ΡΗΓΑΣ ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗΣ

00:00:29:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ στο καθιστικό του σπιτιού της μιλά για τον ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟ, ενώ συμβουλεύεται και τις σημειώσεις της. Παρουσιάζει το πορτρέτο του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ, κάνοντας μια αποτίμηση των όσων παρουσιάστηκαν στις διάφορες εκδηλώσεις για το έτος που ήταν αφιερωμένο σε αυτόν. Επιθυμεί να εστιάσει την παρουσία της στις πόλεις που κινήθηκε και ανέπτυξε το επαναστατικό του κίνημα. Εμβόλιμο πλάνο με πορτρέτο του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ, ενός χάρτη στον οποίο σημειώνονται οι πόλεις.

00:02:29:15
Εναλλαγή πλάνων με απεικονίσεις Τούρκων αξιωματούχων και πολεμιστών στη διάρκεια πολεμικής σύγκρουσης.

00:02:36:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ στο γραφείο του μπροστά στη βιβλιοθήκη του. Αναφέρει την κρίση στην οποία έχει περιέλθει η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ, γνωστή κατά το 19ο αιώνα ως «ΑΝΑΤΟΛΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ: Η ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑ ΩΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ», τις προσπάθειες από ευρωπαϊκές δυνάμεις να δημιουργήσουν προϋποθέσεις για την αναδιάταξη των εδαφών της. Συσχετίζει το τέλος της δράσης του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ με αυτές τις «ανορθωτικές τάσεις» και εξηγεί το ευρύτερο πλαίσιο συνθηκών που ίσχυαν. Εμβόλιμο πλάνο προσωπικότητας της εποχής.

00:04:02:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ μιλάει για τα χρόνια του ΡΗΓΑ στη ΖΑΓΟΡΑ και για τον τόπο γέννησής του, το ΒΕΛΕΣΤΙΝΟ και την χρονολογία της γέννησης του (1758). Μας πληροφορεί για τα παιδικά του χρόνια και την εκπαίδευσή του, κάνει αναφορά και δίνει στοιχεία για τον Πατριάρχη ΚΑΛΛΙΝΙΚΟ Γ’ και τον ΙΩΑΝΝΗ ΠΡΙΓΚΟ. Αναφέρεται στους Δημητριείς ΦΙΛΙΠΠΙΔΗ και ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΣ, τους συγγραφείς της «ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ» που εκδόθηκε το 1791, και στους άλλους εκπροσώπους του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Πλάνα με παλαιές εκδόσεις, καθώς η ιστορικός αναφέρεται στη διαδρομή του ΠΡΙΓΚΟΥ στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, στη φιλομάθειά του και στην αποστολή βιβλίων από το εξωτερικό προς τη γενέτειρά του ΖΑΓΟΡΑ, με σκοπό την ενίσχυση της εκεί Βιβλιοθήκης και του εκεί Διδακτηρίου. Μέσω των βιβλίων αυτών, ο ΡΗΓΑΣ ήρθε σε επαφή με την αρχαία ελληνική γραμματεία και το ευρωπαϊκό πολιτιστικό και πνευματικό περιβάλλον.

00:07:58:15
Ενώ παρακολουθούμε πλάνα από τον χάρτη, που είναι σημειωμένες οι πόλεις που αναφέρονται, ακούμε την ιστορικό ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ να διαβάζει απόσπασμα της «ΝΕΩΤΕΡΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ» που αναφέρεται στη ΖΑΓΟΡΑ και στους ανθρώπους της που πλούτισαν με την έξοδό τους από τον τόπο τους, και στη συνήθειά τους να ξενιτεύονται, ακόμα κι αν δεν υπάρχει σχετική χρεία οικονομική.

