ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.00:00:29:00
Τίτλος επεισοδίου: «Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ». Φωτογραφία του υπερρεαλιστή ποιητή και ζωγράφου ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και ζωγραφικοί πίνακες του. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για την υποχρέωση αλλά και τη διευκόλυνση του καλλιτέχνη να ανήκει σε ορισμένο καλλιτεχνικό ρεύμα και στην από πλευράς του επιλογή εκείνου του υπερρεαλισμού. Ο αφηγητής μιλά για το μυστήριο που κρύβει ο ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, παρότι οι «συνοδίτες» του ποιητές ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ και ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ αναφέρονται σε αυτόν συχνά, παρά το γεγονός ότι το έργο του είναι πλήρες αυτοβιογραφικών στοιχείων και μολονότι ο ίδιος ζωγράφιζε τον εαυτό του στους πίνακές του. Φωτογραφία με τους ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ και ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ.

00:02:05:00
Φωτογραφικό υλικό με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ. Ο αφηγητής επιμένει στην κρυπτικότητα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, επιχειρηματολογώντας και με τη χρήση του τίτλου ποιήματός του «Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ» (πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ», 1938). Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από το εν λόγω ποίημα. Το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ», τεύχος του περιοδικού «Ο ΚΥΚΛΟΣ», μυστικιστικό τοπίο με δέντρα.

00:03:10:00
Οικογενειακές φωτογραφίες του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη γέννηση του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στην ΑΘΗΝΑ, στις 21 Οκτωβρίου 1907-δεύτερος γιος του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ και της ΕΡΡΙΕΤΤΗΣ-, ενώ παραθέτει ότι ο ίδιος ο ποιητής ανέφερε ως έτος γέννησής του το 1910. Μιλά για την κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή του, παραθέτοντας τα λόγια του από τις «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» στα «ΠΟΙΗΜΑΤΑ Α’», καθώς και απόσπασμα από το ποίημά του «Η ΒΥΚΑΝΗ» από την τελευταία ποιητική συλλογή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ» (εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1978): […]. Πλάνα και απεικονίσεις της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ, της Αγιά-Σοφίας, των τειχών της.

00:04:57:00
Ο κριτικός τέχνης ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ αναφέρεται στην κωνσταντινουπολίτικη καταγωγή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, στην ευρωπαϊκή του παιδεία, στη μαθητεία του στον ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ και στον ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ, στη φιλία του με τον ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ. Φορητή εικόνα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ που εικονίζει τον Άγιο Νικόλαο.

00:05:13:00
Ο καθηγητής Πανεπιστημίου και κριτικός ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στο στοιχείο του εσωτερικού μετανάστη που έφερε ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ.

00:05:20:00
Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τον πατέρα του, ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην επιχειρηματική δραστηριότητα του πατέρα του με τον τραπεζίτη στην KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ BΛΑΣΤΑΡΗ, στα ταξίδια του στην EΥΡΩΠΗ και στη βιογραφία της μητέρας του EΡΡΙΕΤΤΗΣ, Aθηναίας, κόρης του NΙΚΟΥ IΩΑΝΝΙΔΗ από τη XΕΙΜΑΡΡΑ και της ΠΗΝΕΛΟΠΗΣ, μίας από τις 14 κόρες του Γερμανού φιλέλληνα ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ-ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΥ ΣΜΙΤ, που έμεινε στην AΘΗΝΑ μετά τον γάμο του με την Υδραία AΘΑΝΑΣΟΥΛΑ ΒΟΥΛΓΑΡΗ. Πλάνα από τον ΒΟΣΠΟΡΟ, φωτογραφία της μητέρας του EΡΡΙΕΤΤΗΣ, πορτρέτα των προγόνων του ποιητή, επιχρωματισμένη καρτ-ποστάλ της ΑΘΗΝΑΣ.

00:06:18:00
Πλάνα από την περιοχή της ΠΛΑΚΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στα πρώτα χρόνια της ζωής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στην ΠΛΑΚΑ και στον επηρεασμό του από αυτή τη γειτονιά τόσο στο ποιητικό όσο και στο ζωγραφικό έργο του.

00:06:40:00
Ζωγραφικοί πίνακες του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ που κοσμούν το σπίτι του. Ο αφηγητής αναφέρεται στους ήρωες των ζωγραφικών έργων του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, που προέρχονται τόσο από τη μυθολογική όσο και από την ιστορική παράδοση (αρχαιότητα, Βυζάντιο, Επανάσταση, νεότεροι χρόνοι), αλλά και στην ταύτιση του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τους ήρωες αυτούς. Τέλος, αναφέρεται στα ασαφή όρια του ατομικού και του συλλογικού στο έργο του υπερρεαλιστή ποιητή και ζωγράφου ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:07:27:00
Ο επίκουρος καθηγητής Συγκριτικής Φιλολογίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Αθηνών ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στη διπλή φύση του καλλιτέχνη ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ως ποιητή και ως ζωγράφου.

00:07:42:00
Ο φιλόλογος και κριτικός ΙΑΚΩΒΟΣ ΒΟΥΡΤΣΗΣ αναφέρεται στη θεώρηση από τον ίδιο τον καλλιτέχνη ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ ότι είναι πρώτα ζωγράφος και κατόπιν ποιητής.

00:07:46:00
Ο ποιητής ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ αναφέρει ότι ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ οδηγούσε στα άκρα και τις δύο μορφές τέχνης-ποίηση και ζωγραφική-που εξασκούσε.

00:07:58:00
Ο ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ αναφέρεται στα λεγόμενα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ: «εγεννήθην υπερρεαλιστής».

