ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

00:00:47:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΒΑΣΙΛΙΚΕΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΙΣ».

00:00:50:00
ΑΘΗΝΑ 1916. Συγκεχυμένη πολιτική ατμόσφαιρα, λόγω της αγγλογαλλικής παρουσίας στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, που, ως ανεξάρτητο από την ελληνική κυβέρνηση καθεστώς, ασκούν πίεση στον ουδετερόφιλο-πλην γερμανόφιλο-Βασιλιά για περαιτέρω παραχωρήσεις. Αντιβενιζελικοί της «παλαιάς φρουράς» συσπειρώνονται γύρω από το θρόνο του Βασιλιά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, με σκοπό αφενός την πολιτική εξολόθρευση του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ και αφετέρου τη διατήρησή τους στην εξουσία. Πλάνο από την έξοδο του Βασιλιά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ και της Βασίλισσας ΣΟΦΙΑΣ από τη Μητρόπολη των ΑΘΗΝΩΝ.

00:01:55:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ».

00:01:57:00
ΡΩΣΙΑ: Πλάνα της τσαρικής Ρωσίας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Δοξολογία. Οι Ρώσοι, νικητές στην αρχή του πολέμου, έχασαν από τους Γερμανούς στη αποφασιστική Μάχη του ΤΑΝΕΝΜΠΕΡΓΚ, πληρώνοντας έτσι και την αισιοδοξία τους για τη νίκη και την επικήρυξη από τον τσάρο με 50. 000 ρούβλια του πρώτου στρατιώτη που θα έμπαινε στο ΒΕΡΟΛΙΝΟ. ΓΕΡΜΑΝΙΑ: Αποθέωση του ΦΟΝ ΧΙΝΤΕΝΜΠΟΥΡΓΚ (VON HINDENBURG). Ο στρατηγός ΦΟΝ ΧΙΝΤΕΝΜΠΟΥΡΓΚ, θριαμβευτής στη Μάχη του ΤΑΝΕΝΜΠΕΡΓΚ, αλλά και σε άλλες σημαντικές μάχες στον Βορειοανατολικό Τομέα, επευφημείται στο ΒΕΡΟΛΙΝΟ από τον γερμανικό λαό.

00:02:43:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ».

00:02:46:00
ΚΕΡΚΥΡΑ, Ιανουάριος 1916. Πανοραμικό πλάνο της ΚΕΡΚΥΡΑΣ, από την κατάληψη του νησιού και από πορεία-υποχώρηση Σέρβων στρατιωτών. Το νησί καταλαμβάνεται αμαχητί από τους Αγγλογάλλους, κυρίως από τους Γάλλους, με σκοπό να αναδιοργανώσουν τον σερβικό στρατό, για να επιστρέψει στο Μακεδονικό Μέτωπο.

00:03:26:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΜΕΤΩΠΟ ΣΕ ΟΥΔΕΤΕΡΟ ΕΔΑΦΟΣ».

00:03:29:00
Μακεδονικό Μέτωπο 1916. Η ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ γίνεται στόχος του αγγλογαλλικού στρατού, προκειμένου η ΕΛΛΑΔΑ να άρει την ουδετερότητα και να συμμετάσχει στον πόλεμο με την πλευρά της Αντάντ, απώτερος σκοπός της οποίας είναι ο έλεγχος των ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ. Οι Γάλλοι καταλαμβάνουν το οχυρό ΚΑΡΑΜΠΟΥΡΝΟΥ (χειμώνας 1916) και ζητούν πλήρη ελευθερία κινήσεων του αγγλογαλλικού στρατού και αποχώρηση των ελληνικών στρατευμάτων από τη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. Πλάνα από το Μακεδονικό Μέτωπο.

00:04:32:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΑΕΡΟΜΑΧΙΕΣ».