00:08:53:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ. Στο πλαίσιο αυτό του μεταναστευτικού κύματος που συνδέθηκε με τη ΖΑΓΟΡΑ, η ιστορικός αναφέρεται στα χρόνια που ο ΡΗΓΑΣ βρέθηκε στη ΖΑΓΟΡΑ, τη μετάβασή του στο ΠΗΛΙΟ στο χωριό ΚΙΣΣΟΣ (πιθανώς για να διδάξει) και κατόπιν στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, παρουσιάζοντας τις σχέσεις που εκεί δημιούργησε με σημαντικούς ανθρώπους, κυρίως με οικογένειες Φαναριωτών, γεγονός που αποδόθηκε στις ισχυρές συστάσεις του. Χρησιμοποιεί και πάλι τους Δημητριείς ως πηγή, για να περιγράψει γλαφυρά την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ την εποχή εκείνη και να αποδείξει την αίγλη της. Εμβόλιμα πλάνα της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ από γκραβούρες.

00:10:53:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ μιλάει για τα χρόνια του ΡΗΓΑ στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ και τη ΜΟΛΔΑΒΙΑ και το κλίμα του «Φαναριωτισμού». Εξηγεί πώς τα κείμενα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού επηρέασαν το χαρακτήρα του. Εμβόλιμα πλάνα από πορτρέτα των Ευρωπαίων Διαφωτιστών.

00:12:00:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ μιλάει για την επαφή του ΡΗΓΑ με τους Φαναριώτες και τις υπηρεσίες που προσέφερε στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ κοντά τον ΑΛΕΞΑΝΔΡΟ ΥΨΗΛΑΝΤΗ. Αναφέρει τη μετάβασή του στο ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ, δίνοντας στοιχεία για την κοινωνική και οικονομική κατάσταση της πόλης, την επαγγελματική του απασχόληση κοντά στο ΝΙΚΟΛΑΟ ΜΑΥΡΟΓΕΝΗ, το ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΜΠΡΑΓΚΟΒΑΝΟ και στο Βαρόνο ΛΑΓΚΕΡΦΕΛΝΤ και την επιρροή τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του. Εμβόλιμα πλάνα με χάρτη της εποχής, με γκραβούρες που παρουσιάζουν το ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙ και απεικονίσεις αξιωματούχων. Τονίζεται ιδιαίτερα η εξέχουσα θέση των Ελλήνων στα πριγκιπάτα της ΜΟΛΔΟΒΙΑΣ και της ΒΛΑΧΙΑΣ, λόγω των Ελλήνων ηγεμόνων από τον 18ο αιώνα.

00:14:03:15
Γκραβούρα που εικονίζει ένα τυπογραφείο και στη συνέχεια χειρόγραφο, με εστίαση στο όνομα του ΒΕΛΕΣΤΙΝΛΗ.

00:14:53:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ αναφέρει ως σημαντικό γεγονός στη ζωή του ΡΗΓΑ τη γνωριμία του και μαθητεία του κοντά στον Φαναριώτη ΔΗΜΗΤΡΙΟ ΚΑΤΑΡΤΖΗ ή ΦΩΤΙΑΔΗ (1730-1807), αξιωματούχος στην Αυλή της ΒΛΑΧΙΑΣ. Η ιστορικός παρουσιάζει το νομικό, φιλόσοφο και Διαφωτιστή, που υποστήριζε με θέρμη την καλλιέργεια της δημώδους γλώσσας. Πλάνο με την υπογραφή του ΚΑΤΑΡΤΖΗ σε έγγραφο, χειρόγραφο βιβλίο, βιβλία του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού.

00:16:55:15
Πορτρέτο του ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ.

00:17:31:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ απαντά στο ερώτημα σχετικά με τις πολιτικές επιδιώξεις του ΡΗΓΑ. Αναλύει την προσωπικότητά του, τεκμηριώνει τις θέσεις του σχετικά με το πολιτικό του όραμα κάνοντας αναφορά στο θέμα των ΒΑΛΚΑΝΙΩΝ και συγκρίνει με άλλους διανοούμενους της εποχής του, κυρίως από το χώρο της Εκκλησίας. Εμβόλιμα πλάνα με συγγράμματα του ΡΗΓΑ και εικόνες εποχής.

