ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ

00:00:50:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ δίνει συνέντευξη στον ΑΡΗ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟ. Αναφέρεται στη γλώσσα και τους κανόνες της. Επισημαίνει ότι οι Έλληνες δε μιλούν σωστά την ελληνική γλώσσα λόγω της ύπαρξης του γλωσσικού ζητήματος. Κάνει ιστορική αναδρομή όσον αφορά στην εξέλιξη της γλώσσας και τονίζει τις δύο εκδοχές της: την αρχαϊστική και αυτή που μιλάει ο λαός. Εξηγεί πώς φτάσαμε από την πρωτοελληνική στη σύγχρονη ελληνική. Αναφέρεται στους ΛΟΓΙΟΥΣ της εποχής και στους σημερινούς ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΤΕΣ. Τονίζει ότι η νέα ελληνική είναι κόρη της αρχαίας ελληνικής παρά τις διάφορες επιρροές που έχει δεχτεί.

00:11:49:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ κάνει λόγο για την επικράτηση της δημοτικής και του μονοτονικού συστήματος και αναφέρει πως οι τόνοι είναι δημιούργημα των Αλεξανδρινών.

00:13:08:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ απαντά σε ερώτηση του δημοσιογράφου όσον αφορά στην ορθογραφία κάποιων λέξεων και την απλούστευσή τους. Επισημαίνει ότι ένας λαός που έχει πνευματική παράδοση δεν μπορεί να κάνει συνεχείς αλλαγές στην ορθογραφία του.

00:14:32:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ αναφέρει πως γλώσσα είναι αυτή που μιλάει ο άνθρωπος και πως η γραφή είναι δευτερογενές φαινόμενο. Τονίζεται ο ρόλος του φιλολόγου ως προς τη γλώσσα.

00:15:56:00
Πλάνο με φωτογραφίες του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑ από την οικογενειακή και ακαδημαϊκή πορεία του.

00:16:22:00
Ο δημοσιογράφος χαρακτηρίζει τον ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑ ως βασικό πρωταγωνιστή του αγώνα της επικράτησης της ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ διευκρινίζει ότι η εξέλιξη του γλωσσικού ζητήματος ήταν καθαρά κοινωνικό πρόβλημα – αυτό συνεπάγεται και πολιτικό. Ο ακαδημαϊκός κάνει μνεία στον ΨΥΧΑΡΗ λέγοντας πως έβλεπε το ζήτημα ως ζήτημα ανόρθωσης του ελληνισμού.

00:18:35:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ αναφέρει πως ήταν αντίθετος με τη διδασκαλία των αρχαίων ελληνικών στα σχολεία, για την αποφυγή σύγχυσης. Επισημαίνει ότι τα παιδιά δε μιλούν σωστά την ελληνική γλώσσα και αυτό οφείλεται στην κακή παιδεία. Τονίζει το ρόλο του δασκάλου και αναφέρεται στα δικά του μαθητικά χρόνια, στους δασκάλους του και στις επιρροές που δέχτηκε, ώστε να οδηγηθεί στο ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΜΟ.

00:23:36:00
Πλάνο που αρχίζει με τον τίτλο της εκπομπής: «ΝΥΧΤΕΡΙΝΟΣ ΕΠΙΣΚΕΠΤΗΣ». Ο καθηγητής αναφέρει από ποιον παρακινήθηκε για να σπουδάσει φιλολογία. Εξηγεί πως έγινε υπότροφος του ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟΥ ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟΥ εξαιτίας του οικονομικού προβλήματος που αντιμετώπιζε.

00:26:00:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ κάνει λόγο για τα Χανιά, το Φιλολογικό Σύλλογο και την έκδοση του περιοδικού «Αυγερινός».

00:27:20:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ απαντά σε ερωτήσεις του δημοσιογράφου όσον αφορά στα φοιτητικά του χρόνια και στη διαμόρφωση των πολιτικών του αντιλήψεων. Αναφέρεται στις δυσκολίες που αντιμετώπισε λόγω των οικονομικών προβλημάτων και πώς κατάφερε να αντεπεξέλθει.