00:04:35:00
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, Ιανουάριος 1916. Οι Γερμανοί βομβαρδίζουν τη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ και οι αγγλογαλλικές δυνάμεις καταρρίπτουν βομβαρδιστικά γερμανικά αεροπλάνα, τα οποία περιεργάζονται οι Θεσσαλονικείς. Παρακολουθούμε φωτογραφικό υλικό από το γεγονός. Πλάνα από πολεμικά αεροπλάνα στους αιθέρες, τα οποία εισέρχονται στον πολεμικό στίβο και αναδεικνύονται σε όπλο του νικητή. Πρώτη η ΜΕΓΑΛΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ καταρτίζει ενιαία πολεμική αεροπορία, ενώ η ΓΕΡΜΑΝΙΑ αρχικά δυσπιστεί στη χρήση τους. Τις εναέριες μάχες και εκείνες της πολεμικής τεχνολογίας κερδίζει η Αντάντ, και όχι η ΓΕΡΜΑΝΙΑ, η οποία επέμενε σθεναρά στο απαρχαιωμένο τότε αερόπλοιο «Zeppelin». Πλάνο σε φλεγόμενο αερόπλοιο.

00:06:45:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΙ ΒΟΥΛΓΑΡΟΙ ΚΑΤΑΛΑΜΒΑΝΟΥΝ ΤΟ ΡΟΥΠΕΛ».

00:07:20:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΕΠΙΒΑΛΛΟΥΝ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟ».

00:07:22:00
Η Αντάντ αντιδρά ακαριαία στη βουλγαρογερμανική εισβολή και στη στάση της κυβέρνησης ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΣΚΟΥΛΟΥΔΗ με ναυτικό αποκλεισμό (περιορισμός του ελληνικού εμπορίου), μέθοδο δοκιμασμένη για την Αντάντ. Πλάνα από πλοία και εφημερίδες της εποχής που υπογραμμίζουν το εμπάργκο της Αντάντ προς την ΕΛΛΑΔΑ.

00:07:58:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΘΝΟΣΩΤΗΡΙΑ ΣΩΜΑΤΕΙΑ ΕΠΙΣΤΡΑΤΩΝ».

00:08:01:00
Αναφορά στην «Οργάνωση των Επιστράτων», που ιδρύεται το 1913, σύμφωνα με τον ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, ως υπερασπίστρια της βασιλικής αυθεντίας. Με τον τερματισμό της γενικής επιστράτευσης υπό την πίεση των Αγγλογάλλων (Μάιος 1916), οι απολυόμενοι στρατιώτες που είχαν υποστεί την αντιβενιζελική προπαγάνδα τέθηκαν υπό τις διαταγές βασιλοφρόνων (ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΓΙΑΣ, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΕΣΛΙΝ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ). Διαβάζονται χωρία από τη συνέντευξη μελών της Οργάνωσης (εφημερίδα «Ακρόπολις», Ιούλιος 1916), στα οποία διακηρύσσεται ο «εθνικός» σκοπός της, «η συσσωμάτωσις ολοκλήρου του ελληνικού λαού υπό τας αυτάς εθνικάς ανάγκας». Φωτογραφικό υλικό από την Οργάνωση και τις τρομοκρατικές επιθέσεις των φανατικών μελών της.

00:09:31:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΙΣΒΟΛΗ ΣΤΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ».

00:09:34:00
Πλάνα από τις προελάσεις των Βούλγαρων σε ΕΛΛΑΔΑ και ΣΕΡΒΙΑ. Η συνεργαζόμενη με τη ΓΕΡΜΑΝΙΑ και ηττημένη του Β’ Βαλκανικού Πολέμου ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ θα προελάσει σε ελληνικά και σερβικά εδάφη (κατάληψη ΔΕΜΙΡ ΙΣΑΡ [σημερινό ΣΙΔΗΡΟΚΑΣΤΡΟ], Μάχη του ΣΤΡΥΜΟΝΑ κ. ά.), επιδιδόμενη όχι σπάνια σε ακρότητες. Το Βαλκανικό Μέτωπο θα αποτελέσει στρατηγικό σημείο για την οργάνωση που θα το καταλάμβανε και η πιθανή κατάληψη της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ θα αποτελούσε γεγονός κομβικής σημασίας για την έκβαση του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Εικόνες προσφυγιάς των Μακεδόνων που έρχονται στην ΑΘΗΝΑ.

00:11:17:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΘΝΙΚΗ ΑΜΥΝΑ».