00:08:05:00
Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για τη σχέση της ποίησης και της ζωγραφικής στο συνολικό του έργο.

00:08:19:00
Φιλμ αρχείου από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μετακίνηση και αναγκαστική εγκατάσταση στην KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ της οικογένειάς του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ το 1914, μετά την κήρυξη του πολέμου. Παραθέτει ότι, αν και ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρει ότι η KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ δεν έχει του αφήσει πολύ ισχυρή ανάμνηση (διαβάζει κείμενο από το έργο του «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» στον συγκεντρωτικό τόμο «ΠΟΙΗΜΑΤΑ Α’»), παρατηρεί ότι η πόλη επιστρέφει συνεχώς στο έργο του ποιητή. Φιλμ αρχείου από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ της εποχής και σύγχρονα πλάνα. Ο αφηγητής και ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ διαβάζουν από το έργο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ» (1939). Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:09:55:00
Πλάνα από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ και από διαδρομή στην ΕΥΡΩΠΗ, από το Κολέγιο της Γαλλίας (College de France) και από το Μουσείο του Λούβρου. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από αυτοβιογραφικό κείμενο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, στο οποίο μιλά τη μεγαλοαστική του καταγωγή που του στέρησε την ανεμελιά των παιδικών του χρόνων και για τα ταξίδια με τους γονείς του, για τον εγκλεισμό του σε εσωτερικό σχολείο, για τις σπουδές του στο ΠΑΡΙΣΙ στη Σχολή Καλών Τεχνών με δάσκαλο τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΘΕΝΗ, για το δυτικό πνεύμα από το οποίο ήθελε να απαλλαγεί.

00:10:54:00
Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και πίνακας του Ιταλού αναγεννησιακού ζωγράφου ΤΖΙΟΡΤΖΙΟΝΕ (GIORGIONE) «Η ΚΟΙΜΩΜΕΝΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ» (1510, Gemaldegalerie Alte Meister, Δρέσδη). Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για τον υπερρεαλισμό, τον οποίον, καθώς λέει, τον αναζητούσε η ανθρωπότητα ενάντια στον ορθολογισμό της Αναγέννησης.

00:11:11:00
Αναμνηστική φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τους συμμαθητές του ως εσωτερικός σε Λύκειο στο ΠΑΡΙΣΙ και πλάνα από μνημεία του ΠΑΡΙΣΙΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην περίοδο 1919-1927, περίοδο κατά την οποία διδάχθηκε γαλλική ποίηση και ζωγραφική. Μιλά επίσης και για τη συγγραφή από αυτόν αρκετών κειμένων στη γαλλική γλώσσα και για την εξειδίκευσή του στη γαλλική ποίηση.

00:11:42:00
Πλάνα από το INSTITUT DE FRANCE. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ανακάλυψη και κατανόηση της ελληνικής ποίησης και ζωγραφικής, μέσω των σπουδών του στις γαλλικές αντίστοιχες μορφές τέχνης.

00:12:11:00
Ζωγραφικοί πίνακες του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ, δασκάλου του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στο ΠΑΡΙΣΙ και ζωγραφικό πορτρέτο του Γάλλου ζωγράφου ΣΕΖΑΝ (PAUL CEZANNE) και ο πίνακας του ΠΟΛ ΣΕΖΑΝ «ΟΙ ΠΑΙΚΤΕΣ». Ο αφηγητής παραθέτει απόσπασμα από συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ το 1954 στο περιοδικό «ΠΡΩΤΟ ΣΚΑΛΙ», στην οποία μιλά για τον δάσκαλό του στη ζωγραφική ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΘΕΝΗ, αλλά και για την αφετηρία του από τη δυτική ζωγραφική και τον ΠΟΛ ΣΕΖΑΝ μέσω του οποίου οδηγήθηκε στην ελληνική ζωγραφική. Ο ποιητής διαβάζει απόσπασμα από απόφθεγμα του ΣΕΖΑΝ που τοποθετεί ως εισαγωγή στο ποίημά του «ΠΕΡΙ ΥΨΟΥΣ» (περιλαμβάνεται στη συλλογή «ΠΟΙΗΜΑΤΑ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ, 1994).

00:12:47:00
Φωτογραφία του ΣΑΡΛ ΜΠΟΝΤΛΕΡ (CHARLES BAUDELAIRE) και άλλη του ΣΤΕΦΑΝ ΜΑΛΑΡΜΕ (STEPHANE MALLARME). Ο αφηγητής παραθέτει απόσπασμα από συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ το 1954 στο περιοδικό «ΠΡΩΤΟ ΣΚΑΛΙ», στην οποία μιλά για τους Γάλλους συγγραφείς ΣΑΡΛ ΜΠΟΝΤΛΕΡ και του ΣΤΕΦΑΝ ΜΑΛΑΡΜΕ, μέσω των οποίων οδηγήθηκε στη γνωριμία με τη νεοελληνική λογοτεχνία, ποίηση και θέατρο (αναφέρει ενδεικτικά: ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΣΟΛΩΜΟΣ, ΚΥΡΙΛΛΟΣ ΛΟΥΚΑΡΙΣ, «ΧΡΟΝΙΚΟΝ ΤΟΥ ΜΟΡΕΩΣ», Κρητικό θέατρο), και στους οποίους οφείλει ευγνωμοσύνη για τη συνεισφορά τους αυτή. Φωτογραφία του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ και νεότερη έκδοση του έμμετρου ερωτικού μυθιστορήματος με τίτλο «ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΣ» του ΒΙΤΖΕΝΤΖΟΥ ΚΟΡΝΑΡΟΥ.

