H ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
0000006911
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της εκπομπής ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ, ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, ο ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ, ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ και ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ παρουσιάζουν τη μέθοδο με την οποία προσεγγίζουν κείμενα του αρχαίου ελληνικού δραματολογίου, προκειμένου να τα μεταφράσουν.
Κωδικός Τεκμηρίου
0000006911
Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο
Τίτλος
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ
H ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΡΧΑΙΟΥ ΔΡΑΜΑΤΟΣ. ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ
Χρονολογία Παραγωγής
1998
Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ
Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ
Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)
Περίληψη
Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της εκπομπής ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ, ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, ο ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ, ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ και ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ παρουσιάζουν τη μέθοδο με την οποία προσεγγίζουν κείμενα του αρχαίου ελληνικού δραματολογίου, προκειμένου να τα μεταφράσουν.
Περιγραφή Περιεχομένου
Τα κείμενα των αρχαίων Ελλήνων τραγικών και του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ θεωρούνται αξεπέραστης λογοτεχνικής αξίας στην παγκόσμια λογοτεχνία και την παραγωγή θεατρικών κειμένων. Η προσπάθεια για την αναβίωσή τους συνοδεύτηκε με το ζήτημα της απόδοσης των νοημάτων στη νεοελληνική γλώσσα, ώστε οι θεατές με ευκολία να παρακολουθούν την εξέλιξη του μύθου και να γίνονται κοινωνοί των μηνυμάτων και των ιδεών που φέρουν. Σημαντικοί δημιουργοί, όπως ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ, ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, ο ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ, ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ και ο ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ, παρουσιάζουν στην εκπομπή «ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» τον τρόπο που εργάστηκαν με σκοπό να προβάλλουν τα κείμενα αυτά και να αναδείξουν τα νοήματα που ενυπάρχουν στους στίχους τους, σεβόμενοι πάντα τη δομή και το ρυθμό τους.
Τίτλοι έναρξης.
00:00:59:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ. ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 1976».
00:01:05:00
Πλάνα από το ΗΡΩΔΕΙΟ. Διακρίνονται ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ, ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ και συνεργάτες τους να συνομιλούν στo πλαίσιo της συνεργασία τους για το ανέβασμα μιας θεατρικής παράστασης.
00:01:27:00
Πλάνα από τον ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ, ενώ δίνει συνέντευξη στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ στο χώρο του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Αναφέρεται στην ανάγκη του να ανακαλύψει τις ελληνικές ρίζες για να λειτουργήσει πνευματικά σε παγκόσμια κλίμακα, απομακρυσμένος από κάθε είδους φολκλορικά στοιχεία. Καταθέτει την αντιπάθειά του για την προγονολατρεία.
00:01:54:00
Πλάνα πανοραμικών ασπρόμαυρων φωτογραφιών της ΑΘΗΝΑΣ με την Ακρόπολη να δεσπόζει. Ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ αναφέρεται στους λόγους που δεν ανέβαινε στην ΑΚΡΟΠΟΛΗ και αφηγείται περιστατικό στην Ακρόπολη κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής.
00:02:12:00
Πλάνα του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Συνεχίζει να εξιστορεί το συμβάν.
00:02:30:00
Πλάνα από τον Παρθενώνα με τη γερμανική σημαία (σβάστικα) να κυματίζει στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης και Γερμανούς στρατιώτες να κινούνται σε αυτόν.
00:02:45:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Αναφέρει πως η άρνησή του να διαβάσει μεταφράσεις Αρχαίων Κειμένων από Έλληνες μεταφραστές και η επαφή του με τα κείμενα αυτά που έγινε μέσα από αγγλικές μεταφράσεις, τον οδήγησαν στην ασυνείδητη αυτόματη μετάφραση στα Νέα Ελληνικά και στη συνειδητοποίηση της σύνδεσης με τους προγόνους. Σταδιακά ανακάλυψε τη σχέση των ηρώων του από το «ΤΡΙΤΟ ΣΤΕΦΑΝΙ» με τους ήρωες από τα κείμενα του αρχαίου ελληνικού δραματολογίου. Καταθέτει τη δυσφορία του για μέχρι τότε ανεβάσματα θεατρικών παραστάσεων, που δεν έδιναν στο λόγο την απαιτούμενη σημασία, αφού ο λόγος έπρεπε να υπηρετείται από τη μουσική, τα σκηνικά και τα κοστούμια.
