ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ

00:00:05:00 Στην οθόνη εμφανίζεται ο τίτλος της εκπομπής και του επεισοδίου. «ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ». «ΤΑΣΣΟΣ-Β ΜΕΡΟΣ». Παρουσιάζεται ένα έργο με το πορτρέτο του διακεκριμένου χαράκτη και τα ονόματα των συντελεστών της εκπομπής. 00:01:10:00 Πλάνο σε συνθήματα των πρωταγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Διακρίνονται γραμμένα σε τοίχο τα ονόματα των σημαντικών αντιστασιακών οργανώσεων: ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ και των ανθρώπων που αγωνίστηκαν για την απελευθέρωση της πατρίδας. Στη συνέχεια, παρουσιάζονται έργα του καλλιτέχνη, που παρουσιάζουν εικόνες από την Κατοχή και τις δύσκολες στιγμές εκείνων των ημερών. Στη συνέχεια, προβάλλονται αποσπάσματα από την απελευθέρωση της χώρας και τους ξέφρενους πανηγυρισμούς των ΕΛΛΗΝΩΝ, ενώ βλέπουμε και αντίστοιχα αντιστασιακά έργα του καλλιτέχνη. 00:03:50:00 Το πλάνο μεταφέρεται στο ατελιέ του καλλιτέχνη, ο οποίος σχεδιάζει. Μιλάει για την καινοτομία που ανέπτυξε στις ξυλογραφίες του, συνδυάζοντας πολλά χρώματα στο ξύλο. Η πρωτοπόρα αυτή προσπάθεια άλλοτε επικρίθηκε, επειδή απομακρυνόταν από την παραδοσιακή χαρακτική και άλλοτε δέχθηκε επαινετικά σχόλια. Κοντινό πλάνο σε σελίδα βιβλίου, το οποίο είναι αφιερωμένο στην τέχνη κατά τη διάρκεια της Εθνικής Αντίστασης, ενώ βλέπουμε και τα ανάλογα έργα. Στη συνέχεια, αναφέρεται στη γοητεία της χαρακτικής και στις πραγματικές της δυνατότητες. Κατά τη γνώμη του, είναι η τέχνη που απευθύνεται στις μεγάλες μάζες του λαού. Έπειτα, μιλάει για τα υλικά (ξύλο, χαλκό), τα χρώματα και την τεχνική που χρησιμοποιεί, για να επιτύχει, ενώ βλέπουμε και κοντινά πλάνα τους. Στα έργα του κυριαρχεί η αξία της λιτότητας. Προβάλλονται πλάνα σε αυτά. Για τον ίδιο, τα μεγάλα σε σχήμα έργα δεν είναι απαραίτητα και μνημειακά. Εξηγεί την έννοια των μνημειακών έργων και τα περιγράφει. Τον βλέπουμε να δημιουργεί έργο του. 00:07:56:00 Ο καλλιτέχνης μιλάει για την Έκθεσή του στο «ΖΥΓΟ», όπου παρουσίασε χρωματιστά έργα του με θέμα τον άνθρωπο σε αγροτικό περιβάλλον, κυρίως στην ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ. Σκοπός του ήταν να παρουσιάσει μια νέα άποψη του χρώματος στη χαρακτική. Στην οθόνη προβάλλονται τα έργα του. Μετά από αυτή την έκθεση ένιωσε ότι θα μπορούσε να προχωρήσει, πλαστικά και θεματικά, σε νέους και διαφορετικούς χώρους. 00:09:37:00 Πλάνο σε μουσείο των ΕΛ.ΤΑ. Ο ΤΑΣΣΟΣ μιλάει για την εργασία του εκεί, αφού για δώδεκα χρόνια σχεδίαζε τα γραμματόσημα. Αναφέρεται σε άλλους καλλιτέχνες που είχαν ασχοληθεί με τη σχεδίαση γραμματοσήμων, όπως ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΙΑΝΝΟΥΚΑΚΗΣ, ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΕΦΑΛΛΗΝΟΣ και ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΙΣΚΙΝΗΣ. Μαζί με τον ίδιο δούλεψαν οι: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΛΑΝΗΣ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΟΡΟΓΙΑΝΝΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΒΕΛΛΙΣΑΡΙΔΗΣ. Οι