00:13:07:00
Η καθηγήτρια φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών ΡΕΝΑ ΖΑΜΑΡΟΥ αναφέρεται στη χρήση της παράδοσης στο ποιητικό έργο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:13:15:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ αναφέρεται στις «μίξεις» που έκανε ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ στο ποιητικό και ζωγραφικό του έργο, συστήνοντας μια «μυθολογία περίεργη» όπως χαρακτηριστικά λέει. Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Η ΡΕΝΑ ΖΑΜΑΡΟΥ ακολούθως μιλά για τον συγκερασμό τριών παραδόσεων στην παραγωγή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ-νεοελληνικής, δυτικοευρωπαϊκής και ανατολίτικης. Φύλλο κώδικα με τον Α’ Ήχο της «ΟΚΤΩΗΧΟΥ» φύλλο κώδικα με τον τέταρτο λόγο από τα «ΠΟΙΜΕΝΙΚΑ» του ΛΟΓΓΟΥ («ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΧΛΟΗ»).

00:13:45:00
Φωτογραφία του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για τη φιλία του με τον ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ και τον επηρεασμό του από αυτόν ώστε να γίνει υπερρεαλιστής.

00:14:08:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ μιλά για τη διάκριση της υπερρεαλιστικής τεχνοτροπίας των δύο ποιητών, ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ και ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, και στη συστηματικότερη επιλογή στο ποιητικό έργο του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ διαλόγου και επανερμηνείας της ελληνικής παράδοσης.

00:14:49:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στην προσκόλληση του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με το υπερρεαλιστικό και παράλογο στοιχείο της ελληνικής παράδοσης (δημοτικό τραγούδι, μαγικό παραμύθι, Έλληνες Τραγικοί ποιητές, ομηρική παράδοση). Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:15:10:00
Προτομή του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ. Ο αφηγητής διαβάζει ανάγνωσμα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, αναφερόμενο στον ΔΙΟΝΥΣΙΟ ΣΟΛΩΜΟ, που ήταν και ο πρώτος ποιητής που τον επηρέασε. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για τους συγγραφείς Έλληνες και ξένους που τον επηρέασαν. Χειρόγραφο εκδομένο του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ με το ποίημά του «ΠΡΩΤΗ ΜΑΪΟΥ», πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:15:50:00
Παλαιές εκδόσεις, καθώς η ΡΕΝΑ ΖΑΜΑΡΟΥ αναφέρεται στον ελληνόφωνο Τουρκαλβανό ποιητή ΧΑΤΖΗ ΣΕΧΡΕΤΗ, συγγραφέα του εκτενούς επικού ποιήματος των αρχών του 19ου αιώνα «ΑΛΗΠΑΣΙΑΣ». Χαλκογραφία με θέμα από την περίοδο της Τουρκοκρατίας.

00:16:10:00
Πίνακας ζωγραφικής. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για τον Γάλλο ποιητή ΓΚΙΓΙΩΜ ΑΠΟΛΙΝΑΙΡ (GUILLAUME APOLLINAIRE), που έφερε σε επαφή με την ΕΛΛΑΔΑ τον υπερρεαλισμό.

00:16:26:00
Έκδοση στην ελληνική ποιημάτων του ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ (LAUTREAMONT) με τίτλο «ΤΑ ΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΑΛΝΤΟΡΟΡ» (“LES CHANTS DE MALDOROR”), το εξώφυλλο της οποίας κοσμείται με πίνακα του ΓΙΑΝΝΗ ΤΣΑΡΟΥΧΗ. Ο αφηγητής διαβάζει ανάγνωσμα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, αναφερόμενο στους ποιητές που τον επηρέασαν, όπως οι ΛΩΤΡΕΑΜΟΝ, ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ, Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ. Κείμενο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στο περιοδικό «Η ΛΕΞΗ» (τεύχος 23, Απρίλιος 1983) με τίτλο «ΚΑΒΑΦΗΣ, Ο ΤΕΛΕΙΟΣ» και φωτογραφία του ΚΑΒΑΦΗ σε νεαρή ηλικία.

00:16:46:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ μιλά για τη γαλλική παιδεία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, που αφορά ταυτόχρονα σε ποίηση και ζωγραφική.

00:16:54:00
Η ΡΕΝΑ ΖΑΜΑΡΟΥ, αναφερόμενη σε σχόλιο του ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ για τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, τονίζει τις γνώσεις του δεύτερου σχετικά με την γαλλική ποίηση. Αναφέρει ότι ο ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ χρειαζόταν έστω και μια μικρή νύξη σε κάποιο σπάνιο γαλλικό κείμενο για να αρχίσει να απαγγέλλει.

00:17:10:00
Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ από την εποχή της θητείας του στον στρατό. Ο αφηγητής αναφέρεται στην περίοδο 1927-1928, οπότε επιστρέφει στην ΕΛΛΑΔΑ και όπου υπηρετεί τη θητεία του ως στρατιώτης ακροβολιστής στο Α’ Σύνταγμα Πεζικού.

00:17:26:00
Πλάνα από το Πανεπιστήμιο Αθηνών, 1928-1930. Ο αφηγητής σημειώνει ότι ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ εργάζεται σε Τράπεζα ως μεταφραστής και στο Πανεπιστήμιο ως γραφέας, ενώ παράλληλα παρακολουθεί και το νυχτερινό Γυμνάσιο του ΨΥΡΡΗ με σκοπό την απόκτηση και ελληνικού απολυτηρίου. Πλάνα από την περιοχή του ΨΥΡΡΗ.

