυπο. Παρουσιάζονται πλάνα με το έργο «ΑΝΤΙΓΟΝΗ» σε έντυπη μορφή.

00:24:17:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται σε περιστατικό που διαμείβεται ανάμεσα στον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και το Διοικητή Ασφαλείας του Παραρτήματος και που τον οδήγησε (με δική του επιλογή) στο Έκτακτο Στρατοδικείο. Καταδικάστηκε σε δέκα χρόνια φυλάκισης και απομονώνεται στις Φυλακές Αβέρωφ, στην Αίγινα, στα Γιούρα έως το Σεπτέμβρη του 1958. Η ΚΑΙΤΗ ΔΡΟΣΟΥ εξηγεί γιατί ο σύζυγός της κάνει τις επιλογές, μιλά για τα μαθήματα ελληνικών που παραδίδει στους συγκρατούμενούς του και για το γάμο τους τον Ιούνιο του 1959.

00:28:25:00
Ασπρόμαυρη φωτογραφία του ζευγαριού, ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, έξω από μια εκκλησία.

00:28:37:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ σε χώρο γραφείου. Παρουσιάζει το χώρο και μιλά για τις ώρες που περνούσε σε αυτόν. Ακούγεται η αφηγήτρια να διαβάζει απόσπασμα ποιήματός του «. . . είχα πάντα έτοιμο ένα μικρό μπουκάλι να το ρίξω στη θάλασσα. . . ».

00:30:00:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, αναφέρεται στη σχέση της με τον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ κάτω από τη δύσκολη χρονική συγκυρία που ζουν και από τις επιλογές του, τις οποίες μπορούσε πάντα να κατανοεί και να σέβεται.

00:32:49:00
Πλάνο σε εξώφυλλο έκδοσης βιβλίου: «FAUST». Στη συνέχεια, στο εσωτερικό του βιβλίου διακρίνεται η σφραγίδα: «ΒΑΣΙΛΕΙΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΑΙ ΦΥΛΑΚΑΙ ΓΥΑΡΟΥ» και σφραγίδες σε άλλα βιβλία που έχουν παραδοθεί στον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ στις διάφορες φυλακές.

00:33:02:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Στέκεται πλάι σε ένα τραπέζι που πάνω του είναι ακουμπισμένα βιβλία, που έχουν τη σφραγίδα και την έγκριση του Διοικητή των Φυλακών που βρέθηκε ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Κρατά κάποια από αυτά και διαβάζει τις ενδείξεις που είναι στις πρώτες σελίδες.

00:33:44:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ μπροστά στη βιβλιοθήκη του. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση, καταθέτει την άποψη ότι το έργο του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, όπως και κάποιων άλλων ποιητών της γενιάς του, «σφραγίζεται από την πολιτική δραστηριοποίηση και τον πολιτικό προβληματισμό». Παρεμβάλλεται πλάνο που παρουσιάζει το εξώφυλλο του βιβλίου «ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ, ΠΡΩΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΓΕΝΙΑ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ-ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ-ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ».

00:34:10:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ μπροστά στη βιβλιοθήκη του. Αναφέρεται στην «εξέλιξη του πολιτικού προβληματισμού», στον «ελληνοκεντρικό πολιτικό προβληματισμό» που παρατηρείται, τόσο στον τρόπο ζωής όσο και στο σύνολο του έργου του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, από τα πρώτα κείμενα έως τα κείμενα που έγραψε λίγο πριν το θάνατό του. Παρουσιάζει τις σκέψεις του, που οδηγούν και τεκμηριώνουν το χαρακτηρισμό της ζωής και του έργου του λογοτέχνη με τον όρο του «πολιτικού υπερρεαλισμού». Για το σκοπό αυτό χρησιμοποιεί ως απόδειξη της θέσης του ένα κείμενο από τη συλλογή «ΠΑΡΙΣΙΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ» (1971), «ΑΝΑΤΟΛΗ ΗΛΙΟΥ», αφιερωμένο στον ΓΙΑΝΝΗ ΡΙΤΣΟ, το οποίο και διαβάζει. Παρεμβάλλεται φωτογραφία του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ σε ακροθαλασσιά και πλάνα με το κείμενο που παρουσιάζεται.