00:11:19:00
Η Οργάνωση της «Εθνικής Άμυνας» (ιδρύεται στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ στα τέλη του 1915), μετά τα γεγονότα του 1916 (ΡΟΥΠΕΛ, προέλαση βουλγαρικού στρατού), ενισχύεται με σημαντικό αριθμό μελών (Κρητικοί χωροφύλακες υπό τον ΠΑΜΙΚΟ [ΕΠΑΜΕΙΝΩΝΔΑ] ΖΥΜΒΡΑΚΑΚΗ], νεότεροι αξιωματικοί, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ κ. ά.) και πραγματοποιεί κίνημα στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, με σκοπό την έξοδο της ΕΛΛΑΔΑΣ στον Πόλεμο στο πλευρό της Αντάντ (26 Αυγούστου 1916). Η ελληνική στρατιωτική συμμετοχή όμως δεν ήταν αρκούντως ενθαρρυντική. Υλικό από παρελάσεις των μελών της «Εθνικής Άμυνας», των στρατιωτικών και αξιωματούχων (μεταξύ άλλων ο ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΟΝΔΥΛΗΣ) και από Τύπο της εποχής που υπογραμμίζει το κίνημα της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ.

00:12:38:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΒΑΛΑ».

00:12:41:00
ΚΑΒΑΛΑ, Αύγουστος 1916. Αρχειακό υλικό από την εφημερίδα «Πατρίς», που αναφέρεται στην κατάληψη της ΚΑΒΑΛΑΣ από τους Βούλγαρους, που επικύρωσε την ενίσχυση της «Εθνικής Άμυνας» και την αποφασιστική συνεργασία της ΕΛΛΑΔΑΣ με την Αντάντ. Φωτογραφικό και αρχειακό υλικό της εποχής με θέμα την ΚΑΒΑΛΑ. Η κατάληψη της πόλης (Αύγουστος 1916) γίνεται αμαχητί, καθώς ο συνταγματάρχης ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ διετάχθη να μην αντισταθεί στη βουλγαρική πρόθεση κατάληψής της. Ο υπογράψας την παράδοση ζήτησε μόνο την ανάληψη από τους Γερμανούς της αιχμαλωσίας του 4ου Σώματος Στρατού, από τους άνδρες του οποίου αρνήθηκε την παράδοση μόνο ο ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ και οι δικοί του, που με αγγλική βοήθεια καταφεύγουν στη ΘΑΣΟ και από εκεί στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ για να ενταχθούν στην «Εθνική Άμυνα». Πλάνα από τη θερμή υποδοχή που επιφυλάχθηκε στον ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ στη ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1916. Επιχρωματισμένο φωτογραφικό υλικό από την «πολυεθνική» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ του 1916-«ευρωπαϊκή Βαβέλ», τη χαρακτηρίζει ο αφηγητής-, που κυριαρχείται από τα γεγονότα της ενίσχυσης της «Εθνικής Άμυνας», της «νίκης» μεν της Αντάντ, της τυπικής δε κυριαρχίας του ελληνικού κράτους στην πόλη.

00:16:25:00
Μακέτα-κάρτα με τίτλο της ενότητας: «ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ».

00:16:28:00
ΑΘΗΝΑ, Σεπτέμβριος 1916. Εξαναγκασμός του φιλογερμανού Βασιλιά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ να διορίσει πρωθυπουργό του ελληνικού κράτους τον ΝΙΚΟΛΑΟ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟ και «εικονική» δήλωσή του βούλησης-θέλησης συνεννόησής του με τους Αγγλογάλλους, πιστεύοντας ότι θα επικρατήσει τελικά η γερμανική πολιτική. Τις επόμενες μέρες του ίδιου μήνα ο ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ παραιτείται. Πλάνα του Βασιλιά ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ με τη Βασίλισσα ΣΟΦΙΑ και του ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ.

00:16:59:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΤΟ 4ο ΣΩΜΑ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΑ».

00:17:02:00
ΓΚΕΡΛΙΤΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ 1916, μετά την κατάληψη της ΚΑΒΑΛΑΣ. Πρόκειται για το στρατόπεδο που μεταφέρονται οι στρατιώτες του 4ου Σώματος Στρατού (400 αξιωματικοί και 6. 000 οπλίτες) υπό τον ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟ, μετά την κατάληψη της ΚΑΒΑΛΑΣ. Εκεί θα ζήσουν ειρηνικά («δικαίωμα της ξενίας»), μέχρι να λήξει ο πόλεμος. Η πόλη έμεινε γνωστή στην πολιτική ιστορία ως «κέντρο φιλογερμανικής και φιλοκωνσταντινικής προπαγάνδας». Πλάνα από την περιπέτεια των Ελλήνων στρατιωτών στη γερμανική πόλη.

00:17:47:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ».