00:17:42:00
Φωτογραφία από τη Ανώτερη Σχολή Καλών Τεχνών. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εγγραφή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών το 1932 και γίνεται μαθητής του KΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ και στο εργαστήριο του ΦΩΤΗ KΟΝΤΟΓΛΟΥ όπου φοιτά μαζί με τον ΓΙΑΝΝΗ TΣΑΡΟΥΧΗ ο οποίος είχε ξεκινήσει ένα χρόνο πριν και στη βοήθεια που θα προσφέρουν οι δύο μαθητές στον KΟΝΤΟΓΛΟΥ στις τοιχογραφίες του σπιτιού του. Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με επιρροές από τον ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ.

00:17:59:00
Έργα τέχνης. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από διάλεξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ σε εγκαίνια της έκθεσής του στο Αθηναϊκό Τεχνολογικό Ινστιτούτο, (από το κείμενό του «ΔΙΑΛΕΞΗ» δημοσιευμένη στο περιοδικό «ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ ΤΕΧΝΗΣ» [τόμος ΙΖ’, τεύχος 99, 1963]) σχετικά με τις σπουδές του στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών και στους δασκάλους και συμμαθητές του (αναφορές στους ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΡΑΛΗ, ΔΙΑΜΑΝΤΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟ, ΘΕΟΔΩΡΟ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ (γλύπτης), ΤΗΛΕΜΑΧΟ ΚΑΝΘΟ, ΖΑΧΑΡΙΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΜΠΙΣΚΙΝΗ, ΘΩΜΑ ΘΩΜΟΠΟΥΛΟ, ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΤΣΙΠΟΥΡΑ, ΓΙΑΝΝΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟ). Αναφέρεται ειδικά στον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΘΕΝΗ και στην από αυτόν μύηση του στους ζωγράφους ΜΑΝΕ (EDOUARD MANET), ΣΕΡΑ, ΣΕΖΑΝ, ΘΕΟΤΟΚΟΠΟΥΛΟ, επίσης στον ΑΝΔΡΕΑ ΞΥΓΓΟΠΟΥΛΟ και στον ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ. Φωτογραφία του ΖΑΧΑΡΙΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ, του ΓΙΑΝΝΗ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟ. πίνακες του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ, ο ζωγραφικός πίνακας του ΜΑΝΕ «OLYMPIA», πίνακας του ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ.

00:19:57:00
Ο ΜΙΧΑΛΗΣ ΧΡΥΣΑΝΘΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στη σχέση ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ. Εξώφυλλο του τόμου «ΜΝΗΜΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ» (εκδόσεις «ΑΣΤΗΡ», 1975), κοσμημένο με πορτρέτο του ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ.

00:20:23:00
Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Κατά τις αναφορές του αφηγητή, ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ παρουσιάζει για πρώτη φορά έργα του, τέμπερες σε χαρτί που εικονίζουν παλιά σπίτια πόλεων της ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ, στην Έκθεση «ΤΕΧΝΗ ΤΗΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΩΣ», οργανωμένη από το σύλλογο «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΤΕΧΝΗ» στην Αίθουσα Στρατηγοπούλου. Επίσης, μεταφράζει ποιήματα του ΤΡΙΣΤΑΝ ΤΖΑΡΑ (TRISTAN TZARA) που δημοσιεύονται στο τεύχος «ΥΠΕΡ(Ρ)ΕΑΛΙΣΜΟΣ» Α’ (Φεβρουάριος 1938) [τα ίδια ποιήματα αναδημοσιεύονται στο βιβλίο TRISTAN TZARA, ΥΠΕΡΡΕΑΛΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΟΣ, εκδόσεις «ΎΨΙΛΟΝ/ΒΙΒΛΙΑ», 1979]) και δημοσιεύει τρία ποιήματά του με τίτλους «ΕΚΕΙ», «Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ» και «ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΜΑΡΙΑ» στο περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ» (τεύχος 4, 1938). Επίσης, τυπώνεται η πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ» (στο περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ», 1938). Αίθουσα τέχνης με έργα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, πίνακες του, φωτογραφία των Γάλλων υπερρεαλιστών ANDRE BRETON, PAUL ELUARD, TRISTAN TZARA και BENJAMIN PERET, το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Ο ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΠΟΙΗΤΗΣ», (από το περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ», τεύχος 4, 1938). Νεότερη έκδοση του τόμου που περιλαμβάνει δύο ποιητικές συλλογές του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τίτλο «ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ».

00:21:19:00
Ζωγραφικά έργα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής διαβάζει απόσπασμα από ανάγνωσμα του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στο οποίο αναφέρεται στην άρνησή του να δημοσιεύσει ποιητικά έργα του πριν από το 1938 και στη μόνη επιθυμία του να τα διαβάζει σε λιγοστούς φίλους. Σε ό, τι δε αφορά την έκθεση ζωγραφικής στην οποία συμμετείχε, αναφέρει ότι το θεωρούσε άπρεπο απέναντι στον δάσκαλό του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΘΕΝΗ να εκθέσει έργα του που προσανατολίζονταν στον υπερρεαλισμό. Ζωγραφικά έργα του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΠΑΡΘΕΝΗ. Ο αφηγητής επισημαίνει το μυστήριο της γένεσης της ποιητικής δημιουργίας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:22:42:00
Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής επιστρέφει στον χαρακτηρισμό του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ ως μυστικού ποιητή.

00:22:53:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ αναφέρεται στην επιλογή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ να είναι απομονωμένος ποιητής.

00:22:58:00
Ο κριτικός τέχνης ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ εξηγεί την απομόνωση του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ από το γεγονός ότι με τη δημοσίευση του ποιητικού του έργου προπηλακίστηκε.

