ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

00:00:00:00
Τίτλοι έναρξης.

00:01:30:00
Τίτλος επεισοδίου: «ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ». Φωτογραφία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, ενός από τους εκπροσώπους της γενιάς του 1930, το πραγματικό όνομα του οποίου ήταν ΠΑΡΙΣ (ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ) ΤΑΒΕΛΟΥΔΗΣ. Ο αφηγητής μιλάει για τη σημασία της επιλογής του ψευδωνύμου του (ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ σημαίνει κοσμοπολίτης, αν και διαφοροποιήθηκε κατά τη διάρκεια της ζωής του) και για τη γέννησή του (ΑΘΗΝΑ 1888), για τις παιδικές του μνήμες από τη ΣΜΥΡΝΗ, όπου και έζησε και την οποία αποτύπωσε στο έργο του. Επιχρωματισμένο και ασπρόμαυρο φωτογραφικό υλικό από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ και τη ΣΜΥΡΝΗ.

00:02:14:00
Φιλμ αρχείου και επιχρωματισμένο και έγχρωμο φωτογραφικό υλικό από τη ΣΜΥΡΝΗ, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη μετακόμισή του στην πόλη μετά τις οικονομικές ατασθαλίες του πατέρα του δύο χρόνια μετά τη γέννησή του (1890). Ο αφηγητής μιλάει για τη ΣΜΥΡΝΗ των τελών του 19ου αιώνα και την κοινωνικοπολιτική της κατάσταση και διαβάζει σχετικό απόσπασμα από την εικόνα της ΣΜΥΡΝΗΣ της εποχής. Αναφέρεται στη σχέση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τη ΣΜΥΡΝΗ της εποχής και μιλάει για την αστική καταγωγή του: μεγάλωσε με Γαλλίδα νταντά, σπούδασε στην Ευαγγελική Σχολή της Σμύρνης και στο Αμερικανικό Κολέγιο. «Βαπτιστικό» από τη Δημογεροντία της Ορθοδόξου Κοινότητος Σμύρνης και απεικονίσεις της αστικής τάξης της εποχής.

00:03:56:00
Φωτογραφικό υλικό από την καθημερινότητα στη ΣΜΥΡΝΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη σχέση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τα αλάνια, τα οποία παρουσιάζει στα έργα του «EROICA», «ΤΟ ΓΥΡΙ», «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» κ. α.

00:04:42:00
Φωτογραφίες με εκπαιδευτικούς και μαθητές, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στον θάνατο της μητέρας του σε ηλικία 12 χρόνων και στην έκτοτε ανατροφή από την αδελφή του ΜΑΡΙ, κατά 18 χρόνια μεγαλύτερή του, που δεν παντρεύτηκε ποτέ.

00:05:01:00
Επιχρωματισμένη καρτ ποστάλ και φωτογραφικό υλικό από τη ΣΜΥΡΝΗ, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην επαγγελματική ενασχόληση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ ήδη από τα δεκαεπτά του ως τραπεζικός υπάλληλος, και στον γάμο του το 1918 με την ευγενή αυστροουγγρικής καταγωγής ΚΛΑΡΑ ΚΡΕΣΠΙ. Αναφέρεται στη στενή φιλία της συζύγου του με τις κόρες του Κάιζερ της ΑΥΣΤΡΙΑΣ και με τον ΓΚΟΥΣΤΑΒ ΜΑΛΕΡ (GUSTAV MAHLER), στο γεγονός ότι γνωρίστηκαν σε δεξίωση σε πλοίο, ότι ο γάμος έγινε χοροστατούντος του Μητροπολίτη Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ (ΚΑΛΑΦΑΤΗ), στη γέννηση της κόρης του ΦΟΙΒΗΣ (ΚΝΟΥΛΗ). Φωτογραφία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τη σύζυγό του, πλάνα από νεαρές αστές στην ΑΥΣΤΡΙΑ, φωτογραφία του Αυστριακού συνθέτη κλασικής μουσικής ΓΚΟΥΣΤΑΒ ΜΑΛΕΡ, έργο τέχνης απεικόνισης της ΣΜΥΡΝΗΣ, φωτογραφία του τελευταίου Μητροπολίτη Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ φωτογραφία της γυναίκας του με την κόρη τους ΦΟΙΒΗ (ΚΝΟΥΛΗ).

00:06:17:00
Πλάνα με τον ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ και Νεότουρκους και με τον τουρκικό στρατό να εισβάλει στη ΣΜΥΡΝΗ, με πολεμικές σκηνές και τουρκικές ακρότητες. Ο αφηγητής αναφέρεται στην καταστροφή της ΣΜΥΡΝΗΣ το 1922 και διαβάζει απόσπασμα από το μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ. ΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑΧΡΟΝΑ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ», που μιλά για τις αγριότητες τόσο των Τούρκων όσο και των Ελλήνων στη ΣΜΥΡΝΗ. Ο αφηγητής επίσης σχολιάζει την αμεροληψία του συγγραφέα στον τρόπο που παρουσιάζει τις αγριότητες και από τις δύο εμπόλεμες πλευρές. Έκδοση του μυθιστορήματος του ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» (το εξώφυλλο, η προμετωπίδα και σελίδα από το πρώτο κεφάλαιο).

00:07:36:00
Φιλμ αρχείου με πρόσφυγες της ΣΜΥΡΝΗΣ, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στη μετανάστευση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στην κοσμοπολίτικη ΜΑΣΣΑΛΙΑ, το ΠΑΡΙΣΙ και το ΛΟΝΔΙΝΟ πριν από την καταστροφή της ΣΜΥΡΝΗΣ και για την προηγούμενη φυγάδευση της οικογένειάς του. Φιλμ αρχείου από τη ΜΑΣΣΑΛΙΑ και το ΛΟΝΔΙΝΟ της εποχής.

00:08:04:00
Πλάνα από το ΛΟΝΔΙΝΟ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη διαμονή του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στο ΛΟΝΔΙΝΟ, όπου εργαζόταν στην Ιονική Τράπεζα και έμενε σε μια αριστοκρατική γειτονιά, διαβάζοντας αποσπάσματα από έργο του. Ο αφηγητής αναφέρεται στη γνωριμία του συγγραφέα με τον σνομπισμό και στην αντιμετώπισή του με ακόμα μεγαλύτερο σνομπισμό και στη μετεγκατάστασή του σε άλλες ευρωπαϊκές πόλεις.

