ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ
0000008543
Αφιέρωμα στην Κάλυμνο, εστιασμένο στην ιστορία του νησιού.
Κωδικός Τεκμηρίου
0000008543
Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο
Τίτλος
ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΜΑΣ, ΟΙ
ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ
Χρονολογία Παραγωγής
1996
Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ
Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ
Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)
Περίληψη
Αφιέρωμα στην Κάλυμνο, εστιασμένο στην ιστορία του νησιού.
Περιγραφή Περιεχομένου
Μέσα από το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς «ΟΙ ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΜΑΣ», ο ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ μας ταξιδεύει στο νησί των σφουγγαράδων, την Κάλυμνο και παρουσιάζει την ιστορία του τόπου. Γίνεται αναφορά στους πρώτους αποίκους, στη μεγάλη ακμή κατά την Αρχαιότητα, στη Ρωμαϊκή και Βυζαντινή κυριαρχία, στις καταστροφικές επιδρομές και το πέρασμα του νησιού στους Ιωαννίτες Ιππότες, στην υποταγή στον Σουλτάνο Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή και, τέλος, στην Ιταλική Κατοχή. Ιδιαίτερη μνεία γίνεται στην ενασχόληση των Καλύμνιων με τη σπογγαλιεία και στο ρόλο της στην οικονομική ευημερία του τόπου, ιδιαίτερα κατά τον 19ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια της αφήγησης προβάλλονται πλάνα από την Πόθια, πρωτεύουσα και λιμάνι του νησιού, με τα επιβλητικά αρχοντικά και τα νεοκλασικά σπίτια, από το Βαθύ, τα Κάστρα των Ιπποτών, το Αρχαιολογικό και το Ναυτικό Μουσείο Καλύμνου.
Τίτλοι έναρξης.
00:01:18:00
Πλάνο-κάρτα στην οποία αναγράφεται ο τίτλος της εκπομπής: «ΚΑΛΥΜΝΟΣ, ΤΟ ΝΗΣΙ ΤΩΝ ΣΦΟΥΓΓΑΡΑΔΩΝ»
00:01:23:00
Πανοραμικά πλάνα με την ΚΑΛΥΜΝΟ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στα χιλιοτραγουδισμένα νησιά του Αιγαίου Πελάγους και απαγγέλλει στίχους από την «ΙΛΙΑΔΑ» του ΟΜΗΡΟΥ, όπου γίνεται αναφορά στο αρχαίο όνομα του νησιού, ΚΑΛΥΔΝΑ, καθώς υπήρξε μία από τις πόλεις που έλαβαν μέρος στον Τρωϊκό πόλεμο. Πλάνα από την ΠΟΘΙΑ, λιμάνι και πρωτεύουσα του νησιού. Ο παρουσιαστής με φόντο την πόλη αναφέρεται στον πολιτισμό της ΚΑΛΥΜΝΟΥ, ο οποίος αποδεικνύεται από τη μακραίωνη ιστορία και τα τοπωνύμιά της, που επιβίωσαν στο πέρασμα των αιώνων. Στη συνέχεια, μιλάει για τη γοητευτική πόλη ΠΟΘΙΑ.
00:04:02:00
Πλάνα από την ΠΟΘΙΑ, λιμάνι και πρωτεύουσα της ΚΑΛΥΜΝΟΥ. Πανοραμική άποψη του νησιού. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στον αποικισμό του νησιού αρχικά από ΚΑΡΕΣ και στη συνέχεια από ΔΩΡΙΕΙΣ, την αποίκηση των οποίων μαρτυρούν μνημεία και μια σωζόμενη επιγραφή του 1ου αι. μ. Χ. γραμμένη στη δωρική διάλεκτο. Παρεμβάλλονται πλάνα με τα ερείπια από το Ιερό του ΔΗΛΙΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ.
00:06:18:00
Πανοραμικό πλάνο με τον ΒΑΘΥ, που είναι χτισμένος σε ένα στενόμακρο όρμο με απόκρημνα βράχια αριστερά και δεξιά. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στην εξέλιξη της ΚΑΛΥΜΝΟΥ σε ναυτική δύναμη και στην οικονομική, εμπορική και καλλιτεχνική άνθηση κατά την Αρχαιότητα. Ακολουθούν πλάνα με την αυλή και με εκθέματα του Αρχαιολογικού Μουσείου της ΠΟΘΙΑΣ.