00:23:19:00
Πίνακες του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στους βυζαντινούς ήρωες των ποιητικών έργων του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, που ήταν διαφορετικοί από εκείνους που χαρακτήριζαν τον κοσμοπολίτικο υπερρεαλισμό, και που ενοχλούσαν την καθεστηκυία λογοτεχνική τάξη, σε σημείο να αποτελέσει επιθεωρησιακό νούμερο. Ενυπόγραφο χειρόγραφο ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τίτλο «ΟΡΦΕΥΣ ΞΕΝΟΦΟΒΟΣ».

00:24:11:00
Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ αναφέρεται στον χλευασμό του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ από την επιθεώρηση της εποχής.

00:24:39:00
Σχέδιο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για την πικρία του από τον χλευασμό του από το ελαφρύ θέατρο της εποχής του, το οποίο αποδίδει στον… φόβο του κόσμου ότι τον κοροϊδεύουν. Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, που εμφανίζεται αργότερα στο πλάνο, τονίζει ότι ο ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ έγινε νούμερο στην επιθεώρηση, ενώ άλλοι ποιητές, όπως ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ, που είχε χλευαστεί από τον ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΛΑΠΑΘΙΩΤΗ, αυτό κυκλοφόρησε στους κύκλους των λογίων. Σελίδες δημοσιευμένες από νεότερη έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, με τίτλο «ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ» (πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ», 1938), πίνακας του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, φωτογραφία σκηνής θεάτρου.

00:25:30:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ αναφέρεται στην πρωτοπορία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και στη διάθεσή του να συνεχίσει τον αγώνα του ως γνήσιος επαναστάτης της τέχνης, παρά την άδικη μεταχείριση που υπέστη.

00:25:36:00
Εξώφυλλο και σελίδες της πρώτης έκδοσης της δεύτερης ποιητικής συλλογής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «TΑ KΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», εκδόσεις «IΠΠΑΛΕΚΤΡΥΩΝ», 1939. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δεύτερη ποιητική συλλογή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «TΑ KΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ» και στην υποδοχή που του έγινε με την έκδοσή της, κατά τα λεγόμενα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ από μεταγενέστερα γραπτά του, στα οποία κάνει αναφορά στους ανθρώπους που τον στήριξαν ποικιλοτρόπως, τον ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ και τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΠΑΡΘΕΝΗ, το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Ο ΣΕΒΑΧ Ο ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ» και πλάνα από το αρχείο του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ, στο οποίο κινηματογραφείται ο ίδιος.

00:26:36:00
Πλάνα από την επιστράτευση του ελληνικού λαού την περίοδο της Κατοχής, από το χρονικό του Αλβανικού Μετώπου και από τα στρατόπεδα εργασίας. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ το 1941 επιστρατεύεται για το Αλβανικό Μέτωπο και διαβάζει απόσπασμα από τις «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» από τα «ΠΟΙΗΜΑΤΑ A’». Στρατεύθηκα και με έστειλαν στην πρώτη γραμμή, στη “γραμμή πυρός”, όπου με βαστήξανε πεισματάρικα, μέχρι το τέλος των επιχειρήσεων. […] Ύστερα από φονικότατη μάχη, στις 13 Απριλίου 1941, συνελήφθην αιχμάλωτος, κρατήθηκα, με τους συναδέλφους μου, παρανόμως, από τους Γερμανούς, σε στρατόπεδα “εργασίας αιχμαλώτων”, δραπέτευσα, αλώνισα, με τα πόδια, πάνω από την μισή Ελλάδα και τέλος επέστρεψα εις τα ίδια».

00:28:17:00
Η πρώτη έκδοση του εκτενούς ποιήματος του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΜΠΟΛΙΒΑΡ» (εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ», 1944). Ο αφηγητής αναφέρεται στα λόγια του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ στις «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ» από την τελευταία ποιητική του συλλογή «ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ» (1978): […] «Έπρεπε να κρυφτώ, και φυσικά βρήκα καταφύγιο στο σπίτι του γενναιόψυχου φίλου μου Aνδρέα Eμπειρίκου, στην οδό Γ. Aινιάνος. (όλος ο κόσμος ξέρει τώρα πως ο Εμπειρίκος άφοβα, έδωσε σε πολλούς κατατρεγμένους άσυλο τα φοβερά χρόνια της Kατοχής)»-το σπίτι του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ επί Κατοχής είχε μετατραπεί σε «κρησφύγετο» των κυνηγημένων (το 1943 φύλαξε επίσης τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΚΑΡΤΑΛΗ). Ο αφηγητής παραθέτει και τα λόγια του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ από διάλεξή σχετικά με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, στην αίθουσα του Αθηναϊκού Τεχνολογικού Ινστιτούτου, με αφορμή την ατομική έκθεση του ζωγράφου (1963), στην οποία αναφέρεται στη γνωριμία και τη φιλία του με τον ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ κυρίως κατά τους χρόνους της Κατοχής (τα παραπάνω περιλαμβάνονται στον τόμο «ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ Ή ΤΟ ΘΑΥΜΑ ΤΟΥ ΕΛΜΠΑΣΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΒΟΣΠΟΡΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΛΕΞΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ» (φιλολογική επιμέλεια ΓΙΩΡΓΗ ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗ, 1999). Παρακολουθούμε πλάνα από την περίοδο της Κατοχής, από αντικατοχική διαδήλωση, από γερμανικά οχήματα και «κλούβες» στο κέντρο της ΑΘΗΝΑΣ, με Γερμανούς αξιωματούχους, πλάνα από το σπίτι του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ και φωτογραφία του ποιητή.

