ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΑΙΩΝΑ

00:00:50:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΑ».00:01:60:00-00:05:03:001928: Τα καθημερινά νέα της νεοελληνικής κοινωνίας: οικονομική κρίση, πλημμύρες στους δρόμους της πρωτεύουσας, αυτοκίνητα-καρμανιόλες, αύξηση των θανατηφόρων ατυχημάτων, προβληματικές συγκοινωνίες, το «ημερολόγιο» της αστικής κοινωνίας, μια απόπειρα αυτοκτονίας, συρρίκνωση της Μεγάλης Ιδέας, αρχαιολατρία, τσάμικος, υπαίθρια πανηγύρια, ευρωπαϊκή μόδα. Σκηνές καθημερινότητας των Νεοελλήνων.

00:03:56:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «Η. Π. Α. 1928. ΕΚΛΟΓΕΣ. ΝΙΚΗ ΧΟΥΒΕΡ».

00:03:58:00
Η. Π. Α. , Ιούνιος 1928: Οι Ρεπουμπλικάνοι με τον ΧΕΡΜΠΕΡΤ ΧΟΥΒΕΡ (HERBERT HOOVER) κερδίζουν τις εκλογές εναντίον των Δημοκρατικών (υποψήφιος: ΑΛΦΡΕΝΤ ΣΜΙΘ [ALFRED SMITH]), πετυχαίνοντας τη μεγαλύτερη εκλογική νίκη της ιστορίας τους (40 Πολιτείες και 444 έδρες). Ο νεοεκλεγείς Πρόεδρος των Η. Π. Α. υπόσχεται να καταργήσει τη φτώχεια και επαναλαμβάνει τις προεκλογικές δηλώσεις των προκατόχων του περί αφθονίας και «ευκαιριών» για όλους τους Αμερικανούς πολίτες. Πλάνα από την προεκλογική εκστρατεία και την εκλογή ΧΟΥΒΕΡ, και από το Χρηματιστήριο των ΗΠΑ, που δέχτηκε με εντυπωσιακή άνοδο των τιμών την εκλογή του νέου Προέδρου.

00:06:29:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΤΟΥΡΚΙΑ. ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΥΤΑΡΧΙΣΜΟΣ».

00:06:32:00
Ο ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ (MUSTAFA KEMAL ATATURK) πρόεδρος, με τον ΙΣΜΕΤ ΠΑΣΑ (ISMET PASA-INONU) έμπιστο πρωθυπουργό, κυβερνούν με δικτατορικές εξουσίες και τη συνδρομή του στρατού, αλλά και με μεταρρυθμιστικές-εκσυγχρονιστικές τάσεις. Οι τελευταίες εκφράζονται με την αλλαγή του αλφαβήτου και την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού, που στις μεν αστικές περιοχές ανέρχεται στο 80% του πληθυσμού, στις δε αγροτικές στο σύνολό του, με την ίδρυση σχολείων και την υποχρεωτική φοίτηση, την κατάργηση του φεσιού και του φερετζέ, τη δημιουργία δικτύου ιατρείων, τον εκσυγχρονισμό της γεωργίας, χωρίς όμως αλλαγή των παραδοσιακών τρόπων καλλιέργειας. Η «συνταγματική νομιμότητα» του ΚΕΜΑΛ περιορίζεται στην «εξόντωση»-ανυπαρξία των αντιπολιτευτικών κομμάτων, παρά το ότι αυτά νομιμοποιούνται από το Σύνταγμα. Πλάνα του ΚΕΜΑΛ σε κοινωνικές εκδηλώσεις, από τις επισκέψεις του στην ύπαιθρο, από τα αποκαλυπτήρια αγάλματός του και από πορτρέτα του, από κυβερνητικούς και μέλη της γλωσσολογικής επιτροπής που επιμελήθηκε την αλλαγή του αλφαβήτου, από τους τομείς που αναφέρονται στο σχέδιο εκσυγχρονισμού του (παιδεία, υγεία, γεωργία).

00:09:54:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ».

00:09:56:00
Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ επιστρέφει ώριμος πλέον στην ενεργό πολιτική σκηνή της χώρας, με την κυβέρνηση που σχημάτισε μετά τις εκλογές του 1928, φιλοδοξώντας να καταστεί ο υπερκομματικός εθνικός ηγέτης. Τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους ψηφίζεται ο νόμος «περί Συμβουλίου Επικρατείας», με πρώτο πρόεδρο τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΡΑΚΤΙΒΑΝ, και γίνονται για πρώτη φορά οι εκλογές της Γερουσίας, θεσμός που θα καθόριζε την εκλογή του πρώτου οριστικού Προέδρου της Δημοκρατίας, στις οποίες οι Φιλελεύθεροι κερδίζουν με 56%. Πλάνα με τον ΒΕΝΙΖΕΛΟ από την περίοδο αυτή της πολιτικής του καριέρας και από περιφορά Επιταφίου.