00:07:31:00
Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στην υποταγή της ΚΑΛΥΜΝΟΥ στους Ρωμαίους το 44 π. Χ. , στη Βυζαντινή κυριαρχία, στις καταστροφικές επιδρομές και στην παραχώρηση του νησιού το 1312 στους Ιππότες του ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΟΥ, οι οποίοι έχτισαν το Μεγάλο Κάστρο της Χώρας και το Πέρα Κάστρο ή Κάστρο της ΧΡΥΣΟΧΕΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής παραθέτει πληροφορίες για το Κάστρο της Χώρας και τον οικισμό του, καθώς και για τη σημερινή μορφή του οικισμού. Παράλληλα με την αφήγηση προβάλλονται πανοραμικά πλάνα με οικισμούς του νησιού, τα Κάστρα του, απόκρημνα βράχια, κάτασπρη εκκλησία και Τοιχογραφίες.
00:10:33:00
Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στην υποταγή της ΚΑΛΥΜΝΟΥ το 1523 στον Σουλτάνο ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ τον Μεγαλοπρεπή, στα προνόμια που παραχώρησαν οι ΤΟΥΡΚΟΙ στους ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΟΥΣ και στην ενασχόληση των ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ με την αλιεία και το εμπόριο σφουγγαριών. Παρεμβάλλονται πλάνα με Κάστρα, οικισμούς και τους τρεις πετρόχτιστους ανεμόμυλους βορειοανατολικά του Κάστρου της Χρυσοχεριάς.
00:11:48:00
Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στην αναχώρηση των ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ σφουγγαράδων, στο μάζεμα σπόγγων, στην επιστροφή τους και στο εμπόριο των σφουγγαριών. Παρεμβάλλονται απεικονίσεις σχετικές με την σπογγαλιεία, πλάνα με σπόγγους, φωτογραφία με την αναχώρηση σπογγαλιέων. Μιλάει για τη χρυσή περίοδο της σπογγαλιείας στα μέσα του 19ου αιώνα ενώ προβάλλονται πλάνα από εργαστήριο επεξεργασίας σφουγγαριών, όπου παρακολουθούμε το ψαλίδισμα σπόγγων. Ακολουθούν πλάνα από το Ναυτικό Μουσείο, όπου διακρίνονται σκάφανδρο, αντικείμενα σχετικά με το επάγγελμα της σπογγαλιείας, ζωγραφικοί πίνακες και παλαιές φωτογραφίες με θέμα τη σπογγαλιεία. Ο παρουσιαστής αναφέρεται στην επαναστατική εμφάνιση του σκάφανδρου το 1869 και στις επιπτώσεις του στη ζωή των αλιέων. Στη συνέχεια, παραθέτει πληροφορίες για τη ζωή των σφουγγαράδων και διαβάζει σχετικό απόσπασμα από βιβλίο της λαογράφου ΘΕΜΕΛΙΝΑΣ ΚΑΠΕΛΛΑ. Ακολουθεί απεικόνιση με θέμα το αντάμωμα των σφουγγαράδων με τις οικογένειές τους.
00:15:56:00
Πλάνα από την ΠΟΘΙΑ, πρωτεύουσα και λιμάνι της ΚΑΛΥΜΝΟΥ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στην εισροή εποίκων από τα γύρω νησιά στην ΚΑΛΥΜΝΟ, στην αύξηση του πληθυσμού και στη μεταφορά της πρωτεύουσας στα τέλη του 18ου αιώνα έξω από το Κάστρο, στην ΠΟΘΙΑ. Μιλάει, επίσης, για τη δόμηση των συνοικιών της ΠΟΘΙΑΣ και για τα αρχοντικά που εμφανίζονται στα τέλη του 19ου αιώνα, στο πλαίσιο της ανάγκης για κοινωνική επίδειξη. Παρεμβάλλονται πλάνα με το μεγαλοπρεπέστατο Αρχοντικό ΒΟΥΒΑΛΗ. Ο παρουσιαστής κάνει λόγο για την παράλληλη εμφάνιση νεοκλασικών οικημάτων με λαϊκά στοιχεία καθώς παρακολουθούμε αντίστοιχα πλάνα. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη σημασία του χρώματος στη ζωή των ΚΑΛΥΜΝΙΩΝ και διαβάζει απόσπασμα των αρχιτεκτόνων ΜΑΡΙΑΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΥ και ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΑΡΑΝΤΙΔΗ σχετικά με τα χρώματα που χρησιμοποιούν οι ΚΑΛΥΜΝΙΟΙ στις κατοικίες τους. Παρεμβάλλονται πανοραμικά πλάνα με την ΠΟΘΙΑ, πλάνα με σπίτια και σοκάκια.
