ΠΟΛΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ ΜΑΣ, ΟΙ

00:00:00:00 Τίτλοι έναρξης. 00:01:26:00 Πλάνο-κάρτα με τον υπότιτλο της εκπομπής: «ΚΑΣΤΟΡΙΑ, Η ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΠΟΛΗ». 00:01:31:00 Άποψη της πόλης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ και της λίμνης της. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στις πόλεις των συνόρων μας, τη μακρόχρονη ιστορία τους και τη συμβολή της στην εθνική συγκρότηση του ελληνικού έθνους. 00:02:31:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ με φόντο τη λίμνη και την πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ επισημαίνει ότι η πόλη κατάφερε να διατηρήσει αναλλοίωτο τον ελληνικό πολιτισμό σε περιόδους μεγάλων κινδύνων. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη γεωγραφική της θέση, επισημαίνοντας τις ομορφιές του φυσικού τοπίου. 00:03:07:00 Άποψη της πόλης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ και της λίμνης. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται σε προϊστορική έρευνα, η οποία εντόπισε στη λίμνη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ λείψανα εκτεταμένου Νεολιθικού Λιμναίου στο ΔΙΣΠΗΛΙΟ. Προβολή της περιοχής όπου έχουν ανασκαφεί νεολιθικά ευρήματα. 00:03:52:00 Προβάλλεται ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό με απεικονίσεις της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Στη συνέχεια ο φακός εστιάζει σε αρχαιολογικά ευρήματα. 00:04:05:00 Ο φακός κινείται κατά μήκος της λίμνης προβάλλοντας τους ορεινούς όγκους, την πλούσια βλάστηση και την πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ παραθέτει ιστορικά στοιχεία, μιλώντας για τον ευρύτερο γεωγραφικό χώρο, ο οποίος ταυτίζεται με τη Ρωμαϊκή πόλη ΚΕΛΕΤΡΟΝ, όπου κατοικούσαν οι ΟΡΕΣΤΕΣ – ΜΑΚΕΔΝΟΙ. Στη συνέχεια, μιλάει για τις προσπάθειες που έγιναν από τους Μακεδόνες Βασιλείς προκειμένου να συνενώνουν τα υπόλοιπα κρατίδια για να δημιουργήσουν το μεγάλο Μακεδονικό κράτος. Τέλος αναφέρεται στην υποταγή της περιοχής από τους Ρωμαίους. Παρεμβάλλεται χιονισμένο τοπίο της πόλης. 00:04:43:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στον ΔΙΟΚΛΗΤΙΑΝΟ και τη δημιουργία, από τον ίδιο, της νέας πόλης επί της χερσονήσου της λίμνης ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, ΔΙΟΚΛΗΤΙΑΝΟΥΠΟΛΗ. Άποψη της λίμνης και της πόλης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. 00:05:05:00 Προβάλλονται διαδοχικές εικόνες στη λίμνη και στην πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στη Βυζαντινή περίοδο, όπου ο αυτοκράτορας ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΣ Α το 550 μ. Χ. μετατρέπει την πόλη σε ισχυρότατο φρούριο, δίνοντάς της το όνομα ΙΟΥΣΤΙΝΙΑΝΟΥΠΟΛΗ. 00:05:29:00 Προβάλλεται η λίμνη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στον Ιστορικό ΠΡΟΚΟΠΙΟ ο οποίος αναφέρει για πρώτη φορά την ονομασία ΚΑΣΤΟΡΙΑ. Επίσης, παραθέτει τη μυθική εκδοχή σχετικά με την προέλευση του ονόματος της λίμνης από τον μυθικό Μακεδόνα ήρωα ΚΑΣΤΟΡΑ, γιο του ΔΙΑ. 00:05:56:00 Προβολή της λίμνης και της πόλης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Στη συνέχεια ο φακός περιηγείται τον παραδοσιακό οικισμό, τις Βυζαντινές Εκκλησιές, τοιχογραφίες που κοσμούν τον εσωτερικό τους χώρο και μοναδικά στην αρχιτεκτονική παραδοσιακά αρχοντικά, που δένονται άρρηκτα με την σύγχρονη πόλη. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ μιλάει για τη Βυζαντινή περίοδο κατά την οποία η ΚΑΣΤΟΡΙΑ διακρίθηκε σαν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του ελληνισμού. Ειδικότερα, αναφέρεται στις Βυζαντινές Εκκλησιές, που σώζονται μέχρι σήμερα και παρέχουν πλούσια στοιχεία του Βυζαντινού Πολιτισμού. 00:06:30:00 Προβολή χιονισμένου τοπίου. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ μπαίνει σε Βυζαντινή Εκκλησία, στον εσωτερικό χώρο της οποίας διακρίνονται πολυάριθμες τοιχογραφίες. Ο ίδιος μιλάει για τα Βυζαντινά και Μεταβυζαντινά μνημεία της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, από την άποψη της ζωγραφικής και αρχιτεκτονικής, που αποτελούν σταθμό για την τέχνη της περιοχής. 