00:10:59:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΕΞΩΤΕΡΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ. ΝΕΑ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ».

00:11:02:00
Στόχος της κυβέρνησης του ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ είναι μια ΕΛΛΑΔΑ με ισχυρή εξωτερική πολιτική. Το νέο μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα στον τομέα περιλαμβάνει την αποκατάσταση της διαπραγματευτικής ισχύος της χώρας μας στα ΒΑΛΚΑΝΙΑ, τη σύσφιγξη των σχέσεων με την ΙΤΑΛΙΑ (υπογραφή Συνθήκης Φιλίας, Συνδιαλλαγής και Διοικητικού Διακανονισμού, 23 Σεπτεμβρίου 1928), τη μη διαταραχή των σχέσεων με τις φίλες χώρες, ΑΓΓΛΙΑ και ΓΑΛΛΙΑ. Πλάνα με τον ΒΕΝΙΖΕΛΟ και την υπογραφή της Συνθήκης με τον ΜΟΥΣΟΛΙΝΙ (BENITO MUSSOLINI) το 1928.

00:11:51:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ».

00:11:53:00
Η κυβέρνηση ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ προπαγάνδιζε το 1929 ως έτος-σταθμό για τους αργότες, οπότε και ιδρύεται η Αγροτική Τράπεζα, με στόχο τον εκσυγχρονισμό της αγροτικής πίστης και την οργανωμένη συναλλαγή με τους αγρότες. Στον τομέα έχει εγκαινιαστεί η παρεμβατική πολιτική του κράτους, μελετάται η αναδιάρθρωση της γεωργικής παραγωγής, ισχυροποιείται η συνεταιριστική ιδέα. Εικόνες από την αγροτική ζωή στην ΕΛΛΑΔΑ της εποχής.

00:13:00:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ. ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ».

00:13:03:00
Ελληνική οικονομία: Ικανοποιητικά κέρδη των ιδιωτικών επιχειρήσεων, διπλασιασμός εταιρειών, υπερδιπλασιασμός της αξίας της βιομηχανικής παραγωγής, ενίσχυση της εκβιομηχάνισης, ισχυροποίηση της ελαφράς βιομηχανίας και της βιοτεχνίας, αλλά και αύξηση της ανεργίας, επενδυτική ανασφάλεια, συμπίεση εργατικών ημερομισθίων, απεργίες. Πλάνα από τη βιομηχανία της εποχής.

00:14:27:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «“ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΣΤΑΘΕΡΟΠΟΙΗΣΗ”. ΙΔΙΩΝΥΜΟ».

00:14:30:00
Στόχος της κυβέρνησης ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ είναι η σταθεροποίηση της οικονομίας και η κοινωνική γαλήνη. Στις κινητοποιήσεις των εργατών, η κυβέρνηση απαντά με διάλυση των συγκεντρώσεων, εκτεταμένες συλλήψεις, διώξεις (των στρατιωτών στο ΚΑΛΠΑΚΙ της ΗΠΕΙΡΟΥ), νομοσχέδιο του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΑΒΙΤΣΙΑΝΟΥ, υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησης, «περί μέτρων ασφαλείας του κοινωνικού καθεστώτος» (που έμεινε γνωστό ως «Ιδιώνυμο», από το «ιδιώνυμο αδίκημα» που διαπράττει εκείνος που «επιδιώκει την εφαρμογήν ιδεών εχουσών ως έκδηλον σκοπόν την διά βιαίων μέσων ανατροπήν του κρατούντος κοινωνικού συστήματος. . . »). Οι αντιδράσεις στο νομοσχέδιο, που έγινε νόμος του κράτους τον Ιούλιο του 1929, ήταν τόσο από κυβερνητικά στελέχη (ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ, ΚΑΦΑΝΤΑΡΗΣ, ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ, ΜΥΛΩΝΑΣ) όσο και από εργάτες, σωματεία, φοιτητές του Πανεπιστημίου Αθηνών. Φωτογραφικό υλικό από τις κοινωνικές ταραχές της εποχής.

00:17:12:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «H ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΤΩΝ ΑΧΕΠΑΝΣ».