00:38:37:00
Πλάνο-κάρτα που αναγράφεται η ημερομηνία «21η ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1967» και στη συνέχεια ασπρόμαυρη φωτογραφία της εποχής με άρματα μάχης μπροστά από το κτήριο του Ελληνικού Κοινοβουλίου.

00:38:44:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στην απόφαση του συζύγου της να φύγουν στο ΠΑΡΙΣΙ κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας και στη ζωή τους εκεί. Παρεμβάλλεται κοινή τους έγχρωμη φωτογραφία.

00:39:56:00
Πλάνο σε εφημερίδα που φιλοξενεί άρθρο του ΚΩΣΤΑ ΣΤΑΜΑΤΙΟΥ, αφιέρωμα στον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, στο οποίο γίνεται λόγος για τα επαγγέλματα που ο λογοτέχνης έκανε στο ΠΑΡΙΣΙ για να επιβιώσει. Υπάρχει και φωτογραφία του. Παρεμβάλλεται ασπρόμαυρη φωτογραφία του λογοτέχνη με τη γυναίκα του.

00:40:40:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στην προσπάθεια του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ να έρθει σε επαφή και να συζητήσει με νέα παιδιά και την απογοήτευση που ένιωθε, όταν αντιλαμβανόταν το φανατισμό της νέας γενιάς. Προβάλλεται έγχρωμη φωτογραφία του λογοτέχνη.

00:42:04:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Καταθέτει ότι δε θέλει να επιστρέψει στην Ελλάδα κατά τη Μεταπολίτευση, ότι μεγαλώνει η νοσταλγία του για τη Ρωσία όσο εκείνος μεγαλώνει, ότι αντιλαμβάνεται ότι πρέπει να ζει στη Γαλλία εξαρτώμενος οικονομικά από την Ελλάδα, κάτι που τον «σκοτώνει». Μεταξύ αυτών μιλά για τον τρόπο που προσεγγίζει το κείμενο που πρόκειται να μεταφράσει και τα έσοδα από αυτή την εργασία που δεν του αποφέρουν τα προς το ζην. Προβάλλονται πλάνα με τα εξώφυλλα από το «ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΖΩΑ, ΤΟΜΟΣ ΣΤ », σε μετάφραση ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και από το «LE NOUVEL OBSERVATEUR».

00:44:07:00
Πλάνο σε γαλλικό έντυπο που φιλοξενεί φωτογραφία και άρθρο-αφιέρωμα στο λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:44:12:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετώπισε ο ΑΡΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ στην ολοκλήρωση του κειμένου «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ» και στις δύο εκδόσεις του, στην Ελλάδα και τη Γαλλία. Καταθέτει ότι, ζώντας στο Παρίσι, αγνοούν την επιτυχία που αυτό έτυχε στην Ελλάδα, καθώς και ότι ο καθηγητής ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΡΩΝΙΤΗΣ το διδάσκει στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης. Όταν κυκλοφόρησε στη Γαλλία, εκείνος πεθαίνει και τη μέρα που το γαλλικό ΜΟΝΤ γράφει την πρώτη κριτική είναι η μέρα της εξοδίου ακολουθίας του. Πλάνο από το γαλλικό κείμενο της κριτικής για «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ».

00:45:38:00
Πλάνο του καθηγητή ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΡΩΝΙΤΗ μπροστά στη βιβλιοθήκη του. Αναφέρεται στο «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ» του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, μιλά για τη συνειδητή παραίτησή του από την ποίηση. Τεκμηριώνει γιατί το κείμενο του έργου «ΤΟ ΚΙΒΩΤΙΟ» είναι κείμενο «πολιτικού υπερρεαλισμού», παρουσιάζει τα στοιχεία της μελέτης του και χαρακτηρίζει το κείμενο ως «ηρωικό μυθιστόρημα», με τη μοντέρνα έννοια του όρου. Αποδεικνύει το χαρακτηρισμό του διαβάζοντας το ποίημα «ΦΛΑΒΙΟΣ ΜΑΡΚΟΣ ΕΙΣ ΕΑΥΤΟΝ» από την «ΕΥΘΥΤΗΤΑ ΟΔΟΝ» και σημειώσεις του λογοτέχνη κατά το 1951. Προβάλλεται πλάνο με το εξώφυλλο του βιβλίου και έγχρωμη φωτογραφία του ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ.