τρεις τελευταίοι προσπάθησαν να συνεχίσουν επάξια το έργο των προηγούμενων. Στη συνέχεια, περιγράφει τον τρόπο που σχεδίασε τα γραμματόσημα. Αρχικά, ξεκίνησε με τη μονοχρωμία, συνέχισε με τη διχρωμία και την πολυχρωμία. Φιλοτέχνησε χαλκογραφικά γραμματόσημα, τοπία και πορτρέτα, ενώ παρουσιάζει και τις δυσκολίες που αντιμετώπισε. Κοντινά πλάνα σε γραμματόσημά του. Αντιπαραβάλλει τις τεχνικές που υπήρχαν στην ΕΥΡΩΠΗ με την μέθοδο OFFSET, που ήταν η μοναδική στην ΕΛΛΑΔΑ. Στον ίδιο άρεσε να δοκιμάζει και να πειραματίζεται σε νέες και διαφορετικές μεθόδους. Το πλάνο μεταφέρεται σε εργαστήριο παραγωγής γραμματοσήμων. Ο καλλιτέχνης τα κατηγοριοποιεί (τουριστικά, πολιτικά, μεγάλων διεθνών γεγονότων) και δηλώνει ότι δεν υπήρξε συλλέκτης και ότι δε διαθέτει κανένα γραμματόσημο από αυτά που έφτιαξε. Προβάλλονται στην οθόνη γραμματόσημα που απεικονίζουν διαπρεπείς προσωπικότητες του πολιτικού και καλλιτεχνικού χώρου και θέματα ιστορικού και θρησκευτικού περιεχομένου. Ο ίδιος λέει ότι υπηρέτησε τη σχεδίαση γραμματοσήμων με φανατισμό, ώστε να βελτιώνεται η ποιότητά τους. Έπαψε να ασχολείται με αυτά την περίοδο της δικτατορίας. 00:16:46:00 Το πλάνο σε χώρο παραγωγής γραμματοσήμων. Ο καλλιτέχνης μιλάει για το σχεδιασμό των Κυπριακών γραμματοσήμων, που ξεκίνησε το 1961, όταν η ΚΥΠΡΟΣ έγινε ανεξάρτητο κράτος. Τα γραμματόσημα του νησιού που υπήρχαν μέχρι τότε ήταν ΑΓΓΛΙΚΑ και αποικιοκρατικά. Όταν ο ίδιος ανέλαβε, τα γραμματόσημα άλλαξαν τελείως μορφή. Απέκτησαν μια πλούσια θεματολογία, που σχετιζόταν με την ιστορία, τον πολιτισμό και τα σημαντικά ιστορικά γεγονότα του νησιού. Κάποια από αυτά είναι αφιερωμένα στην επέτειο του ΑΤΤΙΛΑ και στην τραγωδία της ΚΥΠΡΟΥ. Η συνεργασία του με τις Κυπριακές Αρχές υπήρξε άψογη. Στην οθόνη προβάλλονται τα γραμματόσημά του. Στη συνέχεια, αναφέρει ότι ένα έργο του, εμπνεόμενο από τα γεγονότα της ΚΥΠΡΟΥ, επικολλάται στην Κυπριακή αλληλογραφία και έχει γίνει το σήμα του μαρτυρολογίου της Κυπριακής Δημοκρατίας. 00:19:52:00 Ο καλλιτέχνης μεταφέρεται σε χώρο όπου τυπώνονται τα βιβλία. Παράλληλα, περιγράφει την αγάπη του προς την τέχνη του βιβλίου και την έκδοσή του. Όταν η ενασχόληση με τη χαρακτική τον κούραζε, επέλεγε κάποιο θέμα και τύπωνε ένα βιβλίο. Απαραίτητη προϋπόθεση ήταν να έχει καλό χαρτί. Στέκεται σε ένα τυπογραφικό μηχάνημα (βλέπουμε και φωτογραφίες) και εξηγεί το πώς κατάφεραν να τυπώσουν τις ασπρόμαυρες ξυλογραφίες στο βιβλίο «ΑΣΜΑ ΑΣΜΑΤΩΝ» του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ, το οποίο προβάλλεται στην οθόνη. Στη συνέχεια, μιλά για την τύπωση των πολύχρωμων ξυλογραφικών έργων του βιβλίου ΑΝΑΒΑΣΙΣ του ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ, ενώ βλέπουμε και πλάνα τους. Επίσης, τύπωσαν χρωματιστά τους δύο τόμους του ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΥ Πολέμου και τη ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ. Πλάνο και σε άλλα βιβλία που έχει τυπώσει. Εκφράζει την επιθυμία του να προσφέρουν στο ευρύ κοινό εκδόσεις που είναι ξεχασμένες και δεν κυκλοφορούν εύκολα. Προβάλλονται αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στις εκδόσεις και στα βιβλία που έχει φιλοτεχνήσει. 