ΠΟΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ ΜΙΜΗΣΙΣ ΠΡΑΞΕΩΣ…, Η

00:00:10:00
Πλάνα από την παράσταση «ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΕΣ» ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟ 1980. Ακούμε την αφήγηση του ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ, ο οποίος καταθέτει πληροφορίες του καθηγητή ΝΤΟΒΕΡ που αναφέρονται στους δύο ποιητές, τον ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ και τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ, που αποτελούσαν τον πυρήνα δύο χωριστών ειδών ποίησης (της Αρχαίας και της Νέας Κωμωδίας, αντίστοιχα). Συνεχίζοντας, μιλάει για τον ΠΛΟΥΤΑΡΧΟ, που συγκρίνει τους δύο ποιητές, ευνοώντας πολύ περισσότερο τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ.

00:00:51:00
Ο κριτικός θεάτρου ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ παραθέτει κυρίως βιογραφικά, αλλά και εργογραφικά, στοιχεία για τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ.

00:01:14:00
Προβάλλονται απεικονίσεις από τοιχογραφίες όπου διακρίνεται ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ, καθώς ακούμε την ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ να μας δίνει πληροφορίες για το έργο του, που έγινε πρότυπο δημιουργίας της λατινικής κωμωδίας (επηρέασε ιδιαίτερα τον ΤΕΡΕΝΤΙΟ), όπου μέσα από αυτή αναπλάθουμε στοιχεία της θεατρικής του τεχνικής, αφού δεν σώθηκαν πολλά έργα ή αποσπάσματα έργων του ποιητή.

00:01:41:00
Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ να παραθέτει πληροφορίες σχετικά με έργα του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ που σώζονται σχεδόν ολόκληρα. Αναφέρεται στην έκδοση αποσπασμάτων του κώδικα του 1907, καθώς και δημοσιεύματα αποσπασμάτων του 1958 που αποτελούν ορόσημο για την γνώση μας. Η μέχρι τώρα αρχειακή και φιλολογική έρευνα έχει φέρει στο φως σχεδόν ολόκληρες ή σημαντικά αποσπάσματα από τις κωμωδίες: «ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΕΣ», «ΠΕΡΙΚΕΙΡΟΜΕΝΗ», «ΣΑΜΙΑ», «ΔΥΣΚΟΛΟΣ», «ΑΣΠΙΣ» καθώς και μικρότερα μέρη από άλλα έργα του.

00:02:12:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ αντιπαραθέτει το έργο των δύο ποιητών, ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ και ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ, παρουσιάζοντας τα χαρακτηριστικά στοιχεία του καθενός. Συγκεκριμένα αναφέρει τα υπερφυσικά στοιχεία, τη θεατρική παράσταση συγχρόνων προσωπικοτήτων, τους προσωποποιημένους συμβολισμούς, καθώς και τα όντα που δεν ήταν παρά γλωσσικές επινοήσεις του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ. Αντίθετα, ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ χρησιμοποιεί τα υπερφυσικά όντα μόνο στην εκφώνηση προλόγων, ενώ το κύριο θέμα των έργων του υπήρξε η ζωή της πόλης και η καθημερινότητα των κατοίκων της, οι ήρωες είναι καθημερινοί άνθρωποι και τέλος μέσα από το σύνολο των περιστατικών φανερώνεται το απίθανο των συμπτώσεων.

00:03:32:00
Ο ΝΙΚΗΤΑΣ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ βρίσκεται μπροστά από ανάγλυφα και μιλά για την πλοκή στο έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ, η οποία περιστρέφεται γύρω από τις συμπτώσεις και την έγκαιρη αναγνώριση των ανθρώπων που είχαν εγκαταλειφθεί στην παιδική τους ηλικία. Στη Νέα Αττική Κωμωδία διακρίνει κανείς την επίδραση των «αναγνωρίσεων» του ΕΥΡΙΠΙΔΗ. Τέλος αναφέρεται στις τάσεις της Νέας Κωμωδίας, που ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ εκπροσωπεί, που διακρίνονται στις κωμωδίες του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ «ΕΚΚΛΗΣΙΑΖΟΥΣΑΙ» και «ΠΛΟΥΤΟΣ». Παράλληλα με την αναφορά του ΝΙΚΗΤΑ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ παρακολουθούμε φωτογραφίες από θεατρικές παραστάσεις των έργων του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:04:38:00
Πλάνο με τον ΗΛΙΑ ΑΣΠΡΟΥΔΗ και τον Γ. ΡΟΖΑΚΗ, καθώς διαβάζουν απόσπασμα από έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:06:05:00
Προβολή απεικονίσεων από την παράσταση «ΕΠΙΤΡΕΠΟΝΤΕΣ», ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟ, του 1980. Παράλληλα ακούμε τον σκηνοθέτη και ιδρυτή του ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟΥ ΣΠΥΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟ, ο οποίος μιλάει για τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ και την επίδρασή του στο νεότερο ελληνικό θέατρο.