00:50:15:00
Πλάνο της ΚΑΙΤΗΣ ΔΡΟΣΟΥ, συζύγου του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Αναφέρεται στη «συνέπεια» και «μοναχικότητα» που χαρακτήριζε τον ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής του.

00:51:39:00
Πλάνο με απόκομμα της εφημερίδας «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» που φιλοξενεί συνέντευξη του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ με τίτλο: «ΑΝΗΚΩ ΣΤΟ ΑΝΥΠΑΡΚΤΟ ΚΟΜΜΑ ΤΩΝ ΠΟΙΗΤΩΝ». Η αφηγήτρια διαβάζει απόσπασμα της συνέντευξης.

00:51:56:00
Πλάνο με έγχρωμες φωτογραφίες του λογοτέχνη ΑΡΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ. Η αφηγήτρια διαβάζει σκέψεις του από τη συνέντευξη στην εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ».

00:52:20:00
Τίτλοι τέλους.

00:00:01:00
Εναλλασσόμενα πλάνα από καταστήματα αναμνηστικών ειδών, μικροπωλητές στο δρόμο που πωλούν κασέτες μουσικής ενώ ακούγονται αποσπάσματα από λαϊκά τραγούδια. Πλάνα από τη διαδικασία κατασκευής δίσκων ενώ ακούγεται ο ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ να τραγουδά για τη δημιουργία ενός τραγουδιού.

00:02:20:00
Εμφάνιση τίτλων εκπομπής. Παρεμβάλλονται εναλλασσόμενα πλάνα εργατών να δουλεύουν σε εργοστάσια ενώ ακούγεται ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ να ερμηνεύει το τραγούδι «ΦΤΩΧΟΛΟΓΙΑ», σε στίχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΣΤΑΥΡΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ.

00:03:40:00
Πλάνο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ. Επισημαίνει τον πρωταγωνιστικό ρόλο που παίζει ο στίχος του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, χαρακτηρίζοντάς τον αδρό, λυρικό, ευρηματικό και άμεσο και αποδίδει στον ίδιο τον χαρακτηρισμό του συνεχιστή της παράδοσης των λογάρηδων του λαϊκού τραγουδιού. Κάνει αναφορά στα θέματα των τραγουδιών του, τον έρωτα, τη μοναξιά, τη φτώχεια, τον πόλεμο, τις μνήμες, τον καημό της γειτονιάς.

00:04:15:00
Η ΧΑΡΙΣ ΑΛΕΞΙΟΥ ερμηνεύει το τραγούδι «ΟΔΟΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ», σε στίχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΑΝΟΥ. Παρεμβάλλονται πλάνα δρόμων, κτηρίων, περαστικών και παιδιών που παίζουν σε πλατεία, τα οποία εναλλάσσονται με πλάνα παλιών φωτογραφιών.

00:07:36:00
Πλάνο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ και του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ μιλά για τα ζητήματα που τον απασχολούσαν, τα οποία του έδωσαν το έναυσμα να γράψει, όπως ο Πόλεμος και η Κατοχή, αλλά και τα βιώματα στη γειτονιά του με τους γείτονες και τους φίλους. Παρεμβάλλονται προσωπικές φωτογραφίες, φωτογραφίες και πλάνα από την Κατοχή, από την καθημερινή ζωή σε γειτονιές της πόλης, ακούγεται παράλληλα το τραγούδι «ΓΕΛΑΓΕ Η ΜΑΡΙΑ», σε μουσική ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ. Τέλος, ο ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κάνει αναφορά στους πρόσφυγες γονείς του.

00:09:53:00
Εναλλαγή φωτογραφιών. Η ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ ερμηνεύει το τραγούδι «ΞΥΠΝΗΣΕ Η ΠΟΛΗ» ενώ παρεμβάλλονται φωτογραφίες και πλάνα από την καθημερινή ζωή σε λαϊκές συνοικίες.

00:12:30:00
Πλάνα από συναυλία που κινηματογράφησε ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΝΔΟΥΡΟΣ στα μέσα της δεκαετίας του 1970, με τον ΓΙΩΡΓΟ ΝΤΑΛΑΡΑ να ερμηνεύει το τραγούδι «ΔΕΚΑ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ» του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και του ΜΑΝΟΥ ΛΟΪΖΟΥ.