00:06:08:00
Πλάνο από το εσωτερικό του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ του ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ. Ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, ως πιανίστας, συνοδεύει με τη μουσική του τους ηθοποιούς του στην πρόβα για την παράσταση της «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗΣ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:06:41:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Αναφέρει την πρότασή του για τον τρόπο μετάφρασης του αρχαίου κειμένου και τις δυσκολίες που συναντούσε εφαρμόζοντάς τον.
00:07:43:00
Πλάνο από το εσωτερικό του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ του ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ. Ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ παρακολουθεί την πρόβα των ηθοποιών για την παράσταση της «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗΣ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:08:27:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ, δίνοντας συνέντευξη στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ. Αναφέρεται στον τρόπο που λειτουργεί η ομοιοκαταληξία στο κείμενο.
00:08:43:00
Πλάνο από το εσωτερικό του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ του ΣΠΥΡΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ. Ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ παρακολουθεί την πρόβα των ηθοποιών για την παράσταση της «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗΣ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:09:45:00
Πλάνα του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Αναφέρεται στο διαχωρισμό του ύφους του λόγου που εκφέρουν οι άντρες και οι γυναίκες στις μεταφράσεις του.
00:10:02:00
Πλάνο με τον ΝΙΚΟ ΜΠΟΥΣΔΟΥΚΟ και τον ΗΛΙΑ ΛΟΓΟΘΕΤΗ στο ρόλο της ΜΥΡΙΝΗΣ κατά τη διάρκεια πρόβας για την παράσταση «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:11:02:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ να αναφέρει ότι σέβεται με τις μεταφράσεις του το ύφος του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ σε κάθε σκηνή.
00:11:09:00
Πλάνο με τον ΝΙΚΟ ΜΠΟΥΣΔΟΥΚΟ και τον ΗΛΙΑ ΛΟΓΟΘΕΤΗ στο ρόλο της ΜΥΡΙΝΗΣ κατά τη διάρκεια πρόβας για την παράσταση «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:11:22:00
Πλάνα του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ, ενώ παραχωρεί συνέντευξη στον ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΚΙΩΝΗ. Εξηγεί σχετικά με τη βωμολοχία στις μεταφράσεις του.
00:11:39:00
Πλάνα από το εσωτερικό του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ με τον ΣΠΥΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟ να παρακολουθεί την πρόβα. Διακρίνεται ο ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, η ΛΗΔΑ ΤΑΣΣΟΠΟΥΛΟΥ και άλλοι γνωστοί ηθοποιοί. Ακούγεται ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ να μιλά για εκείνον και τη συνεργασία τους.
00:11:59:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΤΑΧΤΣΗ στη σκηνή του ΗΡΩΔΕΙΟΥ. Αναφέρεται στην αφαίρεση μιας λέξης από τη μετάφρασή του καθώς σκανδάλισε, κάτι το οποίο ο ίδιος δε συμμερίζεται.
00:12:27:00
Πλάνα από το εσωτερικό του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ με τον ΣΠΥΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟ να παρακολουθεί την πρόβα. Παρακολουθούμε τον ΛΕΥΤΕΡΗ ΒΟΓΙΑΤΖΗ, ως ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ και τον ΑΛΕΞΗ ΣΤΑΥΡΑΚΗ, ως ΚΛΕΟΝΙΚΗ στην πρώτη σκηνή της παράστασης «ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ» του ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟΥ (1976).
00:13:50:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ. ΔΥΟ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ»
00:13:55:00
Ασπρόμαυρο πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Αναφέρεται στο ζήτημα της μετάφρασης των αρχαίων ελληνικών κειμένων, όπως τέθηκε από λόγιους και καλλιτέχνες. Κάνοντας ιστορική αναδρομή από τα χρόνια της Απελευθέρωσης (1821) έως σήμερα. Εστιάζει στα 1900 με την εμφάνιση του Κινήματος των Δημοτικιστών και την επανάσταση του συντελέστηκε. Στη συνέχεια αναφέρεται στις πρώτες μεταφραστικές προσπάθειες και διατυπώνει τις κρίσεις του σχετικά με τον τρόπο, τη μέθοδο και το αποτέλεσμά τους, καθώς όπως εξηγεί τα κείμενα δεν προορίζονταν για θεατρικές παραστάσεις. Παρεμβάλλονται πλάνα του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ να εργάζεται για το μοντάζ ενός φιλμ.
