Κωδικός Τεκμηρίου
0000023051
Τύπος ψηφιακού αρχείου
Βίντεο
Τίτλος
ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
Επεισόδιο:009
Η ΣΥΝΘΗΚΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Χρονολογία Παραγωγής
1987
Ημερομηνία Πρώτης Προβολής
28/12/1994
Σκοπός
ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗ
Είδος
ΜΟΝΟΘΕΜΑΤΙΚΟ / ΟΧΙ-ΜΥΘΟΠΛΑΣΙΑ
Χαρακτηρισμός
ΣΕΙΡΑ
Κατηγορία
ΝΤΟΚΙΜΑΝΤΕΡ ΕΠΙΜΟΡΦΩΤΙΚΟ (ΙΣΤΟΡΙΚΟ, ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ)
Περίληψη
Σειρά ντοκιμαντέρ για την Εθνική Αντίσταση στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944. Στο ένατο επεισόδιο παρουσιάζονται οι συνέπειες της συνθηκολόγησης της Ιταλίας στον ελληνικό απελευθερωτικό αγώνα.
Περιγραφή Περιεχομένου
Οι συνέπειες στον αντάρτικο εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα της συνθηκολόγησης της Ιταλίας σκιαγραφούνται στο 9ο επεισόδιο της σειράς «ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ». Η συνθηκολόγηση της Ιταλίας με τα Ηνωμένα Έθνη (Λισσαβόνα, 3 Σεπτεμβρίου 1943- ανακοινώθηκε 5 ημέρες αργότερα), δεδομένου ότι η ιταλική ζώνη κατοχής ήταν η μεγαλύτερη στην ελληνική επικράτεια, αφενός, οδήγησε τη γερμανική μηχανή, σε έναν αδυσώπητο αγώνα προσάρτησης της 11ης Ιταλικής Στρατιάς που παρέμενε για αμυντικούς λόγους στην Ελλάδα, προκειμένου να περιέλθει στην κατοχή της ο οπλισμός της, και αφετέρου στο να αποστέλλει ολοένα και περισσότερα στρατεύματα στην Ελλάδα, για να αποκρούσει το ήδη ανεπτυγμένο από το 1942 αντάρτικο κίνημα, που με τη σειρά του κινήθηκε προς τη διεκδίκηση της απόσπασης του διαφιλονικούμενου ιταλικού οπλισμού. Η συνθηκολόγηση της πρώην δύναμης του Άξονα και ο σκοπός της απόκτησης του οπλισμού της, οδήγησε και σε μια σειρά από μάχες των ανταρτών με τις γερμανικές δυνάμεις στη Στερεά Ελλάδα και στη Θεσσαλία, αλλά και στην προσέγγιση από τους αντάρτες των ιταλικών δυνάμεων, στοχεύοντας και επιτυγχάνοντας τελικώς τον αφοπλισμό τους, με τα όπλα της πειθούς, του χρηματισμού ή της βίας, κυρίως όμως με τις ειρηνικές διαπραγματεύσεις. Το ντοκιμαντέρ, πλούσιο σε φωτογραφικό και αρχειακό υλικό, αναφέρεται επίσης στα γεγονότα της Σάμου της Λέρου, των νησιών του Ιονίου κ.α., ενώ Ιταλοί φιλέλληνες, που προσχωρούν μετά τη συνθηκολόγηση στο ελληνικό αντάρτικο, καταθέτουν τις εμπειρίες τους.
Ανάλυση Περιεχομένου
00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.
00:01:25:00
Τίτλος επεισοδίου: «Η συνθηκολόγηση της Ιταλίας και οι συνέπειές της στην Ελλάδα»
00:01:32:00
Φιλμ αρχείου σχετικό με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην άνευ όρων ανακωχή που συνήψαν μυστικά η Ιταλία και τα Ηνωμένα Έθνη στη Λισσαβόνα στις 3 Σεπτεμβρίου 1943 και στη με καθυστέρηση ανακοίνωσή της, στις 8 του ίδιου μήνα, μετά την απόβαση συμμαχικών δυνάμεων στις νοτιοδυτικές ακτές της Χερσονήσου των Απενίνων. Οι ιταλικές ένοπλες δυνάμεις βρέθηκαν τυπικά εκτός πολέμου, αλλά παρέμεναν σε Αλβανία, Γιουγκοσλαβία και Ελλάδα.
00:02:37:00
Φιλμ αρχείου με αντιπρόσωπο των συμμαχικών δυνάμεων να μιλά στον ιταλικό λαό. Ο αφηγητής αναφέρεται στις ιταλικές δυνάμεις που βρίσκονταν στην Ελλάδα (11η ιταλική στρατιά 140. 000 ανδρών) των οποίων ο οπλισμός θα γινόταν «μήλο της έριδος» μεταξύ των γερμανικών δυνάμεων και των ελληνικών αντιστασιακών οργανώσεων.
00:03:06:00
Μήνυμα του Αρχιστράτηγου του Στρατού Μέσης Ανατολής προς τον ελληνικό λαό, στο οποίο εκθειάζει τη συμβολή της αντίστασης των Ελλήνων στην άνευ όρων ανακωχή της Ιταλίας.
00:03:11:00
Άρθρο εφημερίδας με την ανακοίνωση των γερμανικών δυνάμεων σχετικά με την αποτροπή συλήσεων των ιταλικών λαφύρων, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:03:25:00
Πλάνα από τον εθνικό δρόμο που οδηγεί στην πόλη των Τρικάλων και απόψεις της εν λόγω πόλης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ήδη εγκατεστημένη στην περιοχή ισχυρή ιταλική μεραρχία “Pinerollo” και στην τολμηρή είσοδο στην πόλη των Τρικάλων της Α’ Θεσσαλικής Μεραρχίας του ΕΛΑΣ με τη συνεργασία Άγγλων συνδέσμων, όπου βρισκόταν το ιταλικό σύνταγμα ιππικού και στη συνάντησή του με τον συνταγματάρχη ΜΠΕΡΤΙ.
00:04:00:00
Φωτογραφία με την πρόσοψη του κτηρίου της Ιταλικής Διοίκησης, στο οποίο κυριαρχούσε το σύνθημα “Vinceremo” («Θα νικήσουμε»). Η αφηγήτρια σχολιάζει τη συνάντηση των ανταρτών του ΕΛΑΣ με τον Ιταλό συνταγματάρχη ΜΠΕΡΤΙ, από τον οποίον ζήτησαν να προσχωρήσει στον ΕΛΑΣ.
00:04:08:00
Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, διοικητής του 5ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στον Ιταλό συνταγματάρχη ΜΠΕΡΤΙ, ο οποίος στις διαπραγματεύσεις με τους αντάρτες δεν φάνηκε απορριπτικός, δήλωσε όμως ότι θα αναλάμβανε την ευθύνη της προσχώρησης μόνο στην περίπτωση που συμφωνούσε ο διοικητής της ιταλικής μεραρχίας ΙΝΦΑΝΤΕ. Ο ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ επισημαίνει ότι ο ίδιος εξέφρασε στον ΜΠΕΡΤΙ τον φόβο της δυστοκίας της επικοινωνίας των δύο, ο συνομιλητής του τον διαβεβαίωσε ότι η επικοινωνία θα λάβει χώρα και ο ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ζήτησε καταληκτική προθεσμία της απάντησής του, για τον καθορισμό της περαιτέρω δράσης του ΕΛΑΣ.
00:05:16:00
Φωτογραφία από τις νέες διαπραγματεύσεις ανταρτών και ιταλικής διοίκησης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στις εκ νέου διαπραγματεύσεις από κλιμάκιο του Κοινού Γενικού Στρατηγείου των ανταρτών με τον στρατηγό της αγγλικής αποστολής ΚΡΙΣ και τον ΜΠΕΡΤΙ ενώ ο ΙΝΦΑΝΤΕ αναμενόταν.