00:08:51:00
Αρχειακό υλικό της οικογένειας του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ και χαρτονόμισμα της Ιονικής ΤΡΆΠΕΖΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εγκατάσταση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στην ΑΘΗΝΑ το 1924 και στον διορισμό του στη διεύθυνση της Ιονικής Τράπεζας το 1925.

00:09:04:00
Επιχρωματισμένη φωτογραφία με την ΑΘΗΝΑ της εποχής του Μεσοπολέμου. Ο αφηγητής αναφέρεται στην κοσμική ζωή που επέλεξε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ να ζει στην ΑΘΗΝΑ από την εγκατάστασή του σε αυτή. Μιλά για την επαφή του με τους κοσμικούς κύκλους της ΑΘΗΝΑΣ της εποχής, για τη σύζυγό του που διέθετε ένα από τα πρώτα αυτοκίνητα στην ΑΘΗΝΑ και περιγράφει την ομορφιά και τη γοητεία του. Φωτογραφικό υλικό με κοσμική ζωή της ΑΘΗΝΑΣ, με αυτοκίνητα και φωτογραφία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:09:36:00
Πλάνα από τη βίλλα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στο Παλαιό Ψυχικό, στην οδό Στρατηγού Καλλάρη 13 και σχετική επιγραφή που αναφέρεται στην εκεί διαμονή του. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εκεί εγκατάσταση του το 1930, όπου και γράφει το σύντομο μυθιστόρημά του «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» με το ψευδώνυμο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, το οποίο εκδίδει το ίδιο έτος.

00:10:05:00
Εκδόσεις του σύντομου μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ». Ο αφηγητής αναφέρεται στη γλώσσα του μυθιστορήματος-καθαρευουσιάνικα στοιχεία και «εξωτικές» ανορθογραφίες, που οφείλονταν και στον ίδιο και στον διορθωτή του-και στην υποδοχή που έτυχε το εν λόγω έργο του.

00:10:28:00
Αποσπάσματα από τους τίτλους και από σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ (1978), σε σκηνοθεσία της ΤΩΝΙΑΣ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στις εντυπώσεις ενός απλού αναγνώστη της κοσμικής κοινωνίας από την ανάγνωση του έργου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, στη θερμή υποδοχή του μυθιστορήματος από τον ΓΡΗΓΟΡΙΟ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟ και στην ευμενή κριτική του ΦΩΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ για το εν λόγω έργο και στις εντυπώσεις του από την επίσκεψη του πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα στον ώριμο συγγραφέα και κριτικό. Φωτογραφία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:11:45:00
Η επίκουρη καθηγήτρια του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στις εσωτερικές συγκρούσεις των ηρώων του έργου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ», τους οποίους συνδέει μια ανολοκλήρωτη ερωτική σχέση. Σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ-διακρίνονται οι ηθοποιοί ΓΙΑΝΝΗΣ ΖΑΒΡΑΔΙΝΟΣ (ΠΑΥΛΟΣ) και ΕΛΕΟΝΟΡΑ ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΥ (ΒΙΡΓΚΩ).

00:12:14:00
Φωτογραφικό υλικό από επαρχιακές πόλεις και από εργασιακούς χώρους. Ο αφηγητής αναφέρεται στην καινοτομία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ να ασχοληθεί στο μυθιστόρημά του με τη φύση, τον νησιωτικό χώρο και τη μεγαλοαστική τάξη. Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ, που εμφανίζεται στο πλάνο, συμπληρώνει ότι στη λογοτεχνική παραγωγή κυριαρχούσαν τα μικροαστικά περιβάλλοντα και με τον ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ έγινε το άνοιγμα στα μεγαλοαστικά περιβάλλοντα, την απόδοση των οποίων δεν αρνήθηκε η κριτική.

00:13:16:00
Σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην άρνηση των λογοτεχνικών στερεοτύπων στο έργο του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, που σχετίζονταν με την μικροαστική ηθογραφία, και στον ήρωά του στο εν λόγω έργο, που ήταν ένας νεαρός αρχιτέκτονας, που έρχεται από το κοσμοπολίτικο ΠΑΡΙΣΙ και φέρει ελευθέριες ιδέες. Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ, που εμφανίζεται στο πλάνο, χαρακτηρίζει «κοσμογονία» το «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» που αποτέλεσε και την απαρχή του κοσμοπολιτισμού στη νεοελληνική λογοτεχνία και την ποίηση. Φωτογραφία από τον ΠΟΡΟ της εποχής, όπου υπάρχει το Λεμονοδάσος.

00:14:36:00
Φωτογραφία του νομπελίστα Νορβηγού συγγραφέα ΚΝΟΥΤ ΧΑΜΣΟΥΝ (KNUT HAMSUN), που σύμφωνα με τον αφηγητή είναι ο πρόγονος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ: ομοιότητες στην πρωτοπρόσωπη αφήγηση, στη χρήση ειρωνείας, στις συγκρούσεις των δύο φύλων. Τίτλος έργου του ΧΑΜΣΟΥΝ «Η ΠΕΙΝΑ».

00:14:57:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στο κατεξοχήν στοιχείο της γραφής του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, την ειρωνεία, την οποία χαρακτηρίζει «ασταθή» καθώς ο αναγνώστης πρέπει μέσα από την ειρωνεία να αναγνωρίσει την αλήθεια.

00:15:23:00
Ο φιλόλογος ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην ειρωνεία και το χιούμορ του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στην προσωπική του ζωή, κάτι που μπορεί να διαγνωστεί από τις συνεντεύξεις του και από τις αναμνήσεις των ανθρώπων που τον γνώρισαν.

