0000007477
Αναπαράσταση της τελετουργίας παραδοσιακού γάμου στο χωριό Ντένισκο (Αετομηλίτσα) των Ιωαννίνων.
Κωδικός Τεκμηρίου
0000007477
Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο
Τίτλος
ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΝΤΕΝΙΣΚΟ
Χρονολογία Παραγωγής
1982
Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ
Χαρακτηρισμός
ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ
Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)
Περίληψη
Αναπαράσταση της τελετουργίας παραδοσιακού γάμου στο χωριό Ντένισκο (Αετομηλίτσα) των Ιωαννίνων.
Περιγραφή Περιεχομένου
Στο ντοκιμαντέρ αυτό παρακολουθούμε την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ, όπως αυτή καταγράφτηκε μέσα από τα κείμενα του Καθηγητή της Κοινωνικής Λαογραφίας ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Στα αποσπάσματα των κειμένων παρουσιάζεται όχι μόνο η συγκέντρωση των πολιτιστικών και λαογραφικών στοιχείων για την πλούσια παράδοσή μας, αλλά και η αδιάλειπτη προβολή της, επιθυμώντας τη συνεργασία με τους δραστηριοποιημένους συλλόγους αλλά και τους απλούς κατοίκους της περιοχής. Η αναβίωση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ ή ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ αποτελεί θεσμό για την περιοχή, με ζωντανή παραδοσιακή μουσική, χορό και φαγητό. Η εκδήλωση πραγματοποιείται σε πολλά σημεία του χωριού με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων της περιοχής. Μικροί και μεγάλοι ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές αναβιώνουν, με ιδιαίτερο κέφι και μεράκι, το έθιμο του γάμου, ενώ επισκέπτες κατακλύζουν το χωριό για να παρακολουθήσουν την όμορφη εκδήλωση.
Τίτλοι αρχής.
00:01:48:00
Ο αφηγητής παρουσιάζει κείμενο από το βιβλίο του Καθηγητή της Κοινωνικής Λαογραφίας ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ». Το απόσπασμα αναφέρεται στο ταξίδι του Καθηγητή, στις αρχές Αυγούστου του ‘ 82, στον τόπο καταγωγής του, την ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ, προκειμένου να καταγράψει το ιδιαίτερο τελετουργικό του γάμου, που αποτελεί θεσμό για την περιοχή. Παρακολουθούμε πλάνα από τη διαδρομή: τις κορυφές του ΓΡΑΜΜΟΥ και σε χωμάτινη πλαγιά προβάλλει το χωριό ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ ή ΝΤΕΝΙΣΚΟ, όπως αυτό διακρίνεται από την κορυφογραμμή της Μεγάλης Αρένας.
00:03:11:00
Προβάλλεται φωτογραφικό υλικό από παιδικές και οικογενειακές φωτογραφίες του Καθηγητή ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται σε απόσπασμα του βιβλίου που αφορά σε μνήμες του Καθηγητή, με τη γιαγιά του ΖΑΓΟΡΙΤΣΑ, τις παραδόσεις, ήθη και έθιμα σχετικά με το γάμο και τα προικιά. Πλάνο στο παραδοσιακό σπίτι της γιαγιάς ΖΑΓΟΡΙΤΣΑΣ να υφαίνει στον αργαλειό της.
00:05:12:00
Πλάνο με τη γιαγιά ΖΑΓΟΡΙΤΣΑ να τυλίγει στην ανέμη νήμα από τη ρόκα που κρατά και, παράλληλα, να ξεδιπλώνει μνήμες του παρελθόντος. Αναφέρεται στον τόπο γέννησης, στις συνήθειες του τόπου της και περιγράφει την τελετουργία του γάμου.
00:07:11:00
Πλάνα από το παραδοσιακό σπίτι της γιαγιάς ΖΑΓΟΡΙΤΣΑΣ. Ο αφηγητής παρουσιάζει απόσπασμα από το βιβλίο του Καθηγητή ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Αναφέρεται στις θύμησες του Καθηγητή από τη σχολική του ηλικία, μνήμες από το ΝΤΕΝΙΣΚΟ.