00:05:39:00
Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ αναφέρεται στην εντολή που έλαβε ο ίδιος και ο ΧΟΡΣ να συνοδεύσουν δύο Ιταλούς αξιωματικούς στο Κουτσόχερο Λάρισας, για προετοιμασία της αναχώρησης του ΙΝΦΑΝΤΕ από τη Λάρισα.
00:06:04:00
Αναπαράσταση της διαδρομής που ακολούθησαν οι αντάρτες με τους Ιταλούς προκειμένου να φτάσουν στη Λάρισα. Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ αναφέρεται στις θέσεις που είχαν καταλάβει τα τμήματα του 5ου Συντάγματος στα υψώματα Βούλας και Βρυκολάκια και στην κακή συνεννόηση των ανταρτών του ΕΛΑΣ που έβαλαν εναντίον τους. Φωτογραφία ανταρτών στη γέφυρα του Κουτσόχερου.
00:06:45:00
Φωτογραφία από τη Λάρισα της εποχής, όπου στις προσόψεις των ιταλικών κτηρίων υπήρχαν ακόμα οι επιγραφές “Roma-Berlino”. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην επίτευξη της συνεννόησης του ΕΑΜ με τον ΙΝΦΑΝΤΕ και στη διαμεσολάβησή του στη φυγάδευση Ιταλών, μεμονωμένα και κατά ομάδες. Φωτογραφία με Έλληνες απλούς ανθρώπους και Ιταλό στρατιώτη σε δρόμο της Λάρισας.
00:07:03:00
Ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ αναφέρεται στην άφιξη του ΙΝΦΑΝΤΕ στο Κουτσόχερο και στη συνοδεία του.
00:07:22:00
Αναπαράσταση της διαδρομής προς τα Τρίκαλα που ακολούθησαν ο ΙΝΦΑΝΤΕ η συνοδεία του με 2 τεθωρακισμένα, 84 καμιόνια κλπ και η διλοχία της φρουράς της γέφυρας του Κουτσόχερου, καθώς ο ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ κάνει τις σχετικές αναφορές. Στη συνέχεια ο αφηγητής αναφέρεται σε άλλες δύο αποστολές στελεχών του ΕΛΑΣ προς τις ιταλικές δυνάμεις της Ανατολικής Θεσσαλίας (η μία με επικεφαλής τον ηγέτη της θεσσαλικής αντίστασης ΚΩΣΤΑ ΚΑΡΑΓΙΩΡΓΗ προς Αλμυρό και Βόλο, και η άλλη με τον ίλαρχο ΓΙΩΡΓΟ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗ προς Αγιά/Αγιόκαμπο). Στη συνέχεια ο ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ ξεκινά τη διήγησή του σχετικά με την αποστολή του διοικητή του συντάγματος του Κίσαβου στις διαπραγματεύσεις με τον διοικητή του ιταλικού συντάγματος, ο οποίος όμως (τελευταίος) τον απέπεμψε, με τη δικαιολογία ότι συζητά μόνο με αξιωματικούς της Μεραρχίας.
00:08:20:00
Φωτογραφία του ΓΙΩΡΓΟΥ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗ (ΚΑΒΑΛΑΡΗ), διοικητή του 4ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ. Στη συνέχεια ο ίδιος λέει «δεν είχε αστέρια», πήρε στολή με 6 αστέρια, της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας) του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ, για να διαπραγματευθεί σαν ίσος προς ίσον με τον Ιταλό αξιωματούχο. Αναφέρεται στην άφιξή του στην Αγιά ως «αξιωματικός της Μεραρχίας» και στις επευφημίες των Ιταλών προκειμένου να συνεργαστούν με τους Έλληνες.
00:09:43:00
Καρτ-ποστάλ από την πόλη του Βόλου, καθώς προβάλλονται προκηρύξεις στην ελληνική και την ιταλική γλώσσα της αντιστασιακής οργάνωσης του ΕΑΜ προς τον λαό του Βόλου σχετικά με τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και την από κοινού με τον ιταλικό λαό κινητοποίηση εναντίον του ναζιστικού και του βουλγαρικού κινδύνου. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:10:03:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΑΦΛΕΚΗΣ, μέλος της Επιτροπής Πόλης του ΕΑΜ Βόλου, αναφέρεται στη νέα κατάσταση στον Βόλο μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και στα έκτακτα μέτρα που ελήφθησαν στην περιοχή από την τοπική οργάνωση. Το ΕΑΜ Βόλου έθεσε σε κινητοποίηση τις δυνάμεις του για να πείσει τις δημοκρατικές και αντιφασιστικές μονάδες των Ιταλών να προσχωρήσουν στην Εθνική Αντίσταση, κινητοποιώντας γυναίκες και συντάσσοντας προκηρύξεις σε ιταλική γλώσσα, στις οποίες καλούσαν τους Ιταλούς φαντάρους είτε για συνεργασία με το ΕΑΜ είτε για ένταξη στις ένοπλες δυνάμεις του.
00:11:19:00
Ο ΤΑΚΗΣ ΧΙΩΤΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Μαγνησίας, αναφέρεται στο χρονικό της συνάντησης του λαού του Βόλου στην Πλατεία Ελευθερίας με τους εξουθενωμένους Ιταλούς μετά τη συνθηκολόγησή τους. Αναφέρει ότι οι αντάρτικες δυνάμεις, χρειάσθηκε να εξουδετερώσουν τους Ιταλούς, φοβούμενοι μια πιθανή επίθεσή τους, αλλά και ότι αποδείχθηκαν τελικώς ιδιαίτερα συνεργάσιμοι. Αναφέρει επίσης ότι οι αντάρτες οδηγήθηκαν στις αποθήκες για να αποσπάσουν τρόφιμα, πολεμοφόδια και πολεμικό υλικό και ότι πολλοί Ιταλοί εντάχθηκαν στις δυνάμεις του ΕΑΜ Πηλίου.
00:11:55:00
Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, γραμματέας της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας, αναφέρεται στο πολεμικό υλικό που αποσπάστηκε από τις αποθήκες των Ιταλών μετά τη συνθηκολόγηση, το οποίο μεταφέρθηκε στα βουνά ή φυλάχθηκε σε ασφαλή μέρη. Για τη μεταφορά και τη φύλαξή του, όπως αναφέρει, χρειάστηκε να συνδράμει μεγάλος αριθμός ανταρτών που το κουβάλησαν στις πλάτες τους και το έκρυψαν. .
00:12:15:00
Φωτογραφίες με αντάρτες του ΕΑΜ Πηλίου, μεταξύ των οποίων και μυημένοι Ιταλοί που προσχώρησαν στις δυνάμεις της ανταρτικής οργάνωσης. Ο αφηγητής αναφέρεται στην κύκλωση των ιταλικών φρουρών από τους αντάρτες του ΕΑΜ Πηλίου στα χωριά Χορευτό και Ζαγορά, στην επίτευξη συμφωνίας προσχώρησης αυτών στις δυνάμεις του ΕΑΜ, με τη βοήθεια των Ιταλών που ήδη είχαν εισχωρήσει σε αυτό, και στον σημαντικό οπλισμό που περιήλθε στο ΕΑΜ μετά τη συμφωνία.