00:22:09:15
Η φιλόλογος ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ αναφέρει ότι στα σχέδια του ΡΗΓΑ ήταν τα ΒΑΛΚΑΝΙΑ, επιδίωξη που διατυπώνεται στη ΔΩΔΕΚΑΦΥΛΛΗ ΧΑΡΤΑ και στην «ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ» και τεκμηριώνει σχετικά με το όραμα του ΡΗΓΑ, όπως προκύπτει από μελέτες του έργου του, κάνοντας λόγο για το όραμα δημιουργίας «ΚΟΙΝΟΠΟΛΙΤΕΙΑΣ» στα πρότυπα της Αμερικανικής. Εμβόλιμα πλάνα με χάρτες και εικόνες της εποχής. Η ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ αναφέρει ότι ο ΒΕΝΤΟΤΗΣ, φίλος του ΡΗΓΑ, κατόπιν παραγγελίας του ΛΑΓΚΕΡΦΕΛΝΤ έχει μεταφράσει την ιστορία της ΑΜΕΡΙΚΗΣ.

00:24:55:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρει ότι με τον θάνατό του ο ΡΗΓΑΣ έβαλε τα θεμέλια για το απελευθερωτικό κίνημα από την Οθωμανική κυριαρχία. Τεκμηριώνει τη θέση του. Αναφέρεται στο επίπεδο της πολιτικής διοίκησης, παραθέτοντας τις προτάσεις του ΡΗΓΑ στη δημοκρατική διακυβέρνηση του «ΒΑΛΚΑΝΙΚΟΥ μορφώματος» στα πλαίσια της Γαλλικής Επανάστασης. Έχουμε εμβόλιμα πλάνα με εικόνες εποχής και όπλα.

00:26:51:15
Πλάνα από τη ΒΙΕΝΝΗ.

00:27:36:15
Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ αναφέρει ότι ο ΡΗΓΑΣ συνοδεύοντας τον Βαρόνο ΛΑΓΚΕΡΦΕΛΝΤ πηγαίνει στη ΒΙΕΝΝΗ. Εκεί εκδίδει τα δύο πρώτα βιβλία του το 1791 «ΤΟ ΑΠΑΝΘΙΣΜΑ ΦΥΣΙΚΗΣ» και το «ΣΧΟΛΕΙΟΝ ΤΩΝ ΝΤΕΛΙΚΑΤΩΝ ΕΡΑΣΤΩΝ». Παρουσιάζει αυτά τα βιβλία. Εμβόλιμα πλάνα με τα βιβλία του ΡΗΓΑ. Η ομιλήτρια αναφέρει ότι στη ΒΙΕΝΝΗ συνάντησε και τους ανθρώπους με τους οποίους μοιράστηκε τις επαναστατικές και πολιτικές του ιδέες. Μιλάει για τα πολιτικά συγγράμματα, τους ΧΑΡΤΕΣ του, το «ΝΕΟ ΑΝΑΧΑΡΣΗ» μετάφραση ενός Γαλλικού συγγράμματος, τη Χαλκογραφία του ΜΕΓΑΛΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ και τους ΘΟΥΡΙΟΥΣ που έγραψε και τύπωσε στη ΒΙΕΝΝΗ. Στην πόλη αυτή οργανώνει το επαναστατικό του κίνημα, θα συνεργαστεί για την έκδοση της πρώτης Ελληνικής εφημερίδας που εκδίδουν οι αδελφοί ΜΑΡΚΙΔΕΣ ΠΟΥΛΙΟΥ.

00:30:20:15
Πλάνα από αίθουσα χορού με χορευτές να παρουσιάζουν βιεννέζικα βαλς. Η ιστορικός ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ μιλάει για τη μετάβαση του ΡΗΓΑ στην ΤΕΡΓΕΣΤΗ, τη σύλληψή του από τις Αυστριακές Αρχές.

00:30:48:15
Πλάνα από τις φυλακές του ΒΕΛΙΓΡΑΔΙΟΥ. Η ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΚΟΥΜΑΡΙΑΝΟΥ αναφέρεται στην παράδοση του ΡΗΓΑ στους Τούρκους και στη δολοφονία του ιδίου και των οκτώ συνεργατών του τον Ιούνιο του 1798.