00:06:30:00
Ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ αναφέρεται στην επίδραση του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ τόσο στα στοιχεία της Κρητικής Λογοτεχνίας και του Κρητικού Θεάτρου του 1580-1590 όσο και στην Επτανησιακή λογοτεχνική και θεατρική παράδοση, αλλά και στις προδρομικές συγγραφικές προσπάθειες του 18ου αι. του Διαφωτισμού που δεν σχετίζονται με τα στοιχεία του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:07:28:00
Προβολή απεικονίσεων από το έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ: «ΦΟΡΤΟΥΝΑΤΟΣ», του ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟΥ το 1985, ενώ ακούμε τον ΣΠΥΡΟ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟ να αναφέρει τα στοιχεία της Κρητικής Λογοτεχνίας και του Κρητικού Θεάτρου που φαίνεται να έχει επιδράσει έμμεσα ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Συνεχίζοντας αναφέρεται σε συγγραφείς του Κρητικού Θεάτρου, ΧΟΡΤΑΤΣΗ, ΦΩΣΚΟΛΟ, οι οποίοι επηρεάστηκαν από την Ιταλική Λόγια Κωμωδία αλλά και μενανδρικά πρότυπα. Τέλος οι χαρακτήρες, η ίντριγκα, το ερωτικό θέμα στις κωμωδίες των Κρητικών Ποιητών σχετίζονται έμμεσα με τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ.

00:08:32:00
Προβολή απεικονίσεων από την παράσταση «ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ» του ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΤΣΑΪΤΗ από το ΑΜΦΙ-ΘΕΑΤΡΟ το 1979. Ο ΣΠΥΡΟΣ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΣ αναφέρεται στον Π. ΚΑΤΣΑΪΤΗ και στην τραγι-κωμωδία του «ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ» 1979, όπου σπάει τη δομή και εμφανίζονται ενδιαφέροντα και ελκυστικά στοιχεία που σχετίζονται με τον ΜΕΝΑΝΔΡΟ. Σπέρματα της μενανδρικής φιλοσοφίας, παραλλαγμένα με άλλες κοινωνικές δομές, συναντάμε μεταγενέστερα και σε κωμωδίες ηθών όπως είναι ο «ΧΑΣΗΣ» του ΓΟΥΖΕΛΗ. Βρισκόμαστε στη φθίνουσα περίοδο του Βενετικού αρχοντολογίου. Συνοψίζοντας αναφέρει ότι ο ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ παρέμεινε ο μεγάλος δάσκαλος της πιο ισχυρής ακμής του Κρητικού και Επτανησιακού Θεάτρου.

00:10:08:00
Πλάνο με τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ, καθώς διαβάζει απόσπασμα του ALBIN LESKY όπου περιγράφει την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της εποχής που γράφτηκαν τα έργα του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:11:05:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΟΖΑΚΗΣ διαβάζει απόσπασμα έργου του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:11:55:00
Πλάνο σε γλυπτές αναπαραστάσεις και θεατρικά προσωπεία, ενώ ακούμε τον ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟ. Καθώς μιλάει για τον κληρονόμο μιας μεγάλης θεατρικής παράδοσης, καταφεύγει στην τυποποίηση και στην κωδικοποίηση, στον ΜΕΝΑΝΔΡΟ, που σημαίνει το τέλος του αρχαίου θεάτρου και την αρχή του ευρωπαϊκού. Ο ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ εμφανίζεται στην οθόνη και μιλάει για την εποχή του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:12:54:00
Ο ΝΙΚΗΤΑΣ ΤΣΑΚΙΡΟΓΛΟΥ μπροστά από ανάγλυφα της εποχής του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ παραθέτει πολιτικά και κοινωνικά στοιχεία της εποχής του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ και του ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ, καθώς και στοιχεία του χαρακτήρα του έργου τους.

00:13:58:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΙΔΙΜΗΣ διαβάζει απόσπασμα από έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:14:54:00
Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ διαβάζει σχετικά με τα έργα του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ παραθέτοντας τα πολιτιστικά στοιχεία του, τις σκηνές, τις μορφές, τα σχήματα, τις χειρονομίες. Τέλος αναφέρει ότι ήταν πρότυπο δημιουργίας από τους μεταγενέστερους.