00:12:34:00
Πλάνα από τη θαλάσσια περιοχή του Βόλου, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην κινητοποίηση των Γερμανών να εμποδίσουν την προσχώρηση των Ιταλών στις δυνάμεις των ανταρτών και στην ολοκληρωτική εξουδετέρωση στο Βελεστίνο (εμβόλιμος οδοδείκτης) από το ιππικό του ΕΑΜ Βόλου ενός γερμανικού τμήματος των Ταγμάτων Εφόδου που κατευθυνόταν από Λάρισα προς Βελεστίνο-Βόλο. Πλάνα αναπαραστατικά στην περιοχή με τις καλαμποκιές που δόθηκε η σφοδρή μάχη, στην οποία διασώθηκαν μόνο τρεις Γερμανοί, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη νέα επίθεση που θα ετοίμαζαν οι Γερμανοί και στην επιμονή των Ιταλών που βρίσκονταν στην Αγιά να καθυστερήσουν τις διαπραγματεύσεις με τον ΕΛΑΣ.
00:13:17:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ (ΚΑΒΑΛΑΡΗΣ) αναφέρεται στις επίμονες προσπάθειες των ανταρτών για τη συνθηκολόγηση των Ιταλών στην Αγιά, παρά τις επίσημες επίμονες προσπάθειες των Ιταλών να μη διεξαχθούν οι διαπραγματεύσεις με τους αντάρτες και στην τελική συνθηκολόγηση. Αναφέρεται στον ενθουσιασμό του λαού της περιοχής και στη χωρίς χρονοτριβή εκκένωση των ιταλικών αποθηκών και τη μεταφορά του αποσπασμένου πολεμικού υλικού στον Κίσαβο για τη σύσταση της 16ης Ταξιαρχίας του ΕΛΑΣ.
00:14:37:00
Φωτογραφία με τη συνοδεία του Ιταλού διοικητή ΙΝΦΑΝΤΕ και πλάνα από την Πόρτα Τρικάλων. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην περιφανή νίκη του ΕΛΑΣ εναντίον της Μεραρχίας “Pinerollo” που έλαβε χώρα στην περιοχή και στην επιλογή του σημείου αυτού ως τόπου διαπραγματεύσεων και υπογραφής του Πρωτοκόλλου Συνεργασίας ΕΛΑΣ και Μεραρχίας “Pinerollo” για την προσχώρηση των ιταλικών δυνάμεών της στους κόλπους της ανταρτικής οργάνωσης.
00:15:02:00
Πλάνα από το σπίτι όπου υπογράφηκε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1943 το Πρωτόκολλο Συνεργασίας μεταξύ του Κοινού Γενικού Στρατηγείου των ανταρτών του ΕΛΑΣ και την ιταλική Μεραρχία “Pinerollo”, φωτογραφία από την υπογραφή του Πρωτοκόλλου και το Πρωτόκολλο της 11ης Σεπτεμβρίου. Η αφηγήτρια αναφέρεται σε χωρία του Πρωτοκόλλου, σύμφωνα με το οποίο οι μονάδες της Μεραρχίας, όπως και τα προσχωρήσαντα ιταλικά τμήματα της Ανατολικής Θεσσαλίας, θα εγκαθίστανται πλέον στη διάταξη των δυνάμεων του ΕΛΑΣ στην περιοχή Πόρτας Μουζακίου.
00:15:35:00
Χάρτης της Ελλάδας που εστιάζει στην περιοχή του Παρνασσού, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην αξιοποίηση των ευνοϊκής κατάστασης από τους αντάρτες του ΕΑΜ Ρούμελης, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Ακολουθεί φωτογραφία με το 13/6 Τάγμα Παρνασσίδας του ΕΛΑΣ, καθώς ξεκινάει την αφήγησή του ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ), καπετάνιος του 1/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ.
00:16:05:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στην αναγγελία της είδησης της συνθηκολόγησης της Ιταλίας, στις 8 Σεπτεμβρίου 1943, ενώ ετοιμαζόταν η Επιτροπή Διοικήσεως του 1/36 Τάγματος Παρνασσίδας του ΕΛΑΣ να πραγματοποιήσει στην Άνω Αγόριανη Παρνασσού σύσκεψη με τρέχοντα θέματα της ημερήσιας διάταξης. Τον ενθουσιασμό ακολούθησε, όπως αναφέρει, η άρδην αλλαγή των θεμάτων της σύσκεψης, με νέους «στόχους» το Δαδί (300 Ιταλοί), η Γραβιά (150 Ιταλοί) και η Αράχωβα (700 Ιταλοί), όλα στην περίμετρο της Παρνασσίδος. Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ αναφέρει ότι, καθώς τα δύο πρώτα σημεία ήταν κάμπος και ήταν «βατά» για τον εχθρό, εκείνος υπεραμύνθηκε του στόχου υπ. αρ. τρία.
00:17:33:00
Φωτογραφία με Ιταλούς σε πλατεία της Αράχωβας. Ο ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΜΝΑΣ στέλεχος του ΕΑΜ Αράχωβας, εν μέσω συναγωνιστών του, αναφέρεται στους τρόπους με τους οποίους αξιοποίησαν οι αντιστασιακές οργανώσεις της Αράχωβας την ιταλική συνθηκολόγηση. Αναφέρεται στην επιστράτευση ειρηνικών μεθόδων, με κύριο μεσολαβητή τον Παπά ΣΥΝΕΣΙΟ (σχετική φωτογραφία με Ιταλό διοικητή). Ο αφηγητής αναφέρει τα αποτελέσματα των συνομιλιών ΣΥΝΕΣΙΟΥ και Ιταλών.
00:18:18:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στην αναχώρηση του 1/36 Τάγματος Παρνασσίδας του ΕΛΑΣ από την Άνω Αγόριανη και στην άφιξή του στα Καλύβια Αράχωβας όπου τους υποδέχθηκε ο Παπά ΣΥΝΕΣΙΟΣ. Εστιάζει στον εκπληκτικό συντονισμό των ενεργειών των ομάδων Παρνασσίδας και Αράχωβας, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία απολύτως συνεννόηση, αλλά και στη δύσκολη κατάσταση που υπήρχε λόγω του ότι οι Ιταλοί ευελπιστούσαν ότι θα έρθουν ενισχύσεις από τους Γερμανούς.
00:19:23:00
Φωτογραφία του ΝΙΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, πατέρα του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ), έφιππου με συνοδεία των δύο γιων του επίσης έφιππων, ΔΗΜΗΤΡΗ και ΣΟΛΩΝΑ. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην πρόταση του ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ να ηγηθεί ο πατέρας του των διαπραγματεύσεων με τους Ιταλούς.
00:19:35:00
Φωτογραφία από τις φυλακές Λειβαδιάς, όπου πριν μερικούς μήνες, ο ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ήταν φυλακισμένος, σε αντίποινα για τη συμμετοχή των γιων του στο αντάρτικο. Τον ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ είχαν ελευθερώσει αντάρτες του ΕΛΑΣ. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:19:50:00
Φωτογραφία με τον ΝΙΚΟ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ και τους αντάρτες με επικεφαλής τον γιο του ΔΗΜΗΤΡΗ (ΝΙΚΗΦΟΡΟ), που τον ελευθέρωσαν, μαζί με άλλους 80 κρατούμενους, από τις φυλακές Λειβαδιάς. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:20:01:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στο περιστατικό της απόφασης του πατέρα του, ΝΙΚΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (εμβόλιμη φωτογραφία), να επιδώσει μια επιστολή του Τάγματος Παρνασσίδας στους Ιταλούς. Αναφέρεται στην «επισημότητα» που προσέδωσε ο πατέρας ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, στην αναχώρηση της αποστολής με τον παπά ΣΥΝΕΣΙΟ και στην ακολουθήσασα μεταφορά και διάταξη των 6 ανταρτών, μεταξύ των οποίων και ο πατέρας του, στην περιοχή Σταυρός (σχετικά πλάνα από την περιοχή) και την από εκεί κατεύθυνσή τους στην Αράχωβα, με λάβαρο το λευκό πανί-δείγμα των ειρηνικών διαπραγματεύσεων.