00:15:41:00
Φωτογραφία, από δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» (14 Μαρτίου 1963) λογοτεχνών, που θεωρήθηκε ότι αποδίδει τη Γενιά του Τριάντα (όρθιοι, από αριστερά: ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ-ΔΙΟΜΗΔΗΣ, ΗΛΙΑΣ ΒΕΝΕΖΗΣ, ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ, ΑΝΤΡΕΑΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ, ΣΤΕΛΙΟΣ ΞΕΦΛΟΥΔΑΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΟΤΟΚΑΣ. καθιστοί, από αριστερά: AΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ, Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ Κ. ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗΣ, ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ). Ο αφηγητής αναφέρεται στο θέμα του αστικού και συμβατικού γάμου με το οποίο καταπιάστηκαν οι συγγραφείς της Γενιάς του 1930, μεταξύ αυτών και ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ.

00:15:59:00
Το εξώφυλλο έκδοσης του δεύτερου μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΕΚΑΤΗ» (1933, δεύτερη έκδοση 1946), τρίπτυχο φωτογραφιών γυναίκας, φωτογραφία από νησί. Ο αφηγητής αναφέρεται στο θέμα που πραγματεύεται το εν λόγω μυθιστόρημα, ο αποτελματωμένος συμβατικός γάμος, με τον αστροφυσικό ΠΑΥΛΟ ΚΑΛΑΝΗ να απομακρύνεται από την οικογενειακή εστία για να γνωρίσει νέες αισθηματικές περιπέτειες, με στόχο την αναζήτηση του απόλυτου έρωτα. Ο αφηγητής σχολιάζει τον τρόπο με τον οποίον έγινε δεκτό το έργο στην κριτική-θεωρήθηκε επηρμένο και ενόχλησε για τον υπερβάλλοντα ερωτισμό του και τον τρόπο χειρισμού των γυναικών. Φωτογραφίες γυναικών.

00:17:10:00
Πλάνα στον Ισθμό της Κορίνθου και επιχρωματισμένη καρτ-ποστάλ από την ΠΑΤΡΑ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εποχή της συγγραφής της «ΕΚΑΤΗΣ», κατά την οποία αποξενώνεται και από την οικογένειά του (1934), για να ζήσει ερωτικές περιπέτειες, και μετατίθεται στην ΠΑΤΡΑ.

00:17:31:00
Άρθρο σε περιοδικό με τίτλο «ΟΥΡΑΝΟΓΡΑΦΙΑ». Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ, που εμφανίζεται για λίγο στο πλάνο, αναφέρεται στο ρεύμα του θεοσοφισμού (ή του ανθρωποσοφισμού) και στον συγκερασμό της επιστήμης με τη θρησκεία που υποστήριζε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, αλλά και στην επιθυμία κοινωνικής αναμόρφωσης που διαφαινόταν στην πρώτη-κυρίως-έκδοση του μυθιστορήματός του «ΕΚΑΤΗ».

00:18:04:00
Φωτογραφίες από περιοδικό με ουράνια σώματα. Ο αφηγητής θέτει το ερώτημα αν ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ πίστευε στην επίδραση των άστρων στην ανθρώπινη ζωή, αποδίδοντας τον συλλογισμό του στον τίτλο του δεύτερου μυθιστορήματός του «ΕΚΑΤΗ» (ΕΚΑΤΗ = θεά ΣΕΛΗΝΗ, θεά της μαγείας). Απαντά λέγοντας ότι αφενός η ειρωνεία που ενυπάρχει στο έργο του επιτρέπει το να μην πιστεύουμε με ασφάλεια το τι πραγματικά ο ΠΟΛΙΤΗΣ πρέσβευε και αφετέρου ότι ο ίδιος εγκατέλειψε γρήγορα τον θεοσοφισμό, ένα ρεύμα που προφανώς θα τον ενθουσίαζε στη νεανική του ηλικία, και που στην εποχή της «ΕΚΑΤΗΣ» οι θεωρίες περί θεοσοφισμού έτειναν να εγκαταλειφθούν. Την κλίση του προς τον θεοσοφισμό επιχειρηματολογεί με την ανάγνωση του έργου ΕΔΟΥΑΡΔΟΥ ΣΥΡΕ (EDUARD SHURE) «ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΥΣΤΑΙ» ή με την απόδοση του ονόματος ΦΟΙΒΗ (ΦΟΙΒΗ = μεσήτρια ΣΕΛΗΝΗ που γιορταζόταν στους ΔΕΛΦΟΥΣ) στην κόρη του. Εξώφυλλο έκδοσης του έργου του ΕΔΟΥΑΡΔΟΥ ΣΥΡΕ «ΟΙ ΜΕΓΑΛΟΙ ΜΥΣΤΑΙ», πλάνα από τον αρχαιολογικό χώρο των ΔΕΛΦΩΝ.

00:19:28:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στην κοινωνική αναμόρφωση στην οποία πίστευε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ, η οποία στην πρώτη φάση της σχετιζόταν περισσότερο με το πνεύμα, ενώ σε κατοπινές εποχές με την ύλη, αλλά και στην αναθεώρηση του κατεξοχήν θεοσοφικού του έργου «ΕΚΑΤΗ».

00:19:39:00
Φωτογραφία από το Α’ (Ιδρυτικό) Πανελλαδικό Σοσιαλιστικό Συνέδριο του ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδος, μετέπειτα ΚΚΕ, Πειραιάς, 4-10 Νοεμβρίου 1918) και φιλμ αρχείου με κομμουνιστές ηγέτες να μιλούν στα πλήθη και από το φιλόδοξο πενταετές πρόγραμμα εκβιομηχάνισης που επιχειρείται στην ΕΣΣΔ. Ο αφηγητής αναφέρει ότι το σύστημα που αντικατέστησε τον θεοσοφισμό στη σκέψη του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ ήταν ο κομμουνισμός. Αναφέρει ότι παρέμενε κυρίως εστέτ και θεοσοφιστής, και ότι δεν ήταν κομμουνιστής στην εποχή της συγγραφής της «ΕΚΑΤΗΣ», μάλιστα όχι σπάνια στο έργο αυτό σαρκάζει το εν λόγω σύστημα, ωστόσο η κλίση του στην Αριστερά διαφαινόταν ήδη στο «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ». Η μεταστροφή του πάντως από τον θεοσοφισμό στον κομμουνισμό φαίνεται στη δεύτερη έκδοση της «ΕΚΑΤΗΣ» (1946). Έκδοση της «ΕΚΑΤΗΣ».