00:14:20:00
Πλάνο του ΜΑΝΟΥ ΛΟΪΖΟΥ να παίζει πιάνο. Στη συνέχεια, μιλά για το σημαντικό ρόλο του στίχου σε ένα τραγούδι. Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ παρουσιάζει τη δική του άποψη για το στίχο, επισημαίνοντας πως ο καλός στίχος δίνει διάρκεια σε ένα τραγούδι και υποστηρίζει πως το ιδανικό είναι στίχος και μουσική να συμπορεύονται.

00:15:38:00
Η ΧΑΡΙΣ ΑΛΕΞΙΟΥ και η ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ ερμηνεύουν, παίζοντας κιθάρα, το τραγούδι «ΤΖΑΜΑΪΚΑ».

00:17:35:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ κάνει λόγο για το στίχο στο ελληνικό τραγούδι, σημειώνοντας πως για πολλά χρόνια οι Έλληνες στιχουργοί ζούσαν στη σκιά των συνθετών ή των τραγουδιστών, ωστόσο, είτε επώνυμοι είτε ανώνυμοι, καθρέφτισαν στα τραγούδια το πέρασμα από τη μία εποχή στην άλλη. Συγκεκριμένα, κάνει λόγο για το πέρασμα από την αυστηρή καθαρεύουσα της παλιάς καντάδας στην αρχοντορεμπέτικη διάλεκτο του ’50, το ελαφρό αισθηματικό τραγούδι του ’30 και το λαϊκό του ’65. Παρεμβάλλονται πλάνα από την ερμηνεία αντίστοιχων μουσικών συνθέσεων, χαρακτηριστικών του κάθε μουσικού ρεύματος.

00:20:37:00
Πλάνο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ. Αναφέρεται στην ιδιότητα του στιχουργού σημειώνοντας πως μπορεί συνθέτης και στιχουργός να ήταν το ίδιο πρόσωπο, άλλοτε οι στιχουργοί ήταν άνθρωποι του θεάτρου ή και επαγγελματίες. Υπογραμμίζει πως ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ βοήθησε στο να σταθεί το όνομα του στιχουργού με ίσους όρους δίπλα στο όνομα του συνθέτη.

00:21:03:00
Φωτογραφίες του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ σε νεαρή ηλικία και στη συνέχεια πλάνο του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΡΙΟΥ να ερμηνεύει τμήμα από το τραγούδι «ΕΙΠΑ ΝΑ ΦΥΓΩ» και, στη συνέχεια, τα τραγούδια «Δελφίνι, Δελφινάκι», σε στίχους Λ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική Μ. ΛΟΪΖΟΥ και «ΠΕΣ ΠΩΣ Μ’ ΑΝΤΑΜΩΣΕΣ». Παρεμβάλλονται νυχτερινά πλάνα από την πόλη και από νυχτερινό κέντρο.

00:26:11:00
Πλάνο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ. Αναφέρεται στα τραγούδια του ΜΙΜΗ ΠΛΕΣΣΑ σε στίχους του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ τα οποία ακούστηκαν στο τέλος της δεκαετίας του ’60 στις ταινίες του ΓΙΑΝΝΗ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗ. Απόσπασμα από την ταινία «Γοργόνες και Μάγκες», με τη ΜΑΡΙΝΕΛΛΑ να ερμηνεύει το τραγούδι «Άνοιξε πέτρα» και στη συνέχεια τον ΓΙΑΝΝΗ ΠΟΥΛΟΠΟΥΛΟ στο τραγούδι «Θα πιω απόψε το φεγγάρι» και, τέλος, τη ΜΑΙΡΗ ΧΡΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τον ΒΑΓΓΕΛΗ ΣΕΙΛΗΝΟ στο τραγούδι «Καμαρούλα».