00:21:26:00
Πλάνα από την περιοχή της Αράχωβας, όπου έλαβαν χώρα οι διαπραγματεύσεις και κοντινά πλάνα της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου. Ο αφηγητής αναφέρεται στον όρο που έθεσε ο Ιταλός διοικητής, ότι συνομιλεί μόνο με τον αρχηγό των ανταρτών και στην υποχρέωση του ΔΗΜΗΤΡΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ) να συμμετάσχει στις διαπραγματεύσεις. Φωτογραφικό υλικό με όχημα με αντάρτες. Εκκλησία του Αγίου Γεωργίου όπου άρχισαν οι διαπραγματεύσεις παρουσία πολλών Ιταλών και κατοίκων της Αράχωβας.
00:21:59:00
Φωτογραφία με γερμανικό όχημα που έφθασε από τους Δελφούς στην Αράχωβα σε βοήθεια των Ιταλών και άλλη με το Τάγμα Παρνασσίδας του ΕΛΑΣ που παίρνει θέσεις για να αντιμετωπίσει τη γερμανική φάλαγγα. Ο αφηγητής κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:22:11:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στην αυτόματη αντίδραση του Τάγματος του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας, όταν αντίκρισαν τη γερμανική φάλαγγα. Η χειροβομβίδα που έριξε ένας αντάρτης ήταν αρκετή για να τρέψει σε φυγή περισσότερους από 100 Γερμανούς.
00:23:00:00
Ο ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΜΝΑΣ αναφέρεται στη συμμετοχή και αυτοθυσία των γυναικόπαιδων στη μάχη της Αράχωβας, στη διαμαρτυρία των νέων της περιοχής προς τον Ιταλό διοικητή (εμβόλιμη φωτογραφία), που του μετέφεραν την παράκληση να τους παραδώσει τα όπλα, στη μεταστροφή του Ιταλού και στην παράδοση μέρους όπλων στους μαχητές του αλβανικού μετώπου οι οποίοι προωθήθηκαν στο πεδίο της μάχης. Άρχισε τότε η άτακτη υποχώρηση των Γερμανών. Ο ομιλητής αναφέρεται επίσης και στην περίπτωση του συναγωνιστή του, ΜΗΤΣΟΥ ΜΙΤΑΛΑ, (παρευρίσκεται στον τόπο της συνέντευξης), ο οποίος έχασε τον πατέρα (εμβόλιμη φωτογραφία) στη μάχη της Αράχωβας. .
00:25:44:00
Φωτογραφία με τον Ιταλό διοικητή και πλήθος κόσμου μετά την κατατρόπωση της γερμανικής φάλαγγας από το Τάγμα του ΕΛΑΣ. Η θριαμβευτική είσοδος των ανταρτών στην Αράχωβα οδήγησε στην οριστική κάμψη των Ιταλών και του διοικητή τους.
00:25:55:00
Πλάνα από τα βουνά της Αράχωβας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην παράδοση του βασικού μέρους του ιταλικού οπλισμού στους αντάρτες στο χωριό Δεσφίνα Φωκίδας, παρά τις αντίθετες πιέσεις των φασιστικών στοιχείων του ιταλικού τάγματος, και με τον όρο να επιτραπεί στον διοικητή να μεταβεί με τους άνδρες στο λιμάνι της Ιτέας.
00:26:12:00
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ (ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ) αναφέρεται στη νέα επίθεση των Γερμανών μετά την παράδοση του οπλισμού των Ιταλών στους αντάρτες.
00:26:27:00
Φωτογραφία Γερμανών που θα εξαπολύσουν νέα επίθεση στην περιοχή της Αράχωβας. Ο αφηγητής αναφέρεται στη νέα αποτυχία των Γερμανών.
00:26:35:00
Φωτογραφίες ανταρτών του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην αντίσταση του Τάγματος του ΕΛΑΣ Παρνασσίδας, με επικεφαλής τον ΝΙΚΟ ΓΙΑΝΝΕΤΣΟ (ΤΗΛΕΜΑΧΟ), και εφεδρικών της Αράχωβας, που εξαπολύουν κυνηγητό πέρα από τους Δελφούς.
00:26:50:00
Γερμανικά επίκαιρα που παρουσιάζουν παλαιότερη εκδρομή των Γερμανών στους Δελφούς. Ο αφηγητής σαρκάζει τη συμπεριφορά, αναφέρεται στο τέλος αυτής της κατάστασης των ειδυλλιακών εκδρομών στους Δελφούς, και επικαλείται τα απομνημονεύματα του Γερμανού διοικητή του επίλεκτου 18ου Συντάγματος Ορεινών Κυνηγών της Αστυνομίας ΧΕΡΜΑΝ ΦΡΑΝΤΣ, του οποίου τμήματα επιτέθηκαν στην Αράχωβα, στα οποία αναφέρει ότι μόνο 12 άνδρες του διασώθηκαν.
00:27:29:00
Φωτογραφία από την περιοχή της Γκιώνας, από όπου εξορμά το 5/42 Σύνταγμα της ΕΚΚΑ με κατεύθυνση το Λιδωρίκι, για τον αφοπλισμό της εκεί ιταλικής φρουράς. Η αφηγήτρια κάνει τις σχετικές αναφορές.
00:27:40:00
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΜΑΝΤΑΝΗΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΚΚΑ και υπασπιστής του συνταγματάρχη ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΨΑΡΡΟΥ, αναφέρεται στην εξόρμηση του 5/42 Συντάγματος της ΕΚΚΑ με κατεύθυνση το Λιδωρίκι, για τον αφοπλισμό της εκεί ιταλικής φρουράς, επιχείρηση που δεν πέτυχε γιατί ο Ιταλός διοικητής με το πρόσχημα του χρόνου για αποχώρηση, ζήτησε ενισχύσεις από τους Γερμανούς, οι οποίες κατέφθασαν από την Ναύπακτο (παρεμβάλλεται φωτογραφία με πορεία της γερμανικής Μεραρχίας Ορεινών Κυνηγών προς το Λιδωρίκι). Αναφέρεται και στην επιχείρηση στον δρόμο Αμφίσσης-Λιδωρικίου που έληξε με απώλειες των Γερμανών (μάχες στο Ανάθεμα και το Τσακόρεμα). Οι Γερμανοί πανικοβλήθηκαν και γύρισαν πίσω στην Άμφισσα.
00:29:06:00
Χάρτης της Ελλάδας που εστιάζει στη Λάρυμνα Λοκρίδας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στη μάχη από των ανταρτών του ΕΛΑΣ Λοκρίδας εναντίον μικρής γερμανικής φρουράς, με αποτέλεσμα να πάρουν μαζί τους, 200 Ιταλούς.
00:29:18:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΣΑΪΜΑΝΗΣ, ομαδάρχης στο 2/36 Τάγμα του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στο τέχνασμα με το οποίο ξεγέλασαν τους Ιταλούς στην περιοχή της Λάρυμνας.
00:30:17:00
Ενδεικτικές ανακοινώσεις του κλίματος εκφοβισμού του αθηναϊκού πληθυσμού από τον εχθρό, με αναφορά στο νέο ωράριο κυκλοφορίας (ημερομηνίας 10 Σεπτεμβρίου 1943) ή στην υποχρεωτική συσκότιση (ημερομηνίας 11 Σεπτεμβρίου 1943). Ο αφηγητής αναφέρεται στα περιοριστικά μέτρα στην προσπάθεια πρόκλησης εκφοβισμού.