00:15:48:00
Η ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΣΓΟΥΡΔΑΙΟΥ διαβάζει για τη θεματολογία και τη θεατρική τεχνική των κωμωδιών του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ παραθέτοντας πληροφορίες του ΘΡΑΣΥΒΟΥΛΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ, φιλόλογου και μεταφραστή των έργων του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:16:58:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΟΖΑΚΗΣ διαβάζει απόσπασμα από κωμωδία του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:18:26:00
Η ΜΑΡΙΕΤΤΑ ΣΓΟΥΡΔΑΙΟΥ διαβάζει για την ψυχολογική εμβάθυνση των χαρακτήρων του έργου του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:18:44:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΟΖΑΚΗΣ διαβάζει απόσπασμα από έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:19:09:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ παραθέτει πληροφορίες για την ικανότητα του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ στην ψυχογραφική διεισδυτικότητα, στην ανάλυση ψυχικών καταστάσεων και στον χαρακτηρισμό των προσώπων.

00:20:11:00
Πλάνο σε ηθοποιούς (ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΡΑΓΚΟΥ, ΗΛΙΑΣ ΑΣΠΡΟΥΔΗΣ) να διαβάζουν απόσπασμα από έργο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:21:16:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στους δύο μεγάλους κωμωδιογράφους ΜΕΝΑΝΔΡΟ και ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ ευνοώντας περισσότερο τον πρώτο λόγω της μεγαλύτερης επίδρασης που άφησε στους μεταγενέστερους. Αντίθετα, μιλάει για τον κόσμο που σατίριζε ο ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ, περιορισμένος στην ΑΘΗΝΑ 5ου αι. , με τρόπο υπερφυσικό, ενώ ο κόσμος του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ ήταν απλοί άνθρωποι της καθημερινής ζωής και κοινός σε κάθε καιρό και τόπο. Επισημαίνει όμως ότι πρέπει κανείς να ανατρέξει στον ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ για να αναζητήσει τα πρότυπα και οι «τύποι» του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ.

00:21:59:00
Προβολή εικονογράφησης κωμικών έργων, ενώ ακούμε τον ΜΑΡΙΟ ΠΛΩΡΙΤΗ να εξηγεί τους λόγους που έκαναν το έργο του πιο αναγνωρίσιμο αναφέροντας την οικειότητα που αναδύεται μέσα από τις ρεαλιστικές και ψυχογραφικές εικονογραφήσεις των απίθανων περιπετειών του.

00:22:26:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ μιλά για τις ρίζες των χαρακτηριστικών των θεμάτων και των μορφών της Κωμωδίας και συνεχίζοντας αντιπαραθέτει τους δύο κωμωδιογράφους ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗ και ΜΕΝΑΝΔΡΟ τονίζοντας τα νέα στοιχεία που προσθέτει ο τελευταίος.

00:23:27:00
Προβολή απεικονίσεων από τη Νέα Αττική Κωμωδία, καθώς ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στην τυπολογία του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ που ακολούθησαν οι Ρωμαίοι επίγονοί του, μιλώντας για τον Λατίνο κωμωδιογράφο του 3ου αι. ΤΙΤΟ ΜΑΚΚΙΟ ΠΛΑΥΤΟ, που μπολιάζει τα έργα του με άξεστη ζωηρότητα.

00:23:56:00
Προβολή απεικονίσεων των Β. ΛΟΓΟΘΕΤΙΔΗ και Α. ΓΙΑΝΝΙΔΗ από τους «ΜΕΝΑΙΧΜΟΥΣ» του ΠΛΑΥΤΟΥ του 1937, καθώς ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στο διάδοχό του ΤΕΡΕΝΤΙΟ, Λατίνο κωμικό ποιητή του 2ου αι.

00:24:05:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στο διάδοχο του ΜΕΝΑΝΔΡΟΥ και του ΠΛΑΥΤΟΥ, τον «λεπτότερο» και «λογιότερο» ΤΕΡΕΝΤΙΟ, Λατίνο, κωμικό ποιητή του 2ου αι. , και στην τεχνική θεατρικής πλοκής που υιοθέτησε, μέσω της συρραφής δύο ελληνικών έργων («contaminacio»), στα πρωτόγονα θέατρα της εποχής του, ενώ παράλληλα προβάλλονται απεικονίσεις θεατρικών αναπαραστάσεων.

00:25:23:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στην αυτοσχέδια κωμωδία της Αναγέννησης Commedia Dell’ Arte, στον αληθινά γόνιμο κληρονόμο της Λατινικής και Ελληνικής Κωμωδίας.

00:26:33:00
Προβολή απεικονίσεων από αρλεκίνους, κολομπίνες και γέρους αφέντες, «τύπους» δηλαδή της Ιταλικής Κωμωδίας, ενώ ακούμε την περιγραφή του ΠΛΩΡΙΤΗ, σχετικά με τους τύπους της Commedia Dell’ Arte.

00:26:58:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ μιλά για τους «τύπους» που χρησιμοποιεί η Ιταλική Κωμωδία.