00:21:02:00
Πανοραμική άποψη της ΠΟΘΙΑΣ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στη μακραίωνη κυριαρχία των ΤΟΥΡΚΩΝ, στην Ιταλική Κατοχή από το 1912 ως το 1945, στη διατήρηση της ελληνικής εθνικής συνείδησης του πληθυσμού, στην παρουσία πνευματικών ανθρώπων, στη ζωντάνια του νησιού, στις οικονομικές δραστηριότητες των κατοίκων. Παράλληλα παρακολουθούμε πανοραμικά πλάνα και απόψεις της πόλης και του λιμανιού, πλάνο με το κτήριο του Αναγνωστηρίου «ΑΙ ΜΟΥΣΑΙ» και με καΐκια. Ο παρουσιαστής μιλάει για την ανασυγκρότηση της σπογγαλιείας μετά την καταστροφή της σπογγοπαραγωγής, το 1986. Ακολουθούν πλάνα από την ΠΟΘΙΑ.
00:23:22:00
Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ με φόντο το λιμάνι και την πόλη της ΠΟΘΙΑΣ διαβάζει λυρικό απόσπασμα σχετικό με την ΚΑΛΥΜΝΟ. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη ζωή των σφουγγαράδων του πανέμορφου νησιού που εδώ και χιλιάδες χρόνια αποτελεί εθνικό και πνευματικό ακρίτα. Ακολουθούν διαδοχικά πλάνα από το λιμάνι, με τα κτήρια του Διοικητηρίου και του Δημαρχείου, με σοκάκι, απόψεις του λιμανιού και της πόλης, πλάνα με παραλία, με το Λαογραφικό Μουσείο, με γύψινο διακοσμητικό στην πρόσοψη οικήματος.
00:26:15:00
Τίτλοι τέλους.
Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΤΕΧΝΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Θεματικοί Όροι
Κάλυμνος, αρχαιολογία, αρχαιολογικός χώρος, μνημεία, μουσείο, κάστρο, λαογραφία, αρχιτεκτονική, παραδοσιακός οικισμός, τοπική ιστορία
Αναφορές
Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΝΗΣΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ, ΚΑΛΥΜΝΟΣ
Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ
Εκτέλεση: ΠΑΝΘΕΑΜΑ
Συντελεστές
Σκηνοθεσία:
ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ
Παρουσίαση:
ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ
Βοηθός σκηνοθέτη:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
Βοηθός οπερατέρ:
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΘΕΟΦΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ηλεκτρολόγος:
ΣΠΥΡΟΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ηχολήπτης:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ
Μουσική τίτλων:
ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ ΜΠΙΘΑΣ
Εργαστήρια εικόνας-ήχου:
ΣΚΛΑΒΗΣ ΣΤΟΥΝΤΙΟ
Κοπή αρνητικού:
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΥ
Τρυκέζα:
ΔΙΑΜΑΝΤΗΣ ΑΝΑΝΙΔΗΣ
Μουσική επιμέλεια:
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΑΣ
Διεύθυνση παραγωγής:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ
Έρευνα:
ΝΙΝΝΕΤΑ ΚΟΝΤΡΑΡΟΥ – ΡΑΣΙΑ
Επιστημονικός σύμβουλος:
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΤΑΜΒΑΚΗ
Διεύθυνση φωτογραφίας:
ΤΑΚΗΣ ΒΕΝΕΤΣΑΝΑΚΟΣ
Σενάριο-Μοντάζ:
ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΤΣΑΡΟΥΧΑΣ
Ευχαριστούμε:
Το Δήμο ΚΑΛΥΜΝΟΥ
το Λιμεναρχείο ΚΑΛΥΜΝΟΥ
την Ιερά Μητρόπολη ΚΑΛΥΜΝΟΥ – ΛΕΡΟΥ-ΑΣΤΥΠΑΛΑΙΑΣ
την ΚΒ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων
το Ναυτικό και Λαογραφικό Μουσείο ΚΑΛΥΜΝΟΥ
τους κκ. Κ. ΜΠΑΪΡΑΜΗ και Μ. ΚΑΡΠΑΘΙΟ
Παραγωγή:
«ΠΑΝΘΕΑΜΑ»
© ΕΤ-2 1996
Σχετικά Θέματα
Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ
Διάρκεια
00:26:50:04
Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ
Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3
Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172
Τελευταία Ενημέρωση
04/11/2009