00:07:57:00 Ο φακός περιηγείται τον εσωτερικό διάκοσμο των Ναών, ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ του ΚΑΣΝΙΤΖΗ, ΑΓΙΩΝ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ και ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ. Ο φακός εστιάζει σε τοιχογραφίες που κοσμούν τους Ναούς και σε εκκλησιαστικά αντικείμενα. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στις τοιχογραφίες των Βυζαντινών Εκκλησιών στις οποίες αντιπροσωπεύονται όλες οι τάσεις της Βυζαντινής ζωγραφικής,Περιγράφει την τεχνοτροπία των τοιχογραφιών του κάθε Ναού, αναφέρει τον Αξιωματούχο Μάγιστρο ΚΑΣΝΙΤΖΗ, ιδρυτή του ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ αλλά και τον δημιουργό της τοιχογράφησης των ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ, τον ζωγράφο ΟΝΟΥΦΡΙΟ. 00:11:02:00 Προβάλλονται διαδοχικά πλάνα σε εκκλησίες, αρχοντικά, σε καμινάδα και σε σοφίτα. 00:11:44:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ κάθεται σε πλατεία και μιλάει για την άνθιση που γνώρισε η ΚΑΣΤΟΡΙΑ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας, 17ο και 18ο αιώνα, δείγματα της οποίας είναι τα καλαίσθητα αρχοντικά, τα Αρχονταρίκια. Επίσης αναφέρεται στην εμπορική και βιοτεχνική δραστηριότητα των Καστοριανών γουναράδων. Ο παρουσιαστής μιλάει για τον Μακεδονίτικο ρυθμό που εκφράστηκε μέσα από την αρχιτεκτονική της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Το πλάνο ανοίγει προβάλλοντας τα παραδοσιακά αρχοντικά που δεσπόζουν γύρω από την πλατεία. 00:12:56:00 Προβάλλονται διαδοχικές εικόνες σε αρχοντικά, γραφικά καλντερίμια και καμινάδες. 00:13:12:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρεται στα πολυάριθμα αρχοντικά της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ που αποτελούν σπουδαία δείγματα της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Γίνεται λόγος για την κατανομή των χώρων στο εσωτερικό τους, ενώ προβάλλονται διαδοχικά πλάνα στον εξωτερικό και εσωτερικό χώρο των αρχοντικών, φτιαγμένα από ξύλο και πέτρα. Ο φακός εστιάζει σε λεπτομέρειες από τον εσωτερικό διάκοσμο που μαρτυρούν την παραδοσιακή αισθητική. 00:14:19:00 Εναλλασσόμενα πλάνα στον παραδοσιακό οικισμό και στην πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρει ότι η πόλη συνδυάζει στοιχεία της σύγχρονης εποχής με στοιχεία της παραδοσιακής της αρχιτεκτονικής, προσελκύοντας έτσι το ενδιαφέρον των τουριστών. 00:14:45:00 Προβάλλονται πλάνα από τις εκδηλώσεις των ΡΑΓΚΟΥΤΣΑΡΙΩΝ. Παράλληλα, ο παρουσιαστής παραθέτει πληροφορίες του Αρχαιολόγου ΓΙΑΝΝΗ ΣΙΣΙΟΥ, για το έθιμο το οποίο αποτελεί αναβίωση των αρχαίων Διονυσιακών οργιαστικών τελετών, που γίνονταν από Αρχαιοτάτων χρόνων. Με απόσπασμα από τα «ΛΥΡΙΚΑ» του ποιητή ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΥ, ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ περιγράφει με γλαφυρό τρόπο το εύθυμο τριήμερο. 00:18:10:00 Προβάλλονται πλάνα από τα παραδοσιακά αρχοντικά και στη συνέχεια πλάνα σε βιοτεχνία γούνας με τους ντόπιους κατοίκους να εργάζονται στο χώρο. Παράλληλα, ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ μιλάει για την ενασχόληση των Καστοριανών με τα γουναρικά. Παραθέτει πληροφορίες για το Παγκόσμιο κέντρο παραγωγής και εμπορίας Γουναρικών και αναφέρεται στην εμπορική σχέση της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ με οίκους της Δυτικής ΕΥΡΩΠΗΣ και της ΑΣΙΑΣ. Επίσης μιλάει για τις οργανωμένες συντεχνίες που εμφανίστηκαν στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ πριν από τον 16ο αιώνα, σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Τούρκου περιηγητή ΕΒΛΙΑ ΤΣΕΛΕΜΠΙ που επισκέφτηκε την ΚΑΣΤΟΡΙΑ το 1660 και παραθέτει σχετικές πληροφορίες. Τέλος, ο παρουσιαστής αναφέρεται σε μαρτυρίες του Καθηγητή – Ερευνητή ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΜΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος γράφει για τους ντόπιους και τους απόδημους Καστοριανούς