00:17:16:00
ΠΕΙΡΑΙΑΣ, 10 Απριλίου 1929. Άφιξη Ελλήνων μεταναστών στην ΕΛΛΑΔΑ για πασχαλινή εκδρομή που διοργανώνουν οι ΑΧΕΠΑΝΣ. Θερμή υποδοχή στο λιμάνι του ΠΕΙΡΑΙΑ παρουσία του πρωθυπουργού ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, δοξολογία, οργάνωση γευμάτων και δεξιώσεων, γιορτή στο Παναθηναϊκό Στάδιο, παρέλαση. Διαβάζεται απόσπασμα από τον λόγο του ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ, όταν τον επισκέφθηκε αντιπροσωπεία των ΑΧΕΠΑΝΣ, η οποία του πρόσφερε χρηματικό ποσό ως δείγμα κοινωνικής προσφοράς. Πλάνα από το χρονικό της επίσκεψης των ΑΧΕΠΑΝΣ.

00:19:54:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ».

00:19:58:00
Νέες συνοικίες και γειτονιές, δημιουργία πλατειών, εργοστάσια, οριζόντια ιδιοκτησία (νόμος περί ιδιοκτησίας κατ’ ορόφους [1929]), πολυκατοικίες, αυθαίρετη δόμηση, εσωτερική μετανάστευση, προβλήματα σχεδιασμού και συγκοινωνίας, ανάγκη αποσυμφόρησης των υπηρεσιών είναι η εικόνα που παρουσιάζουν η ΑΘΗΝΑ και ο ΠΕΙΡΑΙΑΣ. Πλάνα της ΑΘΗΝΑΣ και του ΠΕΙΡΑΙΑ.Πλάνα 00:22:09:00-00:22:11:00Μακέτα-κάρτα με τίτλο της ενότητας: «ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ».

00:21:04:00
Τόπος διακοπών γίνεται η ΕΛΛΑΔΑ, καθώς τα ταξιδιωτικά γραφεία οργανώνουν εκδρομές στα νησιά και στους αρχαιολογικούς της τόπους. Πλάνα από τις ελληνικές ομορφιές, η πορεία του οδοντωτού σιδηροδρόμου στα ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ, πλάνα από την ΑΚΡΟΠΟΛΗ των ΑΘΗΝΩΝ και από τα νησιά.

00:22:32:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «Ε. Σ. Σ. Δ. ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΠΕΝΤΑΕΤΕΣ».

00:22:35:00
Το πρώτο πενταετές πρόγραμμα εκβιομηχάνισης έχει αρχίσει στην οικονομικά καθυστερημένη ΕΣΣΔ και προβλέπει τη δημιουργία με ταχύτατους ρυθμούς της βαριάς βιομηχανίας, την επέκταση του προγράμματος εξηλεκτρισμού, την αναδιάρθρωση της γεωργικής παραγωγής και τη ραγδαία ανάπτυξη του εσωτερικού και του εξωτερικού εμπορίου. Ο ΣΤΑΛΙΝ (STALIN) αναγγέλλει την ίδρυση νέων βιομηχανικών κέντρων στα ΟΥΡΑΛΙΑ και τη Δυτική ΣΙΒΗΡΙΑ, προκειμένου για την εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου, και προβληματίζεται σχετικά με την απόδοση του προγράμματος εκβιομηχάνισης δεδομένης της κατοχής και νομής της γεωργίας σε ιδιώτες. Πλάνα από ταινίες που προβάλλουν το εντυπωσιακό πρόγραμμα εκβιομηχάνισης στη ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ και του ηγέτη της ΣΤΑΛΙΝ, ο οποίος επεξεργάστηκε το σχέδιο.

00:23:57:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «Η. Π. Α. ΑΚΜΗ ΚΑΙ ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ».

00:24:00:00
Η δεκαετία του 1920 αποτέλεσε για τις ΗΠΑ περίοδο σημαντικής ανάπτυξης: αύξηση του εθνικού εισοδήματος, ανέγερση νέων κτηρίων, κατασκευή δρόμων, ακμή της βιομηχανίας-και δη της χαλυβουργίας-κατασκευή αυτοκινήτων δεύτερης γενιάς, άνετες μετακινήσεις, άνθηση νυχτερινών κέντρων, έμφαση στο θέαμα. Ταυτόχρονα, όμως, μαστίζεται από απεργία στη Νότια ΚΑΡΟΛΙΝΑ, συγκρούσεις και συλλήψεις, ανεργία, φτώχεια και υποσιτισμό στον Νότο, ανισότητα στην κατανομή του εισοδήματος του αγροτικού πληθυσμού, αντιδράσεις εργαζομένων. Πλάνα από την αμερικάνικη ακμή και παρακμή στους παραπάνω τομείς.

00:27:41:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «Η ΚΡΙΣΗ».

