ΔΑΣΚΑΛΑ ΜΕ ΤΑ ΧΡΥΣΑ ΜΑΤΙΑ, Η

00:02:32:00
Μακέτα τίτλου επεισοδίου: «Η δασκάλα».

00:02:41:00
Στο γενοβέζικο κάστρο της ΛΕΣΒΟΥ. Σκαλοπάτια και ένα δέντρο. Ο ΛΕΩΝΗΣ (ΓΙΑΝΝΗΣ ΦΕΡΤΗΣ) με ρούχα περιπάτου κατεβαίνει τα σκαλιά, ακουμπάει στο δέντρο. Η σκέψη του ΛΕΩΝΗ τριγυρνά στον ΒΡΑΝΑ. Αναθυμάται το περιστατικό στο νοσοκομείο του ΕΣΚΙ ΣΕΧΗΡ στο θάλαμο του Σωτήρος, που διάβαζε στον ΒΡΑΝΑ αποσπάσματα από το διήγημα του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ «Η βασιλική δρυς». Και τον ΒΡΑΝΑ που έλεγε: «[. . .] Υπάρχει μια πικρή τραγωδία μέσα σ’ όλα τα δέντρα. [. . .] Όλα αυτά τα πλάσματα του Θεού, που ξεχειλίζουν από δύναμη και υγεία, είναι καταδικασμένα σ’ όλη τους τη ζωή να μένουν αμετακίνητα». Και αναρωτιέται, σίγουρος για την απάντηση, «αν υπάρχει πιο χαρωπή εκδήλωση της ζωής από την κίνηση». Ο ΛΕΩΝΗΣ φεύγει.

00:05:15:00
Στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Ο ΛΕΩΝΗΣ με ρούχα περιπάτου περπατάει στο δρόμο και κοντοστέκεται μπροστά σε ένα αρχοντικό. Το αρχοντικό είναι το Δημοτικό Σχολείο του ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ. Ακούγονται αχνές παιδιάτικες φωνές. Κοιτάει, σκέφτεται. Προχωράει.

00:05:54:00
Ο περίβολος του Δημοτικού Σχολείο στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Ο ΛΕΩΝΗΣ ανεβαίνει τα σκαλιά της εισόδου και μπαίνει στο χώρο.

00:06:30:00
Στην αίθουσα διδασκαλίας του Δημοτικού Σχολείου του ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ της ΛΕΣΒΟΥ. Στους τοίχους χάρτες, παιδικές ζωγραφιές και πίνακες με ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Η Δασκάλα, χήρα του ΒΡΑΝΑ (ΣΑΠΦΩ, ΚΑΤΙΑ ΔΑΝΔΟΥΛΑΚΗ), στην έδρα μαυροντυμένη διαβάζει στα παιδιά το ποίημα «Το καλοκαίρι». Έπειτα, η Δασκάλα δίνει σε ένα παιδί, την ΕΙΡΗΝΗ, να το διαβάσει. Το διαβάζει. Ο ΛΕΩΝΗΣ χτυπάει την πόρτα της αίθουσας, η Δασκάλα απαντάει προτρεπτικά «εμπρός», ο ΛΕΩΝΗΣ μπαίνει, τα παιδιά σηκώνονται και τον χαιρετούν στρατιωτικά. Της συστήνεται και κάθεται κατά προτροπή της. Εκείνη όρθια. «Δίσταζα λιγάκι», λέει ό ΛΕΩΝΗΣ, «να σας φέρω μια καινούργια θλίψη. Είναι κάτι “θυμητάρια” που μου παράδωσε ο μακαρίτης, για να σας τα φέρω». Ο ΛΕΩΝΗΣ ψάχνει να βρει το πορτοφόλι του μακαρίτη και συνειδητοποιεί έκπληκτος ότι δεν το έχει μαζί του, γιατί πέρασε τυχαία από το σχολείο. Νιώθει αμήχανα. Η Δασκάλα τού λέει ότι μπορεί να περάσει από το σπίτι της το απόγευμα, για να της το φέρει. Η συνομιλία τους γίνεται παρουσία των παιδιών. Φεύγει ντροπιασμένος. Τα παιδιά τον χαιρετούν στρατιωτικά και πάλι. Το μάθημα συνεχίζεται.

00:11:58:00
Η πρόσοψη του Δημοτικού Σχολείο στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ, όπου και η είσοδος. Ο ΛΕΩΝΗΣ κατεβαίνει τα σκαλιά της και βγαίνει τρέχοντας. Μόλις δεν επιτέλεσε την αποστολή του να παραδώσει το πορτοφόλι στη χήρα του ΒΡΑΝΑ, ΣΑΠΦΩ. Νιώθει ντροπή.