00:25:54:00 Το πλάνο μεταφέρεται σε σελίδα βιβλίου με τον τίτλο «Η ΤΕΧΝΙΚΗ ΤΗΣ ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑΣ», ενώ βλέπουμε και κοντινά πλάνα σε έργα του. Ο καλλιτέχνης λέει ότι το διάστημα 1960-1964 τον απασχόλησε, πάλι, η θεματολογία της Κατοχής και του Εμφυλίου Πολέμου, καθώς πολλοί αξιόλογοι φίλοι του εκτελέστηκαν τότε. Πλάνα σε έργα του. Στη συνέχεια, μιλάει για την έκθεσή του στο «ΖΥΓΟ» και τις καλλιτεχνικές δημιουργίες, στις οποίες κυριαρχεί το άσπρο-μαύρο. Μετά το τέλος της και ο ίδιος και η σύζυγος του, η ζωγράφος και χαράκτρια ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ, ήθελαν να αφήσουν οριστικά αυτή τη δουλειά και δηλώνει ότι αντιμετώπιζαν με αισιοδοξία το μέλλον. 00:27:55:00 Το πλάνο παραμένει σε έργα του καλλιτέχνη. Ο ίδιος μιλάει για τη Χούντα των Συνταγματαρχών και τα αρνητικά συναισθήματα που βίωσε. Ένιωσε να καταρρέουν τα πάντα γύρω του. Την περίοδο αυτή τελειώνει ένα έργο του, που εμπνέεται από μια γυναικεία μορφή της Κατοχής, η οποία βασανίστηκε και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς. Βλέπουμε και φωτογραφία της. Παράλληλα, φιλοτεχνεί έργα κοινωνικής διαμαρτυρίας με αντιδικτατορικό περιεχόμενο, τα οποία προβάλλονται και στην οθόνη. Χαρακτηρίζει την τέχνη «καταφύγιο», χωρίς το οποίο δε θα μπορούσε να αντεπεξέλθει στις δύσκολες αυτές μέρες. Μετά την κατάρρευση της Χούντας, οργάνωσε έκθεση με τα αντιδικτατορικά έργα του στην Εθνική Πινακοθήκη, τα οποία παρουσιάζονται στην οθόνη. Προβάλλονται και αποκόμματα εφημερίδων της εποχής, που αναφέρονται στα συγκεκριμένα έργα του. Έπειτα, ακούμε τον ΜΙΚΗ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗ να τραγουδάει στίχους από το ποίημα «ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΟΛΙΟΡΚΙΑΣ» της ΡΕΝΑΣ ΧΑΤΖHΔΑΚH, το οποίο μελοποίησε. Έπειτα, ακούμε τον ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ να εκφράζει την επιθυμία να τελειώσει σύντομα η δύσκολη περίοδος της Χούντας, ενώ βλέπουμε και το πορτρέτο του σε ξυλογραφία. 00:32:44:00 Το πλάνο σε αποκόμματα εφημερίδων που αναφέρονται στο έργο του καλλιτέχνη, ενώ τα βλέπουμε και στην οθόνη. Ο ίδιος χαρακτηρίζει τον ευατό του στρατευμένο στον κόσμο των προοδευτικών ιδεών, της εργατικής και αγροτικής τάξης. Στη συνέχεια, εκφράζει τις απόψεις του για την τέχνη και την ποιότητά της. Παράλληλα, τον βλέπουμε να δημιουργεί και να εκφράζεται με τα καλύτερα λόγια για τους δασκάλους και τους συνεργάτες του. Έπειτα, περιγράφει την έγγαμη ζωή του με τη ΛΟΥΚΙΑ ΜΑΓΓΙΩΡΟΥ και μιλά για τις κοινές τους ανησυχίες και αναζητήσεις. Τους βλέπουμε μαζί ενώ το πλάνο βρίσκεται στο ατελιέ του καλλιτέχνη. Ολοκληρώνει ένα έργο του και δηλώνει ότι δε μετανιώνει για τις επιλογές του και τον ασυμβίβαστο χαρακτήρα του. 00:38:09:00 Τίτλοι τέλους.