00:07:41:00
Πλάνο σε χωμάτινη πλαγιά στις ρίζες του ΓΡΑΜΜΟΥ, με κοπάδι προβάτων και άνδρες να κάθονται κάτω από τα πεύκα να ξαποστάσουν. Ο αφηγητής περιγράφει το σκηνικό.
00:09:04:00
Ο αφηγητής παρουσιάζει απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ» του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Ο Καθηγητής αναφέρει στο κείμενο μνήμες του παρελθόντος, όταν αντίκρισε για πρώτη φορά το χωριό της μάνας του και γνώρισε τους συγγενείς του. Περιγράφει το χωριό όπως το βρήκε μετά τις δοκιμασίες που γνώρισε με τον Ελληνοϊταλικό Πόλεμο και τον εμφύλιο. Προβάλλονται πλάνα που εναλλάσσονται και παρουσιάζουν τα υψώματα γύρω από το χωριό της ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑΣ και φωτογραφικό υλικό από το συγγενικό περιβάλλον του Καθηγητή.
00:11:02:00
Ο Καθηγητής ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ περιηγείται την περιοχή της ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑΣ. Το θέαμα που αντικρίζει τον πληγώνει. Φθάνει στο έρημο παλιό σχολείο και στη μεγάλη βρύση. Κατόπιν, επισκέπτεται την πλατεία, συναντά φίλους και γνωστούς και ζητάει τη βοήθειά τους για να την αναπαράσταση του γάμου.
00:12:30:00
Η ετοιμασία για την αναπαράσταση του γάμου ξεκίνησε. Ο αφηγητής παρουσιάζει απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ» του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Αναφέρει τον ενθουσιασμό των κατοίκων που θα συμμετείχαν στην τελετουργία και περιγράφει τις παραδοσιακές προετοιμασίες των ανδρών και των γυναικών, καθώς και τη βοήθεια που προσέφεραν στις ανάγκες των γυρισμάτων. Προβάλλεται φωτογραφικό υλικό από το γάμο και την προετοιμασία του.
00:12:59:00
Επιβλητική θέα των αετομηλιτσιώτικων κορυφών. Παρακολουθούμε πλάνα από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Ο αφηγητής παρουσιάζει σχετικό απόσπασμα από το βιβλίο «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ» του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ που αφορά στην τελετουργία του γάμου, η οποία ξεκινά μία εβδομάδα πριν από την τελετή. Πλάνα στο δάσος με συγγενικά κορίτσια του γαμπρού και της νύφης να μαζεύουν ξύλα, με τα οποία θα άναβαν τους φούρνους, για να ψήσουν τα ψωμιά και τα σφαχτά του γάμου, όπως εξηγεί ο Καθηγητής στα κείμενά του.
00:14:30:00
Ο αφηγητής παρουσιάζει απόσπασμα του βιβλίου «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ» του Καθηγητή ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ, το οποίο αναφέρεται στην αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Συγγενικά κορίτσια του γαμπρού και της νύφης φορώντας παραδοσιακές ενδυμασίες κάθονται κάτω από τον ίσκιο της οξιάς και η κουμπάρα μοιράζει κουλούρα με τυρί στις κοπέλες. Στη συνέχεια, εξηγεί το έθιμο για τα ΦΛΑΜΠΟΥΡΑ. Παρακολουθούμε αντίστοιχα πλάνα της αναπαράστασης.
00:15:24:00
Ο αφηγητής αναφέρεται σε απόσπασμα του βιβλίου «ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ» του Καθηγητή ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ, στο οποίο κατέγραψε την τελετουργία του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε πλάνα από την αναπαράσταση του γάμου, όπου συγγενικά κορίτσια του γαμπρού και της νύφης χορεύουν και τραγουδούν. Στη συνέχεια, φτάνουν στο χωριό συνοδευόμενες από δύο μικρά παιδιά που κρατούν φλάμπουρα στα χέρια.