00:30:34:00
Το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τίτλο «ΑΡΚΛΕΣΙΛΑΣ» (από τη συλλογή «ΠΟΙΗΜΑΤΑ B’, εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1977). Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Προσχέδιο πίνακα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:30:57:00
Εξώφυλλο του λογοτεχνικού περιοδικού «ΣΠΕΙΡΑ» (τεύχος 3 [Oκτώβριος 1975]): στο οποίο δημοσιεύονται τρία ποιήματα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «O OΦΡΕΥΣ» (συνοδεύεται από τον ομότιτλο πίνακα, «ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ: Η ΖΩΗ» και «AΛΛΗΛΟΥΧΙΕΣ», έκδοση που περιλαμβάνει το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Ο ΟΡΦΕΥΣ», με τον πίνακα με τίτλο «ΟΡΦΕΑΣ, ΕΥΡΥΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΡΜΗΣ» να τον συνοδεύει, εξώφυλλο του περιοδικού «ΛΩΤΟΣ» στο οποίο δημοσιεύει ο ποιητής τη διετία 1968-1969. Ο αφηγητής καταχωρίζει σε λογοτεχνικές περιόδους τη συγγραφική παραγωγή του υπερρεαλιστή ποιητή και ακολούθως θέτει το ερώτημα γιατί προκάλεσε την οργή επικριτών του. Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:31:53:00
Δείγματα της ζωγραφικής τέχνης του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής απαντά στο ερώτημα, κάνοντας σύγκριση με τον «συνοδίτη» του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, τον ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟ που όταν εκδίδει την ποιητική του συλλογή «ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ», η οποία εισήγαγε το κίνημα του σουρεαλισμού στην ΕΛΛΑΔΑ, το 1935. Η ποιητή συλλογή «ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ» του 1935 δεν επικρίθηκε, ενώ μια τριετία μετά επικρίθηκαν σφόδρα οι ποιητικές συλλογές του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ» και «TΑ KΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ», παρά το κρυπτικό τους περιεχόμενο. Παρουσιάζονται η πρώτη έκδοση της πρώτης ποιητικής συλλογής του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ με τίτλο «ΥΨΙΚΑΜΙΝΟΣ» (εκδόσεις «ΚΑΣΤΑΛΙΑ», 1935) και το ποίημα «ΦΕΝΑΚΗ» της εν λόγω ποιητικής συλλογής.

00:32:35:00
Φιλμ αρχείου από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, με τα τάγματα της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) να στοιχίζονται και να παρελαύνουν στις εκδηλώσεις του καθεστώτος. Ο αφηγητής αναφέρεται στην επικράτηση των ολοκληρωτικών καθεστώτων στην ΕΥΡΩΠΗ, που εμπόδιζαν τη διείσδυση ποιητικών κειμένων του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ που καταδείκνυαν τον παραλογισμό της εποχής της συγγραφής τους, ενοχλώντας τους κρατούντες με την ειρωνεία τους. Φιλμ αρχείου με τον ΑΔΟΛΦΟ ΧΙΤΛΕΡ (ΑDOLF HITLER) να χαιρετά τον γερμανικό λαό, πλάνα με τον ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ από την επίσκεψή του στα εγκαίνια της 11ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και από την πολιτική ζωή της χώρας.

00:33:46:00
Το ποίημα «ΥΔΡΑ» του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ από τη δεύτερη ποιητική του συλλογή «ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ» (1939), χωρίο από το οποίο διαβάζει ο αφηγητής, ο οποίος και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι παρά τη φαινομενική κρυπτικότητα των ποιημάτων του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ το νόημα που ήθελε να προβάλει ήταν εξαιρετικά σαφές, για τον λόγο αυτόν και προκάλεσε τις αντιδράσεις των κρατούντων και των συντηρητικών κριτικών της εποχής του. Φιλμ αρχείου από το καθεστώς της 4ης Αυγούστου του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, με τα τάγματα της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) να παρελαύνουν στις εκδηλώσεις του καθεστώτος.

00:34:41:00
Ο ΜΑΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ αναφέρεται στην εμμονή των ποιητών να καταστήσουν απτή-και μαγική-την εικόνα που θέλουν να προβάλουν, κάτι που συμβαίνει και στην περίπτωση του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Έτσι εξηγεί και την ενασχόλησή του με την ζωγραφική.

00:35:31:00
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΒΟΥΡΤΣΗΣ αναφέρεται στη βασική διαφορά των δύο σπουδαιότερων Ελλήνων υπερρεαλιστών ποιητών, ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ, η οποία έγκειται στον τρόπο αναζήτησης του μαγικού: στο μεν έργο του ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ μέσω της συσχέτισης εικόνων στο δε έργο του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ η αποτύπωση της εικόνας με λέξεις.

00:36:00:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ διαβάζει ποίημα «ΖΕΙ Ο ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ;» του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, που περιλαμβάνεται στην ποιητική του συλλογή «ΤΑ ΚΛΕΙΔΟΚΥΜΒΑΛΑ ΤΗΣ ΣΙΩΠΗΣ (1939). Σχολιάζοντας μιλά για το ιδιαίτερο αίσθημα που αναδύεται από την ατμόσφαιρα των λέξεων που χρησιμοποιεί ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ, ακόμα και αν δεν δύναται ένας μη μυημένος αναγνώστης να το κατανοήσει.