00:15:53:00
Πλάνα με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε χώρο μοντάζ να παρακολουθεί και να σχολιάζει σχετικά με την εναλλαγή της εικόνας του στο βίντεο.
00:16:03:00
Ασπρόμαυρο πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Αναφέρεται στη μεταφραστική προσπάθεια του λογοτέχνη-εμπειροτέχνη του θεάτρου»-ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΜΑΝΟΥ με τη μετάφραση της «ΑΝΤΙΓΟΝΗΣ» του ΣΟΦΟΚΛΗ και της «ΑΛΚΗΣΤΗΣ» (μετάφραση αρχικά χαμένη) του ΕΥΡΙΠΙΔΗ, ώστε ο λόγος να μεταφερθεί στο θέατρο.
00:16:36:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε χώρο μοντάζ. Αναφέρει ότι έχει στη διάθεσή του το Αρχείο του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΡΗΣΤΟΜΑΝΟΥ και πρόκειται να εκδώσει τη μέχρι αυτή τη στιγμή «χαμένη» μετάφραση της «ΑΛΚΗΣΤΗΣ» του ΕΥΡΙΠΙΔΗ που έκανε ο ΧΡΗΣΤΟΜΑΝΟΣ.
00:16:45:00
Ασπρόμαυρο πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας. Αναφέρεται στις μεταφραστικές προσπάθειες της «ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ» από το ΣΩΤΗΡΙΑΔΗ, του «ΟΙΔΙΠΟΔΑ ΤΥΡΑΝΝΟΥ» από το Φ. ΠΟΛΙΤΗ και τη μεταφραστική προσφορά του ΓΡΥΠΑΡΗ, παρουσιάζοντας τη συνεργασία του ΓΡΥΠΑΡΗ με το ΡΟΝΤΗΡΗ.
00:17:51:00
Πλάνα από την παράσταση «ΗΛΕΚΤΡΑ» του ΣΟΦΟΚΛΗ με το Χορό να συμμετέχει σε Χορικό. Εμφανίζεται ο υπότιτλος: «ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΑ-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΟΝΤΗΡΗΣ».
00:18:37:00
Πλάνο από τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Αναφέρει ότι ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΡΥΠΑΡΗΣ έχει δημιουργήσει με τις μεταφράσεις του ένα συγκεκριμένο στυλ-μια μεταφραστική μανιέρα-, στο οποίο έχουν ασκηθεί κυρίως οι ηθοποιοί του ΕΘΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ, αλλά και έχει επηρεάσει τις επόμενες μεταφραστικές προσπάθειες.
00:19:02:00
Πλάνα από το ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ στην παράσταση «ΗΛΕΚΤΡΑ» του ΣΟΦΟΚΛΗ με το Χορό να συμμετέχει σε κάποιο χορικό. Εμφανίζεται ο υπότιτλος: «ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ-ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ ΗΛΕΚΤΡΑ (1962)-ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΤΑΚΗΣ ΜΟΥΖΕΝΙΔΗΣ». Εμφανίζονται αγγλικοί υπότιτλοι.
00:19:45:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Αναφέρεται στη βιωματική σχέση που είχε με τη μετάφραση του ΙΩΑΝΝΗ ΓΡΥΠΑΡΗ στην «ΗΛΕΚΤΡΑ» του ΣΟΦΟΚΛΗ με την ΑΣΠΑΣΙΑ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, σε σκηνοθεσία του ΔΗΜΗΤΡΗ ΡΟΝΤΗΡΗ και στον τρόπο που προσπάθησε να λειτουργήσει με έναν «αντίλογο» πάνω στο συναισθηματικά βιωμένο λόγο του ΓΡΥΠΑΡΗ.