00:20:46:00
Πλάνα από την ελληνική μεταπολεμιική ιστορία και από το 7ο Συνέδριο του ΚΚΕ. Ο αφηγητής αναφέρεται στη δεύτερη έκδοση της «ΕΚΑΤΗΣ» (1946), όπου απαλείφεται η ειρωνεία για τον κομμουνισμό, και δηλώνεται η νέα πολιτική ταυτότητα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:21:17:00
Φωτογραφία από την ΠΑΤΡΑ της μεσοπολεμικής εποχής. Ο αφηγητής αναφέρεται στη διαμονή του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στην ΠΑΤΡΑ, μετά την εγκατάλειψη της οικογενειακής εστίας (1934) και τη μετάθεσή του στο εκεί υποκατάστημα της Ιονικής Τράπεζας, στην τρυφηλή ζωή του, στη φιλία του με τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗ, αλλά και στη συμμετοχή του στα φιλολογικά σαλόνια της ΑΘΗΝΑΣ. Χαρτονόμισμα της Ιονικής Τράπεζας (Ionian Bank), επιχρωματισμένη φωτογραφία της ΠΑΤΡΑΣ, φωτογραφία γυναίκας, φωτογραφία του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, φωτογραφία του ΓΙΩΡΓΟΥ ΚΑΤΣΙΜΠΑΛΗ.

00:22:15:00
Έκδοση των τριών νουβελών του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τίτλο «ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ» («ΕΛΕΟΝΟΡΑ», «ΜΑΡΙΝΑ» και «ΤΖΟΥΛΙΑ»), και το τρίτο μυθιστόρημά του «EROICA» (1938). Ο αφηγητής αναφέρεται στα έργα αυτής της περιόδου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:22:35:00
Σκηνές από την κινηματογραφική ταινία του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ «EROICA» (1960). O αφηγητής περιγράφει το θέμα του μυθιστορήματος: μια παρέα παιδιών σε επαρχιακή πόλη (μνήμες από τη ΣΜΥΡΝΗ και την ΑΘΗΝΑ) περνάει από την εφηβεία στην ωριμότητα, περιγράφεται το τρίγωνο ΑΛΕΚΟΣ-ΜΟΝΙΚΑ-ΛΟΪΖΟΣ, η οδυνηρή εμπειρία του θανάτου ενός φίλου τους, τα ψευτοηρωικά παιχνίδια, ο έρωτας για τη ΜΟΝΙΚΑ, και αναφέρει τις διακρίσεις του: Α’ Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1939).

00:23:32:00
Πλάνα από την επίσκεψη του ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ από τα εγκαίνια της 11ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης και από την ομιλία του ΜΕΤΑΞΑ στην εορτή της Πρωτομαγιάς του 1938. Ο αφηγητής αναφέρεται στην παρά τη δικτατορία του ΜΕΤΑΞΑ απονομή του Α’ Κρατικού Βραβείου Μυθιστορήματος (1939) στον ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ και στο κατηγορώ που εξαπέλυσε ο ΠΟΛΙΤΗΣ στο καθεστώς της 4ης Αυγούστου στο μυθιστόρημά του «ΤΟ ΓΥΡΙ».

00:23:59:00
Πλάνα που παραπέμπουν στην παιδική ηλικία. Ο αφηγητής αναφέρεται στο καινοτόμο για την εποχή θέμα της παιδικής ηλικίας που πραγματευόταν το τρίτο μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA».

00:24:15:00
Σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA», σε σκηνοθεσία ΠΑΝΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΠΟΥΛΟΥ. Ο αφηγητής περιγράφει τον νέο ήρωα που δημιουργούσε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ με το μυθιστόρημά του «EROICA» στη νεοελληνική λογοτεχνία.

00:25:43:00
Ο συγγραφέας ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ αναφέρεται στις γοητευτικές και γοητευτικά δοσμένες μορφές των ηρώων του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA».

00:26:01:00
Σελίδες από έκδοση του τρίτου μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA». Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ δεν ήταν ο πρώτος συγγραφέας που ανακάλυψε το θέμα της εφηβείας στη νεοελληνική λογοτεχνία, αλλά ότι ήταν εκείνος που το καθιέρωσε.

00:26:17:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στην περίπτωση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στου οποίου το έργο συνδυάζει τον μοντερνισμό και τα παλαιότερα λογοτεχνικά ρεύματα. Φωτογραφία του Γάλλου συγγραφέα ΜΑΡΣΕΛ ΠΡΟΥΣΤ (MARCEL PROUST).

00:26:27:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στη δεκτικότητα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ για τις κοινωνικές και τις λογοτεχνικές αλλαγές και στον θαυμασμό του στον μοντερνισμό. Αναφέρεται και στην ομοιότητα, θεματική και υφολογική, του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA» με το διήγημα του ΤΖΕΪΜΣ ΤΖΟΪΣ (JAMES JOYCE) «H ΝΕΚΡΗ» (“THE DEAD”), αλλά και με την «ΙΛΙΑΔΑ» του ΟΜΗΡΟΥ, και στο σχήμα «παρουσία – απουσία», που υπάρχει στο έργο του ΠΟΛΙΤΗ. Φωτογραφίες του Τ. Σ. ΕΛΙΟΤ (T. S. ELIOT) και φωτογραφία του ΕΖΡΑ ΠΑΟΥΝΤ (EZRA POUND).

00:27:39:00
Φωτογραφία με τον ΤΖΕΪΜΣ ΤΖΟΪΣ (JAMES JOYCE), καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην τεχνική που χρησιμοποίησε ο συγγραφέας στον «ΟΔΥΣΣΕΑ» (“ULYSSES”, 1922), την οποία και επανέλαβε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ στη συγγραφή της «EROICA», για να συμπληρώσει η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ, που εμφανίζεται στο πλάνο, ότι η αρχή που εφαρμόστηκε ήταν η αντιστοίχιση της αρχαιότητας με το παρόν.