00:36:46:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ χαρακτηρίζει λαϊκά παραμύθια τα ποιήματα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:36:52:00
Η ΡΕΝΑ ΖΑΜΑΡΟΥ αναφέρεται στον συγκερασμό των λόγιων και των λαϊκών στοιχείων στο ποιητικό έργο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και στους ήρωες των έργων τους. Πλάνα από την καθημερινή ζωή στις λαϊκές γειτονιές της παλιάς ΑΘΗΝΑΣ, από την Place de la Concorde στο ΠΑΡΙΣΙ.

00:37:37:00
Φιλμ αρχείου από παρελάσεις των Ταγμάτων Εργασίας που οργάνωνε ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ επί του καθεστώτος του πριν από την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στον «λόγιο λόγο» του πρώιμου ποιητικού έργου του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ που κατέληγε σε μια «άλογη λογικότητα», σε σχέση με τον δυσνόητο και δύσκολα αποκωδικοποιήσιμο λόγο του πρώιμου αντίστοιχου έργου του ΑΝΔΡΕΑ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΥ.

00:37:56:00
Φιλμ αρχείου που υπογραμμίζουν τη θλιβερή επισιτιστική και πολιτικοοικονομική κατάσταση στην Ελλάδα της κατοχικής εποχής, από το αγωνιστικό μέτωπο, από τον Εμφύλιο πόλεμο, από Έκτακτο Στρατοδικείο. Ο αφηγητής μιλά για την περίοδο 1944-1957 που αποτελεί όμως και τη δεύτερη λογοτεχνική περίοδο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, κατά την οποία κορυφώνεται ο πολιτικός ριζοσπαστισμός του χωρίς να χάνεται όμως η υπερρεαλιστική του διάθεση.

00:38:51:00
Η πρώτη έκδοση του εκτενούς ποιήματος του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΜΠΟΛΙΒΑΡ» (εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΑ», 1944). Ο αφηγητής αναφέρει ότι o ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ γράφει το ποίημα «MΠΟΛΙΒΑΡ» «τον χειμώνα του 1942, προς το 1943» και κυκλοφόρησε, στην αρχή, σε χειρόγραφα που έκαναν πολλοί και το διάβαζαν σε συγκεντρώσεις αντιστασιακού χαρακτήρα» (από τις «ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ», στον τόμο «ΠΟΙΗΜΑΤΑ B’, εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1977). Φιλμ αρχείου από αντικατοχική διαδήλωση και σελίδα από το ποίημα «ΦΑΣΜΑ ΘΗΣΕΩΣ ΕΝ ΟΠΛΟΙΣ ΚΑΘΟΡΑΝ, ΠΡΟ ΑΥΤΩΝ ΕΠΙ ΤΟΥΣ ΒΑΡΒΑΡΟΥΣ ΦΕΡΟΜΕΝΟΝ» από την έκδοση του «ΜΠΟΛΙΒΑΡ».

00:39:26:00
Έκδοση των ποιητικών συλλογών του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1946 και «EΛΕΥΣΙΣ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1948, το ποίημα «ΤΟ ΚΑΡΑΒΙ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ» από την ποιητική συλλογή του ποιητή «ΜΗΝ ΟΜΙΛΕΙΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΔΗΓΟΝ» (πρώτη δημοσίευση στο περιοδικό «Ο ΚΥΚΛΟΣ», 1938, από τη συγκεντρωτική έκδοση «ΠΟΙΗΜΑΤΑ Α’, εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ, 1977), έκδοση της ποιητικής συλλογής «ΕΝ ΑΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1957. Ο αφηγητής αναφέρεται στην έκδοση των ποιητικών συλλογών του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «Η ΥΔΡΑ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1946 και «EΛΕΥΣΙΣ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1948, του ποιήματος «O ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ» στο περιοδικό «ΑΓΓΛΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗ» (τόμος ΣT, τεύχος 3 [Xειμώνας 1953-1954]), της ποιητικής συλλογής «ΕΝ ΑΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1957. Συμπληρώνει ότι η λέξη «ΕΛΕΥΣΙΣ» είναι τυπωμένη άτονη και με κεφαλαία γράμματα, για λόγους αμφισημίας («έλευσις» ή «Ελευσίς»;), ενώ για την ποιητική συλλογή «ΕΝ ΑΝΘΗΡΩ ΕΛΛΗΝΙ ΛΟΓΩ» τιμάται με το 1958 με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης. Φιλμ αρχείου από την περίοδο του Εμφυλίου πολέμου. Το ποίημα του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΠΟΙΗΣΗ 1948» από την ποιητική συλλογή «ΕΛΕΥΣΙΣ» (πρώτη δημοσίευση εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1948, από τη συγκεντρωτική έκδοση «ΠΟΙΗΜΑΤΑ B’, εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ» 1977). Ο αφηγητής διαβάζει το ποίημα, που είναι ενδεικτικό των χαλεπών ποιητικών καιρών.

00:40:50:00
Ο τίτλος του ποιήματος «ΜΠΟΛΙΒΑΡ, ΕΝΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΟΙΗΜΑ» του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρει ότι το ποίημα «ΜΠΟΛΙΒΑΡ», που γράφτηκε τον χειμώνα του 1942-1943, προς τιμήν του επαναστάτη στρατηγού της ΒΕΝΕΖΟΥΕΛΑΣ ΣΙΜΟΝ ΜΠΟΛΙΒΑΡ (SIMON BOLIVAR) αποτελεί έναν ύμνο στην ελευθερία. Φιλμ αρχείου από την περίοδο της γερμανικής κατοχής στην ΕΛΛΑΔΑ, εικονογραφήσεις μαχών.