00:28:41:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ κάνει μια αναδρομή στην Αθήνα του 1958-1960, με τα μουσικά ακούσματα ταγκό, ροκ και τσα-τσα, αλλά και των αρχοντορεμπέτικων. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα της Αθήνας από κινηματογραφικό υλικό της περιόδου, αποκόμματα από τον τύπο ενώ ακούγονται μουσικά θέματα από τα διαφορετικά είδη. Ο παρουσιαστής κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον ΜΑΝΟ ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ (προβάλλονται φωτογραφίες του συνθέτη) και επισημαίνει πως ο ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ πρώτα και αργότερα ο ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ, με τη συνεργασία ποιητών όπως ο ΓΚΑΤΣΟΣ, ο ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ, ο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ διαμόρφωσαν το νέο πρόσωπο του ελληνικού τραγουδιού. Παρεμβάλλονται πλάνα από την ταινία «Συνοικία το όνειρο» με τον ΓΡΗΓΟΡΗ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗ να ερμηνεύει το τραγούδι του Μ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ και του Τ. ΛΕΙΒΑΔΙΤΗ «Βρέχει στη Φτωχογειτονιά».

00:31:29:00
Ακούμε τον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ να υπογραμμίζει πως το τραγούδι απέκτησε μεγαλύτερη σημασία, έγινε θέμα συζητήσεων, σχολιάστηκε στον τύπο και στα σχολεία. Κάνει αναφορά στα τρία πρώτα φεστιβάλ τραγουδιού στην Αθήνα την περίοδο 1959-1961, παράλληλα προβάλλονται σχετικά πλάνα από τα φεστιβάλ. Επισημαίνει πως το 1960 το ελληνικό τραγούδι ταξιδεύει στο εξωτερικό με το «Ποτέ την Κυριακή», ακούμε μουσικό θέμα από την ταινία και εναλλάσσονται φωτογραφίες της ΜΕΛΙΝΑΣ ΜΕΡΚΟΥΡΗ και αποκόμματα από τον τύπο. Ακόμα, σημειώνει πως το 1960-1961 το ΕΙΡ οργάνωσε συναυλίες, σε μια από τις οποίες έπαιξε πιάνο ο Μ. ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ υπό τη διεύθυνση του Μ. ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ ενώ εναλλάσσονται φωτογραφίες των δύο καλλιτεχνών και πλάνα από το κέντρο της Αθήνας της περιόδου εκείνης. Ακόμα, κάνει αναφορά στις μπουάτ της Πλάκας (προβάλλονται πλάνα με σχετικά αποκόμματα από εφημερίδες της εποχής για το «Νέο Κύμα») και στις θεατρικές παραστάσεις «Οδός ονείρων» και «Όμορφη Πόλη» και τη μονομαχία ΧΑΤΖΙΔΑΚΙ και ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες και ακούμε αποσπάσματα από τη μουσική των παραστάσεων αυτών. Στο τέλος, ο Γ. ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ κάνει αναφορά στα ρεμπέτικα τραγούδια που παίζουν τα τζουκ-μπόξ στα ταβερνάκια της Πλάκας.

00:34:44:00
Πλάνο του ΓΙΩΡΓΟΥ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ. Κάνει λόγο για το νέο κλίμα που διαμορφώνεται την εποχή αυτή και τα καινούρια πρόσωπα που εμφανίζονται στο ελληνικό τραγούδι και αναφέρει το όνομα του ΣΤΑΥΡΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ και του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ. Παρεμβάλλονται φωτογραφίες των δύο ανδρών. Ακούγεται ο ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΜΠΙΘΙΚΩΤΣΗΣ να ερμηνεύει το τραγούδι «Άπονη ζωή», σε στίχους Λ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΣΤ. ΞΑΡΧΑΚΟΥ, ενώ προβάλλονται πλάνα εργατών να δουλεύουν σε εργοστάσια. Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ μιλά για τη γνωριμία του με τον ΣΤ. ΞΑΡΧΑΚΟ και το ξεκίνημα της συνεργασίας τους ενώ παρεμβάλλονται φωτογραφίες των δύο ανδρών μαζί και πλάνα του ΞΑΡΧΑΚΟΥ με τη ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ.

00:36:56:00
Η ΒΙΚΥ ΜΟΣΧΟΛΙΟΥ ερμηνεύει το τραγούδι «Βάλε και άλλο πιάτο στο τραπέζι» των ΣΤ. ΞΑΡΧΑΚΟΥ και Λ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, με το συνθέτη να τη συνοδεύει στο πιάνο.