00:27:54:00
Πλάνα από το άγαλμα του θνήσκοντα ΑΧΙΛΛΕΑ, που κοσμεί τον περίβολο του Αχιλλείου, του ανακτόρου τού Κάιζερ ΓΟΥΛΙΕΛΜΟΥ της ΑΥΣΤΡΙΑΣ, που κτίστηκε προς τιμήν τής Αυτοκράτειρας τής Αυστρίας ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ. Σκηνές από την κινηματογραφική ταινία του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ «EROICA» (1960). Ο αφηγητής παρουσιάζει τις τεχνικές του μοντερνισμού στο έργο του ΠΟΛΙΤΗ, και αναφέρεται στο πρόσωπο του ΑΧΙΛΛΕΑ που διακρίνεται πίσω από τον ΛΟΪΖΟ της «EROICA» και σε εκείνο του ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ, που διακρίνεται πίσω από τον νεκρό φίλο του, αλλά και στους αγώνες προς τιμήν του νεκρού που θυμίζουν τις αντίστοιχες της «ΙΛΙΑΔΑΣ» με τον θάνατο του ΠΑΤΡΟΚΛΟΥ.

00:28:26:00
Φωτογραφία του ΓΙΩΡΓΟΥ ΣΕΦΕΡΗ και έκδοση της ποιητικής σύνθεσης του ΣΕΦΕΡΗ «ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ» (1935) του ΣΕΦΕΡΗ. Ο αφηγητής αναφέρει ότι το ρεύμα του μοντερνισμού καθοδήγησε και τον ΣΕΦΕΡΗ να γράψει το εν λόγω έργο, και συγκρίνοντας το «ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ» του ΣΕΦΕΡΗ με την «EROICA» του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ αποφαίνεται ότι το δεύτερο έργο είναι το πεζογραφικό αντίστοιχο του πρώτου.

00:28:37:00
Πλάνα από φιλμ αρχείου από την περίοδο της Κατοχής και της Εθνικής Αντίστασης (διακρίνεται ο ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΣΑΡΑΦΗΣ). Ο αφηγητής αναφέρεται στον επηρεασμό της νεοελληνικής λογοτεχνίας από την Αντίσταση, αλλά και στη γραφή του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με την τεχνική που εφάρμοζε και προπολεμικά. Αναφέρει ότι οι νουβέλες με θέμα τις τρεις γυναίκες γράφτηκαν εκείνη την εποχή κι εκδόθηκαν σε ενιαίο τόμο το 1943. Έκδοση των τριών νουβελών του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΤΡΕΙΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ».

00:29:22:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην πρόσληψη του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ ως μοντέρνου συγγραφέα λόγω του αδιέξοδου και ανολοκλήρωτου έρωτα των ηρώων του.

00:29:39:00
Φωτογραφία της κόρης του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στον θάνατο της κόρης του ΚΝΟΥΛΗΣ (1942) στην ΑΘΗΝΑ, μετά τη γέννηση του θνησιγενούς της τέκνου.

00:29:51:00
Πλάνα από τον σιδηροδρομικό σταθμό της ΠΑΤΡΑΣ και πλάνα από τη βίλλα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στο Παλαιό Ψυχικό, στην οδό Στρατηγού Καλλάρη 13. Ο αφηγητής αναφέρεται στην εγκατάλειψη της ΠΑΤΡΑΣ ως τόπου διαμονής και εργασίας του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, μετά τον θάνατο της κόρης του, στην επιστροφή του στην ΑΘΗΝΑ και στη γυναίκα του, στην πώληση της βίλλας του στο Παλαιό Ψυχικό, για να ζήσει εκεί ως ενοικιαστής, στην έκτοτε επαγγελματική του δραστηριότητα ως μεταφραστή.

00:30:10:00
Χαρακτικό από λεύκωμα της ΕΠΟΝ και φιλμ αρχείου από αντικατοχική διαδήλωση στο κέντρο της ΑΘΗΝΑΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στο νέο κλίμα που αρχίζει να διαμορφώνεται κατά το 1942 επί γερμανικής κατοχής (διαδηλώσεις, έκρηξη των νεολαιίστικων οργανώσεων κλπ), και στην εγκατάλειψη κατά συνέπεια της προπολεμικής θεματολογίας από τους λογοτέχνες της εποχής και την προσκόλληση της σε περισσότερο εθνική θεματολογία.

00:30:43:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην περίπτωση του μυθιστορήματος «ΤΟ ΓΥΡΙ» του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, ως δείγμα της θεματολογικής μεταστροφής του λογοτέχνη, το οποίο γράφτηκε την ίδια περίοδο με το μυθιστόρημα του ΤΖΩΝ ΣΤΑΪΝΜΠΕΚ JOHN STEINBECK «Ο ΔΡΟΜΟΣ ΜΕ ΤΙΣ ΦΑΜΠΡΙΚΕΣ» (“CANNERY ROW”), και στη μετάφραση από τον ΠΟΛΙΤΗ του μυθιστορήματος του ΣΤΑΪΝΜΠΕΚ. Έγχρωμη φωτογραφία με εργοστάσια. Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ συμπληρώνει ότι το έργο του ΣΤΑΪΝΜΠΕΚ περιείχε το υλικό για το έργο του ΠΟΛΙΤΗ «ΤΟ ΓΥΡΙ». Στη συνέχεια ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στο θέμα του έργου: η προσπάθεια των απλών ανθρώπων να διαμορφώσουν μια ποιητική ατμόσφαιρα στην πραγματικότητά τους. Φωτογραφία με ανθρώπους των λαϊκών στρωμάτων.

00:31:20:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ αναφέρεται στο μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΤΟ ΓΥΡΙ», το οποίο χαρακτηρίζει το «πιο σοσιαλιστικό» έργο του συγγραφέα.

00:31:53:00
Εξώφυλλο έκδοσης του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΤΟ ΓΥΡΙ». Ο αφηγητής αναφέρει ότι το «ΓΥΡΙ» έλκει τον τίτλο του από μια πριν από το 1930 προσφιλή για περιπάτους περιοχή στην ΠΑΤΡΑ, και που κατόπιν αποκτά λαϊκότερο χρώμα. Αναφέρεται και στον χρόνο δράσης του μυθιστορήματος, που είναι η περίοδος της δικτατορίας του ΜΕΤΑΞΑ. Πλάνα με τον ΙΩΑΝΝΗ ΜΕΤΑΞΑ και από τις παρελάσεις της ΕΟΝ (Εθνική Οργάνωση Νεολαίας).