00:41:45:00
Ο ΙΑΚΩΒΟΣ ΒΟΥΡΤΣΗΣ αναφέρεται στον Εμφύλιο Πόλεμο της ΙΣΠΑΝΙΑΣ, που απασχολούσε την περίοδο εκείνη ιδιαίτερα τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ, και παραθέτει μια μαρτυρία που συνδέεται με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, σύμφωνα με την οποία ο ποιητής θα έφευγε παράνομα για την ΙΣΠΑΝΙΑ για να πολεμήσει στο πλευρό των δημοκρατικών.

00:43:01:00
Πίνακας του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, καθώς ο αφηγητής αντιπαραβάλει τα πρόσωπα των ΣΙΜΟΝ ΜΠΟΛΙΒΑΡ και ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, αναφέροντας τα πολλά αυτοβιογραφικά στοιχεία που υπάρχουν στο ποίημά του «ΜΠΟΛΙΒΑΡ».

00:43:15:00
Έκδοση της τελευταίας ποιητικής συλλογής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ με τίτλο «ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1978, και σελίδα από την έκδοση με το ποίημα «Η ΠΕΙΡΑ». Ο αφηγητής αναφέρεται στην εν λόγω ποιητική συλλογή, που περιλαμβάνει ποιήματα μιας εικοσαετίας (1957-1978) και για την οποία βραβεύεται με το Α’ Κρατικό Βραβείο Ποίησης.

00:43:36:00
Έκδοση της ποιητικής συλλογής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΕΠΤΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ» (πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό «ΤΑ ΝΕΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ» (χρόνος Z’ τεύχος 2 [Mάρτιος 1944] –κάποια από τα ποιήματα αυτά εντάσσονται αργότερα στη συλλογή «H ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ», τα ποιήματα «MΙΑ(Ν) ΟΒΡΗΟΠΟΥΛΑ ΠΟΥ Μ’ ΑΣΗΜΕΝΙΟ ΧΤΕΝΙ ΕΔΙΑΛΥΖΟΥΝΤΑΝΕ» και «ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΕΝΟΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ», από την εν λόγω ποιητική συλλογή. Ο αφηγητής αναρωτιέται σχετικά με τον λόγο που ο ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ καθυστέρησε νέα ποιητική συλλογή, αλλά επιφύλαξε στον ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ μεγάλες επιτυχίες.

00:43:48:00
Έκδοση στα γαλλικά του τόμου “NIKOS ENGONOPOULOS QUI TAILLE A VIF DANS LA REALITE. PAUL ELUARD”. O αφηγητής αναφέρεται στη συμμετοχή του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ σε πολλές εκθέσεις ζωγραφικής στην ΕΛΛΑΔΑ και το εξωτερικό, στην ενασχόλησή του με κατασκευή σκηνικών και κουστουμιών για το θέατρο, στην εκλογή του ως τακτικός καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στην έδρα του ελεύθερου σχεδίου και στην επιλογή του να δίνει συνεντεύξεις για τους δασκάλους του. Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ και άλλους.

00:44:19:00
Έκδοση της τελευταίας ποιητικής συλλογής του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΑΔΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΡΟΔΩΝΕΣ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ», 1978 και πίνακες του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη συνέχιση του πολεμικού τόνου των ποιημάτων του ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και στη συγγραφή ποιημάτων με ήρωες δημιουργούς που έχουν βιώσει την αχαριστία. Συμπληρώνει ότι πίσω από τους ήρωες των ποιημάτων του κρύβεται ο ίδιος ο ποιητής ή ότι άλλοτε εμφανίζεται απροκάλυπτα ο ίδιος χωρίς προσωπεία. Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ και σκίτσο-πορτρέτο του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ.

00:45:22:00
Πλάνα σε πλακιώτικο σπίτι. Ο ποιητής και ζωγράφος ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ απαγγέλλει το ποίημά του «ΠΕΡΙ ΥΨΟΥΣ» (περιλαμβάνεται στην ποιητική του συλλογή «ΠΟΙΗΜΑΤΑ», εκδόσεις «ΙΚΑΡΟΣ, 1994).

00:45:41:00
Ο συγγραφέας ΓΙΩΡΓΟΣ ΙΚΑΡΟΣ ΜΠΑΜΠΑΣΑΚΗΣ περιγράφει τις ιδιαιτερότητες του ποιήματος του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ «ΠΕΡΙ ΥΨΟΥΣ», τη μορφή του ως πεζού κειμένου. Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ και της δεύτερης γυναίκας του EΛΕΝΗΣ TΣΙΚΟΥ (1960),

00:46:35:00
Πλάνα στο σπίτι του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, καθώς ο ποιητής αναφέρεται στην επιλογή του ποιητή να παραμείνει μόνος και μοναδικός μέχρι τον θάνατό του.

00:47:06:00
Πίνακες του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ηχητικό ντοκουμέντο από τηλεφωνική συνέντευξη του ΝΙΚΟΥ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος μιλά για την αδυναμία του στον ελληνικό λαό και τον ελληνισμό.

00:47:38:00
Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟ. Ο αφηγητής συμπεραίνει ότι ο ποιητής διαβάζει απόσπασμα από το τελευταίο του ποίημα «ΠAPAΦAΣIΣ Ή H KOIΛAΔA ME TOYΣ POΔΩNEΣ». Το παραθέτουμε: «του ποιητή πια μόνη-θεόθεν-σωτηρία λύσις παρηγόρηση μένει η κοιλάς με τις τριανταφυλλιές ο έστι μεθερμηνευόμενον η κοιλάδα των ροδώνων». Η έκδοση του έργου.

00:48:03:00
Τίτλοι τέλους.