00:39:25:00
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κάνει λόγο για τη διακοπή της πολιτιστικής άνθησης της περιόδου με τη Δικτατορία το 1967. Αναφέρεται στη δια νόμου απαγόρευση τραγουδιών πολλών συνθετών και σχολιάζει την αλλαγή που επέφερε η Δικτατορία στον τρόπο διασκέδασης, με την εμφάνιση των κοσμικών κέντρων στη θέση των μπουάτ. Παράλληλα, παρακολουθούμε πλάνα από νυχτερινά κέντρα της περιόδου. Επισημαίνει τελειώνοντας πως την ίδια όμως περίοδο το τραγούδι λειτουργεί σαν «κρυφό σχολειό», περνώντας στο λαό μηνύματα και ασκώντας κριτική, ενώ παρακολουθούμε σύντομα πλάνα καλλιτεχνών, όπως ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ και άλλοι.

00:40:53:00
Πλάνα από την εκπομπή «Μουσική Βραδυά». Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ ερμηνεύει το τραγούδι «Αχ χελιδόνι μου», σε στίχους Λ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΜΑΝΟΥ ΛΟΪΖΟΥ.

00:44:11:00
Πλάνο της ΔΗΜΗΤΡΑΣ ΓΑΛΑΝΗ να ερμηνεύει το τραγούδι «Βροχή και σήμερα», σε στίχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΓΙΑΝΝΗ ΣΠΑΝΟΥ με τη συνοδεία του συνθέτη στο πιάνο.

00:47:09:00
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ επεξηγεί στον ΓΙΩΡΓΟ ΠΑΠΑΣΤΕΦΑΝΟΥ τη διαδικασία συγγραφής των στίχων, επισημαίνοντας πως ο στίχος υπάρχει πάντα στο μυαλό του στιχουργού και με μια οποιαδήποτε αφορμή παίρνει μορφή. Αναφέρεται στη δημιουργία στίχων κατά παραγγελία, υπογραμμίζοντας πως εκτός από τη δέσμευση της συγκεκριμένης μελωδίας υπάρχει και ο περιορισμός στο χρόνο δημιουργίας του τραγουδιού, οδηγώντας σε ένα αποτέλεσμα λιγότερο καλό από τη δημιουργία με αφετηρία την προσωπική έμπνευση. Παράλληλα, παρακολουθούμε πλάνα του ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ στο γραφείο του.

00:48:30:00
Η ΤΑΝΙΑ ΤΣΑΝΑΚΛΙΔΟΥ ερμηνεύει το τραγούδι «Ο ΑΝΘΡΩΠΑΚΟΣ», σε στίχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΓΙΩΡΓΟΥ ΧΑΤΖΗΝΑΣΙΟΥ.

00:52:02:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΤΑΛΑΡΑΣ ερμηνεύει το τραγούδι «Σαββατόβραδο στην Καισαριανή», σε στίχους ΛΕΥΤΕΡΗ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ και μουσική ΣΤΑΥΡΟΥ ΞΑΡΧΑΚΟΥ.

00:56:20:00
Ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ κάνει λόγο για το «έτος μηδέν» στο ελληνικό τραγούδι σήμερα, σχολιάζοντας αφενός την απουσία αφετηριών έμπνευσης, εξαιτίας των συνθηκών που επικρατούν στον περίγυρο του συνθέτη, και αφετέρου τον παράγοντα της έλλειψης αυθεντικών ταλέντων. Υπογραμμίζει συμπληρωματικά πως ο ρόλος των δισκογραφικών εταιρειών, οι οποίες για οικονομικούς λόγους προωθούν τραγούδια δυτικού χρώματος, συντελεί στη διαμόρφωση της σημερινής κατάστασης του ελληνικού τραγουδιού.

00:58:16:00
Εναλλαγή πλάνων σε καταστήματα με αναμνηστικά είδη, σε εργαστήριο κατασκευής δίσκων, παράλληλα ακούγονται αποσπάσματα από τραγούδια λαϊκού ύφους.

00:58:59:00
Εμφάνιση τίτλων τέλους. Παράλληλα, πλάνα από συναυλία και στη συνέχεια πλάνο της ΧΑΡΟΥΛΑΣ ΑΛΕΞΙΟΥ να ερμηνεύει το τραγούδι «Οι Κυριακές στην Κατερίνη».