00:12:21:00
Στην αυλή του πύργου των ΔΡΙΒΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Τραπέζι και καρέκλες. Η ΑΔΡΙΑΝΗ (ΕΙΡΗΝΗ ΙΓΓΛΕΣΗ) κάθεται. Κεντάει. Έρχεται ο ΛΕΩΝΗΣ από τον περίπατο και τη συνάντησή του με τη ΣΑΠΦΩ, χήρα του ΒΡΑΝΑ. Τον ρωτάει αν θέλει να φάει, ο ΛΕΩΝΗΣ αρχικά αρνείται, έπειτα δέχεται. Ο ΛΕΩΝΗΣ ανεβαίνει στον πύργο.

00:13:38:00
Στο ατελιέ του ΛΕΩΝΗ στον πύργο των ΔΡΙΒΑ, στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Ο ΛΕΩΝΗΣ μόνος. Σκέφτεται και ακούμε τις σκέψεις του. «Νόμιζα», λέει, «πως αυτή μου τη συνάντηση με τη χήρα του ΒΡΑΝΑ, την είχα προετοιμάσει με όλες τις λεπτομέρειες απ’ τη χώρα ακόμα. Ίσως κι από το μέτωπο. Όλες μου τις φράσεις που μ’ αυτές θα συνόδευα την παράδοση του πορτοφολιού. Χειρονομίες σεμνές, συνεσταλμένες, όπως αρμόζει σε μια συγκινητική παράσταση. Η έκφραση του προσώπου μου γεμάτη ειλικρινή συγκίνηση [. . .]», και προβάρει όσα είχε σκεφτεί να της πει, όταν θα την πρωτοσυναντούσε. Αισθάνεται γελοίος. Σκέφτεται μήπως την επισκεφτεί την ίδια εκείνη μέρα στο σπίτι της.

00:14:56:00
Στην αυλή του πύργου των ΔΡΙΒΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Στο μεσημεριανό τραπέζι. Ο ΛΕΩΝΗΣ και η ΑΔΡΙΑΝΗ. Ο ΛΕΩΝΗΣ δεν έχει όρεξη, τον εκνευρίζουν και οι εργάτες που κάνουν οικοδομικές εργασίες στον πύργο. Είναι στην πραγματικότητα εκνευρισμένος από την αποτυχημένη συνάντησή του με τη χήρα του ΒΡΑΝΑ, ΣΑΠΦΩ. Μπαίνει στο σπίτι για να επιβλέψει. Ακούγονται οι επικριτικές παρατηρήσεις που κάνει στους εργάτες. Επιστρέφει. Λέει στην ΑΔΡΙΑΝΗ για τη συνάντησή του με τη χήρα του ΒΡΑΝΑ. Μιλάει γι’ αυτήν επικριτικά: «κοκέτα», «με χείλη βαμμένα κατακόκκινα», «μια καμποτίνα του πολέμου, που καλλιεργεί στα παιδάκια έναν άθλιο μιλιταρισμό». Ζητάει από την ΑΔΡΙΑΝΗ να παραδώσει εκείνη το πορτοφόλι του ΒΡΑΝΑ στη χήρα του. Εκείνη δέχεται.

00:16:51:00
Στο ατελιέ του ΛΕΩΝΗ στον πύργο των ΔΡΙΒΑ, στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Στο εσωτερικό του παραθύρου ένα ρολόι δείχνει τρεις και μισή. Πριν τις τέσσερις, ώρα που του έχει ορίσει η χήρα του ΒΡΑΝΑ ότι θα είναι στο σπίτι της. Ο ΛΕΩΝΗΣ στο γραφείο του σκεφτικός και αμήχανος. Σηκώνεται. Πλένεται στο λαβομάνο. Ντύνεται. Ακούγεται η χήρα του ΒΡΑΝΑ να απαγγέλλει στίχους από το ποίημα «Το καλοκαίρι». Παίρνει δύο μαξιλάρια και ένα βιβλίο, ξαπλώνει στον καναπέ, ανάβει τσιγάρο, κοιτάει την ώρα.

00:20:18:00
Στο ατελιέ του ΛΕΩΝΗ στον πύργο των ΔΡΙΒΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Στο εσωτερικό του παραθύρου ένα ρολόι δείχνει τέσσερις παρά εικοσιπέντε. Η ώρα περνά. Τέσσερις είναι η ώρα που του έχει ορίσει η χήρα του ΒΡΑΝΑ ότι θα είναι στο σπίτι της. Ο ΛΕΩΝΗΣ έχει ήδη «φορέσει τα καλά του». Θα πάει ο ίδιος να συναντήσει τη χήρα του ΒΡΑΝΑ. Χτυπάει την πόρτα του δωματίου της ΑΔΡΙΑΝΗΣ και την ενημερώνει ότι θα πάει ο ίδιος. Φεύγει.