00:30:30:00
Κινηματογραφικό ντοκουμέντο στο οποίο εικονίζονται οι ανταλλαγές μεταξύ Ιταλών και Ελλήνων (Αθήνα, Σεπτέμβριος 1943, λήψεις: ΑΓΓΕΛΟΥ ΠΑΠΑΝΑΣΤΑΣΙΟΥ). Ο αφηγητής κάνει λόγο για τα μέσα της πειθούς, του χρηματισμού, των ανταλλαγμάτων (φυγάδευση, απόκρυψη) και εν ανάγκη της βίας, με τα οποία οι αντιστασιακές οργανώσεις προσπαθούν να προσεγγίσουν τους Ιταλούς για να τους αποσπάσουν τον οπλισμό τους-ιδιαίτερη δράση και κινητοποίηση προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν τα «αετόπουλα». Αναφορά στα 4. 000 τουφέκια, 150 ημιαυτόματα, 30 πολυβόλα και οπλοπολυβόλα, εκατοντάδες πιστόλια και χειροβομβίδες, που συγκεντρώθηκαν με αυτούς τους τρόπους. Ο αφηγητής συμπληρώνει ότι οι Γερμανοί αρχίζουν να επιδίδονται στο κυνηγητό των τέως συμμάχων τους και στη μεταφορά τους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης.
00:31:23:00
Χειρόγραφο ποίημα του ελληνομαθή Ιταλού ΙΒΟ ΝΤΑΛΛΑ ΚΟΣΤΑ, που έγινε αντιφασίστας από την επαφή του με τους Έλληνες αντάρτες, κατά την αναφορά του αφηγητή.
00:31:34:00
Ο ελληνομαθής Ιταλός στρατιωτικός ΙΒΟ ΝΤΑΛΛΑ ΚΟΣΤΑ καταθέτει τη μαρτυρία του σχετικά με την απελευθέρωση των νοσηλευόμενων στο ιταλικό νοσοκομείο της Πάτρας, με τη βοήθεια του ΕΑΜ, ώστε να μην τους βρουν οι Γερμανοί και τους οδηγήσουν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας. Κάνει ιδιαίτερη μνεία στους συνεργάτες του από το ΕΑΜ. ΒΑΣΟ ΚΑΛΟΚΑΡΔΗ, ΝΤΙΝΟ ΜΑΤΑΡΑΓΚΑ και ΒΑΣΩ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ. Αναφέρεται και στην πλαστή ταυτότητα που απέκτησε με το όνομα ΒΑΣΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ. Παρεμβάλλεται διάταγμα περί καταλήψεως των καταλυμάτων των Ιταλών στρατιωτικών από την 15η Σεπτεμβρίου 1943 και σκίτσα φιλοτεχνημένα από τον ποιητή ΒΑΣΟ ΚΑΛΟΚΑΡΔΗ, ο οποίος βοήθησε τον ομιλητή να κατανοήσει σε βάθος τις έννοιες «ελευθερία», «λαός», «δικαιοσύνη». .
00:34:47:00
Το πλαστό πιστοποιητικό του ΙΒΟ ΝΤΑΛΛΑ ΚΟΣΤΑ, με βάση την πλαστή ταυτότητα που απέκτησε, με το όνομα ΒΑΣΟΣ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, με την οποία εργάστηκε σε πολεμικά έργα των Γερμανών, ως απεσταλμένος του ΕΑΜ Πάτρας, για να δίνει πληροφορίες στην οργάνωση.
00:35:06:00
Πλάνα από τη Ρώμη, φωτογραφίες του ΜΠΑΝΤΟΛΙΟ, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στις ασαφείς οδηγίες του Ιταλού πρωθυπουργού προς τα ιταλικά στρατεύματα στην Ελλάδα και φωτογραφικό υλικό με τα γραφεία της ιταλικής μεραρχίας “Aqui” που είχε εγκατασταθεί στα Ιόνια νησιά, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην απελευθέρωση 450 κρατουμένων αγωνιστών, με πρωτοβουλία των αντιστασιακών οργανώσεων της Κέρκυρας και την ανοχή των ιταλικών στρατιωτικών Αρχών.
00:35:45:00
Ο ΠΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, κρατούμενος φυλακών Κέρκυρας, αργότερα γραμματέας της ΕΠΟΝ Μακεδονίας, αναφέρεται στην πρωτοβουλία των αντιστασιακών οργανώσεων της Κέρκυρας να τον απελευθερώσουν από το στρατόπεδο που κρατείτο και να τον οδηγήσουν σε σπίτι στην Κέρκυρα, όπου φιλοξενήθηκε.
00:36:37:00
Ο ΒΙΤΤΟΡΙΟ ΜΑΡΟΚΙΝΙ, Ιταλός φρουρός σε φυλακή της Λευκάδας, ο οποίος απελευθέρωσε, τον Σεπτέμβριο του 1943, κρατούμενους αγωνιστές, «των εκτός νόμου Ελλήνων», όπως τους χαρακτηρίζει, μιλά για την εμπειρία του αυτή, όταν είδε τη πομπή με τα γυναικόπαιδα αλλά και την καθυστέρηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Μιλά επίσης και για την μετέπειτα επιλογή του να ακολουθήσει στα βουνά τους αντάρτες του ΕΛΑΣ.
00:38:06:00
Ο ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ, διοικητής της ιταλικής πυροβολαρχίας στην Κεφαλονιά, αναφέρεται στις προσδοκίες που γέμιζε τους Ιταλούς στρατιώτες η συνθηκολόγηση της Ιταλίας, μιλά για την επαφή του με φίλους του στο Αργοστόλι, για τους οποίους πληροφορήθηκε ότι ήταν οι επικεφαλής της Αντίστασης εκεί, και την επιλογή του να τους παράσχει τα όπλα και τα πολεμοφόδια της αποθήκης του και τέλος για τις προσπάθειες επιστροφής στην πατρίδα του.
00:39:17:00
Φιλμ αρχείου με πολεμικά αεροπλάνα και πλοία, από το χρονικό της απόβασης των γερμανικών δυνάμεων στα Ιόνια νησιά, με σκοπό την κατάληψή τους. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην αποστολή της 1ης Ορεινής Γερμανικής Μεραρχίας από την Ήπειρο (15 Σεπτεμβρίου 1943), να καταλάβει την Κεφαλονιά και την Κέρκυρα, με προηγούμενη απόπειρα να αποβιβαστούν οι άνδρες δύο γερμανικών μεταγωγικών (13 Σεπτεμβρίου 1943) στο Αργοστόλι. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ενέργεια του ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ και ΡΕΝΤΖΟ ΑΠΟΛΛΟΝΙΟ να βάλλουν ενάντια στα γερμανικά πλοία, με αποτέλεσμα το ένα να το τρέψουν σε φυγή και το άλλο να το βυθίσουν, ενώ ο Ιταλός Διοικητής της μεραρχίας Aqui προτείνει δημοψήφισμα στους στρατιώτες του, με το οποίο αποφασίζεται η αντίσταση, σε απάντηση γερμανικού τελεσιγράφου που ζητούσε την παράδοσή τους. Παρεμβάλλεται φωτογραφικό υλικό με Ιταλούς αξιωματικούς και στρατιώτες.
00:40:40:00
Ιταλικός χάρτης που απεικονίζει τις μάχες στην Κεφαλονιά (21 και 22 Σεπτεμβρίου 1943), μεταξύ Ιταλών και Γερμανών, και φωτογραφίες Ιταλών αξιωματικών και στρατιωτών στο νησί. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους 1. 911 Ιταλούς που σκοτώθηκαν στα νησιά Κεφαλονιά και Κέρκυρα και στην πρωτοφανή σφαγή των αιχμαλώτων, μεταξύ των οποίων και οι άνδρες της πυροβολαρχίας του ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ (εμβόλιμη φωτογραφία).