00:32:23:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ αναφέρεται στις πολιτικές αριστερές θέσεις του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, που δεν προβάλλονται άμεσα και «χυδαία», όπως χαρακτηριστικά λέει, στο μυθιστόρημά του «ΤΟ ΓΥΡΙ».

00:33:06:00
Πλάνα από διαφημιστική ταινία των υφαντουργείων ΠΑΠΑΓΕΩΡΓΙΟΥ του ΒΟΛΟΥ. Ο αφηγητής αναφέρεται στον αμερόληπτο σε ότι αφορά τις πολιτικές θέσεις τρόπο με τον οποίο χειρίζεται τους ήρωές του στο μυθιστόρημά του «ΤΟ ΓΥΡΙ» και συμπληρώνει ότι ο συγγραφέας εντάσσεται στους κόλπους του ΚΚΕ το 1944.

00:33:38:00
Πλάνα από την πολιτική και κοινωνική κατάσταση κατά την περίοδο των Δεκεμβριανών. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο πενηνταεξάχρονος ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ υποστήριξε σθεναρά τις κομμουνιστικών πεποιθήσεων θέσεις και διαβάζει απόσπασμα από αναμνήσεις της συντρόφισσάς του συγγραφέως ΜΕΛΠΩΣ ΑΞΙΩΤΗ σχετικά με τη συμμετοχή του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ στα πολιτικά πράγματα την περίοδο εκείνη, παρά το γεγονός ότι φαινόταν ως ο εστέτ των ΑΘΗΝΩΝ.

00:34:52:00
Πλάνα από φιλμ αρχείου με τον πρωθυπουργό της ΜΕΓΑΛΗΣ ΒΡΕΤΑΝΙΑΣ ΟΥΙΣΤΟΝ ΤΣΩΡΣΤΙΛ (WINSTON CHURCHILL). Ο αφηγητής αναφέρεται στο διήγημα που έγραψε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ με αντιπολεμικό στρατευμένο θέμα.

00:35:19:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στο έργο (νουβέλα ή διήγημα) που έγραψε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ την περίοδο αυτή με τίτλο «Η ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ» (1946), που αποτελεί το κατεξοχήν έργο της στρατευμένης λογοτεχνίας του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:35:50:00
Φιλμ αρχείου από τη μετέπειτα του Εμφυλίου περίοδο στην ελληνική ιστορία. Ο αφηγητής αναφέρεται στη συμμετοχή του στην προσπάθεια της Αριστεράς για ανασυγκρότηση κατά την μετεμφυλιακή περίοδο και στην ένταξή του στην παράταξη της ΕΔΑ (Ενιαία Δημοκρατική Αριστερά, τη βάση της οποίας αποτελούσε το εκτός νόμου ΚΚΕ. Αφίσα της ΕΔΑ.

00:36:06:00
Πλάνα από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1951, κατά τις οποίες ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ έλαβε μέρος ως υποψήφιος βουλευτής ΠΑΤΡΑΣ χωρίς επιτυχία, με την ΕΔΑ να κατακτά τελικώς ένα ποσοστό της τάξης του 10% και 10 έδρες. Ο αφηγητής παρουσιάζει το πολιτικό και κοινωνικό κλίμα της εμφυλιακής περιόδου και τη μη δημιουργική λογοτεχνική παραγωγή του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ την περίοδο αυτή. Φωτογραφία από τη Βουλή με τον Βασιλιά ΠΑΥΛΟ και τη Βασίλισσα ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΗ. Πλάνα από την περίοδο του Εμφυλίου, με δίκες, φυλακίσεις κ. ά.

00:37:05:00
Χειρόγραφα ποιήματα, καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην ενασχόληση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τη μετάφραση (μετέφρασε περί τα 60 μυθιστορήματα).

00:37:17:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ αναφέρεται στην «αναγκαστική»-για βιοποριστικούς λόγους-ενασχόληση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τη μετάφραση.

00:37:29:00
Εκδόσεις έργων του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ-«ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ», «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ», «ΕΚΑΤΗ» κ. ά.-και απεικονίσεις αισθησιακού περιεχομένου του MICHAEL VON ZICHY. Ο αφηγητής αναφέρεται στην «ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ» του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ κατόπιν χρηματοδότησης του ΠΟΛΙΤΗ από το περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ», στο οποίο εργαζόταν ως μεταφραστής. Το θέμα του ήταν η ερωτική μύηση ενός εφήβου. Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ αναφέρεται στη γοητεία του έργου αυτού και ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ μιλά για τα «υποκειμενικά δημιουργήματα» που περιέχονται στο έργο αυτό.

00:38:05:00
Έκδοση του θεατρικού έργου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ» (1957), το οποίο έγραψε επίσης ως υπότροφος του «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΥ». Ο αφηγητής αναφέρεται στον τρόπο διαπραγμάτευσης του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ του ΜΕΓΑΛΟΥ στο έργο του, ως αυταρχικού τυχοδιώκτη αυτοκράτορα που υιοθέτησε τον Χριστιανισμό για λόγους συμφέροντος. Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ μιλά για τον ΜΕΓΑΛΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, το μόνο εκδομένο θεατρικό έργο του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, που θυμίζει τους βασιλιάδες του ΟΥΙΛΛΙΑΜ ΣΑΙΞΠΗΡ (WILLIAM SHAKESPEARE), παραθέτει μάλιστα αυτούσιους λόγους από τον «ΟΘΕΛΛΟ» (“OTHELLO”, 1602-1603) και τον «ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ» (“KING LEAR”, 1605-1606), αλλά που δεν γίνεται τραγικός ήρωας αλλά επιλέγει να ονομαστεί άγιος και μέγας. Ρωμαϊκό άγαλμα του ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ και σκηνές από βρετανική παραγωγή του «ΒΑΣΙΛΙΑ ΛΗΡ».

