ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

00:00:00:00 Τίτλοι αρχής. 00:01:44:00 Τίτλος: ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ. Απεικονίζεται σκίτσο του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ.Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ σκιαγραφεί την προσωπικότητα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ και τη συμβολή του στα ελληνικά γράμματα και ιδιαίτερα στο γλωσσολογικό ζήτημα. Διαδοχικές εικόνες με ασπρόμαυρες φωτογραφίες του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, του φιλολόγου και γλωσσολόγου στη βιβλιοθήκη του, αντίτυπο της έκδοσης «ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΤΩΝ – ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ ΚΑΙ ΑΡΓΥΡΗ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ – 716 ΓΡΑΜΜΑΤΑ (1890 – 1923)», πορτρέτο του λογοτέχνη ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΛΛΗ, ασπρόμαυρη φωτογραφία του λογοτέχνη ΑΡΓΥΡΗ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗ, ασπρόμαυρη φωτογραφία αρχείου του ιστορικού κέντρου των ΑΘΗΝΩΝ. 00:02:26:00 Ασπρόμαυρη φωτογραφία αρχείου του ιστορικού κέντρου της ΑΘΗΝΑΣ. Αντίτυπο από τα «ΑΠΑΝΤΑ» του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ στα οποία περιέχονται τα έργα «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» και «ΖΩΗ ΚΙ ΑΓΑΠΗ ΣΤΗ ΜΟΝΑΞΙΑ», ασπρόμαυρες φωτογραφίες εποχής, ζωγραφική απεικόνιση από το λιμάνι της ΟΔΗΣΣΟΥ, πλάνο από το ΠΑΡΙΣΙ και το Κοιμητήριο, τα ΠΡΙΓΚΙΠΟΝΗΣΑ στην ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, φωτογραφία ευρωπαϊκής πόλης όπου στο κέντρο διακρίνεται Οβελίσκος, διαδοχικές εικόνες με την Νομική Σχολή της ΒΟΝΝΗΣ, σιδηροδρομικό σταθμό, το Γλυπτό με τα Ρολόγια στο σταθμό ΑΓΙΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ στο ΠΑΡΙΣΙ, το ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ της ΣΟΡΒΟΝΝΗΣ στο ΠΑΡΙΣΙ. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ σημειώνει το1888 που κυκλοφόρησε «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» στο οποίο εφαρμόστηκε ολόκληρη η γλωσσική μεταρρύθμιση, σε μια περίοδο που απασχολούσε ιδιαίτερα το «γλωσσικό ζήτημα». Η αφηγήτρια παραθέτει βιογραφικά στοιχεία του λογοτέχνη – γλωσσολόγου και πληροφορίες για τις σπουδές του στο ΠΑΡΙΣΙ. 00:03:50:00 Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ αναφέρεται στην επιρροή που άσκησε ο γάλλος φιλόλογος ΕΡΝΕΣΤ ΡΕΝΑΝ (JOSEPH ERNEST RENAN) στον ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ και στην ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία στη ΓΑΛΛΙΑ. Παράλληλα παρουσιάζονται διαδοχικές εικόνες με χειρόγραφα στη γαλλική γλώσσα, ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΕΡΝΕΣΤ ΡΕΝΑΝ (JOSEPH ERNEST RENAN) και του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, σκίτσο που απεικονίζει τη ΣΟΡΒΟΝΝΗ του 17 ου αιώνα, πλάνα από το παρεκκλήσι του ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΤΗΣ ΣΟΡΒΟΝΝΗΣ στο προαύλιο του οποίου διακρίνεται το άγαλμα του ΛΟΥΙ ΠΑΣΤΕΡ (LOUIS PASTEUR) και από την είσοδο της ΣΧΟΛΗΣ ΖΩΝΤΑΝΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ (INSTITUT NATIONAL DES LANGUES ET CIVILISATIONS ORIENTALES) στη ΣΟΡΒΟΝΝΗ. 00:04:29:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών σκιαγραφεί την προσωπικότητα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ και αναφέρεται στην επιστημονική του κατάρτιση και στην επιρροή που είχε δεχτεί από τις θετικιστικές θεωρίες του γάλλου φιλόσοφου ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΟΝΤ (AUGUSTE COMTE). Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ κάνει λόγο για τις θετικιστικές θεωρίες του γάλλου φιλόσοφου ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΟΝΤ (AUGUSTE COMTE), του ΙΠΠΟΛΥΤΟΥ ΤΕΝ (HYPOLITE TAINE) και του γάλλου φιλόσοφου ΕΜΙΛ ΛΙΤΡΕ (EMILE LITTRE) από τις οποίες επηρεάστηκε ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ, σε μια περίοδο που το κίνημα του ρομαντισμού έχανε έδαφος. Το κίνημα του ρεαλισμού, με κύριο εκφραστή στο χώρο της λογοτεχνίας τον γάλλο λογοτέχνη ΕΜΙΛ ΖΟΛΑ (EMIL ZOLA), παρασέρνει τον ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ γεγονός που καταφαίνεται στις γλωσσικές μελέτες και τα δημοσιεύματά του. Παράλληλα, παρουσιάζονται διαδοχικές εικόνες με άγαλμα του γάλλου φιλόσοφου ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΚΟΝΤ (AUGUSTE COMTE), φωτογραφίες του ΙΠΠΟΛΥΤΟΥ ΤΕΝ (HYPOLITE TAINE) και του γάλλου φιλόσοφου ΕΜΙΛ ΛΙΤΡΕ (EMILE LITTRE), προτομή του Πολωνού συνθέτη ΦΡΕΙΔΕΡΙΚΟΥ ΣΟΠΕΝ (FREDERIC CHOPIN), απεικόνιση του γάλλου λογοτέχνη ΕΜΙΛ ΖΟΛΑ (EMILE ZOLA), πλάνα από το ΠΑΡΙΣΙ. 00:05:43:00 Ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, εξώφυλλο έκδοσης από «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» που προλογίζει ο ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, «ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΙΡΗ» που προλογίζει ο ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ, ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ στη βιβλιοθήκη του, «ΑΓΝΗ» που προλογίζει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΛΗΝΟΣ, έντυπο απόσπασμα από τη σειρά «ΡΟΔΑ ΚΑΙ ΜΗΛΑ», προτομή του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, απεικόνιση του ΠΑΡΙΣΙΟΥ, έντυπο απόσπασμα από το πεζογράφημα «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ». Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ χωρίζει το έργο του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ σε δυο κατηγορίες, στο λογοτεχνικό και στο επιστημονικό – γλωσσολογικό. Αναφέρει τα έργα και τις μελέτες που απαρτίζουν τις δύο κατηγορίες. Εμμένει στο 1888 που θεωρείται έτος σταθμός τόσο για τη συγγραφική δραστηριότητα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ όσο και για την πνευματική ζωή του τόπου εφόσον εκδόθηκε «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ». 00:07:04:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών σχολιάζει το πεζογράφημα «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» και επισημαίνει την ανατροπή που προκάλεσε στο γλωσσικό σύστημα. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ παραθέτει πληροφορίες για τη γλώσσα του κειμένου, το ύφος και τη μαχητικότητα που το διέκρινε. Χαρακτηρίστηκε μανιφέστο και ιδεολογικό κήρυγμα το οποίο προκύπτει από τον πρόλογο του βιβλίου. Η ΝΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ διαβάζει απόσπασμα από τον πρόλογο του βιβλίου. Διαδοχικές εικόνες με έντυπα αποσπάσματα από το βιβλίο, πλάνα από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, τη ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΚΟΡΑΗ στη ΧΙΟ, εξώφυλλο της έντυπης έκδοσης «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ». 