00:17:27:00
Πλάνα από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Οι συγγενείς μαζεύονται την Τετάρτη το βράδυ στο σπίτι του γαμπρού και της νύφης. Ο αφηγητής περιγράφει τα έθιμα που τηρούνται στο σπίτι, όπως τα κατέγραψε ο Καθηγητής ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ στα κείμενά του. Παρακολουθούμε αντίστοιχα πλάνα.
00:19:10:00
Πλάνα από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Την Πέμπτη έψηναν το ψωμί του γάμου ενώ οι υπόλοιποι χωρικοί έκαναν ετοιμασίες για το τραπέζι του Σαββάτου, όπως καταγράφει ο Καθηγητής ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ στα κείμενά του.
00:19:54:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Ο αφηγητής περιγράφει τη σκηνή, όπως την κατέγραψε στα κείμενά του ο ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, όπου οι καλεσμένοι καταφθάνουν πάνω στα άλογα από τα γειτονικά χωριά, με δώρα για τους μελλόνυμφους.
00:21:15:00
Πλάνο στο σπίτι της νύφης όπου βρίσκονται εκτεθειμένα τα προικιά που θα ντύσουν το σπιτικό της. Ο αφηγητής αναφέρεται στα έθιμα που τηρούνται την Παρασκευή, πριν το γάμο, σύμφωνα με τις διηγήσεις του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Στη συνέχεια, προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ, όπου οι κοπέλες του χωριού περνούν από το σπίτι της νύφης, για να θαυμάσουν τα προικιά και να προσφέρουν δώρα.
00:24:00:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ, όπου συγγενείς και πολλοί κάτοικοι της περιοχής συμμετέχουν στις ετοιμασίες και στη σφαγή των αρνιών. Ο αφηγητής αναφέρεται στις διηγήσεις του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ, όπου γίνεται λόγος για τα έθιμα που τηρούνται το Σάββατο και τις οικονομικές ενισχύσεις. Συνεχίζοντας μιλάει για τις προσφορές και το έθιμο με τα Κανίσκια.
00:24:51:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε το πάρσιμο της προίκας από τους φίλους του γαμπρού και κατόπιν τη μεταφορά της στο σπίτι του. Ο αφηγητής περιγράφει, μέσα από τα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ, τη μεταφορά της προίκας, η οποία τελείται με ιδιαίτερο κέφι και μεράκι. Ακολουθεί ξεφάντωμα με χορούς και ζωντανή παραδοσιακή μουσική.
00:31:08:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε την πομπή που τελείται τα χαράματα της Κυριακής στην κεντρική βρύση του χωριού. Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, τα έθιμα και τους συμβολισμούς που ακολουθούν, όπως καταγράφτηκαν στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:35:42:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε το στολισμό της νύφης το μεσημέρι της Κυριακής, που συνοδεύεται με παραδοσιακό τραγούδι. Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, όπως καταγράφτηκε στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:37:33:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε την άφιξη του γαμπρού στο σπίτι της νύφης και κατόπιν την εμφάνιση της στολισμένης νύφης στην αυλή του σπιτιού της, όπου της τραγουδούν οι συγγενείς του γαμπρού. Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, όπως καταγράφτηκε στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:41:53:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ.Παρακολουθούμε έθιμα και συμβολισμούς και κατόπιν τη συνοδεία της νύφης στην εκκλησία. Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, όπως καταγράφτηκε στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:43:37:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε την τελετή της στέψης στην εκκλησία.
00:44:03:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ.Παρακολουθούμε το ξεφάντωμα που ακολουθεί μετά την τελετή της στέψης: την πορεία των νεόνυμφων προς στο σπίτι του γαμπρού και τα έθιμα που τηρούνται από την πεθερά της νύφης κατά την άφιξής της στο σπίτι. Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, όπως καταγράφτηκε στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:45:44:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ.Το ζευγάρι με τους κουμπάρους μπαίνει στο σπίτι και χαιρετάει τη γιαγιά του σπιτιού (τη ΝΤΑΝΤΟ στα βλάχικα). Ο αφηγητής περιγράφει την τελετουργία, όπως καταγράφτηκε στα κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ.