00:30:43:00
Ο καθηγητής αναφέρει ότι το 1938 έγινε διδάκτωρ. Κάνει λόγο για τη Δικτατορία του ΜΕΤΑΞΑ και πώς αυτή τον εμπόδισε να πάει στο εξωτερικό για μετεκπαίδευση. Αναφέρει ποιοι τον κατηγόρησαν ως κομμουνιστή-πώς έφυγε με υποτροφία της γαλλικής κυβέρνησης στο ΠΑΡΙΣΙ – πώς έγινε Διευθυντής του ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΟΥ ΑΡΧΕΙΟΥ της ΑΚΑΔΗΜΙΑΣ. Το 1950 γίνεται καθηγητής στο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ.

00:38:13:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ αναφέρεται στην περίοδο του ΒΥΖΑΝΤΙΟΥ και στο ρόλο που έπαιξε για τον ΕΛΛΗΝΙΣΜΟ. Κάνει λόγο για την ενασχόλησή του με την περίοδο του ΜΕΣΑΙΩΝΑ και για το Λεξικό ΜΕΣΑΙΩΝΙΚΗΣ ΔΗΜΩΔΟΥΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ. Αναφέρεται στη σύνταξη του λεξικού του, περιόδου 1000-1669, τονίζοντας πως αυτή η περίοδος υπήρξε σημαντική για τη Νέα Ελληνική Γραμματεία.

00:41:38:00
Πλάνα με διάφορα εξώφυλλα βιβλίων του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑ.

00:42:07:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ αναφέρεται στην περίοδο της αντίστασης. Μετείχε στο κόμμα «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΑΪΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», διηγείται πώς συνελήφθη μαζί με τη γυναίκα του και φυλακίστηκε στο ΧΑΪΔΑΡΙ.

00:43:54:00
Ο ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑΣ απαντά σε ερωτήσεις του δημοσιογράφου όσον αφορά στις πιο σημαντικές προσωπικότητες στο χώρο της λογοτεχνίας σε ευρωπαϊκό και ελληνικό επίπεδο. Θεωρεί εξέχουσες φυσιογνωμίες τους πρωτεργάτες του γλωσσικού ζητήματος. Θεωρεί το ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΜΟ κατεξοχήν πνευματικό κίνημα της ΝΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ. Κάνει ιδιαίτερη μνεία στους: ΨΥΧΑΡΗ, ΕΦΤΑΛΙΩΤΗ, ΔΕΛΜΟΥΖΟ, ΠΑΛΑΜΑ, ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΗ, ΚΑΡΚΑΒΙΤΣΑ, ΚΑΒΑΦΗ. Αναφέρεται στη Σχολή της Θεσσαλονίκης λέγοντας πως την χαρακτηρίζει «ο λογοτεχνικός μονόλογος».

00:47:02:00
Ο καθηγητής αναφέρεται στο Νέο Ελληνικό Λεξικό της σύγχρονης ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ. Επισημαίνει ότι τα περισσότερα λεξικά είναι πρόχειρα και εμπειρικά. Αναφέρει κάποιους από τους πιο αγαπημένους του μαθητές: ΜΑΡΩΝΙΤΗ, ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟ, ΜΟΥΛΑ, ΑΤΣΑΛΟ, ΚΑΨΩΜΕΝΟ, ΤΣΟΛΑΚΗ κ. α.

00:49:20:00
Ο ΑΡΗΣ ΣΚΙΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ρωτά τον ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΚΡΙΑΡΑ για τις προσδοκίες του. Ο καθηγητής επισημαίνει πως ούτε η τεχνολογία ούτε η επιστήμη συντελούν στην ευτυχία του ανθρώπου. Πιστεύει ότι η τεχνολογία συμβάλλει στη γλωσσική έρευνα και σημειώνει πως η ελληνική γλώσσα θα ζήσει αρκετούς αιώνες ακόμη.

00:52:00:00
Τίτλοι τέλους.