00:08:37:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών αναφέρεται στο «ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» που λειτούργησε ως βάση για να διατυπώσει ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ τις γλωσσικές του απόψεις και παράλληλα, αποτέλεσε το πρώτο κίνημα Δημοτικισμού. Διαδοχικές εικόνες με την απάντηση του ΣΠ. ΜΕΛΑ στο γράμμα του κ. ΨΥΧΑΡΗ από δημοσίευση και φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ. 00:09:01:00 Διαδοχικές εικόνες με εξώφυλλο αντίτυπου από την ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΙΣΤΩΝ, από «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ», πλάνα από το ΠΑΡΙΣΙ. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ παραθέτει τις απόψεις του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ για τη σπουδαιότητα της νεοελληνικής γλώσσας όπως αυτές εκφράζονται στο έργο «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» στο οποίο γίνεται απόπειρα συνύπαρξης της λογοτεχνικής γραφής με την επιστήμη της γλώσσας. Η ΝΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ διαβάζει σχετική μαρτυρία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ. 00:10:11:00 Έντυπο απόσπασμα από το έργο «ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΙΡΗ», πλάνα από τους κήπους του ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟΥ στο ΠΑΡΙΣΙ, χειρόγραφα στα γαλλικά, απόσπασμα από «ένα κριτικό γράμμα του κ. ΡΗΓΑ ΓΚΟΛΦΗ προς τον ΨΥΧΑΡΗ», ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «Ο ΝΟΥΜΑΣ», του μηνιαίου περιοδικού «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ», ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΑΡΓΥΡΗ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗ, της ΠΗΝΕΛΟΠΗΣ ΔΕΛΤΑ. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ επισημαίνει ότι τα φερέφωνα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ είναι οι λογοτεχνικές του περσόνες γεγονός που φαίνεται στο «ΟΝΕΙΡΟ ΤΟΥ ΓΙΑΝΝΙΡΗ». Χαρακτηρίζει τον ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ συγγραφέα που κινείται ανάμεσα σε αντιθέσεις. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών σχολιάζει και το σύνθημα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ «θέλω δόξα και γροθιές». Η αφηγήτρια σημειώνει την υποδοχή του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ στους λογοτεχνικούς κύκλους της ΑΘΗΝΑΣ που κινούνταν στη δική του κατεύθυνση ή ασπάζονταν τις απόψεις του. Αναφέρει ονόματα λογοτεχνών και κύκλων που υιοθέτησαν τις απόψεις του στο σύνολο ή μερικώς. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών προσθέτει ονόματα από τους λογοτεχνικούς κύκλους. 00:11:49:00 Διαδοχικές εικόνες με ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, πλάνο από το κτίριο όπου στεγάζεται ο Φιλολογικός Σύλλογος ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ, την αίθουσα διαλέξεων, ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΟΛΙΤΗ. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ παραθέτει πληροφορίες για τον ερχομό του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ στην ΑΘΗΝΑ, μετά από πρόσκληση του ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, με σκοπό να εγκαινιάσει τα αναγνώσματα του Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ το Δεκέμβριο του 1893 και για την υποδοχή που του επιφύλαξε ο λογοτεχνικός κόσμος και το ευρύ κοινό. Για το ίδιο γεγονός παραθέτει πληροφορίες και ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών. 00:12:40:00 Διαδοχικές εικόνες με φωτογραφίες του ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ, του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, απεικόνιση