00:17:48:00
Ελληνικοί πληθυσμοί της ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ μετακινούνται προς άγνωστη-ελληνοκρατούμενη πάντως-κατεύθυνση, εκτοπισμένοι από τους Βούλγαρους που καταλαμβάνουν ελληνικές θέσεις. Οι Μουσουλμάνοι της περιοχής κατευθύνονται προς τα σύνορα της οθωμανικής επικράτειας. Πρόχειροι προσφυγικοί οικισμοί συστήνονται υπό την εποπτεία της Αντάντ και κατασκευάζονται οικήματα για προσωρινή στέγαση. Εικόνες προσφυγιάς.

00:20:31:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΜΕΡΟΚΑΜΑΤΑ ΣΤΟ ΜΕΤΩΠΟ».

00:20:34:00
Κατασκευή νέων στρατώνων και προσφορά εργασίας των ελληνικών πληθυσμών που ζουν σε θέσεις που καταλήφθηκαν από την Αντάντ, στους πολεμικούς σκοπούς της τελευταίας. Πλάνα από την καθημερινή αυτή εργασία που εξασφάλιζε στους «εργαζόμενους» εκτός από μεροκάματο και ένα πιάτο φαΐ.

00:21:17:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΙ ΠΕΡΙΒΟΛΑΡΗΔΕΣ ΤΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ».

00:21:21:00
Η καθημερινότητα στα στρατόπεδα των Γάλλων και των Βρετανών. «Περιβολάρηδες της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ»: Έτσι ειρωνεύονταν οι Βρετανοί στρατιώτες τους Γάλλους φαντάρους που έκαναν «αμπριά» σε ολόκληρο το μήκος του Μετώπου.

00:22:10:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΜΑΧΕΣ ΣΩΜΑ ΜΕ ΣΩΜΑ».

00:22:12:00
Σκηνές μαχών. Αναφορά στη φρίκη του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, που για πρώτη φορά υποτιμήθηκε στο έπακρο η ανθρώπινη ζωή. Οι μάχες κερδίζονται σώμα με σώμα, οι στρατιώτες αιφνιδιάζονται με τις νέες πολεμικές τεχνολογίες και καταρρακώνονται από την ψυχολογική πίεση, και ο χημικός πόλεμος είναι πλέον ορατός.

00:24:02:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΞΕΓΕΡΣΗ ΣΤΗΝ ΙΡΛΑΝΔΙΑ».

00:24:05:00
ΙΡΛΑΝΔΙΑ, Πάσχα 1916. Η ΙΡΛΑΝΔΙΑ εξεγείρεται αποτυχημένα εναντίον της ΑΓΓΛΙΑΣ, αλλάζει όμως ριζικά την πολιτική κατάσταση στη χώρα. Εικόνες από κατεστραμμένα κτήρια και διαδηλώσεις των Ιρλανδών πολιτών.

00:24:53:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΣΤΑ ΜΕΤΟΠΙΣΘΕΝ».

00:24:55:00
Στιγμές ανάπαυσης των στρατιωτών. Η ανάπαυση του πολεμιστή από τα χαρακώματα ή αντικατάσταση των μονάδων πρώτης γραμμής. Εγκάρδια υποδοχή από τις αρχές των πόλεων που τους φιλοξενούν, στη ΓΑΛΛΙΑ ή στη ΓΕΡΜΑΝΙΑ, φιλανθρωπικές εκδηλώσεις για την οικονομική ενίσχυση των στρατιωτών και διασκέδαση των προσωρινά αδειούχων.

00:26:43:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΑΘΛΗΤΙΚΑ ΝΕΑ».

00:26:46:00
Γυναικείο ποδόσφαιρο, το κατεξοχήν ανδρικό άθλημα που διεκδίκησαν και οι γυναίκες. Πλάνα από ποδοσφαιρικό αγώνα γυναικών. Ιπποδρομίες: Τζόγος και τυχοδιωκτισμός-πλουσίων και μη-ανθρώπων. Πλάνα από ιπποδρομιακούς αγώνες. Χόκεϋ επί πάγου: νέο σπορ, με πρωταγωνίστριες χώρες τις ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΑ, ΡΩΣΙΑ, ΑΜΕΡΙΚΗ και ΚΑΝΑΔΑ. Πλάνα από αγώνα χόκεϋ επί πάγου.

00:28:40:00
Τίτλοι τέλους.