00:39:14:00
Έκδοση με τίτλο «ΓΑΪΟΣ ΦΛΑΒΙΟΣ ΒΑΛΕΡΙΟΣ ΑΥΡΗΛΙΑΝΟΣ ΚΛΑΥΔΙΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ» του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ και σελίδα από την πρώτη πράξη της έκδοσης με τις σκηνικές οδηγίες. Ο αφηγητής αναφέρει ότι στον ρόλο της ΦΑΥΣΤΑΣ, της συζύγου του ΜΕΓΑΛΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ, στο έργο «Ο ΜΕΓΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ» ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ είχε στον νου του την ηθοποιό ΜΕΛΙΝΑ ΜΕΡΚΟΥΡΗ, αλλά το έργο δεν παραστάθηκε ποτέ.

00:39:28:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ μιλά για το μη εκδομένο θεατρικό έργο «ΚΟΡΙΝΘΙΕΣ» του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, που παρουσιάζει τον μύθο του τυράννου της ΚΟΡΙΝΘΟΥ ΠΕΡΙΑΝΔΡΟΥ και που αποδεικνύει την αγάπη του συγγραφέα για το αρχαίο δράμα, καθώς έχει γραφτεί με βάση τις αρχές του.

00:39:46:00
Έκδοση του έργου του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ», καθώς ο αφηγητής αναφέρεται στην απόπειρα του συγγραφέα να διηγηθεί τις περιπέτειες του Βενετού εξερευνητή ΜΑΡΚΟ ΠΟΛΟ (MARCO POLO), στο τέλος της δεκαετίας του 1950-εκδόθηκε το 2001. Ο αφηγητής αναφέρει ότι πρόκειται για αποτυχημένο έργο με στροφή στο λαϊκό κείμενο, στο πρότυπο του ΦΩΤΗ ΚΟΝΤΟΓΛΟΥ.

00:40:06:00
Σελίδα και εξώφυλλο έκδοσης του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ. ΤΑ ΣΑΡΑΝΤΑΧΡΟΝΑ ΜΙΑΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ» (1963, το 1962 δημοσιευόταν σε συνέχειες στο περιοδικό «ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ»). Ο αφηγητής αναφέρεται στην αφορμή της συγγραφής του μυθιστορήματος, που ήταν τα σαράντα χρόνια από την καταστροφή της ΣΜΥΡΝΗΣ και ο τίτλος του έλκεται από την ομώνυμη λαϊκή γειτονιά της πόλης. Φωτογραφία από τη ΣΜΥΡΝΗ της εποχής.

00:40:32:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ μιλά για τις διαφαινόμενες πολιτικές θέσεις και τον διεθνισμό του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ που ενυπάρχουν στο μυθιστόρημά του «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ».

00:40:44:00
Φωτογραφικό υλικό από τη ΣΜΥΡΝΗ της εποχής. Ο αφηγητής αναφέρει ότι ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ στο μυθιστόρημά του «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» έχει εγκαταλείψει τον παλαιό εστετισμό του και επιδίδεται στην πιστότερη απόδοση της λαϊκής ΣΜΥΡΝΗΣ, χωρίς ποτέ το όνομά της να αναφέρεται στο έργο. Συμπληρώνει δε ότι χάριν της περιγραφικής του διάθεσης μετέφερε συχνά τους ήρωές του στους δρόμους της χαμένης πλέον πόλης.

00:41:22:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ μιλά για την επιρροή του μύθου και της αρχαίας λογοτεχνίας στο μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ», με σύμβολά τους τον Χορό της Τραγωδίας της ΣΜΥΡΝΗΣ και τους κακούς οιωνούς, που εμφανίζονται στην Πάροδο, ένα εμβόλιμο κεφάλαιο στο εν λόγω μυθιστόρημα.

00:41:47:00
Φωτογραφία από την περιοχή της ΣΜΥΡΝΗΣ πριν από την καταστροφή της πόλης και πλάνα από φιλμ αρχείου με θέμα την καταστροφή της ΣΜΥΡΝΗΣ. Ο αφηγητής αναφέρεται στην Πάροδο στο μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» (ένα εμβόλιμο κεφάλαιο στο εν λόγω μυθιστόρημα, που παρουσιάζει είκοσι χρόνια μετά τη δράση του κυρίως έργου), και στην απόδοση του δράματος της καταστροφής και από τις δύο πλευρές, την ελληνική και την τουρκική, σε ό, τι αφορά την προσφυγιά και τον κατατρεγμό.

00:42:41:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ αναφέρεται στις επιταγές του 20ού αιώνα για δημιουργία εθνικών κρατών σε σημεία γεωγραφικά που είχαν ιδρυθεί πολυεθνικές πόλεις, αναφερόμενη στην περίπτωση της ΣΜΥΡΝΗΣ που πραγματεύεται στο έργο του «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ.

00:43:03:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στον τρόπο που περιέγραφε τους ήρωες του ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ στο μυθιστόρημά του «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ. Ο ΚΑΛΛΙΝΗΣ αποσπά στοιχεία από τις επιστολές που έστελνε ο ΚΟΣΜΑΣ ΠΟΛΙΤΗΣ στη συγγραφέα ΜΕΛΠΩ ΑΞΙΩΤΗ, στα οποία αναφέρει ότι στο έργο του «δεν υπάρχουν καλοί και κακοί». Φωτογραφία της ΜΕΛΠΩΣ ΑΞΙΩΤΗ.

00:43:44:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ τονίζει ότι η καλλιτεχνική ωριμότητα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ αποδεικνύεται από την απόφαση και τη σταθερότητά του να μην κάνει παραχωρήσεις-πολιτικές και άλλες-στο έργο και τη ζωή του.

00:43:12:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην αποδέσμευση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ από την πολιτική γραμμή και την ιδεολογία του κομμουνιστικού κόμματος, στον διεθνισμό του και τον ανθρωπισμό του.