00:20:12:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε χώρο μοντάζ. Αναφέρεται στην επιρροή που του έχει ασκήσει η μετάφραση του ΙΩΑΝΝΗ ΓΡΥΠΑΡΗ για την «ΗΛΕΚΤΡΑ» του ΣΟΦΟΚΛΗ και την προσπάθειά του να αλλάξει το μέτρο του λόγου, καθώς λεκτικά αυτό δεν ήταν κατορθωτό.
00:20:47:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση (που ακούγεται) καταθέτει ότι κατά τη διάρκεια της μετάφρασης ενός κειμένου αρχαίου Έλληνα ποιητή ένιωσε να χάνονται σημαντικά στοιχεία μετρικής, που αποδίδουν το μεγαλείο των νοημάτων, καθώς όσο και αν προσπαθείς να αποδώσεις το συναίσθημα που διαισθάνεσαι ότι υπάρχει στη μουσική σύλληψη του στίχου, στο μουσικό απόηχο των νοημάτων αλλάζει η δομή του λόγου από το πέρασμα από τη μια μορφή στην άλλη.
00:21:43:00
Πλάνα του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ με τη σύζυγό του ΝΑΥΣΙΚΑ στο «Ξενία» της ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ πριν από την παράσταση και στη συνέχεια στην Πάροδο και στο θέατρο. Ακούγεται Χορικό.
00:22:35:00
Πλάνα με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε αίθουσα διδασκαλίας να παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Αναφέρεται στην ανάγκη η παρουσίαση της μοναδικότητας του κάθε ρόλου να απέχει μια γενιά από τους θεατές. Εξηγεί την άποψή του και περιγράφει τους κινδύνους που χρειάζεται ο μεταφραστής να έχει κατά νου.
00:23:53:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ σε χώρο μοντάζ. Απαντά σε ερώτηση σχετικά με τον ίσο αριθμό των στίχων της «ΟΡΕΣΤΕΙΑΣ» από πρωτότυπο και από μετάφραση. Εξηγεί πως αυτό υπήρξε πρόκληση για τον ίδιο, να αποδώσει στα Νέα Ελληνικά με τον ίδιο αριθμό στίχων το κείμενο του ΑΙΣΧΥΛΟΥ και να σεβαστεί την αυτάρκεια, την αυτονομία, την πυκνότητα και τη δυναμική του στίχου.
00:24:39:00
Πλάνα του εξωφύλλου από την έκδοση της μετάφρασης του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ (Κ. Χ. ΜΥΡΗΣ) για την «ΟΡΕΣΤΕΙΑ» του ΑΙΣΧΥΛΟΥ.
00:24:53:00
Πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ σε χώρο μοντάζ. Αναφέρει ότι μεταφράζει πρώτα τα λυρικά μέρη, καθώς τα θεωρεί τα πιο απαιτητικά και στη συνέχεια περιγράφει τον τρόπο που εργάζεται για τη μετάφραση των επικών μερών.
00:26:17:00
Κοντινό πλάνο του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ να διαβάζει απόσπασμα μετάφρασής τους.
00:27:09:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ. ΕΝΑΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΙ…»
00:27:14:00
Πλάνο του ΜΙΝΩΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ ενώ παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Η άποψη που διατυπώνεται ότι «η μετάφραση, η ποίηση και το χιούμορ είναι οι τρόποι διευρύνσεως στις μοντέρνες γλώσσες». Αναφέρει παραδείγματα από γλώσσες που κάποιες μεταφράσεις στάθηκαν σταθμοί στην εξέλιξή τους.
00:27:53:00
Εμφάνιση τίτλου: « ΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΗΣ ΤΡΑΓΩΔΙΑΣ».
00:27:56:00
Πλάνο του ΜΙΝΩΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ ενώ παραχωρεί συνέντευξη στη ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. Θεωρεί πως την τραγωδία «δεν πρέπει να την εξηγήσουμε αλλά να την ερμηνεύσουμε». Εξηγεί τον τρόπο που θα πρέπει ο μεταφραστής να χειριστεί το θέμα του «αινίγματος», αφήνοντας το θεατή να προσεγγίσει τη σύγκρουση χωρίς να του δώσει τη λύση.