του ΠΥΡΓΟΥ ΤΟΥ ΑΪΦΕΛ, ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΕΡΝΕΣΤΟΥ ΡΕΝΑΝ, φωτογραφία του βασιλιά ΓΕΩΡΓΙΟΥ του Α, της βασιλικής οικογένειας, πλάνο από την αίθουσα διαλέξεων του Συλλόγου, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΤΟ ΑΣΤΥ», φωτογραφία του βασιλιά ΓΕΩΡΓΙΟΥ Α και της ΟΛΓΑΣ που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΕΣΠΕΡΟΣ», φωτογραφία της βασίλισσας ΟΛΓΑΣ, φωτογραφία του κύκλου της εφημερίδας «ΕΣΤΙΑ» με φόντο την ΑΚΡΟΠΟΛΗ. (Από αριστερά προς τα δεξιά όρθιοι: ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ, ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΚΛΑΜΑΝΟΣ, Γ. ΚΑΣΔΟΝΗΣ, ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗΣ, ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ ΚΑΙ ΓΡ. ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΣ. ΚΑΘΙΣΤΟΙ: Θ. ΒΕΛΙΑΝΝΙΤΗΣ, ΠΕΡΡΗΣ, Ν. Γ. ΠΟΛΙΤΗΣ, ΣΤ. ΣΤΕΦΑΝΟΥ, ΜΙΚΙΟΣ ΛΑΜΠΡΟΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ, ΕΜΜ. ΡΟΪΔΗΣ, ΚΑΙ ΕΜΜ. ΛΥΚΟΥΔΗΣ)Απεικόνιση των ποιητών της γενιάς του 1880, έργο του ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΡΟΪΛΟΥ με τίτλο «ΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ» που φιλοξενείται στο Φιλολογικό Σύλλογο ΠΑΡΝΑΣΣΟ (Α. ΠΡΟΒΕΛΕΓΓΙΟΣ στα δεξιά να διαβάζει ποίημα του, ενώ από τα αριστερά προς τα δεξιά διακρίνονται οι Γ. ΣΤΡΑΤΗΓΗΣ, Γ. ΔΡΟΣΙΝΗΣ, Ι. ΠΟΛΕΜΗΣ, Κ. ΠΑΛΑΜΑΣ και Γ. ΣΟΥΡΗΣ). Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ διαβάζει τη μαρτυρία του ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΞΕΝΟΠΟΥΛΟΥ σχετικά με τον ερχομό του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ στην ΑΘΗΝΑ και τον λόγο που εκφώνησε στα εγκαίνια του Φιλολογικού Συλλόγου. Σημειώνει ότι την εκδήλωση παρακολούθησε και η βασιλική οικογένεια και επιχειρεί να αποκωδικοποιήσει τους λόγους που ώθησαν τους βασιλείς να παραστούν στην εκδήλωση. Άλλωστε η μετάφραση της Καινής Διαθήκης έγινε καταρχήν με πρωτοβουλία της βασίλισσας ΟΛΓΑΣ. Η αφηγήτρια κάνει λόγο για την υποδοχή που επιφύλαξαν στον ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ ο κύκλος της «ΕΣΤΙΑΣ» και παραθέτει στοιχεία για την μνημειώδη φωτογραφία που τραβήχτηκε κάτω από την ΑΚΡΟΠΟΛΗ. 00:15:55:00 Διαδοχικές εικόνες με ασπρόμαυρες φωτογραφίες της οικογένειας ΨΥΧΑΡΗ, του ζεύγους ΨΥΧΑΡΗ, του ίδιου του ΨΥΧΑΡΗ, γελοιογραφία που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΝΟΥΜΑΣ» με αφορμή την κριτική για τον ΣΟΥΡΗ στις αρχές του 1900 με τίτλο «Η ψυχρολουσία του ΣΟΥΡΗ», έκδοση της αλληλογραφίας που τιτλοφορείται «Ο ΦΩΤΗΣ ΦΩΤΙΑΔΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΑΔΕΡΦΑΤΟ ΤΗΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ». Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ σημειώνει ότι ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ ξεχώρισε με την ιδιότητα του γλωσσολόγου που αγωνίστηκε για την επικράτηση της Δημοτικής γλώσσας σε όλα τα πεδία και του αφηγηματικού λόγου. Αναφέρει το σύνθημα του «θέλουμε πεζά». Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνώνδιασαφηνίζει τους λόγους για τους οποίους ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ προωθούσε τη συγγραφή λογοτεχνημάτων σε πεζό λόγο αδιαφορώντας όμως για τη γλώσσα της εκπαίδευσης εφόσον δεν εξυπηρετούσε τους ιδιοτελείς σκοπούς του. 00:17:33:00 Πλάνα από πάρκο, έντυπο απόσπασμα από το έργο «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ», απεικονίσεις της ΑΘΗΝΑΣ του 19ου αιώνα. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ χαρακτηρίζει «άνισο» τον ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ ως λογοτέχνη και εξηγεί τους λόγους με σημείο αναφοράς το έργο «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ». Η ΝΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ διαβάζει απόσπασμα από το πεζογράφημα «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ». 00:19:01:00 Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών αναφέρεται στις κριτικές που απέσπασε «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ από σπουδαίους έλληνες λογοτέχνες, όπως τον ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ και τον ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗ η κριτική του οποίου φιλοξενήθηκε στο περιοδικό «ΕΣΤΙΑ». Διαδοχικές εικόνες με σκίτσο του ΚΩΣΤΗ ΠΑΛΑΜΑ, φωτογραφία του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗ, πρωτοσέλιδο και φύλλα από το περιοδικό «ΕΣΤΙΑ». 00:19:30:00 Πλάνο από το ΠΑΡΙΣΙ, την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, ασπρόμαυρη φωτογραφία της βιβλιοθήκης του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, πλάνο με δερματόδετους τόμους, πλάνα με φυσικό τοπίο, πλάνο από τον ΟΒΕΛΙΣΚΟ του ΛΟΥΞΟΡ που κοσμεί την ΠΛΑΣ ΝΤΕ ΛΑ ΚΟΝΚΟΡΝΤ (PLACE DE LA CONCORDE) στο ΠΑΡΙΣΙ, έντυπο απόσπασμα από το μυθιστόρημα «ΑΓΝΗ». Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ αναφέρεται στα στοιχεία που κυριαρχούν στο έργο του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, στην ψυχοσύνθεση των λογοτεχνικών του ηρώων και στις περιγραφές που κάνει. Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ Καθηγητής Παν. Αθηνών καταθέτει την άποψή του για «ΤΟ ΤΑΞΙΔΙ ΜΟΥ» και η αφηγήτρια σημειώνει τα αυτοβιογραφικά στοιχεία που αποδίδονται στις λογοτεχνικές του περσόνες, χαρακτηριστικό παράδειγμα ο ΑΝΤΡΕΑΣ από το μυθιστόρημα «ΑΓΝΗ». Η ΝΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ διαβάζει σχετικό απόσπασμα. 00:21:48:00 Η ΝΤΙΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ διαβάζει απόσπασμα από το μυθιστόρημα του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ «ΑΓΝΗ». Διαδοχικές εικόνες με πλάνα από το ΠΑΡΙΣΙ, την ΠΥΛΗ ΤΟΥ ΒΡΑΔΕΜΒΟΥΡΓΟΥ (BRANDENBURGER TOR) στο ΒΕΡΟΛΙΝΟ, την ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ στην ΑΘΗΝΑ, το ΠΑΝΘΕΟΝ στο ΠΑΡΙΣΙ, πλάνα από την ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ και κτίρια στο ΠΑΡΙΣΙ.Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ επισημαίνει ότι μέσα από τους ήρωες των μυθιστορημάτων του ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΨΥΧΑΡΗΣ κάνει ουσιαστικά ευθεία αναφορά στον εαυτό του και στις προσδοκίες του. Φέρνει σχετικά παραδείγματα. 00:24:32:00 Ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ, πρωτοσέλιδο από την εφημερίδα «Ο ΝΟΥΜΑΣ», γκραβούρες της παλιάς ΑΘΗΝΑΣ όπου απεικονίζονται τα σημαντικότερα μνημεία της πόλης. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ υποστηρίζει ότι είναι αξιοσημείωτοι οι αγώνες του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ να τονώσει την «εθνική ψυχή» του νεοέλληνα και διαβάζει απόσπασμα από σχετικό κείμενο στο οποίο την προσωποποιεί και την ενθαρρύνει. 