00:41:20:00
Ο ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ αναφέρεται στον τραυματισμό του από τον Γερμανό διοικητή, στη σφαγή όλων των ανδρών της πυροβολαρχίας του, που είχαν συλληφθεί, και στο τραγούδι που συνόδευε τους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους.
00:42:17:00
Φωτογραφίες που εικονίζονται τόποι ομαδικών εκτελέσεων. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για τη σφαγή 4. 678 Ιταλών αιχμαλώτων, μεταξύ αυτών και ο Ιταλός διοικητής της Μεραρχίας “Aqui” ΓΚΑΝΤΙΝΙ, και για την περισυλλογή του ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ από τους αντάρτες.
00:42:55:00
Ο ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ καταθέτει τη μαρτυρία του σχετικά με την περισυλλογή του από τους αντάρτες και για τη θερμή υποδοχή από αυτούς. Αναφέρεται στο 2/39 Τάγμα της 7ης Ταξιαρχίας των ανταρτών του ΕΛΑΣ όπου εντάχθηκε για 14 μήνες.
00:43:40:00
Φιλμ αρχείου με Γερμανούς στρατιώτες που ήρθαν για κατάληψη της Κέρκυρας. Η αφηγήτρια αναφέρεται στην ανάλογη με των Ιταλών της Κεφαλονιάς τύχη εκείνων της Κέρκυρας.
00:44:10:00
Ο ΠΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ μιλά για την κατάληψη της Κέρκυρας από τους Γερμανούς και για τη μέριμνά τους να διαφύγουν από το νησί και να προσχωρήσουν στα αντιστασιακά τμήματα της Ηπείρου.
00:44:30:00
Πλάνα και φωτογραφικό υλικό από τη Σάμο, όπου ήταν εγκατεστημένη η ιταλική Μεραρχία “Kouneo”. Ο αφηγητής μιλά για την αρχική εκκαθαριστική δράση του διοικητή της ΣΟΡΝΤΑΡΕΛΛΙ εναντίον των ανταρτών του ΕΛΑΣ στα βουνά του νησιού, αλλά και για την-μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας-κήρυξη της Μεραρχίας του σε εμπόλεμη κατάσταση με τους Γερμανούς, θέτοντάς την στη διάθεση του στρατάρχη WILSON, ο οποίος διόρισε τον Ιταλό στρατιωτικό διοικητή της Σάμου και διέταξε τους αντάρτες να παραμείνουν στα βουνά. Εκείνοι αρνήθηκαν.
00:45:07:00
Φωτογραφικό υλικό με αντάρτες του ΕΑΜ Σάμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην κάθοδο των ανταρτών της Σάμου στις πόλεις του νησιού, παρά την εντολή να παραμείνουν στα βουνά. Σχετικό φωτογραφικό υλικό από διαπραγματεύσεις της βρετανικής αποστολής στο νησί, με επικεφαλής τον στρατηγό ARNOLD. Παρεμβάλλονται πρωτοσέλιδα της εφημερίδας «Καρμανιόλος», οργάνου της Πανσαμιακής Επιτροπής του ΕΑΜ, που αναφέρεται στα γεγονότα της Σάμου.
00:45:35:00
Πλάνα από το Βαθύ της Σάμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στον διορισμό από τους Βρετανούς Κυβερνητικής Επιτροπής της Σάμου, με πρόεδρο τον Μητροπολίτη ΕΙΡΗΝΑΙΟ (εμβόλιμη φωτογραφία), ο οποίος επιβάλει δύο από τα μέλη της Επιτροπής να είναι από το ΕΑΜ (εμβόλιμη φωτογραφία ηγετικών στελεχών του ΕΑΜ Σάμου.
00:45:55:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ, μέλος Αρχηγείου ΕΛΑΣ Σάμου, αναφέρεται στην έκρυθμη κατάσταση, στη φημολογία για έλευση Τούρκων, καθώς και στην άφιξη στο νησί του στρατιωτικού ακολούθου της Ελλάδας στην Άγκυρα συνταγματάρχου ΑΠΟΚΟΡΙΤΗ, ο οποίος μετέφερε το μήνυμα ότι η Βρετανία δεν επέτρεπε να έλθει ελληνική κυβέρνηση και ελληνικές δυνάμεις στην περιοχή, για λόγους καλών σχέσεων με τους Ιταλούς, και συμβούλευσε την Κυβερνητική Επιτροπή Σάμου, να καλέσει στο νησί την ελληνική κυβέρνηση. Η κυβ. επιτροπή κατάλαβε ότι πήγαινε να δημιουργηθεί στη Σάμο ξεχωριστό κράτος, θεώρησαν ότι αυτό ήταν ανθελληνικό, και κάλεσαν την κυβέρνηση ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΤΣΟΥΔΕΡΟΥ, η οποία απέστειλε τον υπουργό Προνοίας ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΟΦΟΥΛΗ. Αυτός κατάργησε την Κυβερνητική Επιτροπή, και τοποθέτησε διοικητή το Δεσπότη και μεταξύ των μελών της διοικητικής επιτροπής, τρία άτομα από το ΕΑΜ. .
00:48:36:00
Χάρτης της Ελλάδας και φιλμ αρχείου με το χρονικό κατάληψης της Λέρου από τους Γερμανούς, στις αρχές Οκτωβρίου του 1943. Ο αφηγητής αναφέρεται στις ισχυρές γερμανικές δυνάμεις για την κατάληψη του νησιού και στις σφοδρές μάχες που διήρκεσαν πάνω από ένα μήνα, με τους Ιταλούς και τους Βρετανούς που βρίσκονταν εκεί, με έκβαση την κατάληψή της στις 11 Νοεμβρίου 1943 και στα έκτροπα που ακολούθησαν. Ο αφηγητής σαρκάζει τους υπολογισμούς του ΤΣΩΡΤΣΙΛ, ο οποίος θεωρούσε ότι η συνθηκολόγηση της Ιταλίας θα άνοιγε τον δρόμο για την αποχώρηση των Γερμανών και για την de facto κυριαρχία της Βρετανίας στα Βαλκάνια. Μετά την κατάληψη της Λέρου. Οι Γερμανοί στρέφονται στη Σάμο.
00:50:17:00
Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ αναφέρεται στην ισχυρή δύναμη που αρχικά διέθετε η Σάμος σε αντάρτικο, στα χτυπήματα στις 17 Νοεμβρίου 1943 από τη γερμανική πολεμική αεροπορία εναντίον της Σάμου, στην καταστροφή μεγάλου μέρους του νησιού, στα 500 θύματα, στη βρετανική διαταγή για εγκατάλειψη της Σάμου και σύμπτυξη στη Μέση Ανατολή, στην αποχώρηση των ανταρτών και στη μικρή ομάδα του ΕΑΜ που παρέμεινε στο νησί και η οποία το απελευθέρωσε στις 5 Οκτωβρίου 1944. Παρεμβάλλεται φιλμ αρχείου με την περίφημη “Luftwaffe” και άλλο με Βρετανούς αιχμαλώτους από τις επιχειρήσεις Λέρου και Σάμου.
00:52:37:00
Χάρτης της Ελλάδας και φιλμ αρχείου με γερμανικά άρματα μάχης στις Θερμοπύλες του 1941. Κατά την αναφορά της αφηγήτριας όταν οι Γερμανοί έφτασαν στην περιοχή συνάντησαν εκεί μόνο βρετανικά στρατεύματα, καθώς ο ελληνικός στρατός είχε ήδη διαλυθεί από την κυβέρνηση ΤΣΟΛΑΚΟΓΛΟΥ.