00:28:28:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΑΙΝΙΓΜΑ ΤΟΥ ΟΙΔΙΠΟΔΑ».
00:28:32:00
Πλάνο του ΜΙΝΩΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ ενώ παραχωρεί συνέντευξη στη ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ, που χτυπώντας στο πιάνο κάποιες νότες απαντά σε ερώτημα σχετικά με το λόγο που οδήγησε τον ΟΙΔΙΠΟΔΑ στην τύφλωση, αναπτύσσοντας σχετικό συλλογισμό.
00:32:03:00
Εμφάνιση τίτλου: «Η ΑΜΦΙΣΗΜΗ ΛΕΞΗ».
00:32:06:00
Πλάνα του ΜΙΝΩΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ σε συνέντευξή του ενώ παραχωρεί συνέντευξη στη ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ. Εξηγεί πόσο σημαντικό ρόλο μέσα σε ένα κείμενο έχει η αμφισημία της λέξης και η αμφισημία του ήρωα, ανάλογα με αυτά που γνωρίζει ή αγνοεί, αφού αυτή θα ορίσει και το ηθικό πλαίσιο της δράσης του. Παράλληλα διαβάζει και ένα απόσπασμα από τον Οιδίποδα.
00:33:44:00
Ο ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ μετακινείται προς τη σκηνή και προσεγγίζοντας το βιβλίο που είναι ακουμπισμένο στον πάγκο, εξηγεί ότι στην Πλατεία Αριστοτέλους της ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ έγραψε το μεγαλύτερο μέρος αυτής της μετάφρασης. Διαβάζει αποσπάσματα από ένα Χορικό και ένα επεισόδιο της τραγωδίας «ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ» που αποδεικνύουν τη γνώση του αινίγματος από το Χορό και από τον ΟΙΔΙΠΟΔΑ.
00:35:52:00
Πλάνα του ΜΙΝΩΑ ΒΟΛΑΝΑΚΗ σε συνέντευξή του στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Διατυπώνει τη θέση ότι για να μεταφράσει κάποιος ένα θεατρικό κείμενο θα πρέπει πρώτα να εμπνευστεί από αυτό. Εξηγεί σχετικά.
00:37:02:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ. Η ΜΟΥΣΙΚΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ».
00:37:07:00
Πλάνο του ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΑΥΡΙΚΙΟΥ που αναφέρει ότι για αυτόν είναι σημαντική η ποιητική, μουσική διάσταση μιας μετάφρασης. Εξηγεί σχετικά με τη συνεργασία της μουσικής του λόγου μιας μετάφρασης και του «μουσικού» τρόπου σκηνοθεσίας για την επιτυχία μιας παράστασης. Παρουσιάζει σχετικά παραδείγματα και στη συνέχεια απαγγέλλοντας απόσπασμα της μετάφρασής του για την «ΗΛΕΚΤΡΑ» επιχειρεί να δείξει τη λειτουργία των παρηχήσεων και της τονικής μετρικής στη μουσική παρουσίαση του μεταφρασμένου λόγου. Εξηγεί τον τρόπο που εργάστηκε για τη μετάφραση της «ΗΛΕΚΤΡΑΣ» θέλοντας να υποστηρίξει την άποψή του.
00:43:00:00
Εμφάνιση τίτλου: «ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ. ΑΧΑΡΝΗΣ. ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ 1981».
00:43:06:00
Πλάνο του ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ στο καθιστικό του σπιτιού του, ενώ παραχωρεί συνέντευξη στη ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ. Καταθέτει ότι όταν διαβάζει μετάφραση ενός έργου δεν καταλαβαίνει και πάρα πολλά γι’ αυτό και οδηγείται στο πρωτότυπο που η μουσικότητα των στίχων του έχει πολλά να του παρουσιάσει. Φέρνει παραδείγματα από στίχους στα Αρχαία Ελληνικά και παρουσιάζει τη μουσική που από αυτούς απορρέει δίνοντας στο σκηνοθέτη τον τρόπο που θα κινηθεί.