00:26:08:00 Διαδοχικές εικόνες με λεπτομέρειες από τον πίνακα «Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΔΟΜΟΚΟΥ» από τον ΦΑΟΥΣΤΟ ΤΖΟΝΑΡΟ, πλάνα με πρόσφυγες που εγκαταλείπουν την πατρίδα τους, απεικόνιση της παλιάς ΑΘΗΝΑΣ, ασπρόμαυρη φωτογραφία εποχής, πρωτοσέλιδα του περιοδικού «ΤΕΧΝΗ», ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟΥ, προτομή του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ, πρωτοσέλιδο του περιοδικού «Ο ΝΟΥΜΑΣ», ποίημα αφιερωμένο στον ΨΥΧΑΡΗ από τον Α. ΚΑΡΑΝΤΩΝΗ, απεικόνιση των «ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΩΝ» επεισοδίων στον Τύπο της εποχής, απεικόνιση του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΛΛΗ, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΕΜΠΡΟΣ». Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ περιγράφει τις πολιτικές και οικονομικές επιπτώσεις για την ΕΛΛΑΔΑ μετά τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897 οι οποίες επηρέασαν και την πνευματική ζωή. Σημειώνει την έκδοση του περιοδικού «ΤΕΧΝΗ» το 1897 από τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΧΑΤΖΟΠΟΥΛΟ στη Νεοελληνική Δημοτική γλώσσα έχοντας ως προμετωπίδα γνωστό στίχο του ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΣΟΛΩΜΟΥ και αναφέρεται στην καινοτομία του περιοδικού που προκάλεσε τη δυσαρέσκεια του ΓΙΑΝΝΗ ΨΥΧΑΡΗ. Η αφηγήτρια παραθέτει πληροφορίες για τα ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΑ και τα ΟΡΕΣΤΕΙΑΚΑ, καθώς και αυτούς που πρωτοστάτησαν προκαλώντας μεγάλες αναταραχές ακόμα και σε πολιτικό επίπεδο. 00:28:56:00 Πλάνα από διαδήλωση, ασπρόμαυρη φωτογραφία του Ανώτερου Παρθεναγωγείου Βόλου (αριστερά διακρίνεται ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΔΕΛΜΟΥΖΟΣ), ασπρόμαυρη φωτογραφία με γνωστούς παιδαγωγούς και λογοτέχνες, ασπρόμαυρη φωτογραφία του ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΛΗΝΟΥ, του ΝΙΚΟΥ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗ, του ΙΩΝΑ ΔΡΑΓΟΥΜΗ, «ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ ΨΥΧΑΡΗ» δημοσιευμένο σε εφημερίδα, ζωγραφική απεικόνιση με παιδιά, έγγραφο του ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ, ασπρόμαυρα πλάνα αρχείου όπου διακρίνεται ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ σε διάφορες εκδηλώσεις, πρωτοσέλιδο της εφημερίδας «ΣΚΡΙΠ», πλάνο με τη σορό και την κηδεία του βασιλιά ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ, ασπρόμαυρα πλάνα αρχείου με συγκεντρωμένο πλήθος που υποδέχεται αξιωματούχο. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ αναφέρεται στις δραστηριότητες που σημειώθηκαν στη δεκαετία 1910 – 1920 και επηρέασαν σε μεγάλο βαθμό τα πολιτισμικά πράγματα. Οι καινοτομίες αυτές προκάλεσαν έντονες αντιδράσεις εξαιτίας της αλληλένδετης σχέσης γλώσσας και εκπαίδευσης. Η αφηγήτρια σημειώνει τις προοδευτικές αλλαγές που συντελέστηκαν στο χώρο της εκπαίδευσης με τη συγγραφή νέων σχολικών βιβλίων την εποχή του ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ και τις ραγδαίες αλλαγές που σημειώθηκαν στην εκπαίδευση και τη γλώσσα των σχολικών συγγραμμάτων με τη διαδοχή της συντηρητικής κυβέρνησης του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΡΑΛΛΗ. 00:31:39:00 Διαδοχικές εικόνες με ζωγραφική απεικόνιση από διαδήλωση, ασπρόμαυρη φωτογραφία αρχείου και πλάνα όπου διακρίνεται ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ σε διάφορες εκδηλώσεις. Η αφηγήτρια ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΟΥΠΗ επισημαίνει τις επιπτώσεις που είχαν στα εκπαιδευτικά πράγματα οι αποφάσεις της κυβέρνησης του ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΡΑΛΛΗ. 00:31:5700-00:33:08:00Τίτλοι τέλους.