00:53:05:00
Φιλμ αρχείου από τις Θερμοπύλες του 1943, με αντάρτες του ΕΛΑΣ. Η αφηγήτρια αναφέρει ότι στις 21 Σεπτεμβρίου 1943 οι αντάρτες του 2/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ πληροφορούνται ότι καταφθάνει μεγάλη γερμανική φάλαγγα με στόχο την ανάκτηση του ιταλικού οπλισμού.
00:53:15:00
Ο ΑΛΕΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, διοικητής του 2/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στην άφιξη μεγάλης γερμανικής φάλαγγας, με στόχο την ανάκτηση του ιταλικού οπλισμού και στο δίλημμα που θεωρητικά υπήρχε, «εγκατάλειψη ή αντίσταση», Βεβαίως και η εγκατάλειψη δεν ετίθετο.
00:53:48:00
Φωτογραφία του ΑΛΕΚΟΥ ΜΥΛΩΝΑ και πλάνα σε οικογενειακά κειμήλιά του που φυλάσσονται στο σπίτι του. Η αφηγήτρια αναφέρεται στους αγωνιστές της Επανάστασης του 1821 και στους Μακεδονομάχους προγόνους του.
00:54:12:00
Ο ΑΛΕΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ αναφέρεται στην απόφαση των 125 ανταρτών να πολεμήσουν και στη διαταγή του να δημιουργήσουν τα ατομικά τους οχυρά, χωρίς να δώσει άλλη πολεμική διαταγή.
00:54:42:00
Πλάνα από τα στενά των Θερμοπυλών, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στην άφιξη της γερμανικής φάλαγγας με 700 άνδρες, τους οποίους οι αντάρτες πολέμησαν με τον ιταλικό οπλισμό που πρόσφατα είχε περιέλθει στην κατοχή τους.
00:55:06:00
Ο ΑΛΕΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ αναφέρεται στην ανησυχία που ένιωθε ότι θα τελείωναν τα πυρομαχικά των ανταρτών, και στο πνεύμα της «άμυνας χωρίς ιδέαν υποχωρήσεως», που είχαν οι άνδρες του που πολέμησαν στις Θερμοπύλες.
00:56:15:00
Πλάνα από τα στενά των Θερμοπυλών, καθώς η αφηγήτρια αναφέρεται στη σύμπτυξη των Γερμανών, μετά την ήττα τους. Στη συνέχεια ο ΑΛΕΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ μιλά για αποχώρηση των Γερμανών και για τις πίτες που κέρασαν την επομένη τους αντάρτες οι κάτοικοι της περιοχής, για να γιορτάσουν τη νίκη.
00:56:41:00
Πλάνα από το χωριό Πέτα Άρτας. Ο αφηγητής αναφέρεται στην ισχυρή γερμανική επίθεση που αντιμετώπισε ο ΕΔΕΣ την 1η Οκτωβρίου 1943 και στην προηγηθείσα ενέδρα των ανταρτών του ΕΔΕΣ, κατά την οποία είχε σκοτωθεί ένας Γερμανός συνταγματάρχης, ανιψιός του στρατάρχη ΓΚΕΡΙΝΓΚ.
00:57:05:00
Φωτογραφίες ανταρτών του ΕΔΕΣ, του ΛΕΩΝΙΔΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΑΚΗ, που σκοτώθηκε στη μάχη του Πέτα Άρτας και του ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παρουσία του ΖΕΡΒΑ στην κηδεία του πρωτοπαλίκαρού του και στα λόγια με τα οποία τον τίμησε: «[…] Συνόδεψα το παιδί μου στην τελευταία του κατοικία. Έκλαψα για πρώτη φορά στη ζωή μου […]».
00:57:37:00
Πλάνα από μνημεία της φασιστικής περιόδου στη γέφυρα Σαβοΐα της Ρώμης. Η αφηγήτρια αναφέρεται στο τέλος της ιταλικής φασιστικής περιόδου στην Ελλάδα και στις αιχμαλωσίες και εξοντώσεις Ιταλών από τους Γερμανούς, στην προσχώρηση άλλων Ιταλών στους Γερμανούς και τέλος, στους 16. 000 Ιταλούς που ακολούθησαν τους Έλληνες αντάρτες στα βουνά, όπως εκείνοι της Μεραρχίας “Ρinerollo”.
00:58:13:00
Ο ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ), καπετάνιος της Ταξιαρχίας Ιππικού του ΕΛΑΣ, αναφέρεται στη διαταγή του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, στις 13 Οκτωβρίου 1943, για αφοπλισμό του ιταλικού συντάγματος ιππικού και της “Aostis”, στην Γκιάνα, πίσω από το Μουζάκι, λόγω της ιδιόμορφης σχέσης που το σύνταγμα είχε αναπτύξει όχι μόνο με τους Βρετανούς αλλά και με τους Γερμανούς.
00:59:53:00
Πλάνα από την περιοχή όπου διεξήχθη η μάχη, από τους οι 60 αντάρτες του ιππικού του ΕΛΑΣ, με επικεφαλής τον διοικητή ΓΕΡΑΣΙΜΙΔΗ και τον καπετάνιο ΜΙΜΗ ΤΑΣΟ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ), προκειμένου για τον αφοπλισμό του ιταλικού ιππικού. Ο αφηγητής αναφέρει τα σχετικά με τη μάχη που καταλήγει σε παράδοση των Ιταλών και την πληροφορία που φτάνει στους αντάρτες ότι οι Ιταλοί στο χωριό Καπά αρνούνται να παραδοθούν και έχουν οχυρωθεί στις αποθήκες.
01:00:30:00
Φωτογραφία με τον ΓΕΡΑΣΙΜΙΔΗ και τον ΜΙΜΗ ΤΑΣΟ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑ). Ο ΤΑΣΟΣ (ΜΠΟΥΚΟΥΒΑΛΑΣ) αναφέρεται στη μεταφορά του στο χωριό μαζί με Ιταλούς αιχμάλωτους από την προηγούμενη μάχη και στον με τέχνασμα εξαναγκασμό των Ιταλών να παραδοθούν. Αναφέρεται τέλος στην μεταβολή από ομάδα αναγνωρίσεως ιππικού της 1ης Ταξιαρχίας σε Ταξιαρχία του ιππικού.
01:02:40:00
Τίτλοι τέλους.