00:27:43:00
ΗΠΑ, Τρίτη 29 Οκτωβρίου 1929: Το μεγάλο κραχ του Χρηματιστηρίου της ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ, πτώση των τιμών των μετοχών και κατάρρευση της οικονομίας με δυσάρεστες συνέπειες παγκοσμίως. Είχε προηγηθεί υπερβάλλουσα κερδοσκοπία, έλλειψη χρηματοδότησης του κρατικού μηχανισμού και πώληση των μετοχών. Πλάνα από το Χρηματιστήριο της ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ.

00:28:32:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΣΥΓΚΙΝΗΣΗΣ».

00:28:35:00
Μετρητής της συγκίνησης, συσκευή που μετρά τη συγκίνηση που προκαλούν πράξεις και καταστάσεις. Στιγμές της καθημερινής ζωής-πραγματικές ή υποθετικές-, προκειμένου να αναγνωστεί το μέγεθος της συγκίνησης που προκαλούν.

00:29:03:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΤΡΟΧΑΙΑ ΑΤΥΧΗΜΑΤΑ».

00:29:06:00
Το αυτοκίνητο «συμβαδίζει» πλέον με την καθημερινή ζωή, τα τροχαία ατυχήματα πληθαίνουν ολοένα στους δρόμους-καρμανιόλες, οι τροχονόμοι αναλαμβάνουν δράση και αρχίζει εκτεταμένη διαφημιστική καμπάνια για τον περιορισμό των τροχαίων. Πλάνα από δρόμους με πολίτες και μεταφορικά μέσα και από τις σκηνοθετημένες καμπάνιες για την αποφυγή των τροχαίων ατυχημάτων.

00:29:45:00
Μακέτα-κάρτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΓΕΡΜΑΝΙΑ. ΕΠΙΣΤΗΜΗ-ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ».

00:29:49:00
ΓΕΡΜΑΝΙΑ 1929. Τα πρόσωπα της χρονιάς στην επιστήμη και τέχνη: ΑΛΜΠΕΡΤ ΑΪΝΣΤΑΪΝ (ALBERT EINSTEIN, ακαδημαϊκός, Βραβείο Νόμπελ στη Φυσική, συνέδεσε το όνομά του με τη «θεωρία της σχετικότητας»), ΤΟΜΑΣ ΜΑΝ (THOMAS MANN, Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, μυθιστόρημα «Το μαγικό βουνό»), ΒΑΣΙΛΙ ΚΑΝΤΙΝΣΚΙ (WASSILY KANDINSKY, Ρώσος ζωγράφος και θεωρητικός της τέχνης, εγκατεστημένος στη ΓΕΡΜΑΝΙΑ), ΚΕΤΕ ΚΟΛΒΙΤΣ (KATHE KOLLWITZ, γλύπτρια-χαράκτρια (η πρώτη γυναίκα μέλος της Πρωσσικής Ακαδημίας των Τεχνών), ΦΡΙΤΣ ΛΑΝΓΚ (FRITZ LANG, σκηνοθέτης, ταινία «ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ» [METROPOLIS]). Σχετικά πλάνα των επιστημόνων και των καλλιτεχνών και των έργων τους. Στον πολιτικό τομέα, πρόσωπο της χρονιάς αναδεικνύεται ο ΧΙΤΛΕΡ (ADOLF HITLER) που πετυχαίνει να μαγνητίζει τα πλήθη με τις ακροδεξιές του απόψεις.

00:31:59:00
Μακέτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΜΑΤΙΕΣ ΣΤΟΝ ΚΟΣΜΟ».

00:32:01:00
ΠΑΡΙΣΙ 1929: Πλάνα από την έντονη νυχτερινή ζωή της γαλλικής πρωτεύουσας. Η Αμερικανίδα ΖΟΖΕΦΙΝΑ ΜΠΕΪΚΕΡ (JOSEPHINE BAKER) είναι η χορεύτρια που έχει καταπλήξει τους Παριζιάνους από το 1925, πλάνα από τις εμφανίσεις της οποίας παρακολουθούμε.

00:32:59:00
Μακέτα με τον τίτλο της ενότητας: «ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ ΝΕΑ».

00:33:02:00
«Ο άνθρωπος με την κινηματογραφική μηχανή» (“The man with a movie camera”) του Σοβιετικού σκηνοθέτη ΤΣΙΓΚΑ ΒΕΡΤΟΦ (DZIGA VERTOV) αποτελεί το πρώτο εγχείρημα της πειραματικής τεχνικής «κινηματογράφος-μάτι» (“kinoki”), που αποκλείει τη σκηνοθεσία και το σενάριο και αναζητάται ο «καθαρός» κινηματογράφος που καταγράφει αντικειμενικά την πραγματικότητα. Πλάνα από την πρωτοποριακή ταινία.

00:35:28:00
Τίτλοι τέλους.