00:43:12:00
Φωτογραφικό υλικό από τη ΣΜΥΡΝΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στον διεθνισμό και στον ανθρωπιστικό κοσμοπολιτισμό του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ και στο αίσθημα της αποξένωσης του συγγραφέα στην ίδια του τη χώρα. Ο αφηγητής αποφαίνεται ότι η πρόθεση του συγγραφέα είναι να τονίσει ότι ο εχθρός δεν είναι κάτι που έρχεται έξωθεν αλλά η εγχώρια υποδούλωση. Προμετωπίδα από την έκδοση του μυθιστορήματος του ΠΟΛΙΤΗ «ΣΤΟΥ ΧΑΤΖΗΦΡΑΓΚΟΥ» και φιλμ αρχείου και αρχειακό υλικό από τη νεότερη πολιτική ιστορία του τόπου κατά τη δεκαετία του 1960-εμφανίζεται ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ σε δημόσια ομιλία.

00:45:10:00
Φωτογραφία με τον ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, τον ΘΑΝΑΣΗ ΠΕΤΣΑΛΗ-ΔΙΟΜΗΔΗ και τον ΓΙΩΡΓΟ ΣΕΦΕΡΗ. O αφηγητής αναφέρεται στη θέση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ ως επίτιμου προέδρου της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών από το 1961, στην απονομή σε αυτόν του Α’ Κρατικού Βραβείου Διηγήματος με το έργο του «ΚΟΡΟΜΗΛΙΑ» και στην κινηματογράφηση του μυθιστορήματός του «EROICA» από τον ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ. Σκηνές από την κινηματογραφική ταινία του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ «EROICA» (1960).

00:45:44:00
Φιλμ αρχείου με τανκς έξω από τη Βουλή των Ελλήνων κατά την περίοδο της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών (1967-1974), με τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ και τον ΣΤΥΛΙΑΝΟ ΠΑΤΤΑΚΟ και με τον ΓΕΩΡΓΙΟ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟ σε δημόσιες εμφανίσεις του. Ο αφηγητής αναφέρεται στα προβλήματα που άρχισαν να εμφανίζονται στην προσωπική του ζωή, παράλληλα με διάφορα ιστορικά γεγονότα στη νεοελληνική ιστορία: αιφνίδιος θάνατος της γυναίκας του ΚΛΑΡΑ ΚΡΕΣΠΙ, και σύλληψη από τις Αρχές του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:46:11:00
Φωτογραφία της συγγραφέως ΤΑΤΙΑΝΑΣ ΓΚΡΙΤΣΗ-ΜΙΛΛΙΕΞ, φίλης του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, με την παρέμβαση της οποίας ο ΠΟΛΙΤΗΣ αφέθηκε ελεύθερος, και άλλη φωτογραφία με τον ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ από το προσωπικό του αρχείο. Ο αφηγητής αναφέρεται στη μοναξιά του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ τα τελευταία χρόνια της ζωής του.

00:46:24:00
Πλάνα από δρόμο που φέρει το όνομα του συγγραφέα ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ. Ο αφηγητής αναφέρεται στα τελευταία χρόνια της ζωής του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ, τα οποία περνάει σε έναν οίκο ευγηρίας, για να πεθάνει στο νοσοκομείο «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ» (1974) σε ηλικία 86 ετών.

00:46:45:00
Μεταθανάτια έκδοση του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΤΕΡΜΑ». Ο αφηγητής αναφέρεται στο τελευταίο μυθιστόρημα του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ που έμεινε ημιτελές και εκδόθηκε το 1975, ενώ το τέλος του το διηγήθηκε στη φίλη στην οποία και παραχώρησε τα χειρόγραφα. Ο αφηγητής μιλά για το θέμα του έργου, στο οποίο περιγράφει την ιστορία των γυναικών της οικογένειας του συγγραφέα όπως θα ήθελε να έχει εξελιχθεί. Εξώφυλλο έκδοσης του τελευταίου μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ σε φιλολογική επιμέλεια ΝΙΚΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΕΝΤΖΙΚΗ και σελίδες από την έκδοση, με χειρόγραφο του συγγραφέα. Πλάνα από ταινία με μια κυρία να παίζει πιάνο.

00:47:43:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ μιλάει για τις αναφορές στα διάφορα είδη της μουσικής στο έργο του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ.

00:47:53:00
Η ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΣΤΡΙΝΑΚΗ μιλά για τη σχέση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με τη μουσική, ανάλογη με εκείνη που έχει αναπτύξει το κίνημα του αισθητισμού.

00:48:01:00
Ο ΘΑΝΑΣΗΣ ΒΑΛΤΙΝΟΣ παραβάλλει το έργο του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ με εκείνο του μουσικοσυνθέτη ΦΡΕΝΤΕΡΙΚ ΣΟΠΕΝ (FREDERIC CHOPIN).

00:48:07:00
Σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «EROICA», σε σκηνοθεσία ΠΑΝΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΠΟΥΛΟΥ (1998), και από την κινηματογραφική ταινία του ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗ «EROICA» (1960). Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην έμπνευση του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ από την «ΤΡΙΤΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ» του ΜΠΕΤΟΒΕΝ (LUDWIG VAN BEETHOVEN).

00:48:24:00
Φωτογραφίες λαϊκών οργανοπαιχτών και πλάνο σε μουσικό που παίζει κρουστό όργανο. Ο αφηγητής αναφέρει ότι, ενώ στα πρώτα του έργα ακουγόταν βασικό όργανο το πιάνο, σταδιακά αυτό άλλαξε και ακούγονταν ολοένα και περισσότερο λαϊκοί σκοποί.

00:48:44:00
Ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΛΛΙΝΗΣ αναφέρεται στην επίδραση του κινηματογράφου στο έργο του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ και στον συσχετισμό των εικόνων του κινηματογράφου με τις εικόνες των ονείρων και της μνήμης. Σκηνές από την τηλεοπτική μεταφορά του μυθιστορήματος του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ «ΛΕΜΟΝΟΔΑΣΟΣ» που προβλήθηκε στην ΕΡΤ (1978), σε σκηνοθεσία της ΤΩΝΙΑΣ ΜΑΡΚΕΤΑΚΗ. Ο αφηγητής μιλά για τη σημαντικότητα των έργων του ΚΟΣΜΑ ΠΟΛΙΤΗ για την ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

00:49:24:00
Τίτλοι τέλους.