00:31:21:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρει ότι η πρόσληψη του ΡΗΓΑ αποτελεί πρόβλημα της ελληνικής ιστοριογραφίας και εξηγεί τους λόγους. Σπουδαία αναφορά στο έργο του ΡΗΓΑ γίνεται στο κείμενο «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΑΡΧΙΑ, ΑΝΩΝΥΜΟΥ ΕΛΛΗΝΟΣ». Ο ομιλητής με την ευκαιρία αυτή κάνει αναφορά στην επαναστατική μορφή του ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ΠΕΡΡΑΙΒΟΥ.

00:33:07:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΦΥΡΟΕΡΑΣ αναφέρεται στη Συνέλευση του 1843, που αναφέρθηκε το όνομα του ΡΗΓΑ από τον ΙΩΑΝΝΗ ΚΩΛΕΤΤΗ. Αναφέρεται στα λόγια του ΚΩΛΕΤΤΗ και πώς χρησιμοποίησε το όραμα του ΡΗΓΑ. Εμβόλιμο πλάνο Αγωνιστή του ’21.

00:33:59:15
Μουσικό όργανο. Ακούμε τον συγγραφέα ΓΙΩΡΓΟ ΓΙΑΝΝΑΡΗ να μιλάει για τη συνεισφορά του ΡΗΓΑ στο τραγούδι.

00:34:26:15
Ο συγγραφέας ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ μιλάει για το επαναστατικό τραγούδι που έγραφε ο ΡΗΓΑΣ. Διαβάζει απόσπασμα του κριτικού ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΟΥΜΑ σχετικά με το επαναστατικό τραγούδι. Έχουμε εμβόλιμα πλάνα από χειρόγραφο του ΡΗΓΑ και πίνακα με θέμα τους Αγωνιστές του ’21. Αναφέρεται και στα πρακτικά της δίκης του ΡΗΓΑ και διαβάζει αποσπάσματα κριτικής από βιεννέζικη εφημερίδα του 1798 και από κριτική του ΠΑΛΑΜΑ.

00:38:08:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΦΥΡΟΕΡΑΣ αναφέρεται στον ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ και διαβάζει απόσπασμα από τα Απομνημονεύματά του, που αναφέρεται στον ΡΗΓΑ. Εμβόλιμα πλάνα του πίνακα που ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ φιλοτέχνησε ύστερα από αίτημα του ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗ, του αδριάντα του ΡΗΓΑ στα Προπύλαια του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αναφέρει άλλα Απομνημονεύματα, όπως του ΣΠΗΛΙΑΔΗ, του ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ, του ΚΑΝΕΛΛΟΥ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ, ποιήματα των ΙΑΚΩΒΟΥ ΤΥΠΑΛΔΟΥ, του ΖΑΛΟΚΩΣΤΑ, θεατρικά κείμενα του ΠΡΟΒΕΛΛΕΓΓΙΟΥ και του ΒΑΣΙΛΗ ΡΩΤΑ που αναφέρονται στον ΡΗΓΑ, εφημερίδες, που εκδίδονται το 1850 με τον τίτλο «ΡΗΓΑΣ» αλλά και τη δημιουργία συλλόγων που φέρουν το όνομα του ΡΗΓΑ.

00:42:00:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ αναφέρεται στο Όραμα Βαλκανικής Συνεργασίας και Συνεννόησης που συναντάται στις μέρες μας. Διατυπώνει τους φόβους του για τον τρόπο που πολλοί εμφανίζουν εθνικιστικές τους επιδιώξεις κάτω από τα αιτήματα του ΡΗΓΑ και καταθέτει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται το νόημα του εορτασμού για το ΡΗΓΑ.

00:44:33:15
Ο ιστορικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΣΦΥΡΟΕΡΑΣ διατυπώνει την άποψη ότι το πολυεπίπεδο έργο του ΡΗΓΑ είναι ανάγκη να διαδίδεται στις μέρες μας. Έχουμε εμβόλιμο πλάνο από χειρόγραφο του ΡΗΓΑ.

00:45:16:15
Τίτλοι τέλους.