00:27:34:00
Προβολή απεικονίσεων από τους «τύπους» της Ιταλικής Κωμωδίας, ενώ παράλληλα ακούμε την περιγραφή. Φωτογραφίες αναπαραστάσεων Ιταλικής Κωμωδίας με παράλληλη περιγραφή του ΜΑΡΙΟΥ ΠΛΩΡΙΤΗ.

00:27:56:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στο ευρωπαϊκό θέατρο, και κυρίως στον ΣΑΙΞΠΗΡ, που αρδεύτηκε από τους «τύπους» της Ιταλικής και της Ελληνικής Κωμωδίας.

00:28:29:00
Φωτογραφία από την παράσταση «ΔΩΔΕΚΑΤΗ ΝΥΧΤΑ» του ΣΑΙΞΠΗΡ με τον ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΟΡΝ το 1945, πίνακες της εποχής του ΣΑΙΞΠΗΡ, από έργα του ΣΑΙΞΠΗΡ και του ΜΟΛΙΕΡΟΥ, γνήσιου τέκνου της Commedia Dell’ Arte, μακέτα εικαστική που εικονίζεται ο ΜΟΛΙΕΡΟΣ να υποδύεται τον ΣΓΑΝΑΡΕΛΛΟ, ενώ ακούγεται ο ΠΛΩΡΙΤΗΣ να μιλά για τις κωμωδίες, τη θεματολογία τους και τα πρότυπά τους.

00:29:42:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στον ΜΑΡΙΒΟ, το Γάλλο μυθιστοριογράφο που επιστρατεύει με τη σειρά του τους Αρλεκίνους και τους άλλους πολυμήχανους υπηρέτες για την Ιταλική Κωμωδία.

00:29:55:00
Προβολή απεικονίσεων από την Ιταλική Κωμωδία όπου πρωταγωνιστούν οι αστραφτεροί Πληβείοι, με παράλληλη περιγραφή του ΜΑΡΙΟΥ ΠΛΩΡΙΤΗ, ο οποίος μιλά για τον ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ και την εποχή που έδρασε τον 18ο αι. Ο ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ θα καταργήσει τους «τύπους» της Commedia Dell’ Arte και θα καταστήσει πιο λόγια την Ιταλική Κωμωδία.

00:30:14:00
Προβολή απεικονίσεων της παράστασης «ΟΙ ΑΓΡΟΙΚΟΙ» του ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ από την Εταιρεία Θεάτρου «Η Σκηνή» το 1983 με παράλληλη περιγραφή του ΜΑΡΙΟΥ ΠΛΩΡΙΤΗ, ο οποίος μιλά και για άλλα έργα του ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ, όπως την «ΛΟΚΑΝΤΙΕΡΑ».

00:30:41:00
Προβολή απεικονίσεων από την παράσταση «ΥΠΗΡΕΤΗΣ ΔΥΟ ΑΦΕΝΤΑΔΩΝ» με τους ΝΤΙΝΟ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟ και ΑΝΝΑ ΣΥΝΟΔΙΝΟΥ, με παράλληλη περιγραφή του ΜΑΡΙΟΥ ΠΛΩΡΙΤΗ.

00:30:51:00
Προβολή απεικονίσεων από παράσταση έργου του ΓΚΟΛΝΤΟΝΙ στο ΠΙΚΟΛΟ ΤΕΑΤΡΟ ΝΤΙ ΜΙΛΑΝΟ.

00:31:04:00
Φωτογραφίες των ΕΛΛΗ ΛΑΜΠΕΤΗ, Χ. ΝΕΖΕΡ και ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΟΡΝ από παράσταση, καθώς ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ μιλά για τον ΜΠΩΜΑΡΣΑΙ.

00:31:21:00
Πλάνα με απεικονίσεις παραστάσεων του ΑΝΟΙΧΤΟΥ ΘΕΑΤΡΟΥ «Ο ΓΑΜΟΣ ΤΟΥ ΦΙΓΚΑΡΟ», ενώ ο ΠΛΩΡΙΤΗΣ αναφέρεται στο έργο αυτό που θεωρήθηκε προανάκρουσμα της Γαλλικής Επανάστασης και στις αμέτρητες επιδράσεις στα θέατρα όλων των καιρών και των χωρών.

00:31:57:00
Ο ΜΑΡΙΟΣ ΠΛΩΡΙΤΗΣ μιλάει για την Αρχαία Κωμωδία, η οποία μέσα από λατινικές διασκευές και ιταλικές προεκτάσεις τροφοδότησε το θέατρο με πρότυπα που πέρασαν στα χέρια των μεγάλων δημιουργών.

00:32:53:00
Τίτλοι τέλους.