00:21:05:00
Εξωτερικό του σπιτιού της ΣΑΠΦΩΣ, χήρας του ΒΡΑΝΑ, στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Ο ΛΕΩΝΗΣ μπαίνει στην εξώπορτα. Χτυπάει.

00:21:26:00
Στη σάλα του σπιτιού της χήρας του ΒΡΑΝΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Γραφικά διακοσμημένη. Μια μουγγή υπηρέτρια (ΜΟΥΓΓΗ, ΑΛΙΚΗ ΓΟΥΡΙΩΤΗ) υποδέχεται τον ΛΕΩΝΗ. Ο ΛΕΩΝΗΣ περιεργάζεται τον χώρο, κοιτάζει ένα άλμπουμ με παλιές φωτογραφίες. Έρχεται η χήρα του ΒΡΑΝΑ, κάθονται. Της δείχνει το πορτοφόλι και ένα-ένα τα «θυμητάρια» του μακαρίτη. Το θραύσμα της οβίδας, τη βέρα, τη φωτογραφία της («δεν σας μοιάζει», της λέει) και το ρολόι του σταματημένο την ώρα που έγινε η έκρηξη. Μιλούν για τον ΒΡΑΝΑ, «έναν άτυχο άνθρωπο», όπως τον χαρακτηρίζει η χήρα του. Η ΜΟΥΓΓΗ τον φιλεύει με γλυκό του κουταλιού. Μιλούν για την υπηρέτρια, που «οι τσέτες τής κόψανε τη γλώσσα».

00:26:32:00
Έξω από το σπίτι της ΜΟΥΓΓΗΣ. Τρεις τσέτες περνούν. Ένα κορίτσι βγαίνει από το σπίτι και τρέχει. Ο ένας την κυνηγά. Οι άλλοι δύο σέρνουν από το σπίτι της τη γριά και της κόβουν τη γλώσσα. Οι γυναίκες σπαράζουν. Είναι δραματοποίηση του περιστατικού. Ανάμνηση. Δεν ακούγεται η ιστορία, μόνο περιγράφεται δραματοποιημένα.

00:27:48:00
Στη σάλα του σπιτιού της χήρας του ΒΡΑΝΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Κάθονται εκείνη και ο ΛΕΩΝΗΣ. Η χήρα του ΒΡΑΝΑ αναφέρει ότι πήρε στο πλάι της τη ΜΟΥΓΓΗ, για να φροντίζει το σπίτι και το παιδί. Ο ΛΕΩΝΗΣ ρωτάει με απορία για το παιδί και εκείνη αποφεύγει να μιλήσει για το παιδί λέγοντας απλώς ότι είναι άρρωστο. Η χήρα του ΒΡΑΝΑ, πιο ζεστή πλέον, αλλάζει θέμα συζήτησης, τον ρωτάει για τη νέα ζωή στο χωριό: «Δεν πεθαίνετε από πλήξη;», «καθόλου», απαντάει και του λέει τις δικές της σκέψεις σχετικά με την πληκτική ζωή στο χωριό.

00:28:47:00
Στη σάλα του σπιτιού της χήρας του ΒΡΑΝΑ στο ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙ της ΛΕΣΒΟΥ. Στον τοίχο μια ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΒΡΑΝΑ με στρατιωτική στολή και δίπλα ο πολεμικός σταυρός του ΒΡΑΝΑ. Κάθονται εκείνη και ο ΛΕΩΝΗΣ. Η χήρα του ΒΡΑΝΑ μιλά για τον πολεμικό σταυρό και για ένα έγγραφο που της έστειλαν από τη μεραρχία μετά θάνατον του ΒΡΑΝΑ, λέγοντάς της ότι πρέπει να είναι περήφανη για τον «ένδοξο θάνατο του ήρωα συζύγου της». Αλλάζει θέμα, μιλάει για την όμορφη απογευματινή ώρα. Ο ΛΕΩΝΗΣ σηκώνεται αμήχανα και ανακοινώνει ότι πρέπει να φύγει. Εκείνη του λέει την επιθυμία της να γνωριστεί με την αδελφή του και εκείνος την καλεί στον πύργο τους για να τη γνωρίσει. Φεύγει.