00:46:28:00
Προβάλλονται σκηνές από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Παρακολουθούμε το γλέντι που ακολουθεί τη Δευτέρα μετά το γάμο, στον Άγιο Νικόλα. Στη συνέχεια, προβάλλονται διαδοχικά πλάνα που αναδεικνύουν τη φυσική ομορφιά του ΝΤΕΝΙΣΚΟ.
00:48:54:00
Ο αφηγητής κλείνει το αφιέρωμα παρουσιάζοντας κείμενα του ΒΑΣΙΛΗ ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ. Αναφέρεται στα γυρίσματα της αναπαράστασης, κατά την οποία συγκεντρώθηκαν πολιτιστικά και λαογραφικά στοιχεία για την πλούσια παράδοση του ΝΤΕΝΙΣΚΟ. Επίσης, αναφέρεται στη συνεργασία των κατοίκων της περιοχής και στην ερήμωση του χωριού με τον ερχομό του φθινοπώρου. Παράλληλα, προβάλλεται φωτογραφικό υλικό από την αναπαράσταση του γάμου στο ΝΤΕΝΙΣΚΟ, το φυσικό τοπίο και το ερημωμένο ΝΤΕΝΙΣΚΟ, καθώς και φωτογραφίες των κατοίκων.
00:50:25:00
Τίτλοι τέλους.
Θεματική Κατηγορία
ΤΕΧΝΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Θεματικοί Όροι
τελετή γάμου, έθιμα, παράδοση, τρόπος ζωής
Αναφορές
ΒΑΣΙΛΗΣ ΝΙΤΣΙΑΚΟΣ, καθηγητής κοινωνικής λαογραφίας
«ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ», συγγραφικό έργο
Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, ΝΤΕΝΙΣΚΟ
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΗΠΕΙΡΟΣ, ΝΟΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ, ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ
Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ
Συντελεστές
Κείμενα:
Από το βιβλίο του ΒΑΣΙΛΗ (ΝΗΤΣΙΑΚΟΥ) ΝΙΤΣΙΑΚΟΥ
«Η ΑΕΤΟΜΗΛΙΤΣΑ»
Διεύθυνση Παραγωγής:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΟΚΟΒΑΣ
Επιμέλεια Παραγωγής:
ΧΡΗΣΤΟΣ ΝΗΤΣΙΑΚΟΣ
Βοηθός Οπερατέρ:
ΧΡΗΣΤΟΣ ΑΣΗΜΑΚΟΠΟΥΛΟΣ
Ηχολήπτης:
ΜΑΝΩΛΗΣ ΛΟΓΙΑΔΗΣ
Επεξεργασία Ήχου, Μιξάζ:
ΣΤΟΥΝΤΙΟ ERA
Προϊστάμενος:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΠΙΡΗΣ
Επεξεργασία Εικόνας:
«ΣΙΝΕΜΑΤΖΙΚ»
Φωτογραφία:
ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΓΚΑΣ
Για την αναπαράσταση του γάμου βοήθησαν:
όλοι οι κάτοικοι του χωριού «αετομηλίτσα» Ιωαννίνων
Συμμετέχουν:
Οι σύλλογοι «αετομηλιτσιωτών»
της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης
«ΤΟ ΝΤΕΝΙΣΚΟ»
Μουσική:
Το συγκρότημα των «αδελφών ΧΑΛΚΙΑ»
Από τη ΒΟΥΡΜΠΙΑΝΗ ΚΟΝΙΤΣΗΣ
Σόλο Κλαρίνο:
ΤΑΣΣΟΣ ΧΑΛΚΙΑΣ
Μοντάζ:
ΗΛΙΑΣ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ
Βοηθός:
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Φωτογραφίες:
ΒΑΣΙΛΗΣ ΑΓΓΛΟΠΟΥΛΟΣ
Αφηγητής:
ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΚΟΥΤΣΕΛΗΣ
Σενάριο – Σκηνοθεσία:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΡΟΚΟΒΑΣ
Σχετικά Θέματα
Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ
Διάρκεια
00:50:48:21
Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ
Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ
Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 65
Τελευταία Ενημέρωση
04/11/2009