που πλούτιζαν με το εμπόριο των γουναρικών, φροντίζοντας να αξιοποιήσουν τον τόπο τους. 00:19:47:00 Προβάλλονται πλάνα σε παραδοσιακά αρχοντικά, της πόλης και της λίμνης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής μιλάει για τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξε το εμπόριο και η ενασχόληση με τη γούνα την εποχή της Οθωμανικής κυριαρχίας. Στη συνέχεια, περιγράφει την πνευματική κίνηση του τόπου, μιλώντας για τη Ζωγραφική Σχολή ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, που συνεχίζει τη λαμπρή της παράδοση καθώς και την ίδρυση σχολείων από Καστοριανούς άρχοντες. Επίσης αναφέρεται στους σημαντικούς λόγιους που αναδείχτηκαν μέσα από αυτά τα σχολεία, όπως ΣΕΒΑΣΤΟΣ ΛΕΟΝΤΙΑΔΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ, ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ. Διαδοχικά πλάνα σε καστοριανά αρχοντικά, σε σπίτια, στη λίμνη και στις όχθες της, με φόντο τη χιονισμένη πόλη. 00:21:09:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ αναφέρει ότι η ΚΑΣΤΟΡΙΑ του 18ου αιώνα χαρακτηρίζεται από ένα πολιτισμό που συνδυάζει το ελληνοχριστιανικό πνεύμα με τις σύγχρονες πνευματικές κατακτήσεις της ΕΥΡΩΠΗΣ. Παρουσιάζονται τοπία στη λίμνη και στην πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ, ο φακός εστιάζει σε σπίτια, στη λίμνη και σε βάρκες που είναι αγκυροβολημένες. Συνεχίζοντας, ο παρουσιαστής αναφέρει ότι η ΚΑΣΤΟΡΙΑ διακρίθηκε στα χρόνια του Μακεδονικού Αγώνα σαν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα του Ελληνισμού και αποτέλεσε αφετηρία για την αποτίναξη του Τουρκικού ζυγού. Γίνεται αναφορά στους, ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ και στους αδελφούς ΙΩΑΝΝΗ και ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ. Τονίζεται η γενική κινητοποίηση της πόλης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ που οδήγησε στην απελευθέρωση της το 1912. Προβολή του αγάλματος του Μητροπολίτη ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΒΑΓΓΕΛΗ, κεντρική μορφή του Μακεδονικού Αγώνα. 00:22:33:00 Ο φακός κινείται κατά μήκος της λίμνης προβάλλοντας την πόλη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ και τη βλάστηση που την περιβάλλει. Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ περιγράφει την ΚΑΣΤΟΡΙΑ με την όψη της να καθρεφτίζεται στα ήρεμα νερά της λίμνης, ντυμένη με τα βυζαντινά ενδύματα. Επίσης, αναφέρεται στους θρύλους, τις παραδόσεις και την ιστορία της λίμνης. Προβάλλεται βάρκα στη λίμνη με ψαράδες και κατόπιν ο φακός εστιάζει σε βάρκες που είναι αγκυροβολημένες στις όχθες της λίμνης της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Ο παρουσιαστής αναφέρεται στην ενασχόληση των ντόπιων με την αλιεία και στον διακεκριμένο έλληνα αρχιτέκτονα ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΖΑΧΟ, ο οποίος χαρακτηρίζει κινητά μνημεία της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ τα καράβια με τους ψαράδες. Τέλος παραθέτει μαρτυρίες του Άγγλου Λοχαγού ΓΟΥΙΛΙΑΜ ΜΑΡΤΙΝ ΛΕΙΚ (WILLIAM MARTIN LEAKE) ο οποίος περιηγήθηκε την ΚΑΣΤΟΡΙΑ το 1805, ενώ προβάλλονται πλάνα της λίμνης με φόντο τη χιονισμένη ΚΑΣΤΟΡΙΑ. 00:25:15:00 Ο παρουσιαστής ΛΑΚΗΣ ΚΟΜΝΗΝΟΣ βρίσκεται σε ορεινό τοποθεσία απ’ όπου προβάλλεται πανοραμικά η πόλη και η λίμνη της ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ. Παράλληλα, μιλάει για την προσπάθεια των Καστοριανών να διατηρήσουν την ταυτότητα της πόλης τους. Εμβόλιμη προβολή της λίμνης και κατόπιν σε βιοτεχνία γούνας με ντόπιους να εργάζονται. Στη συνέχεια, ο παρουσιαστής μιλάει για την κρίση που έπληξε τη βιομηχανία της γούνας στην περιοχή, τα τελευταία χρόνια, εξηγεί τους λόγους και προτείνει λύσεις. 00:26:32:00 Προβάλλονται διαδοχικές εικόνες σε παραδοσιακά αρχοντικά και σπίτια, σε καλντερίμι, σε βυζαντινές εκκλησιές, στη λίμνη, στην πόλη, στις χιονισμένες στέγες, σε βάρκα με ψαρά να ψαρεύει στα ήρεμα νερά και στο φυσικό τοπίο με τους ορεινούς όγκους που «αγκαλιάζουν» την ΚΑΣΤΟΡΙΑ. 00:27:50:00 Εμφανίζονται οι τίτλοι τέλους.