00:30:37:00
Στο εξοχικό κέντρο «Η εξέδρα» στην πλατεία του ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ της ΛΕΣΒΟΥ. Ποικίλες ανθρώπινες φιγούρες σε μια ηθογραφική και μαζί μεταφυσική σκηνή, ένα μικρό κορίτσι, ένας ηλικιωμένος, ένας άλλος καπνίζει ναργιλέ, πολλά μικρά παιδιά. Σε ένα τραπεζάκι ο ΛΕΩΝΗΣ ντυμένος με λευκά ρούχα. Στο μπαλκόνι ένας ακορντεονίστας (ΚΩΣΤΑΣ ΧΑΤΖΗΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ), ένας βιολιστής (ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΑΝΔΡΙΩΤΗΣ) και η τραγουδίστρια (ΜΑΡΙΑ ΑΓΙΑΣΩΤΟΥ) να τραγουδά το τραγούδι των τίτλων, τη σύνθεση των ΚΩΣΤΑ ΧΑΤΖΗΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ-ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΗ.

00:34:50:00
Προς το εξοχικό κέντρο «Η εξέδρα» στην πλατεία του ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ της ΛΕΣΒΟΥ. Στο τραπέζι που κάθεται ο ΛΕΩΝΗΣ έρχονται ο δήμαρχος και νονός του ΣΠΥΡΟΣ ΣΠΑΝΟΣ (ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΟΥΚΑΚΗΣ), ο ελαιβιομήχανος και σαπωνοποιός ΠΕΤΡΟΣ ΔΑΦΝΗΣ (ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΑΡΑΝΤΗΣ), ο τελώνης ΦΙΛΙΠΠΑΣ (ΧΡΙΣΤΟΣ ΒΑΛΑΒΑΝΙΔΗΣ) και ο δάσκαλος ΠΑΤΡΟΚΛΟΣ ΞΥΝΕΛΗΣ (ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΗΣ). Συστήνονται, ο ΦΙΛΙΠΠΑΣ φλυαρεί, σπέρνοντας μια τεράστια φήμη περί τα ερωτικά του. Έρχεται και ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ της Ένωσης Εφέδρων Μεγαλοχωρίου (Π. ΠΡΑΤΣΟΣ). Φεύγουν ο ΣΠΑΝΟΣ, ο ΔΑΦΝΗΣ και ο ΦΙΛΙΠΠΑΣ. Σε λίγο αποφασίζει να φύγει και ο ΛΕΩΝΗΣ.

00:39:08:00
Στο εξοχικό κέντρο «Η εξέδρα» στην πλατεία του ΜΕΓΑΛΟΧΩΡΙΟΥ της ΛΕΣΒΟΥ. Ο ΛΕΩΝΗΣ χαιρετά τον ΞΥΝΕΛΗ και τον ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΩΝ ΕΦΕΔΡΩΝ. Ο ΞΥΝΕΛΗΣ προσφέρεται να περπατήσει μαζί του. Μιλούν για το «ερωτικό ταμπεραμέντο» και τα «φαντασιοκοπήματα» του ΦΙΛΙΠΠΑ. Στη συζήτηση ο ΞΥΝΕΛΗΣ αναφέρει ότι ο ΦΙΛΙΠΠΑΣ διέδωσε ότι ακόμα και η ΣΑΠΦΩ, χήρα του ΒΡΑΝΑ, είναι ερωτευμένη μαζί του. Με αφορμή αυτό ο ΞΥΝΕΛΗΣ αναφέρει τα γεγονότα όπως ακριβώς συνέβησαν το ίδιο πρωινό στο σχολείο μεταξύ αυτού και της ΒΡΑΝΑ, ένα σωρό «κακοήθειες» που «σαλιαρίζουν οι οχτροί της», όπως τις λέει ο ΛΕΩΝΗΣ, για τη χήρα του ΒΡΑΝΑ: ότι ο θάνατος του ΒΡΑΝΑ δεν της στοίχισε καθόλου, ότι μισεί το σακάτικο παιδί της, «ένα πλάσμα τερατώδικο», το οποίο δεν έχει δει κανένας, ότι «θα το άφηνε αυτό το παιδί να ψοφήσει της πείνας, αν δεν επρόκειτο να χάσει μαζί του και το σχετικό επίδομα που παίρνει σαν ορφανό του πολέμου». Ο ΛΕΩΝΗΣ χαρακτηρίζει τα παραπάνω «καθαρή ατιμία» και φεύγει εκνευρισμένος.

00:47:54:00
Σε παραλία της ΛΕΣΒΟΥ. Στην αμμουδιά καθισμένη η ΑΔΡΙΑΝΗ, από τη θάλασσα βγαίνει ο ΛΕΩΝΗΣ. Ο ΛΕΩΝΗΣ χαίρεται για την υγεία του και αντιλαμβάνεται ότι ο πόλεμος τον έκανε να συνειδητοποιήσει τη σημαντικότητά της. Ο ΛΕΩΝΗΣ χαρακτηρίζει «κτήνος» τη χήρα του ΒΡΑΝΑ και λέει ότι δε θέλει να την ξαναδεί. Βουτάει ξανά στη θάλασσα.

00:51:40:00
Τίτλοι τέλους.