00:47:15:00
Πλάνο με τον ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ στο καθιστικό του σπιτιού του. Παίρνοντας την κιθάρα του δείχνει πώς στίχοι ή φράσεις από τους «ΑΧΑΡΝΗΣ» του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ τον ενέπνευσαν να γράψει τη μουσική που θα τους συνοδέψει. Εξηγεί σχετικά με την τύχη του να «συναντηθεί» με έναν κόσμο μιας άλλης εποχής.
00:50:40:00
Πλάνο του ΔΙΟΝΥΣΗ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΥ στο καθιστικό του σπιτιού του να απαντά σε ερώτηση σχετικά με τον τίτλο της δουλειάς του «ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΓΙΑ ΝΕΟΥΣ ΚΑΝΤΑΔΟΡΟΥΣ». Τραγουδά μουσικό απόσπασμα που παρουσιάζεται μετά την Παράβαση στην παράσταση ΑΧΑΡΝΗΣ» του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ.
00:52:51:00
Τίτλοι τέλους.
Θεματική Κατηγορία
ΤΕΧΝΕΣ & ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Θεματικοί Όροι
παραστασιακές τέχνες, αρχαίο ελληνικό δράμα, μετάφραση, θέατρο, τραγωδία, σκηνοθέτης, θεατρολόγος, ποίηση
Αναφορές
ΚΩΣΤΑΣ ΤΑΧΤΣΗΣ, συγγραφέας
ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ, θεατρολόγος
ΜΙΝΩΣ ΒΟΛΑΝΑΚΗΣ, σκηνοθέτης
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΑΥΡΙΚΙΟΣ, σκηνοθέτης
ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΣΑΒΒΟΠΟΥΛΟΣ, μουσικός
ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ, σκηνοθέτης
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΒΟΓΙΑΤΖΗΣ, ηθοποιός
ΑΛΕΞΗΣ ΣΤΑΥΡΑΚΗΣ, ηθοποιός
«ΛΥΣΙΣΤΡΑΤΗ», αρχαία κωμωδία
«ΑΧΑΡΝΗΣ», αρχαία κωμωδία
«ΟΙΔΙΠΟΥΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ», αρχαία τραγωδία
«ΟΡΕΣΤΕΙΑ», αρχαία τραγωδία
«ΗΛΕΚΤΡΑ», αρχαία τραγωδία
ΠΕΙΡΑΪΚΟ ΘΕΑΤΡΟ, φορέας πολιτισμού
ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ, φορέας πολιτισμού
Γεωγραφικός Προσδιορισμός
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΑΤΤΙΚΗ, ΑΘΗΝΑ, ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ, ΑΤΤΙΚΗ, ΑΘΗΝΑ, ΩΔΕΙΟ ΗΡΩΔΟΥ ΑΤΤΙΚΟΥ
ΕΥΡΩΠΗ, ΕΛΛΑΔΑ, ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ, ΑΡΧΑΙΟ ΘΕΑΤΡΟ ΕΠΙΔΑΥΡΟΥ
Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ
Εκτέλεση: CINETIC
Συντελεστές
Σκηνοθεσία:
ΛΑΚΗΣ ΠΑΠΑΣΤΑΘΗΣ
Διεύθυνση Παραγωγής:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έρευνα
ΣΟΥΛΑ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΚΙΩΝΗΣ
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Μουσική επιμέλεια:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ
Μοντάζ:
ΤΑΚΗΣ ΓΟΡΓΟΡΙΝΗΣ
Ηχοληψία:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
ΠΕΤΡΟΣ ΣΜΥΡΛΗΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ
Οπερατέρ:
ΘΟΔΩΡΟΣ ΜΑΡΓΚΑΣ
Ειδικός συνεργάτης:
ΑΝΝΑ ΖΕΒΕΛΑΚΗ
Βοηθός σκηνοθέτη:
ΓΙΑΝΝΑ ΜΠΙΝΙΑΔΑΚΗ
Βοηθός οπερατέρ:
ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΠΟΥΡΗΣ
Ηλεκτρολόγος:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΠΑΚΙΡΤΖΗΣ
Εργαστήρια:
CINETIC
© ERT S.A. 1998
Σχετικά Θέματα
Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ
Διάρκεια
00:53:27:00
Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΒΙΝΤΕΟ
Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3
Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 65
Τελευταία Ενημέρωση
21/09/2009