Θεματική Κατηγορία
ΙΣΤΟΡΙΑ
ΠΟΛΕΜΟΙ, ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΙΣ & ΤΑΡΑΧΕΣ
Θεματικοί Όροι
σύγχρονη ελληνική ιστορία, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, ιταλική κατοχή, Εθνική Αντίσταση, ναζισμός, αντιστασιακή οργάνωση, μάχη, προφορική μαρτυρία, αρχειακό υλικό, προφορική ιστορία
Αναφορές
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, διοικητής του 5ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΡΟΓΙΑΝΝΗΣ, διοικητής του 4ου Συντάγματος της 1ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΙΑΦΛΕΚΗΣ, μέλος της επιτροπής πόλης του ΕΑΜ Βόλου
ΤΑΚΗΣ ΧΙΩΤΑΚΗΣ, στέλεχος του ΕΑΜ Μαγνησίας
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΤΣΑΚΙΡΗΣ, γραμματέας της ΕΠΟΝ Θεσσαλίας
ΕΘΝΙΚΟ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ (ΕΑΜ), αντιστασιακή οργάνωση
ΕΝΙΑΙΑ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΝΕΩΝ (ΕΠΟΝ), αντιστασιακή οργάνωση
ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΤΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΟΣ (ΕΛΑΣ), αντιστασιακή οργάνωση
ΕΘΝΙΚΟΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ (ΕΔΕΣ), αντιστασιακή οργάνωση
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, καπετάνιος του 1/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ
ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΜΝΑΣ στέλεχος του ΕΑΜ Αράχωβαςt
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΑΜΑΝΤΑΝΗΣ, μέλος της Κεντρικής Επιτροπής της ΕΚΚΑ
ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΣΑΪΜΑΝΗΣ, ομαδάρχης στο 2/36 Τάγμα του ΕΛΑΣ
ΙΒΟ ΝΤΑΛΛΑ ΚΟΣΤΑ, ιταλός στρατιωτικός
ΠΑΝΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ, γραμματέας της ΕΠΟΝ Μακεδονίας
ΒΙΤΤΟΡΙΟ ΜΑΡΟΚΙΝΙ, ιταλός στρατιώτης στη Λευκάδα
ΑΜΟΣ ΠΑΜΠΟΛΟΝΙ, διοικητής της ιταλικής πυροβολαρχίας στην Κεφαλονιά
ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΦΕΙΡΗΣ, μέλος Αρχηγείου ΕΛΑΣ Σάμου
ΑΛΕΚΟΣ ΜΥΛΩΝΑΣ, διοικητής του 2/36 Τάγματος του ΕΛΑΣ
ΜΙΜΗΣ ΤΑΣΟΣ, καπετάνιος της Ταξιαρχίας Ιππικού του ΕΛΑΣ
Γεωγραφικός Προσδιορισμός
Γλώσσα Περιεχομένου
ΕΛΛΗΝΙΚΗ
Δημιουργός
Παραγωγή: ΕΡΤ ΑΕ
Συντελεστές
Σκηνοθεσία:
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ
Διεύθυνση Παραγωγής:
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΟΒΟΤΣΟΣ
Παραγωγός:
ΒΑΣΩ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΥ
Σενάριο:
ΠΕΤΡΟΣ ΑΝΤΑΙΟΣ
ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΟΓΙΑΖΟΣ
Ιστορικός σύμβουλος:
ΝΙΚΟΣ ΣΒΟΡΩΝΟΣ
Παραγωγή: Τομέας Μόρφωσης ΕΤ1 Τμήμα Επιμορφωτικών Εκπομπών
Ιστορικοί ερευνητές:
ΧΑΓΚΕΝ ΦΛΑΪΣΕΡ
ΟΝΤΕΝ ΒΑΡΟΝ
Αφήγηση:
ΣΟΦΙΑ ΡΟΥΜΠΟΥ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΑΓΚΑΣ
Μουσική:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ
Διεύθυνση φωτογραφίας:
ΛΑΚΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ
Ηχοληψία:
ΝΙΚΟΣ ΓΛΥΚΙΩΤΗΣ
ΠΑΝΤΑΖΗΣ ΦΙΛΙΠΠΑΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΚΝΗΣ
Μιξάζ:
ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΠΑΤΕΛΗΣ
ΝΙΚΟΣ ΣΦΕΤΣΑΣ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΥ
ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΛΑΜΠΡΟΥΔΗ
ΚΙΚΗ ΣΚΟΡΔΑΡΑ
ΤΙΤΙΚΑ ΔΑΣΚΑΛΑΚΗ
Μοντάζ:
ΜΠΑΜΠΗΣ ΑΛΕΠΗΣ
Τρυκέζα τίτλων
ΕΛΛΗ ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ
Χαρακτικό τίτλων:
ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ
Έρευνα Ιταλίας:
ΑΝΤΟΝΙΟ ΣΟΛΑΡΟ
ΑΥΓΗ ΣΟΛΑΡΟ
Βοηθός σκηνοθέτης:
ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΩΓΡΑΦΟΣ
Βοηθός οπερατέρ:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΤΩΝΑΚΗΣ
Βοηθοί εικονολήπτες:
ΝΙΚΟΣ ΠΑΛΛΗΚΑΡΑΣ
ΤΑΣΟΣ ΧΥΔΗΡΟΓΛΟΥ
Βοηθός μοντέρ:
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΑΓΚΑΛΟΣ
Ηλεκτρολόγοι:
ΑΝΤΩΝΗΣ ΜΙΧΕΛΗΣ
ΣΠΥΡΟΣ ΜΠΙΟΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΧΟΥΓΙΑΣ
Εταλονάζ:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΛΑΟΥΔΗΣ
ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΑΠΑΔΟΥΚΑΣ
Κοπή αρνητικού:
ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ
Φωτογράφοι:
ΑΡΗΣ ΜΠΕΡΤΟΣ
ΝΙΚΗ ΤΥΠΑΛΔΟΥ
ΠΑΝΟΣ ΧΑΤΖΗΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ
Μηχανικοί προβολής:
ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
ΓΙΑΝΝΟΥΛΗΣ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑΣ
Γραμματεία παραγωγής:
ΓΙΑΝΝΑ ΚΑΠΛΑΝΙΔΟΥ
Ηλεκτρονικοί τίτλοι:
ΕΙΡΗΝΗ ΦΑΤΟΥΡΟΥ
Βίντεο εγγραφή:
ΦΩΤΗΣ ΔΑΓΡΕΣ
ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΣΥΝΤΗΛΑ
Τελεσινέ – Μίξη τίτλων:
ΓΙΟΥΛΗ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ
ΧΡΥΣΑ ΚΑΤΣΑΜΠΕΚΗ
ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΣΑΠΑΚΗ
Ευχαριστούμε τα ιδρύματα και οργανώσεις:
IMPERIAL WAR MUSEUM
MOVIETONEWS
BUNDESARCHIV
ISTITUTO LUCE S.P.A.
NATIONAL ARCHIVES
ΠΕΑΕΑ, ΠΟΑΕΑ, ΠΣΑΕΕΑ
Κίνηση «ΕΝΩΜΕΝΗ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ»,
Κίνηση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ»
«ΕΝΩΣΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ 1941-44 ΕΔΕΣ»
ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ
ΓΕΝΙΚΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΤΥΠΟΥ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΡΑΤΟΥ
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΣΤΕΡΕΑΣ
ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΒΟΥΛΗΣ
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΕΒΡΑΪΚΗ ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ
ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΙΚΡΟΥ ΧΩΡΙΟΥ
ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΟΡΥΣΧΑΔΩΝ
ΑΡΧΕΙΟ ΗΡΑΚΛΗ ΠΕΤΙΜΕΖΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ
και τους:
ΜΠΑΜΠΗ ΑΛΕΠΗ
ΒΑΣΟ ΜΑΘΙΟΠΟΥΛΟ
ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΕΓΑΛΟΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
ΣΠΥΡΟ ΜΕΛΕΤΖΗ
ΒΑΣΙΛΗ ΠΑΠΑΣΤΕΡΙΟΠΟΥΛΟ
ΚΩΣΤΑ ΠΑΡΑΣΧΟ
ΔΗΜΗΤΡΗ ΣΟΥΤΖΟ
Εκπομπή «Η ΕΤ-1 ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ»
Ευχαριστούμε τους εκατοντάδες αγωνιστές της Εθνικής Αντίστασης για την πολύτιμη και πολύπλευρη συνεισφορά τους καθώς και τους συγγραφείς 700 περίπου βιβλίων, που αποτελούν την μέχρι τώρα βιβλιογραφία της Εθνικής Αντίστασης
Σχετικά Θέματα
Δικαιώματα
ΕΡΤ ΑΕ
Διάρκεια
01:03:57:05
Φυσικά – Τεχνικά Χαρακτηριστικά
Πρωτότυπο Μέσο: ΦΙΛΜ
Τύπος: 16 mm
Εικόνα: ΕΓΧΡΩΜΗ, 4:3
Ηχος: ΜΟΝΟΦΩΝΙΚΟΣ
Χρηματοδότηση Ψηφιοποίησης/Τεκμηρίωσης
ΚΟΙΝΩΝΙΑ της ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ, Πρόσκληση 172
Τελευταία Ενημέρωση
30/06/2009